M C L CỤ Ụ
M C L CỤ Ụ ................................................................................................................. 1
I. ĐT V N Đ:Ặ Ấ Ề ....................................................................................................... 2
- Năm h c 2014 -2015 là năm h c: Đi m i căn b n, toàn di n giáo d c và ọ ọ ổ ớ ả ệ ụ
đào t o, đáp ng yêu c u CNH-HĐH trong đi u ki n kinh t th tr ng đnh ạ ứ ầ ề ệ ế ị ườ ị
h ng XHCN và h i nh p qu c t , theo ngh quy t h i ngh l n th 8, Ban ướ ộ ậ ố ế ị ế ộ ị ầ ứ
Ch p hành Trung ng khóa XI (Ngh quy t s 29-NQ/TW), là năm h c ti p ấ ươ ị ế ố ọ ế
t c đi m i m nh m ph ng pháp d y và h c nh m phát huy tính tích c c, ụ ổ ớ ạ ẽ ươ ạ ọ ằ ự
ch đng, sáng t o c a h c sinh, tăng c ng k năng th c hành, v n d ng ủ ộ ạ ủ ọ ườ ỹ ự ậ ụ
ki n th c, k năng vào gi i quy t các v n đ th c ti n. Đa d ng hóa các hìnhế ứ ỹ ả ế ấ ề ự ễ ạ
th c h c t p, chú tr ng các ho t đng tr i nghi m sáng t o, nghiên c u khoa ứ ọ ậ ọ ạ ộ ả ệ ạ ứ
h c c a h c sinh.ọ ủ ọ .................................................................................................. 2
Trang
1
I. ĐT V N Đ:Ặ Ấ Ề
- Năm h c 2014 -2015 là năm h c: ọ ọ Đi m i căn b n, toàn di n giáo d c vàổ ớ ả ệ ụ
đào t o, đáp ng yêu c u CNH-HĐH trong đi u ki n kinh t th tr ng đnh ạ ứ ầ ề ệ ế ị ườ ị
h ng XHCN và h i nh p qu c tướ ộ ậ ố ế, theo ngh quy t h i ngh l n th 8ị ế ộ ị ầ ứ , Ban
Ch p hành Trung ng khóa XI (Ngh quy t s 29-NQ/TW), là năm h c tấ ươ ị ế ố ọ i p t cế ụ
đi m i m nh m ph ng pháp d y và h c nh m phát huy tính tích c c, ch ổ ớ ạ ẽ ươ ạ ọ ằ ự ủ
đng, sáng t o c a h c sinhộ ạ ủ ọ , tăng c ng k năng th c hành, v n d ng ki n th c, ườ ỹ ự ậ ụ ế ứ
k năng ỹvào gi i quy t các v n đ th c ti n. ả ế ấ ề ự ễ Đa d ng hóa các hình th c h c t p, ạ ứ ọ ậ
chú tr ng các ho t đng tr i nghi m sáng t o, nghiên c u khoa h c c a h c sinh.ọ ạ ộ ả ệ ạ ứ ọ ủ ọ
- Ph ng pháp d y h c tr ng THCS nói chung và v t lí nói riêng ph iươ ạ ọ ở ườ ậ ả
phát huy tính tích c c, t giác, ch đng sáng t o c a h c sinh, phù h p v i đcự ự ủ ộ ạ ủ ọ ợ ớ ặ
tr ng môn h c, đc đi m đi t ng h c sinh, đi u ki n t ng l p h c, b iư ọ ặ ể ố ượ ọ ề ệ ừ ớ ọ ồ
d ng cho h c sinh ph ng pháp t h c, kh năng h p tác, rèn luy n kĩ năngưỡ ọ ươ ự ọ ả ợ ệ
v n d ng ki n th c vào th c ti n, tác đng đn tình c m, đem l i ni m vui,ậ ụ ế ứ ự ễ ộ ế ả ạ ề
h ng thú và trách nhi m h c t p cho h c sinh. ứ ệ ọ ậ ọ
- Trong th c t gi ng d y phân môn “Đi n t h c” c a v t lí 9 tr ngự ế ả ạ ệ ừ ọ ủ ậ ở ườ
nhi u năm qua, tôi nh n th y còn g p m t s khó khăn nh sau:ề ậ ấ ặ ộ ố ư
+ H c sinh r t khó hi u đc các quy t c xác đnh: L c đi n t , chi uọ ấ ể ượ ắ ị ự ệ ừ ề
đng s c t ,…ườ ứ ừ
+ Đ dùng thí nghi m trong nhà tr ng không đ đ thí nghi m cho h cồ ệ ườ ủ ể ệ ọ
sinh th y đc h t các tr ng h p c th , ho c đấ ượ ế ườ ợ ụ ể ặ dùng thi t b có nh ng ch tồ ế ị ư ấ
