
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5
214
MỘT SỐ BIỆN PHÁP SƯ PHẠM NHẰM PHÁT HUY
TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI HIỆN NAY
Nguyễn Thị Nga
Trường Đại học Thủy lợi, email: nguyenthinga@tlu.edu.vn
1. GIỚI THIỆU CHUNG
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận dạy học nói
chung và thực tiễn dạy học môn Tư tưởng
Hồ Chí Minh tại trường Đại học Thủy lợi nói
riêng, bài viết đã tìm hiểu và phân tích một số
biện pháp sư phạm nhằm phát huy tính tích
cực học tập môn Tư tưởng Hồ Chí Minh của
sinh viên trường Đại học Thủy lợi.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Bài viết sử dụng các phương pháp chủ yếu
sau: Thu thập thông tin, phân tích, tổng hợp.
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Có thể nói, trong việc đổi mới phương
pháp dạy học hiện nay, việc phát huy tính
tích cực của sinh viên trong học tập là biện
pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục trong các trường Đại học nói chung và
Trường Đại học Thủy lợi nói riêng. Do đó,
tìm những biện pháp để phát huy tính tích
cực học tập của sinh viên đã và đang trở nên
cấp thiết nhằm góp phần nâng cao hiệu quả
dạy học môn Tư tưởng Hồ Chí Minh tại
Trường Đại học Thủy lợi hiện nay.
3.1. Tầm quan trọng của việc phát huy
tính tích cực học tập môn Tư tưởng Hồ
Chí Minh của sinh viên trường Đại học
Thủy lợi
Cũng như quá trình nhận thức nói chung,
trong học tập, hoạt động nhận thức của sinh
viên cũng đi từ nhận thức cảm tính đến nhận
thức lý tính và trở về với thực tiễn. Tính tích
cực trong hoạt động học tập về thực chất là
tính tích cực nhận thức, đặc trưng ở khát
vọng hiểu biết, cố gắng trí tuệ và nghị lực cao
trong quá trình chiếm lĩnh tri thức. Việc phát
huy tính tích cực học tập môn học Tư tưởng
Hồ Chí Minh của sinh viên sẽ góp phần giáo
dục tư tưởng, tình cảm đạo đức, lý tưởng
cách mạng, niềm kính yêu Chủ tịch Hồ Chí
Minh, niềm tin yêu chế độ đối với sinh viên;
góp phần to lớn vào việc phát triển tư duy lý
luận cho sinh viên, phát triển năng lực nhận
thức độc lập, sáng tạo ở sinh viên
3.2. Những biện pháp sư phạm nhằm
phát huy tính tích cực học tập của sinh
viên trong dạy học môn Tư tưởng
Hồ Chí Minh ở trường Đại học Thủy lợi
3.2.1 Vận dụng tốt thuyết trình, tổ chức
trao đổi đàm thoại để phát huy tính tích cực
của sinh viên
Trong lý luận dạy học, biện pháp thuyết
trình hoặc tổ chức trao đổi đàm thoại trong
giờ học không phải là một vấn đề mới mẻ,
đặc biệt thuyết trình là biện pháp rất phổ
biến, song chủ yếu vẫn là thuyết trình thông
báo và tái hiện. Để vận dụng tốt hơn và có
hiệu quả trong thuyết trình, chúng ta nên sử
dụng thuyết trình giải quyết vấn đề. Cùng
với thuyết trình là biện pháp trao đổi đàm
thoại trong giờ học. Tuy nhiên để tổ chức
trao đổi đàm thoại trong giờ học có hiệu quả,
thì hệ thống câu hỏi mà giáo viên đưa ra cần
phải đảm bảo 4 yêu cầu sau: Câu hỏi phải
thể hiện nội dung cơ bản của bài học; phù

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5
215
hợp với trình độ nhận thức của sinh viên; số
lượng câu hỏi vừa đủ, tương ứng với từng
phần bài học; câu hỏi rõ ràng, ngắn gọn, dễ
hiểu, đi thẳng vấn đề giúp các em dễ theo
dõi và trả lời. Theo tôi, trong quá trình dạy
môn học này, nếu sinh viên nào hăng hái
phát biểu, có câu trả lời đúng từ 5 - 7 lần
trong quá trình học hết môn học thì ghi nhận
1 điểm cộng vào điểm quá trình cho sinh
viên. Điều này sẽ góp phần tăng hứng thú
học tập môn học.
