XTRƯỜNG TRUNG CP QUC T MEKONG
GIÁO TRÌNH
MÔN HC: PHÁP LUT
NGÀNH: Y SỸ, DƯỢC S
TRÌNH ĐỘ TRUNG CP
Ban hành kèm theo Quyết đnh s 14/2024/QĐ-TCQTMK ngày 25 tháng 01 năm 2024
ca Hiệu trưởng Trường Trung cp Quc tế Mekong
Thành ph Cần Thơ, tháng 01 năm 2024
Lưu hành nội b
LI GII THIU
Căn cứ Thông số 13/ 2018/ TT BLĐTBXH ngày 26 tháng 9 năm
2018 v ban nh chương trình môn học Pháp lut thuc khi các môn hc
chung trong chương trình đào tạo trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng ca b
trưởng B Lao động Thương binh và Xã hội.
Giáo trình này da vào cun tài liu dy hc môn pháp lut trong chương
trình đào to trung cấp, kèm theo Công văn s 147/TCGDNN-ĐTCQ ngày 22
tháng 01 năm 2020 của Tng cc Giáo dc ngh nghip. Các tác gi tham kho
và kế tha nhng ưu điểm ni bt ca các cuốn giáo trình đã xuất bn và c gng
cp nht nhng ni dung mới trong các n bn pháp lut va ban hành để hc
sinh hc tp, nghiên cu, giúp ngưi hc nhn thc đúng thực hin tt c
quy định ca pháp lut.
Ni dung giáo trình có nhng nội dung chính như sau
- Nhng vấn đề cơ bản v Nhà nước và Pháp lut.
- Hiến Pháp (Luật Nhà nước).
- Pháp Luật Lao động.
- Pháp lut phòng chống tham nhũng.
- Pháp lut bo v quyn lợi người tiêu dùng.
Trong quá trình biên son giáo trình này, t biên soạn đã cố gng bám sát
khung chương trình đào tạo, cp nht các kiến thc t nhiu ngun tài liu,
nhm th hiện được kiến thức bn, hiện đại thc tiễn. Trường rt mong
nhận được nhng ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các đng nghiệp, các độc
gi để giáo trình hoàn thiện hơn trong lần ban hành sau.
Xin cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia.
Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2024
Hiệu trưởng
(đã ký)
DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh
LỜI NÓI ĐẦU
Thc hin s ch đạo ca Ban Giám hiệu Trường Quc tế Mekong, B
môn Pháp lut t chc biên son cun Giáo trình môn Pháp lut, dùng cho
trình độ trung cp với các đối tượng y sĩ, dược sĩ của Trưng;
Giáo trình được biên soạn với mục tiêu giúp cho người học đạt được:
- Trình bày được một số nội dung bản về Nhà nước Cộng hòa hội
chủ nghĩa Việt Nam và hệ thống pháp luật của Việt Nam;
- Trình bày được mt s nội dung cơ bản v Hiến pháp nước Cng hòa xã
hi ch nghĩa Việt Nam; pháp lut lao động; phòng, chống tham nhũng bo
v quyn lợi người tiêu dùng.
- Nhn biết được cu trúc, chức năng của các quan trong b máy nhà
c và các t chc chính tr, chính tr - xã hi Vit Nam; các thành t ca h
thng pháp lut và các loại văn bn quy phm pháp lut ca Vit Nam;
- Phân biệt được khái niệm, đối tượng, phương pháp điu chnh vn
dụng được các kiến thức được hc v pháp luật lao đng; phòng, chng tham
nhũng; bảo v quyn lợi người tiêu dùng vào vic x các vấn đề liên quan
trong các hoạt động hàng ngày.
Qua đó tôn trng, sng làm vic theo Hiến pháp pháp lut; t ch
đưc các hành vi ca mình trong các mi quan h liên quan đến các nội dung đã
đưc hc, phù hp với quy định ca pháp lut và các quy tc ng x chung ca
cộng đồng và ca xã hi.
Trong quá trình biên son, mặc đã nhiều c gng, song khó tránh
khi nhng thiếu sót c v hình thc ln ni dung. T biên son mong nhn
đưc nhng ý kiến đóng xây dựng ca giáo viên học sinh để cun sách ngày
càng hoàn thiện hơn./.