l ng r t kém, khi ti n hành thí nghi m k t qu thu đc l i mâu thu n v i lýượ ấ ế ệ ế ả ượ ạ ẫ ớ
thuy t đã h c.ế ọ
+ Khi s d ng thí nghi m o h c sinh cũng d nhìn, d hình dung nh ngử ụ ệ ả ọ ễ ễ ư
ch a th c ti n và r t khó áp d ng ki n th c trong th c t .ư ự ễ ấ ụ ế ứ ự ế
+ K t qu kh o sát sau khi h c sinh h c xong ế ả ả ọ ọ Ch ng II. Đi n t h c ươ ệ ừ ọ ở
năm h c 2013-2014ọ đt đc r t th p, c th :ạ ượ ấ ấ ụ ể
Khố
i
T ng sổ ố
h c sinhọ
GI IỎKHÁTB Y UẾ
SL % SL % SL % SL %
954 6 11.1% 15 27.8% 20 37.0% 13 24.1%
- Chính vì nh ng khó khăn v a nêu trên, tôi đã tìm ra đc gi i pháp đữ ừ ượ ả ể
kh c ph c thông qua n i d ng chuyên đ: “Thi t k và s d ng mô hình v t líắ ụ ộ ụ ề ế ế ử ụ ậ
trong d y h c ch ng Đi n t h c l p 9.”ạ ọ ươ ệ ừ ọ ớ
Trang
2
II. GI I QUY T V N Đ:Ả Ế Ấ Ề
- Trong quá trình d y h c ch ng Đi n t h c- V t lí 9, đ giúp các emạ ọ ươ ệ ừ ọ ậ ể
h c sinh tích c c v n đng trong quá trình h c t p, t đó các em có th hi u,ọ ự ậ ộ ọ ậ ừ ể ể
kh c sâu ki n th c và v n d ng đc ki n th c đó vào th c t ,…thì giáo viênắ ế ứ ậ ụ ượ ế ứ ự ế
ph i áp d ng nhi u ph ng pháp d y h c nói chung nh : Ph ng pháp dùng thíả ụ ề ươ ạ ọ ư ươ
ngi m, thí nghi m o, th o lu n nhóm, ng d ng công ngh thông tin,…ệ ệ ả ả ậ ứ ụ ệ
- V i chuyên đ này, tôi ch nghiên c u ph ng pháp: Thi t k và s d ngớ ề ỉ ứ ươ ế ế ử ụ
mô hình v t lí trong d y h c ch ng “Đi n t h c” l p 9, ậ ạ ọ ươ ệ ừ ọ ớ đ dùng d y h cồ ạ ọ
đc làm trên c s kinh nghi m th c t gi ng d y c a b n thân tôi trong nhi uượ ơ ở ệ ự ế ả ạ ủ ả ề
năm qua, đc bi t là đ dùng d y h c có kh năng v n d ng gi ng d y đcặ ệ ồ ạ ọ ả ậ ụ ả ạ ượ
nhi u bài, cề th nh sau: ụ ể ư
1. Thí nghi m 1ệ: Dòng đi n xoay chi u và tác d ng t c a dòng đi n:ệ ề ụ ừ ủ ệ
1.1. Nh ng khó khăn khi d y n i dung này: ữ ạ ộ
- Đi v i bài dòng đi n xoay chi u trong v t lí 9 ch a đc c p đ dùngố ớ ệ ề ậ ư ượ ấ ồ
d y h c m i, ch s d ng b thí nghi m cũ, mà b thí nghi m cũ qua th i gianạ ọ ớ ỉ ử ụ ộ ệ ộ ệ ờ
s d ng l i h h ng không s d ng đc.ử ụ ạ ư ỏ ử ụ ượ
- Trong bài thí nghi m tác d ng t c a dòng đi n h c sinh ch quan sát ệ ụ ừ ủ ệ ọ ỉ
đc tác d ng t c a dòng đi n đi v i đo n dây d n th ng không quan sát ượ ụ ừ ủ ệ ố ớ ạ ẫ ẳ
đc v i dây d n có hình d ng b t k . Do đó b n thân ch t o l i b d ng c ượ ớ ẫ ạ ấ ỳ ả ế ạ ạ ộ ụ ụ
đn gi n mà h c sinh cũng có th ch t o đc:ơ ả ọ ể ế ạ ượ
1.2. Nguyên v t li u đ làm đ dùng d y ậ ệ ể ồ ạ
h c: ọ
- Dây đng có đng kính ồ ườ Ø=0,28mm, qu n ấ
thành 01 cu n dây có tr c quay, hai đu khung ộ ụ ầ
dây g n v i hai đu tr c quay nh ắ ớ ầ ụ ư (hình 1), ho cặ
có th t n d ng cu n dâyể ậ ụ ộ có s n trong phòng thí ẵ
nghi mệ.
- 01 Chân đ (chân đ có th dùng b ngế ế ể ả
đi n b ng nh a) nh ệ ằ ự ư (hình 2).
- 02 giá đ (làm t dây đng có đng kínhỡ ừ ồ ườ
Ø=1,5mm ) nh ư(hình 2).
- 02 thanh nam châm có k p đ.ẹ ỡ
- 01 Ngu n đi n 6-12V DC.ồ ệ
- 02 đèn led m c song song ng c chi uắ ượ ề
- 02 Đo n dây n i, m i đo n dài kho ng 30 ạ ố ỗ ạ ả
cm.
