BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG ĐẠI VIỆT SÀI GÒN
GIÁO TRÌNH
MÔN PHÁP LUẬT
TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO TRÌNH ĐỘ CAO ĐẲNG
(Kèm theo Công văn số 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22 tháng 01 năm 2020
của Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp)
(Tài liệu lưu hành nội bộ)
MỤC LỤC
Bài 1: ......................................................................................................................... 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NHÀ NƢỚC VÀ PHÁP LUẬT .......................... 1
1. Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam .................................................. 1
1.1. Bản chất, chức năng của Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ........... 1
1.2. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam............................................................................................... 4
1.3. Bộ máy Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam .............................. 7
2. Hệ thống pháp uật Việt Nam .............................................................................. 10
2.1. Các thành tố của hệ thống pháp uật ............................................................ 10
2.1.1. Quy phạm pháp uật .............................................................................. 10
2.1.2. Chế định pháp uật ................................................................................ 13
2.1.3. Ngành uật ............................................................................................. 13
2.2. Các ngành uật trong hệ thống pháp uật Việt Nam ..................................... 14
2.3. Hệ thống văn bản quy phạm pháp uật ......................................................... 14
2.3.1. Khái niệm văn bản quy phạm pháp uật ................................................ 14
2.3.2. Hệ thống văn bản quy phạm pháp uật của nƣớc ta hiện nay ............... 15
Bài 2: ....................................................................................................................... 21
HIẾN PHÁP ............................................................................................................ 21
1. Hiến pháp trong hệ thống pháp uật Việt Nam ................................................... 21
1.1. Khái niệm Hiến pháp ................................................................................... 21
1.2. Vị trí của Hiến pháp trong hệ thống pháp uật Việt Nam ............................ 21
2. Một số nội dung cơ bản của Hiến pháp nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam năm 2013 ........................................................................................................ 22
2.1. Chế độ chính trị ............................................................................................ 22
2.2. Quyền con ngƣời, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân ........................ 23
2.3. Kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trƣờng..... 26
Bài 3: ....................................................................................................................... 30
PHÁP LUẬT DÂN SỰ ........................................................................................... 30
1. Khái niệm, đối tƣ ng và phƣơng pháp điều ch nh của Luật Dân sự .................. 30
1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 30
1.2. Đối tƣ ng và phƣơng pháp điều ch nh ......................................................... 30
2. Các nguyên tắc cơ bản của Luật Dân sự ............................................................. 31
3. Một số nội dung của Bộ uật Dân sự ................................................................... 32
3.1. Quyền sở hữu và quyền khác đối với tài sản ............................................... 33
3.1.1. Quyền sở hữu ........................................................................................ 33
3.1.2. Quyền khác đối với tài sản ................................................................... 34
3.2. H p đồng ...................................................................................................... 35
3.2.1. Khái niệm .............................................................................................. 35
3.2.2. Điều kiện có hiệu ực của h p đồng dân sự .......................................... 36
3.2.3. Chủ thể của h p đồng dân sự ................................................................ 36
3.2.4. Nội dung h p đồng dân sự .................................................................... 37
3.2.5. Trách nhiệm bồi thƣờng thiệt hại ngoài h p đồng ................................ 37
Bài 4: ....................................................................................................................... 39
PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG ..................................................................................... 39
1. Khái niệm, đối tƣ ng và phƣơng pháp điều ch nh của Luật Lao động .............. 39
1.1. Khái niệm Luật Lao động ............................................................................ 39
1.2. Đối tƣ ng điều ch nh của Luật Lao động .................................................... 39
1.3. Phƣơng pháp điều ch nh của Luật Lao động ............................................... 40
