®Þnh l−îng natri clorid b»ng
ph−¬ng ph¸p fonhard
môc tiªu
1. Tr×nh bµy ®−îc nguyªn t¾c vµ ph¶n øng ®Þnh l−îng natri clorid theo ph−¬ng
ph¸p Fonhard.
2. §Þnh l−îng ®−îc dung dÞch natri clorid 0,9% theo ph−¬ng ph¸p Fonhard vµ
tÝnh ®−îc hµm l−îng phÇn tr¨m (kl/ tt) cña dung dÞch natri clorid .
1. dông cô - hãa chÊt
−
Buret
−
Pipet chÝnh x¸c dung tÝch 10 mL, 25 mL, 50 mL
−
B×nh nãn dung tÝch 100 mL
−
B×nh ®Þnh møc dung tÝch 100 mL
−
Cèc cã má
−
èng ®ong dung tÝch 10 mL
−
PhÔu thñy tinh
−
Dung dÞch b¹c nitrat 0,0500 N
−
Dung dÞch kali sulfocyanid 0,05N (hoÆc Dung dÞch amoni sulfocyanid
0,05 N)
−
Dung dÞch natri clorid 0,9% cÇn ®Þnh l−îng
−
Dung dÞch chØ thÞ phÌn s¾t amoni 10%.
2. nguyªn t¾c ®Þnh l−îng natri clorid b»ng ph−¬ng ph¸p
fonhard
−
Dïng AgNO3 thõa chÝnh x¸c ®· biÕt nång ®é ®Ó kÕt tña hÕt NaCl, sau
®ã ®Þnh l−îng AgNO3 thõa b»ng dung dÞch KCNS ®· biÕt nång ®é víi
chØ thÞ lµ Fe3+. C¸c ph¶n øng x¶y ra:
257
AgNO3 + NaCl
(D− chÝnh x¸c) (ChÝnh x¸c)
AgCl ↓ + NaNO3
Tr¾ng
AgNO3 + KCNS
(D− )
AgCNS ↓ + KNO3
Tr¾ng
NhËn ra ®iÓm t−¬ng ®−¬ng khi cã mµu ®á:
Fe3+ + CNS−
FeCNS2+
§á
Chó ý:
−
M«i tr−êng nªn dïng m«i tr−êng acid m¹nh (th−êng dïng HNO3) ®Ó
tr¸nh ↓Fe(OH)3, ↓Ag2O vµ lµm gi¶m hiÖn t−îng hÊp phô.
−
Khi ®Þnh l−îng Clorid b»ng ph−¬ng ph¸p Mohr cã hiÖn t−îng mµu
chuyÓn kh«ng râ rµng døt kho¸t, kh«ng bÒn, khi mµu bÒn v÷ng th×
qu¸ ®iÓm t−¬ng ®−¬ng nhiÒu g©y sai sè lín. §Ó kh¾c phôc sai sè nµy
ta ph¶i lo¹i bá kÕt tña AgCl, råi sau ®ã míi ®Þnh l−îng Ag+ d− ë phÇn
n−íc läc.
3. ®Þnh l−îng dung dÞch natri clorid b»ng ph−¬ng ph¸p
fonhard
3.1. X¸c ®Þnh nång ®é dung dÞch kali sulfocyanid
−
Dïng phÔu rãt dung dÞch (tõ cèc cã má) kho¶ng 10 - 15 mL dung dÞch
KCNS 0,05N lªn trªn buret ®Ó tr¸ng buret (lµm 2 lÇn). Cho ®Çy dung
dÞch KCNS 0,05N lªn trªn buret vµ ®iÒu chØnh khãa buret ®−îc dung
dÞch ®Õn v¹ch 0.
−
Dïng pipet chÝnh x¸c lÊy 10,00 mL dung dÞch AgNO3 0,05N cho vµo
b×nh nãn s¹ch. Thªm vµo ®ã 2 mL dung dÞch HNO3 ®Æc vµ 2 mL dung
dÞch phÌn s¾t amoni 10%
−
ChuÈn ®é tíi khi dung dÞch ë b×nh nãn xuÊt hiÖn mµu ®á. Ghi thÓ tÝch
dung dÞch KSCN 0,05N ®· dïng.
Nång ®é ®−¬ng l−îng (NB) cña dung dÞch KSCN ®−îc tÝnh theo c«ng
thøc sau:
Trong ®ã:
- VB lµ thÓ tÝch dung dÞch KSCN, tÝnh b»ng mL, ®· dïng
- NA lµ nång ®é ®−¬ng l−îng cña dung dÞch AgNO3, (NA = 0,0500 N)
- VA lµ thÓ tÝch dung dÞch AgNO3 , tÝnh b»ng ml, (VA = 10,00 mL)
B
AA
BVNV
N
×
=
258
3.2. TiÕn hµnh ®Þnh l−îng natri clorid
Lµm ph¶n øng:
−
Dïng pipet chÝnh x¸c lÊy 25,00 mL dung dÞch natri clorid 0,9% cÇn
®Þnh l−îng cho vµo b×nh ®Þnh møc 100 mL. Thªm n−íc võa ®ñ ®Õn
v¹ch. L¾c ®Òu.