1.3. Cách làm đ dùng d y h c:ồ ạ ọ
Hình 1:
Hình 2:
Hình 3:
Trang
3
- G n 2 đèn led vào 2 đu dây d nắ ầ ẫ .
- Làm s ch l p cách đi n hai đu tr c quayạ ớ ệ ầ ụ
đ ti p xúc đi n v i hai đu giá đ nh ể ế ệ ớ ầ ỡ ư (hình 3).
1.4. Cách s d ng:ử ụ
- Đt hai đu tr c quay c a khung dây lênặ ầ ụ ủ
giá đ.ỡ
- Đt nam châm lên đ g n khung dây saoặ ế ầ
cho khi khung dây quay không va ch m.ạ
- Dùng tay quay nh khung dây nh hình 4.ẹ ư
Hình 4:
* Đi v i bài: Tác d ng t c a dòng đi nố ớ ụ ừ ủ ệ
- Ch n dây đng có đng kính ọ ồ ườ Ø=1,5mm,
chi u dài 15 cmề
- T o dây d n có hình d ng th ng và hìnhạ ẫ ạ ẳ
d ng b t k nh ạ ấ ỳ ư (hình 5).
- N i l n l t các đo n dây đng th ng, dâyố ầ ượ ạ ồ ẳ
đng có hình d ng b t k lên chân đ nh ồ ạ ấ ỳ ế ư (hình
6, 7)
-Đt kim nam châm song song g n dây d nặ ầ ẫ
nh (ưhình 6,7).
- N i vào ngu n đi n và ti n hành thíố ồ ệ ế
nghi m nh (ệ ư hình 6, 7).
Hình 5:
Hình 6:
Hình 7:
* M t s l u ý khi d y thí nghi m trên:ộ ố ư ạ ệ
- Giáo viên c n có th i gian chu n b tr c khi lên l pầ ờ ẩ ị ướ ớ
- Do mô hình thí nghi m có kích th c nh , nên h c sinh khó quan sát. ệ ướ ỏ ọ
Nên trong quá trình ti n hành thí nghi m giáo viên cho 1 h c sinh quan sát k t ế ệ ọ ế
qu đ thông báo cho c l p, ho c giáo viên có th s d ng máy chi u v t ả ể ả ớ ặ ể ử ụ ế ậ
Trang
4
th đ phóng to hình nh trong lúc thí nghi mể ể ả ệ
2. Thí nghi m 2ệ: L c đi n t ự ệ ừ (qui t c bàn tay trái)ắ
2.1. Nh ng khó khăn khi d y n i dung này: ữ ạ ộ
- Trong bài d y l c đi n t v t lí l p 9 giáo viên g p khó khăn khi ti n ạ ự ệ ừ ậ ớ ặ ế
hành thí nghi m cho h c sinh quan sát th y đo n dây d n AB chuy n đng ệ ọ ấ ạ ẫ ể ộ
(xu t hi n l c đi n t đo n dây d n AB khi có dòng đi n ch y qua đt ấ ệ ự ệ ừ ở ạ ẫ ệ ạ ặ
trong t tr ng c a nam châm). Do thi t b ch d ng l i m c đ cho h c ừ ườ ủ ế ị ỉ ừ ạ ở ứ ộ ọ
sinh quan sát mô hình, ph n l n giáo viên lên l p không ti n hành đc thí ầ ớ ớ ế ượ
nghi m mà ch gi i thi u cho h c sinh ho c dùng tranh nh cho h c sinh quan ệ ỉ ớ ệ ọ ặ ả ọ
sát. Do đó b n thân ch t o b d ng c cho h c sinh quan sát tr c quan:ả ế ạ ộ ụ ụ ọ ự
2.2. Nguyên v t li u đ làm đ dùng d y h c: ậ ệ ể ồ ạ ọ
- Dây đng có đng kính ồ ườ Ø=1.5 mm
- Dây d n lõi 1 s i có đng kính Ø=1.5 mmẫ ợ ườ
- Giá đ (Hình 2-Thí nghi m 1)ỡ ệ
- Nam châm ch U ( trong phòng thí nghi m)ữ ệ
- Ngu n đi n 6V-12V DCồ ệ
- Bi n trế ở
- 02 Đo n dây n i, m i đo n dài kho ng 30 cm.ạ ố ỗ ạ ả
- Mút x p kh 1x0.5mố ổ
- Đêcan màu đ, xanh (1m), xanh, vàng (0.5m)ỏ
2.3. Cách làm đ dùng d y h c:ồ ạ ọ
- T o dây đng thành thành hình ch U.ạ ồ ữ
(hình 8).
- C t mút thành nhi u hình ch U ắ ề ữ (hình 9).
- X p nhi u t m mút hình ch U ch ng lênế ề ấ ữ ồ
nhau t o thành 1 kh i nam châm hình ch U.ạ ố ữ
- Dán đêcan t o thành 2 vùng đ (c c b c),ạ ỏ ự ắ
xanh (c c nam)ự
Hình 8:
Hình 9:
Hình 10:
Trang
5