Giáo án điện tử sinh học:Sinh học lớp 12- Quá trình hình thái loài mới

Trong cùng khu v c đ a lí n u có các ế ự ị Nêu vai trò c a cách li đ a lí loài giao ph i tiêu chu n nào là ẩ ị ủ ố Ở gây cách li sinh s n thì loài y u t ả ế ố t hai loài quan tr ng đ phân bi trong quá trình hình thành loài ệ ể ọ c hay m i có th hình thành đ ượ ể ớ khác nhau? m i?ớ không?

ể ự

Tìm hi u ví d trong th c nghi m và thí nghi m c a các nhà khoa h c! ệ ọ ụ ủ ệ

ấ ố

Trong m t h châu Phi: có hai loài cá r t gi ng ộ ồ ở nhau v các đ c đi m hình thái ch khác màu s c ắ ặ ề ể ỉ

Dù trong cùng khu v c đ a lí nh ng……?……. ự ị ư

Ánh sáng đ n s c ơ ắ

ồ

ự ả ạ

ố i thích ơ

T i sao trong h hai loài cá này không giao ph i ạ D a vào quan đi m hi n đ i hãy gi ệ ể v i nhau nh ng trong b có nhi u ánh sáng đ n ề ư ể ớ quá trình hình thành hai loài cá này? s c chúng l i giao ph i v i nhau? ố ớ ắ ạ

ể

ể ủ ơ ắ ề Khi nuôi các cá th c a hai loài này trong b có nhi u ánh sáng đ n s c thì…?....

ể

Đ t bi n

ộ

ế

Các cá th cùng loài s ng trong cùng khu v c đ a lí

ố ự ị

ể

ộ

ƯỜ

ế

HÌNH THÀNH LOÀI NG BĂNG CON Đ CÁCH LI T P TÍNH Ậ

ướ

Các cá th mang KG đ t thay đ i t p tính bi n -> ổ ậ ng giao ph iố -> có xu h giao ph i v i nhau ố ớ

Loài m iớ

ầ

ố Nhân t ti n hóa ế

ầ Qu n th cách li ể sinh s n v i ả ớ qu n th g c ể ố

Khác bi

Qu n th cách li ể ể g cố v i qu n th ầ ớ t v v n gen ệ ề ố

Hãy theo dõi và phân tích ví d sau! ụ

Ỏ

C BĂNG B Ờ SÔNG

Ra hoa k t qu đúng màu lũ ả

ế

SÔNG VÔN GA

ư ư ả ế ố ủ

Theo các em s cách ly đó trãi qua m t D a vào th i đi m ra hoa hãy đ a ra k t ộ ự ờ ể ế ự R t ít sai khác v hình thái nh ng do ề ấ lu n v kh năng giao ph i c a hai qu n i th i gian dài s d n đ n k t qu gì? Gi ậ ề ờ ẽ ẫ ả ầ ế ả đ c đi m sinh thái nên… ể ặ th trên? thích? ể

C BĂNG Ỏ BÃI B IỒ

Sinh tr

ng, ra hoa k t qu tr

c

ưở

ả ướ

ế khi lũ v ề

HÌNH THÀNH LOÀI B NG CON Ằ

Đ NG SINH THÁI ƯỜ

CLTN theo các h ng ướ khác nhau

Cách li SS

Loài m iớ Nòi sinh thái Các qu n th ể ầ cùng loài s ng ố cùng khu v c ự đ a lí nh ng ị đi u ki n sinh ệ ề thái khác nhau

*Ph bi n ộ ộ ậ

th c v t và đ ng v t ít di đ ng ổ ế ở ự ậ

N i dung th o lu n c a các nhóm ậ ủ ộ ả

Nhóm 1:Th nào là lai xa ? ế

Nhóm 2:Lai xa g p nh ng tr ng i gì? ở ạ ữ ặ

ng không ườ

Nhóm 3:Vì sao c th lai xa th ơ ể ả có kh năng sinh s n? ả

ơ ể ữ

Nhóm4: C th lai xa có th tr nên h u th nh vào c ch nào? T i sao? ơ ế ể ở ạ ụ ờ

Ế

HÌNH THÀNH LOÀI NH C CH LAI Ờ Ơ XA VÀ ĐA B I HÓA Ộ

Các nhóm h c sinh t tìm hi u n i dung sau ọ ự ể ộ

ng hình thành loài

ườ i câu h i s 5

ể

ỏ ố

Nhóm 1: Phân tích hình 1, 2 -> con đ bi u th trong hình 1 và 2. và tr l ả ờ ị SGK/132

ng hình

i câu h i

ả ờ

ỏ

Nhóm 2: Phân tích hình 3 -> con đ ườ thành loài bi u th trong hình 3. Tr l ị ể s 2 SGK/132 ố

ng hình thành loài

ườ

Nhóm 3: Phân tích hình 4 -> con đ bi u th trong hình 4. Tr l

i câu h i s 4 SGK/132

ả ờ

ể

ị

ỏ ố

ể

ớ

ộ

ả

ầ i thích?

th c v t

ổ ế ở ự ậ

ộ đ ng v t? ậ

ả ệ ả

ạ ư

ở ộ

Nhóm 4: Các qu n th đa b i có ph i là loài m i hay không? Gi T i sao hi n lai xa và đa b i hóa ph bi n nh ng ít x y ra

HÌNH 1

Sinh s n h u tính ả ữ

?(1…)

? (2...)

