CHUYÊN Đ 9:Ề
CHI N L CẾ ƯỢ C I CÁCH H TH NG THU Ả Ệ Ố Ế
GIAI ĐO N 2011 - 2020Ạ
A. TH C TR NG C I CÁCH H TH NG THU GIAI ĐO N 1990 - 2010Ự Ạ Ả Ệ Ố Ế Ạ
H th ng thu Vi t Nam đã tr i qua các l n c i cách g n v i các giaiệ ố ế ệ ả ầ ả ắ ớ
đo n khác nhau.ạ
Giai đo n 1990 - 1995 là giai đo n ti p t c đ ng l i đ i m i kinh tạ ạ ế ụ ườ ố ổ ớ ế
c a Đ ng và Nhà n c, c n c t ng b c chuy n đ i c ch qu n lý kinhủ ả ướ ả ướ ừ ướ ể ổ ơ ế ả
t t k ho ch hoá t p trung, bao c p sang n n kinh t th tr ng, có s qu nế ừ ế ạ ậ ấ ề ế ị ườ ự ả
lý c a Nhà n c theo đ nh h ng xã h i ch nghĩa. Vì v y chính sách thuủ ướ ị ướ ộ ủ ậ ế
ph i đáp ng đ c các yêu c u c p bách c a chính sách đ i m i kinh t m tả ứ ượ ầ ấ ủ ổ ớ ế ộ
cách toàn di n và s phát tri n c a kinh t th tr ng. Th c hi n c i cáchệ ự ể ủ ế ị ườ ự ệ ả
thu trong giai đo n này, Nhà n c đã ban hành m t h th ng chính sách thuế ạ ướ ộ ệ ố ế
phù h p v i đ ng l i phát tri n kinh t nhi u thành ph n, phát huy cao đợ ớ ườ ố ể ế ề ầ ộ
n i l c đ phát tri n kinh t . H th ng chính sách thu đã đ c áp d ngộ ự ể ể ế ệ ố ế ượ ụ
th ng nh t đ i v i t t c các thành ph n kinh t , t o s công b ng v nghĩaố ấ ố ớ ấ ả ầ ế ạ ự ằ ề
v thu đ i v i t t c đ i t ng n p thu . B máy ngành Thu cũng đ cụ ế ố ớ ấ ả ố ượ ộ ế ộ ế ượ
t ch c l i thành m t h th ng th ng nh t t Trung ng đ n đ a ph ngổ ứ ạ ộ ệ ố ố ấ ừ ươ ế ị ươ
trên c s th ng nh t 3 h th ng thu tr c đây là C c thu qu c doanh, C cơ ở ố ấ ệ ố ướ ụ ố ụ
thu công th ng nghi p và V thu nông nghi p. H th ng thu Nhà n cế ươ ệ ụ ế ệ ệ ố ế ướ
ch u s ch đ o c a B Tài chính, c quan thu đ a ph ng còn ch u s chị ự ỉ ạ ủ ộ ơ ế ị ươ ị ự ỉ
đ o song trùng c a y ban nhân dân cùng c p trên m t s m t công tác.ạ ủ ủ ấ ộ ố ặ
Giai đo n 1996 - 2000 là giai đo n th c hi n c i cách thu trong b iạ ạ ự ệ ả ế ố
c nh n n kinh t phát tri n theo c ch th tr ng đ nh h ng xã h i chả ề ế ể ơ ế ị ườ ị ướ ộ ủ
nghĩa, đ t n c b c vào giai đo n đ y m nh công nghi p hoá, hi n đ i hoá,ấ ướ ướ ạ ẩ ạ ệ ệ ạ
m r ng quan h h p tác v i các n c trong khu v c và th gi i, tham gia h iở ộ ệ ợ ớ ướ ự ế ớ ộ
nh p qu c t ph i th c hi n b o h có ch n l c. Các doanh nghi p ho tậ ố ế ả ự ệ ả ộ ọ ọ ệ ạ
đ ng trong n n kinh t đa d ng hoá g m nhi u lo i hình và thu c nhi u thànhộ ề ế ạ ồ ề ạ ộ ề