3.2.2. Vận dụng dạy học nêu vấn đề để
phát huy tính tích cực của sinh viên
Có thể hiểu, bản chất của dạy học nên vấn
đề là tạo nên một chuỗi những tình huống có
vấn đề, là hình thức tổ chức sự suy nghĩ tìm
tòi của sinh viên, nhằm phát huy tính tích cực
của sinh viên trong học tập môn Tư tưởng Hồ
Chí Minh. Qua đó, góp phần phát triển ở sinh
viên năng lực nhận thức, năng lực tư duy tích
cực trong học tập, kiên trì, nhẫn nại và tinh
thần vượt khó. Đây thực sự là biện pháp tốt
để khắc phục tình trạng thụ động của sinh
viên, nâng cao tính tích cực học tập môn học
Tư tưởng Hồ Chí Minh tại trường Đại học
Thủy lợi hiện nay.
3.2.3. Sử dụng tốt sách giáo khoa trong
dạy học tư tưởng Hồ Chí Minh và hướng dẫn
sinh viên tự học qua các tài liệu có liên quan
Do vậy sử dụng sách giáo khoa trong dạy
học môn Tư tưởng Hồ Chí Minh cần được
tiến hành như sau: Giáo viên cần tập trung
làm nổi bật kiến thức cơ bản, trọng tâm của
bài học, đồng thời hướng dẫn sinh viên sử
dụng sách giáo khoa ở trên lớp và ở nhà. Đối
với việc học tập ở trên lớp, trước tiết giảng,
giáo viên yêu cầu sinh viên để sách giáo khoa
trước mặt kết hợp với theo dõi bài giảng của
thầy cô. Đối với việc học tập ở nhà, giáo viên
yêu cầu sinh viên đọc toàn bộ bài học trước
khi đến lớp bằng việc giao một số bài tập
nhận thức để khi đọc sinh viên có định hướng
rõ. Cuối mỗi buổi học, giáo viên sẽ thu hoặc
kiểm tra phần bài tập về nhà của sinh viên.
Công việc này nếu được tiến hành thường
xuyên sẽ giúp sinh viên hình thành thói quen
chuẩn bị bài học rất tốt.
3.2.4. Tăng cường sử dụng đồ dùng trực
quan đối với việc phát huy tính tích cực học
tập môn tư tưởng Hồ Chí Minh của sinh viên.
Nhận thức nói chung và nhận thức môn Tư
tưởng Hồ Chí Minh nói riêng đều đi từ trực
quan sinh động đến tư duy trừu tượng rồi từ
tư duy trừu tượng đến thực tiễn. Đó là con
đường biện chứng của nhận thức chân lý,
nhận thức hiện thực khách quan. Do đó, sử
dụng đồ dùng trực quan có ý nghĩa rất quan
trọng, góp phần tạo nên hình ảnh biểu tượng
và cụ thể hóa nội dung của bài học, đồng thời
có vai trò to lớn trong việc giúp sinh viên nhớ
kỹ, hiểu sâu, phát triển ở người học khả năng
quan sát. Trong dạy học môn Tư tưởng Hồ
Chí Minh, khi sử dụng đồ dùng trực quan,
giáo viên cần đảm bảo những yêu cầu sau: Sử
dụng hợp lý tranh ảnh, sơ đồ, biểu đồ, số liệu,
thông tin những đoạn phim nhỏ, những sự
kiện có liên quan đến bài học; tích cực sưu
tầm đồ dung trực quan để sử dụng. Giáo viên
có thể sưu tầm tranh, ảnh, làm sinh động nội
dung bài học và hướng dẫn cho sinh viên sưu
tầm tranh ảnh số liệu, sự kiện phục vụ cho
làm tiểu luận của mình
3.2.5. Gắn bài giảng với quan điểm, đường
lối của Đảng, với thực tiễn cuộc sống, liên hệ
giải quyết những vấn đề thực tiễn.
