
41
TỔNG QUAN Y VĂN
Điều trị duy trì cho bệnh nhân ung thư buồng
trứng tái phát: đã đến thời khắc thích hợp?
Vương Đình Thy Hảo*
Tóm tắt
Ung thư biểu mô buồng trứng (UTBMBT) thường được chẩn đoán giai đoạn muộn, cần điều
trị tích cực và hầu hết bệnh nhân sẽ tử vong. Với những tiến bộ gần đây, việc thực hành điều
trị đang chuyển hướng tập trung sang thuốc nhắm trúng đích, thay đổi liệu trình và điều trị
duy trì. Bệnh nhân đáp ứng với hoá trị bổ trợ bước 1 có thể dùng thuốc điều trị duy trì sau đó
với mục đích lui bệnh lâu dài hoặc kéo dài khoảng thời gian sống bệnh không tái phát. Mục
tiêu của điều trị duy trì nhằm trì hoãn tiến triển bệnh bằng cách loại bỏ tế bào ung thư còn sót,
chết chậm hoặc cản trở chu trình tế bào ung thư. Bài tổng quan này sẽ thảo luận về: mục tiêu
điều trị duy trì UTBMBT của các thuốc kháng sinh mạch hoặc các thuốc ức chế enzyme Poly
(adenosine diphosphate-ribose) polymerase (PARPi), các nghiên cứu lâm sàng đã chứng
minh cải thiện về sống còn, các tác dụng ngoại ý của PARPi, và ý nghĩa của việc duy trì chất
lượng cuộc sống trong quá trình điều trị duy trì.
Tổng quan
Mặc dù trong quá khứ UTBMBT, ống dẫn
trứng và phúc mạc nguyên phát từng được
xem là 3 bệnh phụ khoa ác tinh riêng biệt,
nhưng với những hiểu biết ngày nay chúng
được gộp thành nhóm ung thư biểu mô
tuyến phụ khoa bắt nguồn từ ống Muller.
Trong khuôn khổ bài báo này, 3 loại ung
thư trên gọi chung là UTBMBT.1
UTBMBT thường được chẩn đoán trễ,
bệnh đã di căn, tỷ lệ sống 5 năm chỉ 30%.
Cho dù đã có nhiều tiến bộ trong phẫu
thuật và hoá trị, nhưng đa số bệnh nhân
đều tử vong do bệnh này.2,3
Điều trị UTBMBT
Điều trị chuẩn bước 1 UTBMBT bao gồm
hóa trị có chứa platinum (tân) bổ trợ với
phẫu thuật giảm tổng khối bướu đã giúp
cải thiện lâm sàng cho hầu hết bệnh nhân.4
70% bệnh nhân dù đã đạt được thuyên
giảm lâm sàng sau phẫu thuật và hóa trị
(CA -125, khám lâm sàng và hình ảnh về
bình thường) vẫn có thể bị tái phát trong
vòng 2 năm sau đó, vì vậy cần tái khám
định kỳ để theo dõi tình trạng tái phát cho
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
*Bv.Chợ Rẫy, DĐ:0913122867
Email: thyhao77@yahoo.com
tất cả các giai đoạn UTBMB.5-6 UTBMBT
tái phát được chia thành 2 nhóm: (1) nhóm
nhạy platinum (duy trì đáp ứng với
platinum ≥ 6 tháng kể từ liều cuối hóa trị
cho đến khi tái phát); hoặc (2) nhóm kháng
platinum (khoảng thời gian không điều trị
platinum < 6 tháng).7 Phân loại này giúp
dự đoán đáp ứng khi điều trị lại với phác
đồ có chứa platinum.7 Loại mô học ung
thư buồng trứng và tình trạng đột biến gen
là những yếu tố tác động lên kết quả điều
trị. Ung thư biểu mô tế bào nhầy, tế bào
sáng và biểu mô thanh dịch grade thấp ít
đáp ứng với hóa trị kể cả ở bước một hoặc
khi tái phát 8. Bệnh nhân tái phát mà có
kèm đột biến gen BRCA1/2 (BRCAm)
thường đáp ứng tốt với hóa trị có platinum,
cũng như các hoá trị khác mà trực tiếp gây
tổn thương DNA. Những đột biến này đặc
biệt nhạy cảm với thuốc nhắm đích như
PARPi.9–13
Điều trị duy trì
Sau phẫu thuật giảm tổng khối bướu ban
đầu và hóa trị bổ trợ, bệnh nhân UTBMBT
có thể được điều trị duy trì sau đó với mục
tiêu lui bệnh lâu dài hoặc kéo dài khoảng
thời gian sống không bệnh tái phát;4 điều trị