ph n kinh t khác nhau. H th ng chính sách thu qua c i cách b c 1 v nầ ế ệ ố ế ả ướ ẫ
còn nh ng t n t i nh t đ nh, ch a đáp ng đ c s phát tri n c a n n kinhữ ồ ạ ấ ị ư ứ ượ ự ể ủ ề
t . Vì v y, đ phù h p v i yêu c u phát tri n kinh t , đáp ng yêu c u c aế ậ ể ợ ớ ầ ể ế ứ ầ ủ
s nghi p công nghi p hoá và hi n đ i hoá đ t n c, cu c c i cách h th ngự ệ ệ ệ ạ ấ ướ ộ ả ệ ố
thu b c 2 đ c th c hi n nh m kh c ph c nh ng nh c đi m, t n t i c aế ướ ượ ự ệ ằ ắ ụ ữ ượ ể ồ ạ ủ
c i cách h th ng thu b c 1, phát huy vai trò c a công c thu trong vi cả ệ ố ế ướ ủ ụ ế ệ
đi u ti t vĩ mô n n kinh t , khuy n khích s n xu t kinh doanh phát tri n,ề ế ề ế ế ả ấ ể
đ m b o t l đ ng viên h p lý cho ngân sách nhà n c (NSNN), đ ng th iả ả ỷ ệ ộ ợ ướ ồ ờ
t o đi u ki n cho doanh nghi p tích t v n đ đ u t , phát tri n và nuôiạ ề ệ ệ ụ ố ể ầ ư ể
d ng ngu n thu lâu dài. Chính sách thu ti n t i đ n gi n, n đ nh, côngưỡ ồ ế ế ớ ơ ả ổ ị
b ng.ằ
Trong giai đo n 2001-2010, v i hàng lo t công vi c chu n b cho sạ ớ ạ ệ ẩ ị ự
ki n Vi t Nam ệ ệ gia nh p T ch c Th ng m i Th gi i (WTO) và tr thànhậ ổ ứ ươ ạ ế ớ ở
thành viên T ch c Th ng m i Th gi i t tháng 1/2007, đã m ra m t th iổ ứ ươ ạ ế ớ ừ ở ộ ờ
170
kỳ h i nh p sâu r ng ch a t ng có, khi n m c giao l u th ng m i và đ uộ ậ ộ ư ừ ế ứ ư ươ ạ ầ
t qu c t tăng v t, nh h ng không nh đ n kinh t xã h i trong n c nóiư ố ế ọ ả ưở ỏ ế ế ộ ướ
chung và công tác thu nói riêng. Đ phù h p v i yêu c u phát tri n kinh t -ế ể ợ ớ ầ ể ế
xã h i c a đ t n c giai đo n này, T ng c c Thu - B Tài chính đã xâyộ ủ ấ ướ ạ ổ ụ ế ộ
d ng Chi n l c c i cách h th ng thu đ n 2010 nh m đ m b o chính sáchự ế ượ ả ệ ố ế ế ằ ả ả
đ ng viên thu nh p qu c dân c a Đ ng và Nhà n c, đ m b o ngu n l c tàiộ ậ ố ủ ả ướ ả ả ồ ự
chính ph c v s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c; góp ph nụ ụ ự ệ ệ ệ ạ ấ ướ ầ
th c hi n bình đ ng, công b ng xã h i và ch đ ng h i nh p kinh t qu c t .ự ệ ẳ ằ ộ ủ ộ ộ ậ ế ố ế
D i s lãnh đ o, ch đ o c a Đ ng, Qu c h i, Chính ph , B Tài chính, sướ ự ạ ỉ ạ ủ ả ố ộ ủ ộ ự
ph i h p ch t ch c a các ngành, các c p, s n l c kh c ph c khó khăn đố ợ ặ ẽ ủ ấ ự ỗ ự ắ ụ ể
phát tri n s n xu t kinh doanh và nghiêm túc ch p hành pháp lu t thu c aể ả ấ ấ ậ ế ủ
đ i b ph n các t ch c, cá nhân có nghĩa v thu , s n l c ph n đ u c aạ ộ ậ ổ ứ ụ ế ự ỗ ự ấ ấ ủ
