TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA: CHĂN NUÔI THÚ Y
TS. TRẦN VĂN THĂNG
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học phần: CÔNG NGHỆ SINH SẢN
Số tín chỉ: 2 TC
Mã số: TAR 321
(Dùng cho chuyên ngành CNTY - chương trình đào tạo POHE)
Thái Nguyên, năm 2017
1
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
1. Tên học phần: Công nghệ sinh sản
- Mã số học phần: TAR 321
- Số tín chỉ: 2TC
- Tính chất của học phần: Tự chọn
- Học phần thay thế, tương đương: Truyền giống nhân tạo vật nuôi
- Ngành (chuyên ngành) đào tạo: Chăn nuôi thú y (POHE)
2. Phân bổ thời gian học tập:
- Số tiết học lý thuyết trên lớp: 26 tiết
- Số tiết làm bài tập, thảo luận trên lớp: lồng ghép học lý thuyết
- Số tiết thực hành: 4 tiết
- Số tiết sinh viên tự học: 60 tiết
3. Đánh giá học phần
- Điểm thứ 1: 20% (0,2) điểm chuyên cần
- Điểm thứ 2: 30% (0,3) điểm kiểm tra giữa kỳ
- Điểm thứ 3: 50% (0,5) điểm thi kết thúc học phần
4. Điều kiện học
- Học phần học trước: Động vật học, Hóa sinh, Sinh lý động vật, Giải phẫu động
vật, Di truyền động vật, Tổ chức và phôi thai học, Vi sinh vật đại cương
- Học phần song hành: Chọn giống và nhân giống vật nuôi
5. Mục tiêu của học phần:
5.1. Kiến thức: Kết thúc học phần sinh viên có khả năng
- Mô tả, liệt kê một cách chính xác các đặc điểm liên quan đến hoạt động sinh dục
ở gia súc đực và cái; các phương pháp khai thác, kiểm tra, pha chế, bảo tồn tinh dịch;
kỹ thuật dẫn tinh và cấy truyền phôi cho vật nuôi.
- Hiểu và vận dụng được kiến thức đã học để có thể tiến hành kiểm tra đánh giá
chất lượng tinh dịch, pha môi trường bảo tồn tinh dịch.
- Hiểu và thao tác được quy trình dẫn tinh cho trâu, bò, lợn.
- Hiểu và vận dụng được các kỹ thuật cơ bản trong điều khiển sinh sản ở vật nuôi.
5.2. Kỹ năng: Kết thúc học phần, người học có khả năng:
- Quan sát và đánh giá được chất lượng đối với mẫu tinh dịch của gia súc
- Thành thạo các thao tác trong việc làm tiêu bản và kiểm tra đánh giá chất lượng
tinh tinh trùng trong tinh dịch
- Thành thạo các thao tác trong quy trình pha chế môi trường
- Thao tác được theo quy trình kỹ thuật dẫn tinh cho lợn/bò cái.
2
6. Nội dung kiến thức và phương pháp giảng dạy
6.1. Phần lý thuyết
TT
Nội dung kiến thức
Số tiết học
trên lớp
Phương pháp
giảng dạy
Bài mở đầu
1
Thuyết trình
1.
Một số khái niệm
2.
Môn học công nghệ sinh sản vật nuôi
3.
Cơ sở khoa học của công nghệ sinh sản
vật nuôi
4.
Lợi ích của công nghệ sinh sản
5.
Lịch sử về sự phát triên của công nghệ
trong sinh sản ở vật nuôi
Chương 1. Sinh lý sinh dục đực
4
1.1
Cấu tạo giải phẫu và chức năng sinh
lý của cơ quan sinh dục đực
1
Thuyết trình, phát
vấn
1.1.1
Bao dịch hoàn
1.1.2
Dịch hoàn
1.1.3
Dịch hoàn phụ
1.1.4
Ống dẫn tinh ra
1.1.5
Tuyến sinh dục phụ
1.1.6
Dương vật
1.1.7
Bao dương vật
1.2
Phản xạ sinh dục đực
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
1.2.1
Sự thành thục tính dục ở gia súc đực
1.2.2
Các phản xạ sinh dục của gia súc đực
1.3
Tinh dịch và đặc điểm sinh hóa học
của tinh dịch
1.3.1
Khái niệm tinh dịch
1.3.2
Thành phần hóa học của tinh dịch
1.3.3
Tinh trùng
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
1.3.3.1
Sự hình thành tinh trùng
1.3.3.2
Hình thái, cấu trúc tinh trùng
1.3.3.3
Đặc tính của tinh trùng
1.3.3.4
Trao đổi chất của tinh trùng
1.3.3.5
Quá trình thụ tinh
1.3.4
Tinh thanh
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
1.3.5
Các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng tới sức
