Cu c đ i c a Ch t ch H Chí Minh là m t cu c đ i trongng cao đ p c a
m t ng i c ng s n vĩ đ i, m t anh hùng dân t c ki t xu t, m t chi n ườ ế
qu c t l i l c, đã đ u tranh không m t m i hi n dâng c đ i mình T ế ế
qu c, vì nhân dân,t ng c ng s n ch nghĩa,đ c l p, t do c a các ưở
n t c, vì hòa bình và côngtrên th gi i. ế
Ch t ch H Chí Minh (lúc nh tên là Nguy n Sinh Cung khi đi h c là Nguy n T t Thành, trong nhi u năm
ho t đông cách m ng l y tên là Nguy n Ái Qu c và nhi u bí danh, bút danh khác) sinh ngày 19 tháng 5
năm 1890 Kim Liêm huy n Nam Đàn, tình Ngh An, m t ngày 2 tháng 9 năm 1969 t i Hà N i.
Ng i sinh ra trong m t gia đình nhà nho yêu n c l n lên m t đ a ph ng có truy n th ng yêu n cườ ướ ươ ướ
anh dũng ch ng gi c ngo i xâm. S ng trong hoàn c nh đ t n c chìm d i ách đô h c a th c dân Pháp, ướ ướ
th i niên thi u và thanh niên c a Ng i đã ch ng ki n n i kh c c c a đ ng bào và nh ng phong trào đ u ế ườ ế
tranh ch ng th c dân. Ng i s m có chí đu i th c dân, giành đ c l p cho đ t n c đem l i t do, h nh ườ ướ
phúc cho đ ng bào
V i tình c m yêu n c th ng dân vô h n, năm 1911 Ng i đã r i T qu c đi sang ph ng Tây đ tìm con ướ ươ ườ ươ
đ ng gi i phóng dân t c.ườ
T năm 1912 đ n năm l917, Nguy n T t Thành đ n nhi u n c Châu Á, Châu Âu, Châu M , châu Phi, ế ế ướ
s ng hòa mình v i nhân dân lao đ ng, Ng i thông c m sâu s c cu c s ng kh c c c a nhân dân lao ườ
đ ng và các dân t c thu c đ a cũng nh nguy n v ng thiêng liêng c a h . Ng i s m nh n th c đ c ư ườ ượ
cu c đ u tranh gi i phóng dân t c c a nhân dân Vi t Nam là m t b ph n trong cu c đ u tranh chung c a
nhân dân th gi i. Ng i đã ho t đ ng tích c c nh m đoàn k t nhân dân các dân t c giành t do, đ c l p.ế ườ ế
Cu i năm 1917, Ng i t Anh tr l i Pháp ti p t c ho t đ ng trong phong trào Vi t ki u và phong trào công ườ ế
nhân Pháp. Năm 1919, l y tên là Nguy n Ái Qu c, Ng i thay m t nh ng ng i Vi t Nam yêu n c t i ườ ườ ướ
Pháp g i t i H i ngh Vesailles b n yêu sách đòi quy n t do cho nhân dân Vi t Nam và cũng là quy n t
do cho nhân dân các n c thu c đ a.ướ
D i nh h ng c a Cách m ng Tháng M i Nga năm 1917 và Lu n c ng c a Lênin v v n đ dân t cướ ưở ườ ươ
và thu c đ a, tháng 12 năm 1920, Nguy n Ái Qu c tham d đ i h i l n th XVIII Đ ng Xã h i Pháp và
Ng i b phi u tán thành Đ ng gia nh p Qu c t III, Qu c t C ng s n và tr thành m t trong nh ngườ ế ế ế
ng i sáng l p Đ ng C ng s n Pháp. T m t ng i yêu n c tr thành ng i c ng s n, Ng i kh ng đ nhườ ườ ướ ườ ườ
con đ ng cách m ng gi i phóng dân t c trong th i đ i m i là con đ ng c a ch nghĩa Mác-Lênin ườ ườ
Cách m ng Tháng M i Nga vĩ đ i. ườ
Năng 1921, cùng v i m t s ng i yêu n c c a các thu c đ a Pháp, Nguy n Ái Qu c sáng l p H i Liên ườ ướ
hi p thu c đ a. Tháng 4 năm 1922, H i ra báo “Ng i cùng kh “ (Le Paria) nh m đoàn k t, t ch c và ườ ế
h ng d n phong trào đ u tranh gi i phóng dân t c các thu c đ a. Nhi u bài báo c a Ng i đã đ cướ ườ ượ
đ a vào tác ph mư B n án ch đ th c dân Pháp ế , xu t b n năm l925.