cán b công ch c ngành thu , đ n nay, ngành thu đã c b n hoàn thànhộ ứ ế ế ế ơ ả
nh ng m c tiêu c a chi n l c c i cách h th ng thu đ n năm 2010 đã đữ ụ ủ ế ượ ả ệ ố ế ế ề
ra. K t qu c th nh sau:ế ả ụ ể ư
I. V chính sách thuề ế
1. K t qu đ t đ cế ả ạ ượ , t n t i và h n chồ ạ ạ ế
- Th c hi n s a đ i, b sung k p th i h th ng chính sách thu đã đ mự ệ ử ổ ổ ị ờ ệ ố ế ả
b o m c tiêu góp ph n thúc đ y s n xu t kinh doanh phát tri n, khuy n khíchả ụ ầ ẩ ả ấ ể ế
xu t kh u, khuy n khích đ u t , khuy n khích đ i m i công ngh th hi nấ ẩ ế ầ ư ế ổ ớ ệ ể ệ
t t vai trò là công c qu n lý và đi u ti t vĩ mô có hi u qu c a Nhà n cố ụ ả ề ế ệ ả ủ ướ
đ i v i n n kinh t . ố ớ ề ế
Nh ng s a đ i, b sung h th ng chính sách thu giai đo n 2006-2010ữ ử ổ ổ ệ ố ế ạ
đã góp ph n đ m b o cho n n kinh t tăng tr ng khá, góp ph n n đ nh vàầ ả ả ề ế ưở ầ ổ ị
nâng cao đ i s ng nhân dân, c th : t ng s n ph m trong n c (GDP) tăngờ ố ụ ể ổ ả ẩ ướ
tr ng bình quân giai đo n 2006-2010 là 7%. M c dù b i c nh kinh t - xãưở ạ ặ ố ả ế
h i trong n c và qu c t có nhi u y u t thay đ i không thu n l i nh ng cộ ướ ố ế ề ế ố ổ ậ ợ ư ơ
c u kinh t v n chuy n d ch theo h ng tích c c (năm 2010: t tr ng khu v cấ ế ẫ ể ị ướ ự ỷ ọ ự
công nghi p - xây d ng trong GDP c n c đ t 41,1%; khu v c d ch v đ tệ ự ả ướ ạ ự ị ụ ạ
38,3%; khu v c nông, lâm nghi p và th y s n đ t 20,6%, so v i năm 2006ự ệ ủ ả ạ ớ
khu v c công nghi p - xây d ng đ t 41,5% GDP, khu v c d ch v đ t 38,1%ự ệ ự ạ ự ị ụ ạ
GDP, khu v c nông, lâm nghi p và th y s n đ t 20,4% GDP). T ng s doanhự ệ ủ ả ạ ổ ố
nghi p đang ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ n cu i năm 2010 là 430.000ệ ạ ộ ả ấ ế ố
doanh nghi p, g p 2,7 l n so v i năm 2006; s v n các doanh nghi p đăng kýệ ấ ầ ớ ố ố ệ
thành l p m i giai đo n 2006 – 2010 cao g p 6 l n so v i 5 năm tr c. ậ ớ ạ ấ ầ ớ ướ
Nh ng n i dung s a đ i, b sung ch y u trong h th ng chính sáchữ ộ ử ổ ổ ủ ế ệ ố
thu v i đ nh h ng thúc đ y s n xu t kinh doanh phát tri n, khuy n khíchế ớ ị ướ ẩ ả ấ ể ế
xu t kh u, khuy n khích đ u t , khuy n khích đ i m i công ngh trong giaiấ ẩ ế ầ ư ế ổ ớ ệ
đo n này là: (i) V tạ ề hu xu t kh u, ế ấ ẩ thu nh p kh u đã s a đ i các quy đ nhế ậ ẩ ử ổ ị
v thu su t, giá tính thu , th i h n n p thuề ế ấ ế ờ ạ ộ ế, th t c n p thu đ khuy nủ ụ ộ ế ể ế