−
LÊy chÝnh x¸c 10,00 mL dung dÞch võa pha lo·ng cho vµo b×nh ®Þnh møc
100 mL, thªm 25,00 mL AgNO3 0,05 N (b»ng pipet chÝnh x¸c) vµ 1 mL
dung dÞch HNO3 ®Æc. L¾c ®Òu. Thªm n−íc cÊt ®Õn v¹ch, l¾c ®Òu. §Ó l¾ng,
läc qua 2 lÇn giÊy läc, n−íc läc ph¶i trong. Bá 10 mL dÞch läc ®Çu.
−
LÊy chÝnh x¸c 50,00 mL dÞch läc (b»ng pipet chÝnh x¸c) thªm 5ml
dung dÞch HNO3 ®Æc vµ 5 mL chØ thÞ phÌn s¾t amoni 10%.
−
Cho ®Çy dung dÞch KCNS 0,05 N lªn trªn buret vµ ®iÒu chØnh khãa
buret ®−îc dung dÞch ®Õn v¹ch 0.
Bè trÝ thÝ nghiÖm ®−îc tr×nh bµy ë h×nh 8.1.
Error!
H×nh 8.1. Bè trÝ thÝ nghiÖm chuÈn ®é NaCl b»ng ph−¬ng ph¸p Fonhard
TiÕn hµnh chuÈn ®é: Mét tay ®iÒu chØnh khãa buret cho dung dÞch
KCNS 0,05N tõ buret xuèng b×nh nãn (lóc ®Çu nhanh, gÇn ®iÓm t−¬ng
®−¬ng cho tõ tõ tõng giät, nöa giät), tay kia l¾c b×nh nãn. ChuÈn ®é tíi khi
dung dÞch ë b×nh nãn xuÊt hiÖn mµu hång. Ghi thÓ tÝch KCNS 0,05N ®·
dïng.
Ghi chó: Nång ®é cña KCNS, AgNO3, NaCl xÊp xØ b»ng nhau.
Dung dÞch KCNS 0,05N
DÞch läc 50,00 mL
Dung dÞch HNO3 ®Æc 5mL
Dung dÞch phÌn s¾t amoni 10% 5 mL
3.3. TÝnh kÕt qu¶
Hµm l−îng phÇn tr¨m (kl/tt) cña NaCl trong dung dÞch cÇn ®Þnh l−îng
®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
(
)
f
V1000
10058,44NV2NV
%C
Cl
SCNSCNAgAg ×
×
×
×
×
×
−
×
=
−
−−++
259
Trong ®ã:
- lµ thÓ tÝch dung dÞch AgNO
+
Ag
V3 0,05N, tÝnh b»ng mL, ®· dïng
( = 25,00mL)
+
Ag
V
- lµ nång ®é ®−¬ng l−îng dung dÞch AgNO
+
Ag
N3 0,05N, ( = 0,0500)
+
Ag
N
- lµ thÓ tÝch dung dÞch KSCN, tÝnh b»ng mL, ®· dïng chuÈn ®é
−
SCN
V
- lµ nång ®é ®−¬ng l−îng dung dÞch KSCN, ®· x¸c ®Þnh môc 3.1.
−
SCN
N
- lµ thÓ tÝch dung dÞch NaCl, tÝnh b»ng mL, ®· lÊy ®Þnh l−îng
( = 10,00mL)
−
Cl
V
−
Cl
V
- f lµ hÖ sè pha lo·ng cña dung dÞch NaCl 0,9% ⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛=25
100
f
bµi tËp (bµi 8)
8.1. TÝnh nång ®é dung dÞch NH4SCN, biÕt khi ®Þnh l−îng 10,00 mL
dung dÞch AgNO3 0,0513 N víi chØ thÞ phÌn s¾t amoni th× hÕt
10,30 mL dung dÞch NH4SCN.
8.2. Tr×nh bµy nguyªn t¾c ®Þnh l−îng natri clorid theo ph−¬ng ph¸p
Fonhard.
8.3. Tr×nh bµy c¸ch tiÕn hµnh ®Þnh l−îng natri clorid theo ph−¬ng
ph¸p Fonhard. ThiÕt lËp c«ng thøc tÝnh hµm l−îng phÇn tr¨m
(kl/kl) cña natri clorid.
8.4. Chän c¸ch tr¶ lêi ®óng A/ B/ C/ D
Khi chuÈn ®é Ag+ d− b»ng dung dÞch NH4SCN víi chØ thÞ phÌn s¾t
amoni, mµu cña dung dÞch chuyÓn tõ mµu:
A. Hång sang kh«ng mµu B. Kh«ng mµu sang vµng
C. Kh«ng mµu sang hång D. Kh«ng chuyÓn mµu
8.5. H·y cho biÕt cã thÓ thay chØ thÞ phÌn s¾t amoni b»ng dung dÞch
muèi s¾t II trong phÐp ®Þnh l−îng natri clorid theo ph−¬ng ph¸p
Fonhard ®−îc kh«ng? T¹i sao?
8.6. TÝnh hµm l−îng % (kl/kl) cña NaCl, biÕt khi ®Þnh l−îng 10,00 mL
dung dÞch NaCl theo ph−¬ng ph¸p Fonhard (theo môc 3.2 ë trªn)
hÕt 8,25 mL dung dÞch NH4SCN. Trong ®ã, nång ®é dung dÞch
NH4SCN lµ 0,0485N vµ AgNO3 lµ 0,0502 N.
260