Đây là m t công trình nghiên c u v b n ch t c a ch nghĩa th c dân, th c t nh và c vũ nhân dân các
n c thu c đ a đ ng lên t gi i phóng. Tháng 6 năm 1923, Nguy n Ái Qu c t Pháp sang Liên Xô, Ng iướ ườ
làm vi c trong Qu c t C ng s n. Tháng 10 năm l923, t i H i ngh Qu c t nông dân l n th nh t Nguy n ế ế
Ái Qu c đ c b u vào H i đ ng Qu c t Nông dân. Ng i là đ i bi u duy nh t c a nông dân thu c đ a ượ ế ườ
đ c c vào Đoàn Ch t ch c a H i đ ng. Ng i tham d Đ i h i Qu c t C ng s n l n th V, Đ i h iượ ườ ế
Qu c t C ng s n Thanh niên l n th IV, Đ i h i Qu c t Công h i đ . Ng il kiên trì b o v và phát tri n ế ế ư
sáng t o t t ng c a V.I.Lênin v v n đ dân t c và thu c đ a, h ng s quan tâm c a Qu c t C ng ư ưở ướ ế
s n t i phong trào gi i phóng dân t c .Nguy n Ái Qu c là y viên th ng tr c B ph ng Đông, tr c ti p ườ ươ ế
ph trách C c ph ng Nam c a Qu c t C ng s n ươ ế
Tháng 11 năm 1924, Nguy n Ái Qu c v Qu ng Châu (Trung Qu c) ch n m t s thanh niên Vi t Nam yêu
n c đang s ng Qu ng Châu, tr c ti p m l p hu n luy n đào t o cán b Vi t Nam Các bài gi ng c aướ ế
Ng i đ c t p h p in thành cu n sách “Đ g Kách m nh" - m t văn ki n lý lu n quan tr ng đ t c s tườ ượ ườ ơ ư
t ng cho d ng l i cách m ng Vi t Nam. Năm 1925, Ng i thành l p H i Vi t Nam Cách m ng Thanhưở ườ ườ
niên ra báo “Thanh niên”, t báo cách m ng đ u tiên c a Vi t Nam nh m truy n bá ch nghĩa Mác-Lênin
v Vi t Nam, chu n b thành l p Đ ng C ng s n Vi t Nam.
Tháng 5 năm 1927, Nguy n Ái Qu c r i Qu ng Châu đi Mátxc va (Liên Xô) ,sau đó đi Berlin (Đ c), đi ơ
Bruxell (B ) tham d phiên h p m r ng c a Đ i h i đ ng Liên đoàn ch ng chi n tranh đ qu c, sau đó đi ế ế
Ý và t đây v Châu Á.
T tháng 7 năm 1928 đ n tháng 11 năm 1929, Ng i ho t đông trong phong trào v n Đ ng Vi t ki u yêu ế ườ
n c Thái Lan, ti p t c chu n b cho s ra đ i c a Đ ng C ng s n Vi t Nam.ướ ế
Mùa xuân năm 1930, Ng i ch trì H i ngh thành l p Đ ng h p t i C u Long g n H ng C ng, thông quaườ ươ
Chính c ng v n t t, Sách l c v n t t, Đi u l v n t t c a Đ ng C ng s n Vi t Nam (H i ngh c a Đ ngươ ượ
tháng 10 năm 1930 đ i tên thành Đ ng C ng s n Đông D ng), đ i tiên phong c a giai c p công nhân và ươ
toàn th dân t c Vi t Nam lãnh đ o nhân dân Vi t Nam ti n hành cách m ng gi i phóng dân t c. Ngay sau ế
khi ra đ i, Đ ng C ng s n Vi t Nam đã lãnh đ o cao trào cách mang 1930-1931, đ nh cao là Xô Vi t Ngh ế
Tĩnh, cu c t ng di n t p đ u tiên c a Cách m ng Tháng Tám năm 1945.
