Ch ng V:ươ
DUNG SAI L P GHÉP M T S M I GHÉP Đ CẮ Ộ Ố Ố Ặ
BI T VÀ TRUY N Đ NG BÁNH RĂNGỆ Ề Ộ
5.1 Dung sai l p ghép lănắ ổ
5.1.1 C p chính xác lănấ ổ
1. Có bao nhiêu c p chính xác lăn? M i quan h gi a c p chính xác c a lăn và giáấ ổ ố ệ ữ ấ ủ ổ
c ?ả
2. ng d ng c a các c p chính xác c a lăn?Ứ ụ ủ ấ ủ ổ
3. Ký hi u lăn?ệ ổ
4. L p ghép lăn nh th nào? Có l u ý gì khi l p ghép lăn?ắ ổ ư ế ư ắ ổ
45
5.1.2 Đ c tính t i tr ng và d ng t i tr ngặ ả ọ ạ ả ọ
- Ch n đ c ki u l p cho t c là l a ch n mi n dung sai kích th c tr c và l thânọ ượ ể ắ ổ ứ ự ọ ề ướ ụ ỗ
h p. Đ ch n đ c ki u l p tr c v i vòng trong và l h p v i vòng ngoài ph thu cộ ể ọ ượ ể ắ ụ ớ ỗ ộ ớ ụ ộ
ch y u vào đ c tính và d ng t i tr ng tác d ng lên các vòng c a lăn. ủ ế ặ ạ ả ọ ụ ủ ổ
- Đ c tính t i tr ng: 2 lo iặ ả ọ ạ
+ T i tr ng va đ p và rung đ ng v a ph i, quá t i trong m t th i gian ng n t i 150%ả ọ ậ ộ ừ ả ả ộ ờ ắ ớ
so v i t i tr ng tính toán. Kớ ả ọ σ = 1,5
+ T i tr ng va đ p và rung đ ng l n, quá t i t i 300% so v i t i tr ng tính toán. Kả ọ ậ ộ ớ ả ớ ớ ả ọ σ
≥1,5
- D ng t i tr ng tác d ng lên các vòng c a lăn bao g m 3 d ng: D ng t i tr ng c cạ ả ọ ụ ủ ổ ồ ạ ạ ả ọ ụ
b , chu kỳ và dao đ ng.ộ ộ
+) D ng t i c c b : Vòng ch u t i c c b là lúc nó c đ nh và ch u tác d ng c aạ ả ụ ộ ị ả ụ ộ ố ị ị ụ ủ
m t l c h ng tâm c đ nh v ph ng, chi u và đ l n. Ho c khi nó quay ch u tác d ngộ ự ướ ố ị ề ươ ề ộ ớ ặ ị ụ
c a l c h ng tâm quay cùng t c đ .ủ ự ướ ố ộ
Khi đó ch có m t ph n nh đ ng lăn ch u t i và truy n t i trong đó cho m t ph nỉ ộ ầ ỏ ườ ị ả ề ả ộ ầ
t ng ng c a b m t l p ghép.ươ ứ ủ ề ặ ắ
Hình 5.2 D ng t i c c bạ ả ụ ộ
Hình 5.2.a) - vòng trong ch u t i c c b hình 5.2.b) - vòng ngoài ch u t i c c bị ả ụ ộ ị ả ụ ộ
+) D ng t i chu kỳ: Vòng ch u t i chu kỳ là lúc nó ch u m t l c h ng tâm l nạ ả ị ả ị ộ ự ướ ầ
l t tác d ng lên kh p đ ng lăn c a và truy n t i tr ng đó l n l t lên kh p b m tượ ụ ắ ườ ủ ổ ề ả ọ ầ ượ ắ ề ặ
l p ghép.ắ
hình a) vòng ngoài ch u t i chu kỳ ị ả
hình b) vòng trong ch u t i chu kỳ ị ả
46
Hình 5.3 Bi u đ ng su t khi lăn ch u t i c c b và ch u t i chu kỳể ồ ứ ấ ổ ị ả ụ ộ ị ả
+) D ng t i dao đ ng: Vòng ch u t i dao đ ng khi nó ch u m t l c h ng tâm tácạ ả ộ ị ả ộ ị ộ ự ướ
d ng lên m t ph n đ ng lăn, nh ng l c đó có ph ng chi u dao đ ng trong ph nụ ộ ầ ườ ư ự ươ ề ộ ầ
đ ng lăn y theo chu kỳ quay c a l c.ườ ấ ủ ự
Hình 5.4 Bi u đ ng su t c a lăn khi ch u t i dao đ ngể ồ ứ ấ ủ ổ ị ả ộ
Gi s vòng lăn ch u hai t i tr ng h ng tâm Pn c đ nh và Pb quay. X y ra haiả ử ị ả ọ ướ ố ị ẩ
tr ng h p.ườ ợ
- N u Pn > Pb: T ng h p hai t i tr ng đó l i thành l c ế ổ ợ ả ọ ạ ự
R
khi
bP
quay mút c a l củ ự
t ng h p ổ ợ
R
s v ch ra m t vòng tròn tâm O (là mút c a ẽ ạ ộ ủ
nP
) và bán kính là tr s c a Pbị ố ủ
47
g c trùng v i ố ớ
bP
và
nP
). Vì Pn > Pb nên g c c a ố ủ
R
n m ngoài vòng tròn tâm O và doằ
đó t i th i đi m b t kỳ ph ng tác d ng c a ạ ờ ể ấ ươ ụ ủ
R
ch n m trong gi i h n góc ỉ ằ ớ ạ α mà thôi.