TM. T biên son
(đã ký)
CN. Phan Đình Huệ
MC LC
BÀI 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT ............... 1
Giới thiệu: ..................................................................................................................... 1
1.1. Bn cht, chức năng của Nhà nưc Cng hòa hội chủ nga Vit Nam ......... 1
1.3. Bộ máy Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam .................................... 5
1.3.1. Các cơ quan quyền lực nhà nước (cơ quan đại diện, đại biểu của nhân dân,
cơ quan dân cử), bao gồm Quốc hội và Hội đồng nhân dân. ..................................... 5
2. Hệ thống pháp luật Việt Nam ........................................................................ 7
2.1.Các thành tố của hệ thống pháp luật
.................................................................. 7
2.1.2 Chế định pháp luật .......................................................................................... 9
2.1.3. Ngành luật ........................................................................................................ 9
2.3.2 Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của nước ta hiện nay .................... 10
CÂU HỎI ÔN TẬP .................................................................................................... 14
1.1. Khái niệm Hiến pháp ........................................................................................... 17
1.2. Vị trí của Hiến pháp trong hệ thống pháp luật Việt Nam ................................. 17
2.1. Chế độ chính trị .................................................................................................... 18
2.2 . Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. ............................ 19
2.2.2. Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân ......................................................... 19
2.3. Kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường .......... 21
2.3.2. Chính sách xã hội ............................................................................................. 21
2.3.3. Chính sách văn hóa .......................................................................................... 21
2.3.4. Chính sách giáo dục ......................................................................................... 22
2.3.5. Chính sách khoa học và công nghệ .............................................................. 22
2.3.6. Chính sách bảo vệ môi trường ...................................................................... 22
CÂU HỎI ÔN TẬP .................................................................................................... 23
BÀI 3: PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG ........................................................................... 26
1.3. Phương pháp điều chỉnh của Luật Lao động ..................................................... 26
2. Các nguyên tắc cơ bản của Luật Lao động .......................................................... 27
2.3. Nguyên tắc trả lương theo lao động .................................................................... 28
2.4. Nguyên tắc thực hiện bảo hiểm xã hội đối với người lao động ......................... 28
3. Một số nội dung của Bộ luật Lao động ................................................................ 29
3.1. Quyền, nghĩa vụ của người lao động .................................................................. 29
3.1.1. Quyền của người lao động ............................................................................ 29
3.2. Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động ................................................ 29
3.2.1. Quyền của người sử dụng lao động (Khoản 1, Điều 6, Bộ luật Lao động
2019): 29
3.3. Hợp đồng lao động ............................................................................................... 30
3.1.1. Khái niệm hợp đồng lao động ....................................................................... 30
3.1.2. Chủ thể giao kết hợp đồng lao động ............................................................. 30
3.1.3. Phân loại hợp đồng lao động ........................................................................ 30
3.1.4. Hình thức hợp đồng lao động ....................................................................... 31
3.1.5. Hiệu lực của hợp đồng lao động ................................................................... 31
3.1.6. Sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động đã giao kết .......................................... 31
3.1.7. Chấm dứt hợp đồng lao động ........................................................................ 31
3.4. Tiền lương ........................................................................................................... 33
3.4.1. Những nguyên tắc cơ bản của tiền lương ................................................... 33
3.4.2. Tiền lương tối thiểu ....................................................................................... 33
3.4.3. Tiền lương trong thời gian làm thêm ............................................................ 33
3.4.4. Tiền lương trong trường hợp ngừng việc ..................................................... 33
3.5. Bảo hiểm hội ................................................................................................... 34
3.5.1. Khái niệm .......................................................................................................... 34
3.5.2. Các loại hình bảo hiểm ..................................................................................... 34
3.6.1. Thời gian làm việc ............................................................................................. 34
3.6.2. Thời gian nghỉ ngơi ....................................................................................... 35
3.8. Tranh chấp lao động ........................................................................................... 37
3.8.1. Tranh chấp lao động cá nhân .......................................................................... 37
3.8.2. Tranh chấp lao động tập thể ......................................................................... 38
Thẩm quyền giải quyết: .............................................................................................. 38
3.9. Công đoàn ............................................................................................................ 38
3.9.1. Vai trò của tổ chức công đoàn trong quan hệ lao động .................................. 38
3.8.3. Thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ
chức 39
3.9.3. Các hành vi bị nghiêm cấm đối với người sử dụng lao động liên quan đến
thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn ............................................................ 39
3.9.4. Quyền của cán bộ công đoàn cơ sở trong quan hệ lao động ....................... 39
3.9.6. Bảo đảm điều kiện hoạt động công đoàn tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ
chức 40
CÂU HỎI ÔN TẬP: ................................................................................................... 40
BÀI 4: PHÁP LUẬT PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG .................................... 42
1. Khái niệm tham nhũng .......................................................................................... 42
2. Nguyên nhân, hậu quả của tham nhũng .............................................................. 43
2.1. Nguyên nhân tham nhũng ................................................................................... 43
2.1.1. Nguyên nhân khách quan ............................................................................. 43
2.1.2. Nguyên nhân chủ quan ................................................................................. 44
2.2. Hậu quả của tham nhũng .................................................................................... 46
2.2.2. Hậu quả về kinh tế ......................................................................................... 47
2.2.3. Hậu quả về xã hội .......................................................................................... 47
3. Ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác phòng chống tham nhũng ..................... 48