Tạp chí KHCN YD | Tập 3, số 1 – 2024 |
35
Tổng Biên tập:
TS. Nguyễn Phƣơng Sinh
Ngày nhận bài:
12/5/2022
Ngày
chấp
nhận đăng bài:
02/6/2022
Ngày xuất bản:
27/3/2024
Bản quyền: @ 2024
Thuộc Tạp chí Khoa học
và công nghệ Y Dƣợc
Xung đột quyền tác giả:
Tác giả tuyên bố không có
bất kỳ xung đột nào về
quyền tác giả
Địa chỉ liên hệ: Số 284,
đƣờng Lƣơng Ngọc Quyến,
TP. Thái Nguyên,
tỉnh Thái Nguyên
Email:
tapchi@tnmc.edu.vn
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
HỘI CHỨNG ỐNG CỔ TAY TẠI KHOA PHỤC HỒI
CHỨC NĂNG BỆNH VIỆN TRUNG ƢƠNG
THÁI NGUYÊN VÀ BỆNH VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y–
DƢỢC THÁI NGUYÊN NĂM 2021
Vũ Thị Tâm*, Nguyễn Phƣơng Sinh
Trƣờng Đại học Y Dƣợc, Đại học Thái Nguyên
* Tác giả liên hệ: bstamphcn@gmail.com
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Hội chứng ống cổ tay tuy không gây tử vong nhƣng
ảnh hƣởng nhiều đến chất lƣợng cuộc sống, nhất là tay thuận của
bệnh nhân. Mục tiêu: Nhận xét kết quả can thiệp bằng Phƣơng
pháp Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng trên bệnh nhân bị hội
chứng ống cổ tay sau 1 tháng điều trị tại Khoa Phục hồi Chức
năng Bệnh viện Trung ƣơng Thái Nguyên và Bệnh viện Trƣờng
đại học Y – Dƣợc Thái Nguyên năm 2021. Phƣơng pháp:
Nghiên cứu mô tả can thiệp so sánh trƣớc và sau điều trị. Kết
quả: Tỉ lệ mắc hay gặp ở nhóm tuổi 50-54 chiếm 32%, nữ chiếm
tỷ lệ 76%. Trƣớc điều trị, tình trạng đau vừa chiếm 70%. Sau
điều trị 1 tháng tỉ lệ không đau và đau nhẹ chiếm đến 90%. Tầm
vận động khớp cổ tay gia tăng hơn sau điều trị. Kết luận:
Chƣơng trình vật lý trị liệu bao gồm nhiều phƣơng thức trị liệu cụ
thể là siêu âm, parafin, tập vận động đem lại hiệu quả cho ngƣời
bệnh bị hội chứng ống cổ tay ở mức độ nhẹ, trung bình
Từ khóa: Hội chứng ống cổ tay; Phục hồi chức năng; Vật lý trị
liệu; Tầm vận động; Đau
EFFICACY OF REHABILITATION IN THE TREATMENT
OF CARPAL TUNNEL SYNDROME IN THAI NGUYEN
NATIONAL HOSPITAL AND THAI NGUYEN
UNIVERSITY OF MEDICINE – PHARMACY
HOSPITAL IN 2021
ABSTRACT
Background Although carpal tunnel syndrome is not fatal, it
greatly affects the quality of life, especially the patient's dominant
hand. Objectives efficacy of rehabilitation in the treatment of
carpal tunnel syndrome in Thai Nguyen National Hospital and
36
| Tạp chí KHCN YD | Tập 3, số 1 - 2024
Thai Nguyen University Of Medicine - Pharmacy Hospital after 1
month of treatment. Methods Interventional descriptive study
comparing before and after treatment. Results The prevalence is
common in the 50-54 age group, accounting for 32%, female
accounts for 76%. Before treatment, moderate pain accounted for
70%, After 1 month of treatment, the rate of no pain and mild
pain accounted for 90%. The range of motion of the wrist joint is
increased after treatment. Conclusion The physical therapy
program includes many therapeutic modalities, namely
ultrasound, paraffin, and exercise, which are effective for patients
with mild to moderate carpal tunnel syndrome.