khích t i đa xu t kh u; th c hi n b o h theo l trình cam k t có đi u ki nố ấ ẩ ự ệ ả ộ ộ ế ề ệ
g n v i đ nh h ng quy ho ch phát tri n ngành, lĩnh v c và vùng lãnh th ;ắ ớ ị ướ ạ ể ự ổ
(ii) V thu giá tr gia tăng đã s a đ i gi m b t nhóm hàng hoá, d ch v khôngề ế ị ử ổ ả ớ ị ụ
171
ch u thu t o đi u ki n cho vi c tính thu , kh u tr thu đ c liên hoàn gi aị ế ạ ề ệ ệ ế ấ ừ ế ượ ữ
các khâu trong quá trình s n xu t kinh doanh; ả ấ gi m t 3 m c thu su t (5%,ả ừ ứ ế ấ
10%, 20%) xu ng còn hai m c thu su t là 5% và 10% (ngoài m c thu su tố ứ ế ấ ứ ế ấ
0% đ i v i hàng hóa d ch v xu t kh u); ố ớ ị ụ ấ ẩ s p x p, đi u ch nh l i h p lý cácắ ế ề ỉ ạ ợ
nhóm hàng hoá, d ch v ch u thu su t 5% và 10%; (iii) ị ụ ị ế ấ V thu ề ế thu nh pậ
doanh nghi pệ đã s a đ i ử ổ gi m m c thu su t ph thông t 32% xu ng 28%ả ứ ế ấ ổ ừ ố
(áp d ng t 01/01/2004), t 28% xu ng 25% (áp d ng t 01/01/2009), ápụ ừ ừ ố ụ ừ
d ng th ng nh t v m c thu su t và ụ ố ấ ề ứ ế ấ u đãi thu ư ế không phân bi t ệgi a cácữ
thành ph n kinh t ầ ế trong n c và ngoài n c, thu h p d n các u đãi khôngướ ướ ẹ ầ ư
còn phù h p, quy đ nh rõ, minh b ch phù h p thông l qu c t v chi phíợ ị ạ ợ ệ ố ế ề
đ c tr khi xác đ nh thu nh p ch u thu ượ ừ ị ậ ị ế đ khuy n khích đ u t , khuy nể ế ầ ư ế
khích đ i m i công ngh và đ m b o bình đ ng trong c nh tranh gi a cácổ ớ ệ ả ả ẳ ạ ữ
thành ph n kinh tầ ế; (iv) V thu tiêu th đ c bi t đã s a đ i quy đ nh mề ế ụ ặ ệ ử ổ ị ở
r ng đ i t ng ch u thu tiêu th đ c bi t, đi u ch nh thu su t thu tiêu thộ ố ượ ị ế ụ ặ ệ ề ỉ ế ấ ế ụ
đ c bi t cho phù h p v i m c tiêu đi u ti t thu nh p và h ng d n tiêu dùngặ ệ ợ ớ ụ ề ế ậ ướ ẫ ;
(v) V thu thu nh p cá nhân (tr c 01/01/2009 là thu thu nh p đ i v iề ế ậ ướ ế ậ ố ớ
ng i có thu nh p cao) đã có nh ng thay đ i ườ ậ ữ ổ so v i tr c đây là: m r ng đ iớ ướ ở ộ ố
t ng ch u thu , đ i t ng n p thu , m t b c th ng nh t đi u ch nh nghĩaượ ị ế ố ượ ộ ế ộ ướ ố ấ ề ỉ
v thu c a cá nhân có thu nh p t các ngu n khác nhau, xoá b phân bi tụ ế ủ ậ ừ ồ ỏ ệ
đ i x gi a ng i Vi t Nam và ng i n c ngoài; ố ử ữ ườ ệ ườ ướ v ềthu su t đã đi uế ấ ề
ch nh gi m m c thu su t cao nh t t 50% xu ng 40%, t 01/01/2009 xu ngỉ ả ứ ế ấ ấ ừ ố ừ ố
35%, m c thu su t th p nh t t 10% xu ng 5%; t 01/01/2009 đã b quyứ ế ấ ấ ấ ừ ố ừ ỏ