2. Các nguyên tắc cơ bản của Luật Lao động ......................................................... 40
2.1. Pháp luật lao động bảo vệ quyền và i ích h p pháp của các bên chủ thể
quan hệ pháp uật lao động .................................................................................. 40
2.2. Luật Lao động tôn trọng sự thỏa thuận h p pháp của các bên chủ thể quan
hệ uật ao động, khuyến khích những thỏa thuận có i hơn cho ngƣời ao động
............................................................................................................................. 41
2.3. Nguyên tắc trả ƣơng theo ao động ............................................................. 42
2.4. Nguyên tắc thực hiện bảo hiểm xã hội đối với ngƣời ao động ................... 42
3. Một số nội dung của Bộ uật Lao động ............................................................... 42
3.1. Quyền, nghĩa vụ của ngƣời ao động ........................................................... 42
3.1.1. Quyền của ngƣời ao động .................................................................... 42
3.1.2. Nghĩa vụ của ngƣời ao động ................................................................ 45
3.2. Quyền và nghĩa vụ của ngƣời sử dụng ao động .......................................... 46
3.2.1. Quyền của ngƣời sử dụng ao động ...................................................... 46
3.2.2. Nghĩa vụ của ngƣời sử dụng ao động .................................................. 47
3.3. H p đồng ao động ....................................................................................... 48
3.3.1. Khái niệm h p đồng ao động ............................................................... 48
3.3.2. Chủ thể giao kết h p đồng ao động ..................................................... 49
3.3.3. Phân oại h p đồng ao động ................................................................. 50
3.3.4. Hình thức h p đồng ao động ................................................................ 51
3.3.5. Hiệu ực của h p đồng ao động ........................................................... 51
3.3.6. Sửa đổi, bổ sung h p đồng ao động đã giao kết .................................. 51
3.3.7. Chấm dứt h p đồng ao động ................................................................ 51
3.4. Tiền ƣơng .................................................................................................... 53
3.4.1. Những nguyên tắc cơ bản của tiền ƣơng.............................................. 53
3.4.2. Tiền ƣơng tối thiểu ............................................................................... 54
3.4.3. Tiền ƣơng trong thời gian àm thêm .................................................... 54
3.4.4. Tiền ƣơng trong trƣờng h p ngừng việc .............................................. 55
3.5. Bảo hiểm xã hội............................................................................................ 55
3.5.1. Khái niệm .............................................................................................. 55
3.5.2. Các oại hình bảo hiểm .......................................................................... 55
3.6. Thời gian àm việc, thời gian ngh ngơi ....................................................... 56
3.6.1. Thời gian àm việc ................................................................................. 56
3.6.2. Thời gian ngh ngơi ............................................................................... 57
3.7. Kỷ uật ao động ........................................................................................... 59
3.8. Tranh chấp ao động ..................................................................................... 60
3.8.1. Tranh chấp ao động cá nhân ................................................................ 60
3.8.2. Tranh chấp ao động tập thể .................................................................. 61
3.9. Công đoàn .................................................................................................... 62
3.9.1. Vai trò của tổ chức công đoàn trong quan hệ ao động ........................ 62
3.9.2. Thành ập, gia nhập và hoạt động công đoàn tại doanh nghiệp, cơ quan,
tổ chức ............................................................................................................. 62
3.9.3. Các hành vi bị nghiêm cấm đối với ngƣời sử dụng ao động iên quan
đến thành ập, gia nhập và hoạt động công đoàn ............................................ 63
3.9.4. Quyền của cán bộ công đoàn cơ sở trong quan hệ ao động ................. 63
3.9.5. Trách nhiệm của ngƣời sử dụng ao động đối với tổ chức công đoàn ........ 63
Bài 5: ....................................................................................................................... 65
PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH ................................................................................. 65
1. Khái niệm, đối tƣ ng và phƣơng pháp điều ch nh của Luật Hành chính ........... 65
1.1. Khái niệm Luật Hành chính ......................................................................... 65
1.2. Đối tƣ ng và phƣơng pháp điều ch nh của Luật Hành chính ...................... 65
2. Vi phạm và xử ý vi phạm hành chính ................................................................ 67