Keywords: Carpal tunnel syndrome; Rehabilitation;
Physiotherapy; Range of motion; Pain
ĐẶT VẤN ĐỀ
Hội chứng ống cổ tay hay còn gọi là hội chứng đƣờng hầm cổ tay
hoặc hội chứng chèn ép thần kinh giữa. Hội chứng ống cổ tay gây
ra những rối loạn gây đau, tê ở cổ tay và bàn tay, nếu để muộn sẽ
gây teo cơ mô bàn tay, ngƣời bệnh cầm nắm đồ vật trong lòng bàn
tay bị yếu, không chắc chắn, dễ bị rơi đồ, nếu tình trạng chèn ép
kéo dài sẽ làm tổn thƣơng thần kinh không hồi phục. Do đó, hội
chứng ống cổ tay tuy không gây tử vong nhƣng ảnh hƣởng nhiều
đến chất lƣợng cuộc sống, nhất là khi bệnh nhân bị mắc hội chứng
ống cổ tay tại bên tay thuận. Khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện
Trung ƣơng Thái Nguyên và Bệnh viện Trƣờng Đại học Y Dƣợc
Thái Nguyên hiện nay tiếp nhận một số lƣợng lớn bệnh nhân đến
điều trị tại khoa về căn bệnh này, song vẫn chƣa có một nghiên
cứu liên quan đƣợc tiến hành nên chúng tôi tiến hành đề tài này
nhằm mục tiêu: Nhận xét kết quả can thiệp bằng Phương pháp
Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng trên bệnh nhân bị hội chứng
ống cổ tay sau 1 tháng điều trị tại Khoa Phục hồi Chức năng
Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên và Bệnh viện Trường Đại học
Y – Dược Thái Nguyên năm 2021.
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tƣợng, thời gian và địa điểm nghiên cứu
50 bệnh nhân bị hội chứng ống cổ tay đƣợc khám, đánh giá và
phục hồi chức năng tại Khoa Phục hồi Chức năng Bệnh viện
Trung ƣơng Thái Nguyên và Bệnh viện Trƣờng Đại học Y –
Dƣợc Thái Nguyên từ tháng 01/2021 đến 10/2021.
Tạp chí KHCN YD | Tập 3, số 1 – 2024 |
37
Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhân có những triệu chứng đau, tê
nhiều ở bàn tay, có thể có teo cơ mô bàn tay, kết quả đo điện cơ có
hội chứng ống cổ tay ở các mức độ, tự nguyện tham gia nghiên cứu.
Tiêu chuẩn loại trừ: Bệnh nhân đang mang thai, suy tim, xơ gan,
tiểu đƣờng.
Phƣơng pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả can thiệp so sánh trƣớc
và sau điều trị.
C m u: Toàn bộ
Kỹ thuật chọn m u: Chọn chủ đích 50 bệnh nhân bị hội chứng
ống cổ tay đƣợc khám, đánh giá và phục hồi chức năng tại Khoa
Phục hồi Chức năng Bệnh viện Trung ƣơng Thái Nguyên từ tháng
01/2021 đến 10/2021.
Phương pháp can thiệp
Bệnh nhân bị hội chứng ống cổ tay đƣợc khám và sàng lọc đủ tiêu
chuẩn nghiên cứu. Bệnh nhân đƣợc điều trị các phƣơng pháp:
- Parafin đắp vùng cổ tay trong 20 phút.
- Siêu âm liều 0,5 – 0,8W/Cm² tại khớp cổ tay 10 phút.
- Vận động trị liệu theo tầm vận động của khớp cổ tay, bàn ngón
tay. Bài tập di động khớp cổ tay ngày 1 lần.
- Đánh giá lúc vào và sau khi điều trị 1 tháng.
Các chỉ số nghiên cứu
Tên, tuổi, giới, nghề nghiệp, vị trí tổn thƣơng.
Các triệu chứng chủ quan thƣờng gặp: Teo cơ, hạn chế vận động,
rối loạn cảm giác, đau.
Nghiệm pháp Tinel.
Mức độ tê bì, mất cảm giác.
Mức độ khó khăn trong sinh hoạt.
Mức độ đau của bệnh nhân: Mức độ đau đƣợc đánh giá theo thang
nhìn VAS từ 1 đến 10 bằng thƣớc đo độ của hãng Astra- Zeneca. Đánh
giá chia làm các mức độ: Không đau, đau nhẹ, đau vừa, đau nặng.
Cách cho điểm: Coi a là điểm mức độ đau đƣợc đánh dấu:
- Không đau (4 điểm): với 0 ≤ a < 10.