đ nh ịm c kh i đi m ch u thu và ứ ở ể ị ế chuy n sang áp d ng gi m tr gia c nhể ụ ả ừ ả cho
cá nhân ng i n p thu và ng i ph thu cườ ộ ế ườ ụ ộ , t o đi u ki n đ qu n lý thuạ ề ệ ể ả
nh p xã h i, gi m m c đ ng viên v thu thu nh p cá nhânậ ộ ả ứ ộ ề ế ậ ; (vi) V thu sề ế ử
d ng đ t nông nghi p: v c b n th c hi n mi n thu t năm 2003 đ n h tụ ấ ệ ề ơ ả ự ệ ễ ế ừ ế ế
năm 2010; (vii) V thu s d ng đ t phi nông nghi p: Lu t thu s d ng đ tề ế ử ụ ấ ệ ậ ế ử ụ ấ
phi nông nghi p đã đ c Qu c h i thông qua ngày 17/6/2010 và có hi u l cệ ượ ố ộ ệ ự
thi hành t ngày 01/01/2012 nh m tăng c ng s qu n lý Nhà n c đ i v iừ ằ ườ ự ả ướ ố ớ
đ t đai, khuy n khích t ch c, cá nhân s d ng đ t ti t ki m, có hi u qu ,ấ ế ổ ứ ử ụ ấ ế ệ ệ ả
góp ph n h n ch đ u c v đ t, khuy n khích th tr ng b t đ ng s n phátầ ạ ế ầ ơ ề ấ ế ị ườ ấ ộ ả
tri n lành m nh; (viii) V thu b o v môi tr ng: Lu t thu b o v môiể ạ ề ế ả ệ ườ ậ ế ả ệ
tr ng đã đ c Qu c h i thông qua ngày 15/11/2010 và có hi u l c thi hànhườ ượ ố ộ ệ ự
t ngày 01/01/2012 ừnh m khuy n khích doanh nghi p, ng i dân chuy n đ iằ ế ệ ườ ể ổ
hành vi s d ng, tiêu dùng s n ph m góp ph n b o v môi tr ngử ụ ả ẩ ầ ả ệ ườ ; (ix) Về
thu tài nguyên đã s a đ i quy đ nh nâng m c thu su t t i thi u c a khungế ử ổ ị ứ ế ấ ố ể ủ
thu su t đ i v i các lo i tài nguyên thu c nhóm kim lo i và m t s tàiế ấ ố ớ ạ ộ ạ ộ ố
nguyên quý hi m khác; b m c thu su t 0% và quy đ nh tài nguyên không táiế ỏ ứ ế ấ ị
t o đ c ph i áp d ng m c thu su t cao, m r ng đ i t ng ch u thu vàạ ượ ả ụ ứ ế ấ ở ộ ố ượ ị ế
đ i t ng n p thu , s a đ i b sung ph ng pháp xác đ nh giá tính thu .ố ượ ộ ế ử ổ ổ ươ ị ế
- H th ng chính sách thu đã bao quát các ngu n thu, ti p t c kh ngệ ố ế ồ ế ụ ẳ
đ nhị thu là ngu n thu ch y u c a ngân sách nhà n c, đ m b o t l đ ngế ồ ủ ế ủ ướ ả ả ỷ ệ ộ
viên h p lý v thu và phí, l phí vào ngân sách nhà n c, đáp ng nhu c uợ ề ế ệ ướ ứ ầ
172
chi tiêu c a Nhà n c và ủ ướ đ m b o ngu n tài chính cho s nghi p phát tri nả ả ồ ự ệ ể
kinh t xã h i, đ m b o an ninh qu c phòng c a đ t n c.ế ộ ả ả ố ủ ấ ướ
Quy mô thu ngân sách nhà n c giai đo n 2006 - 2010 tăng g p 2 l n soướ ạ ấ ầ
v i giai đo n 2001 – 2005. T l đ ng viên thu ngân sách nhà n c bình quânớ ạ ỷ ệ ộ ướ
đ t 23% GDP so v i m c tiêu Ngh quy t Đ i h i Đ ng l n th X đ t ra là 21 –ạ ớ ụ ị ế ạ ộ ả ầ ứ ặ
