BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
--------
ĐẬU VĂN DŨNG
VẤN ĐỀ ĐÀO TẠO BÁC SĨ NỘI TRÚ
CHO NGÀNH Y TẾ VIỆT NAM HIỆN NAY
Chuyên ngành : Triết học
Mã số : 922 9001
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ TRIẾT HỌC
HÀ NỘI - 2025
Công trình đã đƣợc hoàn thành
tại Khoa Triết học, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS LÊ VĂN ĐOÁN
2. GS.TS TRẦN VĂN PHÒNG
Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn,
Đại học Quốc gia Hà Nội
Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Quang Dũng
Trường Đại học Y Hà Nội
Phản biện 3: PGS.TS. Trần Đăng Sinh
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Luận án sẽ được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án tiến sĩ
họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
Vào hồi …. giờ …., ngày …. tháng …. năm 2025
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Hà Nội
- Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội (bổ sung, sửa đổi 2011) chỉ rõ: “Xã hội xã hội chủ nghĩa
mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: Dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh” [23, tr.70]. Đây vừa là đặc trưng bản chất
vừa là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Nhân dân ta lựa
chọn. Trong một xã hội hiện đại, phát triển và nhân văn như vậy,
Đảng và Nhà nước ta coi nhân tố con người và phục vụ sức khỏe con
người là nhiệm vụ hàng đầu. Vì vậy, Đảng và Nhà nước đặc biệt coi
trọng việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này
nhằm tạo ra đội ngũ nhân lực có đủ đức, tài chăm lo sức khỏe cho
cộng đồng. Điều này được xem là nhiệm vụ sống còn của dân tộc.
Đào tạo bác sĩ nội trú (ĐTBSNT) chính là mấu chốt quan trọng nhất
của chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành y
tế hiện nay. Đó là một trong những vấn đề có tầm chiến lược trong
phương hướng phát triển đất nước bền vững.
Trong bối cảnh hệ thống y tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh
mẽ để thích ứng với yêu cầu chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe
nhân dân (CS, BV & NCSKND) cùng với hội nhập quốc tế, việc đào
tạo nguồn NLYT chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ bác sĩ nội trú
(BSNT) - lực lượng nòng cốt trong các bệnh viện tuyến trung ương
và CSĐT y khoa - trở thành một nhiệm vụ cấp thiết.
Thứ nhất, ĐTBSNT là mô hình đào tạo đặc thù trong hệ thống
đào tạo SĐH ngành y, đóng vai trò chủ đạo, trực tiếp trong việc cung
cấp đội ngũ thầy thuốc có chuyên môn sâu, kỹ năng lâm sàng vững,
tư duy y khoa hiện đại, có phẩm chất y đức nhân văn. Tuy nhiên, mô
hình này ở Việt Nam bộc lộ nhiều bất cập về số lượng, chất lượng và
cơ cấu; về chế độ, chính sách; về CTĐT cũng như điều kiện vật chất,
kỹ thuật, về bản thân đội ngũ BSNT v.v… Điều này ảnh hưởng đến
2
hiệu quả đào tạo, sử dụng và phát triển đội ngũ BSNT có trình độ
chuyên môn sâu cao, phẩm chất y đức nhân văn trong hệ thống y tế.
Thứ hai, chuyển đổi mô hình y tế trong bối cảnh chuyển đổi số,
xã hội hóa dịch vụ y tế và hội nhập quốc tế đang đặt ra yêu cầu mới
ngày càng cao đối với chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nếu
không có sự điều chỉnh đồng bộ về chính sách đào tạo, cơ chế tài
chính, phương pháp giảng dạy và môi trường thực hành, Việt Nam sẽ
gặp khó khăn trong việc phát triển đào tạo y dược khoa nói chung và
phát triển hệ thống đào tạo, sử dụng BSNT nói riêng dẫn đến nguồn
lực chất xám y khoa chuyển dịch từ hệ thống công lập (phục vụ số
đông với chi phí thấp) sang hệ thống tư nhân (phục vụ thiểu số với
chi phí cao).
Thứ ba, đội ngũ BSNT chính là lực lượng kế cận bền vững cho hệ
thống đào tạo y khoa, y học chuyên sâu, nhưng thực tế cho thấy còn
một bộ phận bác sĩ tốt nghiệp khá giỏi, có cơ hội tham gia mô hình đào
tạo này lại không mặn mà với con đường này do áp lực về thời gian
dài, thiếu hỗ trợ của hệ thống ngân hàng về tài chính và mất cơ hội tiếp
cận nghề nghiệp ngay sau tốt nghiệp đại học y khoa. Việc nghiên cứu
thực trạng để tìm vấn đề cần giải quyết với những nguyên nhân gây ra
để kiến nghị các giải pháp cơ bản nhằm đổi mới và nâng cao hiệu quả
mô hình ĐTBSNT là yêu cầu cấp bách đối với Việt Nam.
Thứ tư, từ góc nhìn quản lý giáo dục và hoạch định chính sách y
tế, nghiên cứu vấn đề ĐTBSNT còn giúp nhận diện rõ hơn các “điểm
nghẽn” trong hệ thống đào tạo sau đại học của ngành y tế, từ đó đề
xuất những kiến nghị thiết thực, có cơ sở khoa học và phù hợp với
điều kiện thực tiễn của Việt Nam cho việc nâng cao chất lượng đào
tạo nguồn NLYT chất lượng cao.
Vì vậy, nghiên cứu vấn đề ĐTBSNT cho ngành y tế Việt Nam hiện
nay không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn cấp thiết
nhằm góp phần nâng cao chất lượng nguồn NLYT, đảm bảo sức khỏe
nhân dân, hướng tới một nền y học hiện đại, công bằng và hiệu quả.
3
Xuất phát từ những lý do trên, nghiên cứu sinh lựa chọn “Vấn đề
đào tạo bác sĩ nội trú cho ngành y tế Việt Nam hiện nay” làm đề tài
nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp thiết.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích, làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực
trạng ĐTBSNT cho ngành Y tế ở Việt Nam hiện nay, luận án đề xuất
một số quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng ĐTBSNT
đáp ứng nhu cầu CS, BV & NCSKND trong hiện tại và tương lai.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Trình bày tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến
đề tài luận án.
- Phân tích, làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về ĐTBSNT, tầm
quan trọng, nội dung và các nhân tố ảnh hưởng đến ĐTBSNT cho
ngành y tế Việt Nam hiện nay.
- Đánh giá thực trạng ĐTBSNT ở Việt Nam thời gian qua cùng
nguyên nhân của thực trạng này và một số vấn đề đặt ra cần phải giải
quyết từ thực trạng này.
- Đề xuất quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả ĐTBSNT
cho ngành y tế Việt Nam trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu vấn
đề ĐTBSNT cho ngành y tế Việt Nam hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nội dung: ĐTBSNT ở các CSĐT có chức năng, nhiệm
vụ ĐTBSNT được Bộ Y tế cho phép. Công tác đào tạo BSNT và hoạt
động đào tạo ấy với đội ngũ BSNT tại các cơ sở thực hành có chức
năng, nhiệm vụ ĐTBSNT được Bộ Y tế cho phép.