Chẳng hạn, khi giảng về đại đoàn kết dân
tộc trong Tư tưởng Hồ Chí Minh cần liên hệ
đến sự vận dụng của Đảng ta trong việc phát
huy khối đại đoàn kết dân tộc. Qua đó thấy
được sự vận dụng linh hoạt sáng tạo của
Đảng trong điều kiện đất nước hiện nay. Từ
quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hóa, liên
hệ đến xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà
bản sắc dân tộc ta hiện nay. Từ quan điểm
của Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, liên hệ
Đảng ta đã đẩy mạnh công tác xây dựng
Đảng trên tất cả các mặt như thế nào. Từ
quan điểm của Hồ Chí Minh về xây dựng con
người mới, liên hệ quan điểm xây dựng con
người mới của Đảng ta hiện nay và quan

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2015. ISBN: 978-604-82-1710-5
216
niệm của người học về xây dựng con người
trong quá trình hội nhập hiện nay.
3.2.6. Tổ chức tham quan thực tế môn học
Tư tưởng Hồ Chí Minh cho sinh viên đến bảo
tàng Hồ Chí Minh.
Trên thực tế, hoạt động tham quan tại bảo
tàng rất có ý nghĩa đối với sinh viên. Hoạt
động này không chỉ giúp các em có thêm kiến
thức về Chủ tịch Hồ Chí Minh, quá trình hoạt
động cách mạng của Người, mà đó còn là dịp
để sinh viên học hỏi, liên hệ bài học trên lớp
với thực tiễn
3.2.7. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả
học tập của sinh viên
Kiểm tra đánh giá là một khâu quan trọng
đối với người dạy và người học, góp phần
nâng cao chất lượng dạy học. Hiện nay, với
môn Tư tưởng Hồ Chí Minh việc đánh giá
kết quả học tập của sinh viên bằng điểm quá
trình với trọng số 30%, câu hỏi tự luận (bài
thi) với trọng số 70% là phù hợp. Việc sử
dụng câu hỏi tự luận sẽ giúp sinh viên hiểu
được bản chất vấn đề, rèn luyện cách lập
luận, lập kế hoạch và tổ chức việc trình bày ý
kiến của mình. Tuy nhiên, theo tôi, những
câu hỏi thi tự luận nên có phần liên hệ đến
đường lối của Đảng và thực tiễn thì việc đánh
giá kết quả học tập của sinh viên sẽ toàn diện,
khách quan và phát huy được sự tìm tòi sáng
tạo của người học.
4. KẾT LUẬN
Những biện pháp nhằm phát huy tính tích
cực học tập của sinh viên trong học tập môn
Tư tưởng Hồ Chí Minh là rất đa dạng nhưng
kết quả đạt được ở mức độ nào, tùy thuộc
vào sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo của giáo
viên, trong từng điều kiện giảng dạy, phù
hợp với từng đối tượng người học. Để thực
hiện có hiệu quả các biện pháp trên thì
người giáo viên phải không ngừng nâng cao
trình độ chuyên môn, không ngừng cải tiến
phương pháp, chuẩn bị giáo án chu đáo, say
mê tìm tòi, nhiệt tình và yêu nghề. Qua đó,
giáo viên sẽ có được sự mến phục chân
thành của sinh viên.
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Phạm Văn Đồng (1995), “Một số phương
pháp tích cực quý báu”, Bài đăng trên báo
nhân dân, ngày 18/11.
[2] Trần Bá Hoành (1994), “Dạy học lấy học
sinh làm trung tâm”, Tạp chí Nghiên cứu
giáo dục, số 1.
[3] I.F. Kharlamốp (1978), Phát huy tính tích
cực của học sinh như thế nào, tập 1, Nxb
Giáo dục.
[4] Nguyên Kỳ (1995), Phương pháp tích cực
lấy người học làm trung tâm, NX Giáo dục.
[5] ÔKôn (1976), những cơ sở của việc dạy học
nêu vấn đề, Nxb Giáo dục Hà Nội.