22% GDP, trong đó đ ng viên t thu và phí vào ngân sách nhà n c bình quânộ ừ ế ướ
đ t 22% GDP so v i m c tiêu Chi n l c c i cách h th ng đ n năm 2010 đ tạ ớ ụ ế ượ ả ệ ố ế ặ
ra là 20 – 21% GDP. T c đ tăng thu t thu và phí, l phí vào ngân sách nhàố ộ ừ ế ệ
n c bình quân hàng năm đ t 19,6%.ướ ạ
Giai đo n 2006 – 2010, c c u thu ạ ơ ấ ngân sách nhà n cướ đ c c i thi nượ ả ệ
theo chi u h ng tích c c đ m b o tính n đ nh, b n v ng c a ề ướ ự ả ả ổ ị ề ữ ủ ngân sách nhà
n cướ , ngu n thu t s n xu t kinh doanh trong n c tăng d n qua các năm vàồ ừ ả ấ ướ ầ
ngày càng chi m t tr ng cao trong t ng thu ngân sách nhà n c th hi n qua tế ỷ ọ ổ ướ ể ệ ỷ
tr ng các kho n thu ch y u trong t ng thu ngân sách nhà n c, ọ ả ủ ế ổ ướ c th : thu n iụ ể ộ
đ a (không k thu t d u thô) năm 2010 là 63,4% (năm 2006 là 52%); thu tị ể ừ ầ ừ
d u thô năm 2010 là 12,4% (năm 2006 là 29,8%). T tr ng thu t khu v cầ ỷ ọ ừ ự
s n xu t kinh doanh trong t ng thu n i đ a (không k thu t d u thô và ti nả ấ ổ ộ ị ể ừ ầ ề
s d ng đ t) ngày càng tăng, năm 2010 là 78,3% (năm 2006 là 72,6%). ử ụ ấ
C c u thu theo thành ph n kinh t trong t ng thu n i đ a (không kơ ấ ầ ế ổ ộ ị ể thu
t d u thô và ti n s d ng đ t) có thay đ iừ ầ ề ử ụ ấ ổ : thu t khu v c doanh nghi p nhàừ ự ệ
n c năm 2010 là 35,8% (năm 2006 là 35,7%); thu t khu v c ngoài qu cướ ừ ự ố
doanh năm 2010 là 22,4% (năm 2006 là 17%); thu t doanh nghi p đ u từ ệ ầ ư
n c ngoài năm 2010 là 20,1% (năm 2006 là 19,9%). ướ
T tr ng các kho n thu t thu và phí, l phí trong t ng thu ngân sáchỷ ọ ả ừ ế ệ ổ
nhà n c năm 2010 là 91,3% (năm 2006 là 90,9%); t tr ng các kho n thu tướ ỷ ọ ả ừ
nh ng s c thu mang tính n đ nh nh thu thu nh p doanh nghi p, thu giáữ ắ ế ổ ị ư ế ậ ệ ế
tr gia tăng (bao g m c thu giá tr gia tăng hàng nh p kh u), thu thu nh pị ồ ả ế ị ậ ẩ ế ậ
cá nhân trong t ng thu ngân sách ngày càng tăng, t tr ng thu t 3 s c thuổ ỷ ọ ừ ắ ế
này trong t ng thu ngân sách năm 2010 là 49,4% (năm 2006 là 34%). ổ
- Nh m đáp ng yêu c u h i nh p kinh t qu c t và h p tác qu c tằ ứ ầ ộ ậ ế ố ế ợ ố ế
v thu , h th ng chính sách thu đã có m t s s a đ i, b sung cho phùề ế ệ ố ế ộ ố ử ổ ổ
h p, đ ng th i v n đ m b o th c hi n b o h có ch n l c, có th i h n, cóợ ồ ờ ẫ ả ả ự ệ ả ộ ọ ọ ờ ạ
đi u ki n, góp m t ph n tăng s c c nh tranh c a n n kinh t , thúc đ y s nề ệ ộ ầ ứ ạ ủ ề ế ẩ ả