Do đó đ i v i vòng quay ch u t i chu kỳ. Còn vòng c đ nh ch u t i h n ch trong ph nố ớ ị ả ố ị ị ả ạ ế ầ
đ ng lăn gi i h n b i góc ườ ớ ạ ở α, nh ng vì ư
bP
quay nên
R
có ph ng dao đ ng trong gócươ ộ
α l y và vòng đó ch u t i dao đ ng.ấ ị ả ộ
- N u Pn < Pb: ế
Khi đó g c ố
R
n m trong vòng tròn O và góc ằα = 3600
Lúc này t i tr ng t ng h p ả ọ ổ ợ
R
có ph ng, chi u tác d ng theo m i h ng. Vì v yươ ề ụ ọ ướ ậ
vòng c đ nh s ch u t i chu kỳ.ố ị ẽ ị ả
Vòng quay n u quay cùng t c đ v i Pb s ch u t i tr ng c c b nh ng t i tr ngế ố ộ ớ ẽ ị ả ọ ụ ộ ư ả ọ
này s luôn thay đ i v ph ng, chi u và tr s .ẽ ổ ề ươ ề ị ố
5.1.3 - Ch n ki u l p cho lăn:ọ ể ắ ổ
1. Có m y cách đ ch n ki u l p cho lăn? Đ c đi m c a t ng cách?ấ ể ọ ể ắ ổ ặ ể ủ ừ
2. Làm th nào đ ch n lăn theo d ng t i tr ng?ế ể ọ ổ ạ ả ọ
5.2 - Dung sai l p ghép thenắ
1. ng d ng c a m i ghép then? Có nh ng lo i then nào?Ứ ụ ủ ố ữ ạ
Hình 5.5 M i ghép then b ngố ằ
2. Then đ c l p ghép theo kích th c nào?ượ ắ ướ
3. Mi n dung sai kích th c b c a then đ c ch n là h9. Ki u l p thông d ng trong s nề ướ ủ ượ ọ ể ắ ụ ả
xu t hàng lo t then l p v i tr c là ấ ạ ắ ớ ụ
9
9
h
N
, v i b c ớ ạ
9
9
h
J
s
. N u chi u dài then l n thì then l pế ề ớ ắ
v i rãnh b c theo ớ ạ
9
10
h
D
và v i rãnh tr c ớ ụ
9
9
h
H
. Trong s n xu t đ n chi c thì then có thả ấ ơ ế ể
l p v i rãnh tr c theo ắ ớ ụ
, đ i v i then d n h ng thì then l p v i rãnh b c theo ố ớ ẫ ướ ắ ớ ạ
9
10
h
D
và
v i rãnh tr c ớ ụ
9
9
h
N
.
48
* L a ch n m i ghép thenự ọ ố
- Tùy theo ch c năng c a m i ghép then mà có th l a ch n ki u l p tiêu chu n nhứ ủ ố ể ự ọ ể ắ ẩ ư
sau:
Hình 5.6 Các ki u l p tiêu chu n c a m i ghép thenể ắ ẩ ủ ố
+) Hình I - s d ng khi m i ghép then có chi u dài l n l > 2d. Khi đó then có đử ụ ố ề ớ ộ
h v i rãnh tr c và rãnh b c. Đ h c a l p ghép nh m b i th ng cho sai s v trí rãnhở ớ ụ ạ ộ ở ủ ắ ằ ồ ườ ố ị
then.
+) Hình II - s d ng khi c đ nh b c l p trên tr c. Then l p có đ dôi l n v i tr cử ụ ố ị ạ ắ ụ ắ ộ ớ ớ ụ
và có đ dôi nh v i b c đ tháo l p d dàng.ộ ỏ ớ ạ ể ắ ễ
+) Hình III - s d ng đ i v i then d n h ng, b c di tr t d c tr c. Khi đó thenử ụ ố ớ ẫ ướ ạ ượ ọ ụ
l p v i b c có đ h l n, đ m b o cho b c di tr t d c tr c d dàng.ắ ớ ạ ộ ở ớ ả ả ạ ượ ọ ụ ễ
+) Hình IV - g i là ki u l p “t c” dùng khi ch u l c đ i chi u, ch u t i l n.ọ ể ắ ứ ị ự ổ ề ị ả ớ
5.3 - Dung sai l p ghép then hoaắ
-M i ghép then hoa có ch c năng gi ng nh v i m i ghép then b ngố ứ ố ư ớ ố ằ
nh ng đ c s d ng hi u qu khi c n truy n mômen xo n l n và yêu c u đ chính xácư ượ ử ụ ệ ả ầ ề ắ ớ ầ ộ
đ nh tâm cao gi a các chi ti t l p ghép.ị ữ ế ắ
-M i ghép then hoa có nhi u lo i: then hoa d ng răng ch nh t (s d ngố ề ạ ạ ữ ậ ử ụ
ph bi n nh t), răng thân khai, răng hình thang và răng tam giác. ổ ế ấ
49