?(3…)

HÌNH 2

?(1)

?(2)

?(3)

HÌNH 3

(Loài lúa mì) T. monococcum

(Lúa mì hoang d i)ạ A. speitordes

HÌNH 4

2nBB= 14

2nAA= 14

x

Đa b i hoá ộ T. dicoccum 4n = 2nAA+ 2nBB =28

Lúa mì hoang d i ạ A.Squarrosa 2nDD = 14

Đa b i hoá ộ

6n = 2nAA + 2nBB + 2nDD =42

T. Aestivum

Ế

K t lu n?

ế

HÌNH THÀNH LOÀI NH C CH LAI Ờ Ơ ậ XA VÀ ĐA B I HÓA Ộ

ộ

ể ế ể ư ả ữ ố ả

ể ượ ẫ

ộ ấ

-Th tam b i không có kh năng sinh s n h u tính ả nh ng n u lí do nào đó mà có th sinh s n v tính → loài m i.ớ Ví d : Chu i nhà, th n l n cái C. sonorae ụ ằ ằ ố b i cùng ngu n v n có th đ -Th t c xen là loài ồ ể ứ ộ m i vì khi giao ph i t o ra th tam b i b t th ụ ố ạ ớ Ví d : Lúa m ch đen, rau mu ng… ể ố ụ ạ

Ế

HÌNH THÀNH LOÀI NH C CH LAI Ờ Ơ XA VÀ ĐA B I HÓA Ộ

ộ ạ ệ ượ

ng b i c a các loài g c (g i ưỡ ng lai xa kèm theo đa b i hóa t o ra c ơ ọ ộ ủ ộ ố

ể

ể ể ầ ầ

ị ộ ả ố ớ

-Hi n t th mang b NST l ể là th song nh b i) ị ộ Th song nh b i h u th → qu n th qu n th ể ụ ị ộ ữ song nh b i → cách li sinh s n v i các loài g c → Loài m i.ớ Ví d : lúa mì T.aetivum (6n), c Spartina (4n) ụ ỏ

vui

ấ

ả

ạ ượ

ụ vi c lai m t cây nh b i (2N)

ng v i m t cây t

ớ

ặ ự

ể

ố

ấ

D a h u không h t đ c s n xu t trên các ấ cây tam b i (3N) (triploid) có tính b t th cao ộ ấ phát sinh t ộ ừ ệ ị ộ b i (4N). Th (điploid) th ể ứ ộ ộ ườ t c dùng nh gi ng cái ho c b m b i đ ố ẹ ư ố ứ ộ ượ h t gi ng và th nh b i là gi ng đ c ho c ặ ị ộ ố ạ b m h t ph n (Hình 1 ) ố ẹ ạ

Vui đ h c ể ọ Vui đ h c ể ọ

ớ ằ ng th c th ứ

ng ườ nh ng ườ ở ữ

ươ

1/Hình thành loài m i b ng con đ sinh thái là ph ng nhóm sinh v t:ậ

ố

ộ

ậ

ộ

ự ậ ậ ộ

ự ậ

ậ

ộ

A. Đ ng v t giao ph i B. Th c v t, đ ng v t ít di đ ng xa ậ ộ C. Đ ng v t ít di đ ng xa ộ D. Th c v t và đ ng v t kí sinh

ơ ể : 3/Th song nh b i là c th có ị ộ

ể

ưỡ

ng b i 2n ộ

ộ

ắ

ể

ễ

ế

ộ

b i ứ ộ ưỡ

ứ

ộ

ng b i c a c 2 loài b ố

ộ ủ ả

ưỡ

A. T bào mang b nhi m s c th (NST) l B. T bào mang b NST t ế C. T bào ch a 2 b NST l ế và m . ẹ D. T bào ch a b NST l ế ứ ộ loài b và n a kia nh n t ph n t ử ố ậ ừ

ậ ừ

ng b i v i m t n a b ộ ớ ộ ử ộ loài m . ẹ

ớ

4/Quá trình hình thành loài m i có th ể di n ra t ng đ i nhanh khi: ươ ố ễ

nhiên di n ra theo chi u ề ễ ọ ọ ự

ng khác nhau ướ

ộ

ề

ằ

A. Ch n l c t h B. Do lai xa và đa b i hoá C. Do có bi n đ ng di truy n ộ ế D. Quá trình hình thành loài b ng con ng đ a lí và sinh thái di n ra song song đ ườ ễ ị

ự ọ ệ

5/ Trong ch n gi ng th c v t, th c hi n lai xa gi a loài hoang d i và cây tr ng nh m m c đích : ự ậ ồ ố ạ ữ ụ ằ

ấ ề ư ơ ể

ư ị

t v i đi u ki n b t l i c a môi tr ơ ể ệ ố ng c a loài ủ ấ ợ ủ ườ ề

ắ

i cho vi c sinh s n sinh ụ ấ ậ ợ ệ ệ ả

A. Đ a vào c th lai các gen quý v năng su t c a loài d i ạ ủ B. Đ a vào c th lai các gen quý giúp ch ng ch u t ố ớ d iạ C. Kh c ph c tính b t th trong lai xa ụ D. T o đi u ki n thu n l ề d c th lai xa ạ ng ở ơ ể ưỡ