xu t phát tri n, b o đ m l i ích qu c gia. ấ ể ả ả ợ ố
Th c hi n các cam k t qu c t song ph ng, đa ph ng và đ m b oự ệ ế ố ế ươ ươ ả ả
phù h p thông l chung c a qu c t , h th ng chính sách thu đã có nh ngợ ệ ủ ố ế ệ ố ế ữ
s a đ i, b sung phù h p v i l trình đã cam k t: (i) V thu xu t kh u,ử ổ ổ ợ ớ ộ ế ề ế ấ ẩ
thu nh p kh u: đã th c hi n c t gi m thu đ th c hi n cam k t qu c tế ậ ẩ ự ệ ắ ả ế ể ự ệ ế ố ế
(đ c bi t là cam k t khi tr thành thành viên WTO), trong đó m i năm gi mặ ệ ế ở ỗ ả
t 1.500 – 1.800 dòng thu v i m c c t gi m thu su t hàng năm kho ng 2ừ ế ớ ứ ắ ả ế ấ ả
– 3% đ ng th i s a đ i các quy đ nh v thu su t, giá tính thu , th i h nồ ờ ử ổ ị ề ế ấ ế ờ ạ
n p, th t c thu n p thu đ th c hi n cam k t qu c t và thông l qu cộ ủ ụ ộ ế ể ự ệ ế ố ế ệ ố
t ; áp d ng thu t v , thu ch ng bán phá giá, thu ch ng tr c p, thuế ụ ế ự ệ ế ố ế ố ợ ấ ế
173
ch ng phân bi t đ i x đ khuy n khích t i đa cho xu t kh u, th c hi nố ệ ố ử ể ế ố ấ ẩ ự ệ
b o h theo l trình cam k t có đi u ki n g n v i đ nh h ng quy ho chả ộ ộ ế ề ệ ắ ớ ị ướ ạ
ngành, lĩnh v c và vùng lãnh th ; (ii) V thu thu nh p doanh nghi p: đã bãiự ổ ề ế ậ ệ
b các quy đ nh u đãi ỏ ị ư thu thu nh p doanh nghi p đ i v i tr ng h p đápế ậ ệ ố ớ ườ ợ
ng đi u ki n v s d ng nguyên li u trong n c và tr ng h p đáp ngứ ề ệ ề ử ụ ệ ướ ườ ợ ứ
đi u ki n v t l xu t kh u; (iii) V thu tiêu th đ c bi t: đã bãi b vi cề ệ ề ỷ ệ ấ ẩ ề ế ụ ặ ệ ỏ ệ
phân bi t thu su t gi a thu c lá đi u s n xu t b ng nguyên li u nh pệ ế ấ ữ ố ế ả ấ ằ ệ ậ
kh u và nguyên li u trong n c, đã bãi b mi n thu , rút ng n th i gianẩ ệ ướ ỏ ễ ế ắ ờ
gi m thu đ i v i ô tô s n xu t, l p ráp trong n c; đã th ng nh t thuả ế ố ớ ả ấ ắ ướ ố ấ ế
su t bia chai và bia h i, đi u ch nh thu su t đ i v i r u có đ c n t 20ấ ơ ề ỉ ế ấ ố ớ ượ ộ ồ ừ
đ tr lên áp d ng t 01/01/2010 đ th c hi n các cam k t mà Vi t Nam đãộ ở ụ ừ ể ự ệ ế ệ
đ a ra trong quá trình gia nh p WTO.ư ậ
- H th ng chính sách thu t o môi tr ng pháp lý bình đ ng, côngệ ố ế ạ ườ ẳ
b ng. Đ n năm 2005 v c b n h th ng chính sách thu đã áp d ng th ngằ ế ề ơ ả ệ ố ế ụ ố
nh t đ i v i m i thành ph n kinh t góp ph n t o môi tr ng pháp lý bìnhấ ố ớ ọ ầ ế ầ ạ ườ
đ ng, công b ng. Tuy nhiên qua rà soát đã ti p t c th c hi n: xoá b mi nẳ ằ ế ụ ự ệ ỏ ễ