Tháng 6 năm 1931, Nguy n Ái Qu c b chính quy n Anh b t giam t i Hong Kong. Đây là m t th i kỳ sóng
gió trong cu c đ i ho t Đ ng cách m ng c a Nguy n Ái Qu c. Mùa xuân năm 1933, Ng i đ c tr t do. ườ ượ
T năm 1934 đ n 1938, Ng i nghiên c u t i Vi n Nghiên c u các v n đ dân t c thu c đ a t i Matxcova. ế ườ
Kiên trì con đ ng đã xác đ nh cho cách mang Vi t Nam, Ng i ti p t c theo dõi ch đ o phong trào cáchườ ườ ế
m ng trong n c. ướ
Tháng 10 năm 1938, Ng i r i Liên Xô v Trung Qu c b t liên l c v i t ch c Đ ng chu n b v n c.ườ ướ
Ngày 28 tháng 1 năm 1941, Ng i v n c sau h n 30 năm xa T qu c. Bao nhiêu năm th ng nh đ iườ ướ ơ ươ
ch khi qua biên gi i, Ng i vô cùng xúc đ ng. ườ
Tháng 5 năm 1941, Ng i tri u t p H i ngh l n th Tám Ban ch p hành Trung ng Đ ng. quy t đ nhườ ươ ế
đ ng l i c u n c trong th i kỳ m i, thành l p Vi t Nam đ c l p đ ng minh (Vi t Minh). T ch c l cườ ướ
l ng vũ trang gi i phóng, xây d ng căn c đ a cách m ng.ượ
Tháng 8 năm 1942, l y tên là H Chí Minh, Ng i đ i di n cho M t tr n Vi t Minh và Phân h i Vi t Nam, ườ
thu c Hi p h i qu c t ch ng xâm l c sang Trung Qu c tìm s liên minh qu c t , cùng ph i h p hành ế ượ ế
đ ng ch ng phát xít trên chi n tr ng Thái Bình D ng. Ng i b chính quy n đ a ph ng c a T ng Gi i ế ườ ươ ườ ươ ưở
Th ch b t giam trong các nhà lao c a t nh Q ang Tây. Trong th i gian 13 tháng bi tù, Ng i đã vi t t p th ườ ế ơ
Ng c trung nh t ký " (Nh t ký trong tù) v i 133 bài th ch Hán. Tháng 9 năm 1943, Ng i đ c tr t do. ơ ườ ượ
Tháng 9 năm 1944. Ng i tr v căn c Cao B ng. Tháng 12 năm 1944, Ng i ch th thành l p đ i Vi tườ ườ
Nam tuyên truy n gi i phóng quân ti n thân c a Quân đ i nhân dân Vi t Nam.
Cu c chi n tranh th gi i th II b c vào giai đo n cu i v i nh ng th ng l i c a Liên Xô và các n c đ ng ế ế ướ ướ
minh. Tháng 5 năm 1945, H Chí Minh r i Cao B ng v Tân Trào (Tuyên Quang). T i đây theo đ ngh c a
Ng i, H i Ngh toàn qu c c a Đ ng và Đ i h i Qu c dân Đã hop quy nh t ngkh i nghĩa. Đ i h i Qu cườ ế
dân đã b u ra y ban gi i phóng dân t c Vi t Nam (t c Chính ph lâm th i) do H Chí Minh làm Ch t ch.
Tháng 8 năm 1945, Ng i lãnh đ o nhân dân kh i nghĩa giành chính quy n trong c n c Ngày 2 tháng 9ườ ướ
năm J 945, t i Qu ng tr ng Ba Đình l ch s , Ng i đ c “Tuyên ngôn đ c l p”, tuyên b thành l p n c ườ ườ ướ
Vi t Nam Dân ch C ng hòa. Ng i tr thành v Ch t ch đ u tiên c a n c Vi t Nam đ c l p. ườ ướ
Ngay sau đó, th c dân Pháp gây chi n tranh, âm m u xâm chi m Vi t Nam m t l n n a. Tr c n n ngo i ế ư ế ướ
xâm Ch t ch H Chí Minh kêu g i c n c đ ng lên b o v đ c l p t do c a T qu c v i tinh th n: ướ
“Chúng ta thà hy sinh t t c , ch nh t đ nh không ch u m t n c, nh t đ nh không ch u làm nô l ”. Ng i ướ ườ
đã kh i x ng phong trào thi đua yêu n c cùng Trung ng Đ ng lãnh đ o nhân dân Vi t Nam ti n hành ướ ướ ươ ế
cu c kháng chi n toàn dân, toàn di n, tr ng kỳ, d a vào s c mình là chính, t ng b c giành th ng l i. ế ườ ướ
Đ i h i l n th II c a Đ ng (1951), Ng i đ c b u làm Ch t ch Đ ng Lao đ ng Vi t Nam. D i s lãnh ườ ượ ướ
đ o c a Trung ng Đ ng và Ch t ch H Chí Minh, cu c kháng chi n th n thánh c a nhân dân Vi t Nam ươ ế
ch ng th c dân Pháp xâm l c đã giành th ng l i to l n, k t húc v vang b ng chi n th ng l ch s Đi n ư ượ ế ế
Biên Ph (1954), gi i phóng hoàn toàn mi n B c.
T năm 1954, Ng i cùng Trung ng Đ ng Lao đ ng Vi t Nam lãnh đ o nhân dân xây d ng ch nghĩa ườ ươ
xã h i Mi n B c và đ u tranh gi i phóng mi n Nam, th ng nh t T qu c.