sống của tinh trùng
1.4
Điều hòa hoạt động sinh dục
Chương 2. Sinh lý sinh dục cái
2
2.1
Cơ quan sinh dục cái
1
2.1.1
Buồng trứng
2.1.2
Ống dẫn trứng
2.1.3
Tử cung
2.1.4
Cổ tử cung
2.1.5
Âm đạo
3
TT
Nội dung kiến thức
Số tiết học
trên lớp
Phương pháp
giảng dạy
2.1.6
Tiền đình
2.1.7
Âm môn
2.1.8
Âm vật
2.2
Sự hình thành trứng và rụng trứng
0,5
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
2.2.1
Sự hình thành trứng
2.2.2
Sự rụng trứng
2.2.3
Cấu tạo tế bào trứng
2.3
Chu kỳ động dục của gia súc cái
0,5
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
2.3.1
Sự thành thục tính dục
2.3.2
Chu kỳ động dục
2.3.3
Điều hòa chu kỳ động dục ở gia súc
Chương 3. Kỹ thuật khai thác tinh dịch
3
3.1
Các phương pháp khai thác tinh dịch
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
3.2
Âm đạo giả và yêu cầu kỹ thuật của
âm đạo giả trong khai thác tinh dịch
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
3.2.1
Cấu tạo âm đạo giả
3.2.2
Yêu cầu kỹ thuật của âm đạo giả trong
khai thác tinh dịch
3.3
Khai thác tinh dịch một số loài vật
nuôi bằng âm đạo giả
3.3.1
Khai thác tinh dịch lợn
3.3.2
Khai thác tinh dịch trâu, bò
3.3.3
Khai thác tinh dịch ngựa
3.3.4
Khai thác tinh dịch dê, cừu
Tự học
3.3.5
Khai thác tinh dịch gà trống
3.3.6
Khai thác tinh dịch ngỗng
3.4
Huấn luyện gia súc đực nhảy giá trong
khai thác tinh dịch
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
3.4.1
Huấn luyện lợn đực nhảy giá
3.4.2
Huấn luyện trâu, bò đực nhảy giá
3.4.3
Huấn luyện ngựa đực nhảy giá
3.4.4
Huấn luyện dê, cừu đực nhảy giá
3.4.5
Một số chú ý khi huấn luyện gia súc đực
nhảy giá
3.5
Các yếu tố ảnh hưởng tới phẩm chất
tinh dịch
3.5.1
Dinh dưỡng
3.5.2
Kỹ thuật khai thác
3.5.3
Chế độ khai thác
3.5.4
Mùa vụ
3.5.5
Chăm sóc, quản lý
4
TT
Nội dung kiến thức
Số tiết học
trên lớp
Phương pháp
giảng dạy
Chương 4. Kỹ thuật kiểm tra phẩm chất
tinh dịch
4
4.1
Các chỉ tiêu kiểm tra thường xuyên và
phương pháp tiến hành
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
4.1.1
Lượng tinh
4.1.2
Màu sắc
4.1.3
Mùi
4.1.4
Độ vẩn
4.1.5
Độ pH
4.1.6
Hoạt lực của tinh trùng
4.2
Các chỉ tiêu kiểm tra định kỳ
2
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
4.2.1
Sức kháng của tinh trùng
4.2.2
Sức kháng thẩm thấu của tinh trùng
4.2.3
Nồng độ tinh trùng
4.2.4
Tỷ lệ tinh trùng kỳ hình
4.2.5
Kiểm tra phẩm chất thể acrosome
4.2.6
Khả năng làm phai màu dung dịch xanh
methylen
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
4.2.7
Tổng số tinh trùng tiến thẳng trong một
lần xuất tinh
4.2.8
Đánh giá tỷ lệ sống, chết của tinh trùng
4.2.9
Chỉ số tuyệt đối sức sống của tinh trùng
ngoài cơ thể
4.2.10
Hệ số giảm hoạt lực của tinh trùng
4.2.11
Độ nhớt và tỷ trọng của tinh dịch
Kiểm tra giữa kỳ
1
Chương 5. Kỹ thuật pha chế và bảo tồn
tinh dịch
3
5.1
Các nguyên tắc của môi trường pha
chế, bảo tồn tinh dịch
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
5.2
Các chất chủ yếu cấu tạo môi trường
pha loãng, bảo tồn tinh dịch
5.2.1
Chất cung cấp năng lượng
5.2.2
Chất đệm
5.2.3
Chất chống choáng lạnh
5.2.4
Chất kháng khuẩn
5.2.5
Chất “rửa sạch” môi trường
5.3
Pha loãng tinh dịch
1
Thuyết trình có
minh họa + phát
vấn
5.3.1
Yêu cầu của tinh dịch đem pha loãng và
kỹ thuật pha môi trường
5.3.2
Xác định bội số pha loãng tinh dịch
5.3.3
Kỹ thuật pha loãng và phân liều đối với
tinh dịch một số loài vật nuôi
5.4
Bảo tồn tinh dịch
1
Thuyết trình có