thu , thu h p gi m thu tiêu th đ c bi t đ đ m b o công b ng, bình đ ngế ẹ ả ế ụ ặ ệ ể ả ả ằ ẳ
v nghĩa v thu và nguyên t c không phân bi t đ i x gi a hàng hoá s nề ụ ế ắ ệ ố ử ữ ả
xu t trong n c và nh p kh u; đi u ch nh th ng nh t nghĩa v thu c a cáấ ướ ậ ẩ ề ỉ ố ấ ụ ế ủ
nhân đ i v i t t c các kho n thu nh p có t các ngu n khác nhau, xoá bố ớ ấ ả ả ậ ừ ồ ỏ
phân bi t đ i x v nghĩa v thu thu nh p cá nhân gi a ng i Vi t Namệ ố ử ề ụ ế ậ ữ ườ ệ
và ng i n c ngoài. ườ ướ
- H th ng chính sách thu đã đ c s a đ i, b sung theo h ng đ nệ ố ế ượ ử ổ ổ ướ ơ
gi n, minh b ch, công khai. Trong giai đo n 2006 – 2010 đã th c hi n c iả ạ ạ ự ệ ả
cách m t s s c thu ch y u trong h th ng thu đ đáp ng m c tiêuộ ố ắ ế ủ ế ệ ố ế ể ứ ụ
trên. C th : (i) V thu giá tr gia tăng: Lu t thu giá tr gia tăng đ c s aụ ể ề ế ị ậ ế ị ượ ử
đ i, áp d ng t 01/01/2009 đã gi m b t s l ng nhóm hàng hoá, d ch vổ ụ ừ ả ớ ố ượ ị ụ
không ch u thu t o đi u ki n cho vi c tính thu , kh u tr thu đ c liênị ế ạ ề ệ ệ ế ấ ừ ế ượ
hoàn gi a các khâu trong quá trình s n xu t kinh doanh; quy đ nh đ i v i cácữ ả ấ ị ố ớ
tr ng h p mua, bán hàng hoá có giá tr t 20 tri u đ ng tr lên ph i th cườ ợ ị ừ ệ ồ ở ả ự
hi n thanh toán qua ngân hàng thì đ c kh u tr thu giá tr gia tăng đ uệ ượ ấ ừ ế ị ầ
vào; (ii) V thu thu thu nh p doanh nghi p: Lu t thu thu nh p doanhề ế ế ậ ệ ậ ế ậ
nghi p đ c s a đ i, áp d ng t 01/01/2009 đã gi m m c thu su t, gi mệ ượ ử ổ ụ ừ ả ứ ế ấ ả
di n mi n, gi m thu đ tăng tính minh b ch và phù h p v i thông l qu cệ ễ ả ế ể ạ ợ ớ ệ ố
t ; (iii) V phí, l phí: các lo i phí, l phí đã đ c rà soát, s a đ i ho c bãiế ề ệ ạ ệ ượ ử ổ ặ
b đ m b o h p lý, tránh gây phi n hà cho s n xu t và đ i s ng. Các lo iỏ ả ả ợ ề ả ấ ờ ố ạ
phí mang tính d ch v công đ c chuy n sang áp d ng giá d ch v .ị ụ ượ ể ụ ị ụ
Tuy nhiên, còn m t s t n t i ch y u sau:ộ ố ồ ạ ủ ế
- V thu giá tr gia tăng: thu giá tr gia tăng còn hai m c thu su t làề ế ị ế ị ứ ế ấ
10% và 5% (ngoài m c thu su t 0% đ i v i hàng hóa d ch v xu t kh u),ứ ế ấ ố ớ ị ụ ấ ẩ
trong đó đ i t ng ch u m c thu su t 5% còn nhi u và ch a phù h p; ch aố ượ ị ứ ế ấ ề ư ợ ư
xác đ nh ng ng doanh thu ch u thu giá tr gia tăng phù h p v i thông lị ưỡ ị ế ị ợ ớ ệ
qu c t ; chính sách thu giá tr gia tăng ch a đ c nghiên c u xây d ng, ápố ế ế ị ư ượ ứ ự
174