Đ i h i Đ ng Lao đ ng Vi t Nam l n th III, h p vào tháng 9 năm 1960, Ng i kh ng đ nh: “Đ i h i l n ườ
này là Đ i h i xây d ng ch nghĩa xã h i mi n B c và đ u tranh hòa bình, th ng nh t n c nhà”. T i Đ i ướ
h i, Ng i đ c b u l i làm Ch t ch Ban ch p hành Trung ng Đ ng. ườ ượ ươ
Năm 1964, đ qu c M m cu c chi n tranh phá ho i b ng không quân đánh phá mi n B c Vi t Nam.ế ế
Ng i đ ng viên toàn th nhân dân Vi t Nam v t qua khó khăn gian kh , quy t tâm đánh th ng gi c Mườ ượ ế
xâm l c. Ng i nói:ượ ườ “Chi n tranh có th kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm ho c lâu h n n a. Hà N i, H iế ơ
Phòng và m t s thành ph , xí nghi p có th b tàn phá. Song nhân dân Vi t Nam quy t không s ! Không ế
có gì quý h n đ c l p t do! Đ n ngày th ng l i nhân dân ta s xây d ng l i đ t n c ta đàng hoàng h n,ơ ế ướ ơ
to đ p h n”. ơ
T năm 1965 đ n năm 1969, cùng v i Trung ng Đ ng, Ng i ti p t c lãnh đ o nhân dân Vi t Nam th c ế ươ ườ ế
hi n s nghi p cách m ng trong đi u ki n c n c có chi n tranh, xây d ng và b o v mi n B c, đ u ướ ế
tranh gi i phóng mi n Nam, th c hi n th ng nh t đ t n c. ướ
Ngày 2/9/1969, Ng i t tr n, h ng th 79 tu i.ườ ưở
Tr c khi qua đ i, Ch t ch H Chí Minh đ l i cho nhân dân Vi t Nam b n Di chúc l ch s . Ng iướ ườ
vi t:ế “Đi u mong mu n cu i cùng c a tôi là: Toàn Đ ng, toàn dân ta đoàn k t ph n đ u, xây d ng m t ế
n c Vi t Nam hòa bình, th ng nh t, đ c l p, dân ch và giàu m nh, và góp ph n x ng đáng vào sướ
nghi p cách m ng th gi i”. ế
Th c hi n Di chúc c a Ng i, toàn dân Vi t Nam đă đoàn k t m t lòng đánh th ng cu c chi n tranh phá ườ ế ế
ho i b ng máy bay B52 c a đ qu c M , bu c Chính ph M ph i ký Hi p đ nh Pari ngày 27 tháng 1 năm ế
1973, ch m d t chi n tranh xâm l c, rút h t quân đ i M và ch h u ra kh i mi n Nam Vi t Nam. ế ượ ế ư
Mùa xuân năm 1975, v i chi n d ch H Chí Minh l ch s , nhân dân Vi t Nam đã hoàn thành s nghi p gi i ế
phóng mi n Nam, th ng nh t T qu c, th c hi n đ c mong c thiêng liêng c a Ch t ch H Chí Minh. ượ ướ
Ch t ch H Chí Minh là lãnh tu vĩ đ i c a dân t c Vi t Nam. Ng i đã vân d ng và phát tri n sáng t o ch ườ
nghĩa Mác-Lênin vào đi u ki n c th c a n c ta, sáng l p Đ ng Mác- Lênin Vi t Nam, sáng l p M t ướ
tr n dân t c th ng nh t Vi t Nam, sáng l p L c l ng vũ trang nhân dân Vi t Nam và sáng l p n c Vi t ượ ướ
Nam Dân ch C ng hòa (nay là C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam). Ng i luôn luôn k t h p ch t ch ườ ế
cách m ng Vi t Nam v i cu c đ u tranh chung c a nhân dân th gi i vì hòa bình, đ c l p dân t c, dân ch ế
và ti n b xã h i. Ng i là t m g ng đ o đ c cao c , c n, ki m,liêm, chính, chí công. vô t , vô cùngế ườ ươ ư
khiêm t n, gi n d
Năm 1987, T ch c Giáo d c, Khoa h c và Văn hóa Liên h p qu c (UNESCO) đã công nh n H Chí Minh
là anh hùng gi i phóng dân t c, nhà văn hóa ki t xu t
Ngày nay, trong s nghi p đ i m i c a đ t n c, h i nh p v i th gl i, t t ng H Chí Minh là tài s n tinh ướ ế ư ưở
th n to l n c a Đ ng và dân t c ta, mãi mãi soi đ ng cho cu c đ u tranh c a nhân dân Vi t Nam vì m c ườ
tiêu dân giàu, n c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn minh.ư