- Đau nhẹ (3 điểm): với 10 ≤ a < 40.
- Đau vừa (2 điểm): với 40 ≤ a < 80
- Đau nặng (1 điểm): với 80 ≤ a ≤ 100
38
| Tạp chí KHCN YD | Tập 3, số 1 - 2024
Tầm vận động khớp cổ tay: Đánh giá 4 tầm: Gập, duỗi, nghiêng
trụ, nghiêng quay.
- Gấp: Giá trị bình thƣờng là > 70º. Cách đánh giá: Tốt ≥ 70º, Khá
≥ 60º, Trung bình ≥ 40º, Kém < 40º.
- Duỗi: Giá trị bình thƣờng là 35º. Cách đánh giá: Tốt ≥ 25º, Khá
≥ 20º, Trung bình ≥ 15º, Kém < 15º.
- Nghiêng trụ: Giá trị bình thƣờng là > 45º. Cách đánh giá: Tốt ≥
30º, Khá ≥ 20º, Trung bình ≥ 10º, Kém < 10º.
- Nghiêng quay: Giá trị bình thƣờng là > 45º. Cách đánh giá: Tốt
≥ 30º, Khá ≥ 20º. Trung bình ≥ 10º, Kém < 10º.
Xử lý số liệu: Số liệu đƣợc xử lý và phân tích theo chƣơng trình
SPSS 16.0.
Đạo đức trong nghiên cứu
Các bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu một cách tự nguyện
bằng giấy cam đoan tự nguyện tham gia vào nghiên cứu của đề
tài. Tất cả bệnh nhân không tham gia nghiên cứu đều không bị
phân biệt đối xử trong quá trình khám bệnh và điều trị. Mọi thông
tin liên quan đến bệnh nhân đều đƣợc giữ bí mật. Các số liệu đƣợc
thu thập trung thực, các kết quả đƣợc xử lý và phân tích đúng theo
phƣơng pháp khoa học.
Nghiên cứu đã đƣợc thông qua Hội đồng Y-Đức Trƣờng Đại học
Y-Dƣợc, Đại học Thái Nguyên.
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Một số đặc điểm chung của đối tƣợng nghiên cứu
Bảng 1. Đặc điểm về tuổi của đối tƣợng nghiên cứu
Nhóm tuổi
%
20-30
6
31-40
24
41-50
56
51-60
14
>60
4
Tổng cộng
100
Kết quả Bảng 1 cho thấy: 50 bệnh nhân mắc bệnh lý hội chứng
ống cổ tay thì tỉ lệ mắc hay gặp ở nhóm tuổi 41-50 chiếm 56%
Tạp chí KHCN YD | Tập 3, số 1 – 2024 |
39
Bảng 2. Đặc điểm về giới của đối tƣợng nghiên cứu
Giới
n
%
Nữ
38
76
Nam
12
24
Tổng
50
100
Kết quả Bảng 2 cho thấy: Trong 50 bệnh nhân nghiên cứu, có 38
bệnh nhân nữ chiếm tỷ lệ 76% cao hơn so với số bệnh nhân nam
là 12 bệnh nhân chiếm tỷ lệ 24%.
Bảng 3. Phân bố bệnh nhân theo nghề nghiệp
n
%
Sử dụng cổ tay nhiều
39
78
Sử dụng cổ tay ít
11
22
Kết quả Bảng 3 cho thấy: Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là ở nhóm sử
dụng cổ tay nhiều chiếm 78%.
Bảng 4. Vị trí tổn thƣơng
Vị trí tổn thƣơng
n
%
Tay phải
28
56
Tay trái
11
22
Hai tay
11
22
Tổng cộng
50
100
Kết quả Bảng 4 cho thấy: Tỷ lệ mắc hội chứng ống cổ tay hay gặp
ở tay phải là 56%; Tay trái là 22% và cả 2 tay là 22%.
Bảng 5. Teo cơ mô cái
Teo cơ mô cái
n
%
Có
22
44
Không
28
56
Tổng cộng
50
100
Kết quả Bảng 5 cho thấy: Phần lớn bệnh nhân đến điều trị chƣa có
biểu hiện teo cơ mô cái chiếm 56% và 44% có teo cơ.
Bảng 6. Dấu hiệu Tinel
Dấu hiệu Tinel
n
%
Có
32
64
Không
18
36
Tổng cộng
50
100