A. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Bàn về vai trò của kĩ năng sống, Lewis L.dunning Ton đã từng nói rằng:“ý
nghĩa của cuộc sống không phải nó đem đến cho ta điều gì, mà ở chỗ điều gì
xảy ra với ta, mà ở chỗ ta phản ứng với điều ấy như thế nào”. Đúng vậy, trong
cuộc sống để có thể tồn tại và phát triển con người cần trang bị cho mình những
kĩ năng cần thiết để nâng cao chất lượng cuộc sống. Đặc biệt trong giai đoạn
hiện nay, khi mà đất nước ta đang trên đường đổi mới và hội nhập, xã hội đang
có sự thay đổi lớn và toàn diện về kinh tế, văn hóa, giáo dục và lối sống với tốc
độ nhanh đã làm nảy sinh những vấn đề mà trước đây con người chưa gặp,
chưa trải nghiệm, chưa phải ứng phó, đương đầu. Sự thay đổi đó tác động mạnh
mẽ đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm của con người đặc biệt là thế hệ trẻ. Các
em còn thiếu khả năng thích ứng với cuộc sống trong khi xung quanh các em
còn đầy rẫy những biến cố, những tệ nạn, những tác động tiêu cực làm mờ nhân
cách, bào mòn ý chí và nghị lực của các em. Do đó việc giáo dục kĩ năng sống
cho các em học sinh trường THPT là rất cần thiết. Trước tình hình đó, từ năm
học 2010 đến nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo tổ chức giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh trong nhà trường thông qua việc lồng ghép trong các môn
học, trong đó có môn Ngữ văn.
Là một trong những môn học có vị trí và tầm quan trọng số một ở nhà
trường phổ thông, ngoài chức năng công cụ, môn Ngữ văn còn góp phần rất lớn
hình thành và phát triển các năng lực chung cũng như góp phần bồi dưỡng tư
tưởng, tình cảm và các phẩm chất cao đẹp của người học. Trong thực tế, một
giờ học văn không chỉ đơn thuần là khám phá vẻ đẹp của tâm hồn mà còn là
một giờ học bồi dưỡng nhân cách, lối sống, rèn luyện kĩ năng sống, kĩ năng ứng
xử trước những vấn đề nóng bỏng mang tính thời đại, giúp các em có bản lĩnh
thích ứng với nhịp điệu phát triển của đất nước, sự đổi thay của xã hội.
Điều đó thể hiện rất rõ trong kho tàng Văn học dân gian của dân tộc. Các
tác phẩm Văn học dân gian chứa đựng phần lớn các giá trị tri thức, đạo đức
cũng như các giá trị văn hóa của dân tộc. Văn học dân gian được chắt lọc, mài
