MỞ ĐẦU
1. L do chn đ tài
Trong xã hội hiện đại, KNS có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi cá nhân, giúp cá
nhân có thể ứng phó và thích nghi được với những tình huống nảy sinh trong cuộc sống hiện
đại, đảm bảo cho cá nhân tồn tại và phát triển, góp phần thúc đẩy sự phát triển xã hội, nâng
cao sức khỏe tinh thần và bảo vệ quyền con người” [4]. Để có được KNS, mỗi cá nhân cần
được hình thành và phát triển bởi giáo dục nhà trường, gia đình và cộng đồng, trong đó, giáo
dục nhà trường có vai trò chủ đạo.
GDKNS là một trong những nội dung giáo dục không thể thiếu trong các nhà trường,
là một bộ phận không thể tách rời của chất lượng giáo dục. GDKNS không chỉ giúp học
sinh phát triển kĩ năng tâm lý xã hội cá nhân mà còn có tác động tích cực đến giảm tỷ lệ bỏ
học do thiếu kĩ năng ứng phó với áp lực và căng thẳng trong học tập. Vì vậy, GDKNS cho
học sinh nói chung và HSTH nói riêng cần được chú trọng như một phần không thể thiếu
trong chương trình giáo dục phổ thông và cần được quan tâm đúng mức.
Năng lực GDKNS là một trong những năng lực nghề nghiệp không thể thiếu của giáo viên,
đóng vai trò cốt lõi trong nâng cao chất lượng GDKNS cho học sinh. Trong hoạt động GDKNS,
giáo viên là người trực tiếp định hướng, thiết kế và tổ chức các hoạt động GDKNS cho học sinh.
Mỗi cấp học, giáo dục KNS có những đặc trưng và yêu cầu riêng với hoạt động GDKNS. Các
yêu cầu này luôn thay đổi theo yêu cầu ĐMGD, theo sự phát triển tâm sinh lý của người học ở
mỗi thời kỳ và theo nhu cầu của họ. Vì lẽ đó, năng lực nghề nghiệp nói chung và năng lực GDKNS
nói riêng của giáo viên cần được quan tâm bồi dưỡng thường xuyên, coi đó nhiệm vụ quan trọng
thường niên nhằm phát triển năng lực cho giáo viên và nâng cao chất lượng giáo dục..
Trong bối cảnh ĐMGD hiện nay, Đảng, Chỉnh phủ đã rất quan tâm đến GDKNS cho
học sinh. Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-
NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã đưa ra mục tiêu cụ thể “Đổi
mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, KNS,
giáo dục quốc phòng, an ninh gắn với việc xây dựng và phát huy hệ giá trị văn hóa, con
người Việt Nam” [18]. Thông tư 04/2014/TT-BGDĐT ban hành quản lý hoạt động GDKNS
và hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa đã nêu rõ hoạt động GDKNS “là hoạt động giáo
dục giúp cho người học hình thành và phát triển những thói quen, hành vi, thái độ tích cực,
lành mạnh trong việc ứng xử các tình huống của cuộc sống cá nhân và tham gia đời sống xã
hội, qua đó hoàn thiện nhân cách và định hướng phát triển bản thân tốt hơn dựa trên nền
tảng các giá trị sống” [13]. Tiếp theo đó, công văn số 463/BGDĐT-GDTX cũng đã hướng
dẫn triển khai thực hiện GDKNS tại các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và
giáo dục thường xuyên, trong đó, tổ chức các hoạt động trải tập trung vào giáo dục những
KNS cơ bản, qua đó hình thành cho học sinh các giá trị sống, KNS tích cực [10]. Ngoài ra,
công văn số 3225/BGDĐT-GDCTHSSV cũng đã hướng dẫn triển khai bộ tài liệu Thực hành
KNS cho các sở Giáo dục và Đào tạo triển khai [11].
Phát triển năng lực GDKNS cho giáo viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng được
nêu trong Công văn số 6759/BGDĐT-GDTX về việc tăng cường quản lý hoạt động GDKNS
và hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa đã chỉ rõ “có giải pháp phù hợp để nâng cao năng
lực tổ chức hoạt động và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên, báo cáo viên, huấn
luyện viên khi tham gia hoạt động GDKNS, hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa ở trong
trường học” [12].
Thực tiễn hiện nay cho thấy KNS của học sinh, đặc biệt là HSTH còn nhiều hạn chế,
nhiều em thiếu tự tin và gặp khó khăn trong giải quyết các tình huống đơn giản trong cuộc
sống hàng ngày. Các nhà trường đã triển khai chương trình GDKNS cho học sinh nhưng mục
tiêu, nội dung, cách thức tổ chức hoạt động GDKNS chưa đồng bộ, chưa thực sự phù hợp với
