Giáo trình trang bị điện - Phần I Khí cụ điện và trang bị điện - Chương 9

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

450
lượt xem 174
download

Giáo trình trang bị điện - Phần I Khí cụ điện và trang bị điện - Chương 9

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trang bị điện xí nghiệp 9.1.Tủ điện hạ áp và tủ bù 9.1.1. Tủ điện hạ áp: Tủ điện hạ áp th-ờng dùng vỏ bằng kim loại.Trong tủ có các thiết bị đóng cắt tới 600V. Tủ có thể làm việc với nhiệt độ môi tr-ờng - 300 ữ 400 nh-ng không làm việc đ-ợc môI tr-ờng dễ nổ. 1.Phân loại tủ hạ áp: Có 2 loại kết cấu tủ hạ áp đó là loại lắp đặt trong nhà và loại lắp đặt ngoài trời. Về thiết bị bên trong của 2 loại này chúng đều nh- nhau. Nó gồm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình trang bị điện - Phần I Khí cụ điện và trang bị điện - Chương 9

qu¶n thùc phÈm ( Tñ l¹nh, m¸y ®iÒu hoµ nhiÖt ®é ) + NhiÖt n¨ng ®Òu ®−îc s¶n xuÊt tõ c¸c nguån kh¸c nhau + Trong qu¸ tr×nh sö dông nhiÖt n¨ng cÇn ®−îc æn ®Þnh ë mét gi¸ trÞ ®Æt tr−íc theo yªu cÇu. V× vËy cÇn cã hÖ thèng ®iÒu chØnh nhiÖt ®é. HÖ thèng ®iÒu chØnh nhiÖt ®é cã thÓ b»ng c¬ häc, cã thÓ tù ®éng ho¸ th«ng qua c¸c thiÕt bÞ nh− c¶m biÕn nhiÖt, hÖ thèng ®o l−êng, hÖ thèng r¬ le ®iÒu chØnh nhiÖt ®é. 8.4.2.®iÒu chØnh æn ®Þnh lß nhiÖt nãng( xem l¹i s¬ ®å 6.2.5) + ThiÕt bÞ sinh nhiÖt th−êng dïng d©y ®iÖn trë hoÆc ph−¬ng ph¸p hå quang ®iÖn + ViÖc khèng chÕ nhiÖt ®é lß th−êng thùc hiÖn b»ng c¸ch tù ®éng ®ãng më nguån cÊp ®iÖn cho lß. ThiÕt bÞ dïng ®Ó tù ®éng khèng chÕ lµ r¬ le nhÞªt lo¹i cã tiÕp ®iÓm hoÆc lo¹i kh«ng cã tiiÕp ®iÓm lµ r¬ le ®iÒu chØnh nhiÖt ®é th«ng qua c¶m biÕn nhiÖt, ®iÖn trë nhiÖt vµ IC…vvv 8.4.3.§iÒu chØnh æn ®Þnh nhiÖt l¹nh + Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh hÖ thèng l¹nh nhiÖt ®é cña ®èi t−îng cÇn l¹nh th−êng bÞ biÕn ®éng do t¸c ®éng cña c¸c dßng nhiÖt kh¸c nhau tõ m«I tr−êng bªn ngoµi vµo hoÆc ngay tõ bªn trong buång l¹nh + §Ó gi÷ ®−îc nhiÖt ®é kh«ng ®æi hoÆc chØ thay ®æi trong ph¹m vi cho phÐp lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt.Muèn vËy ta cÇn ph¶I cã bé phËn ®iÒu chØnhtù ®éng hÖ thèng lµm viÖc cña m¸y l¹nh. Ngoµi chøc n¨ng ®iÒu khiÓn vµ lµm l¹nh cßn cã chøc n¨ng ®o l−êng, b¶o vÖ hÖ thèng l¹nh. Ch−¬ng IX Trang bÞ ®iÖn xÝ nghiÖp 9.1.Tñ ®iÖn h¹ ¸p vμ tñ bï 9.1.1. Tñ ®iÖn h¹ ¸p: Tñ ®iÖn h¹ ¸p th−êng dïng vá b»ng kim lo¹i.Trong tñ cã c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t tíi 600V. Tñ cã thÓ lµm viÖc víi nhiÖt ®é m«i tr−êng - 300 ÷ 400 nh−ng kh«ng lµm viÖc ®−îc m«I tr−êng dÔ næ. 1.Ph©n lo¹i tñ h¹ ¸p: Cã 2 lo¹i kÕt cÊu tñ h¹ ¸p ®ã lµ lo¹i l¾p ®Æt trong nhµ vµ lo¹i l¾p ®Æt ngoµi trêi. VÒ thiÕt bÞ bªn trong cña 2 lo¹i nµy chóng ®Òu nh− nhau. Nã gåm c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t, b¶o vÖ, ®o l−êng…vvv 2.Nguyªn lý hÖ thèng ph©n phèi ®iÖn Nguån ®iÖn tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô ®iÖn ph¶I truyÒn t¶I trªn ®−êng d©y dµi víi ®iÖn ¸p cao th× rÊt cÇn ph¶i qua c¸c m¸y biÕn ¸p. Bëi v× nÕu ta t¨ng ®iÖn ¸p cña ®−êng d©y lªn cao th× dßng ®iÖn ch¹y trªn ®−êng d©y sÏ nhá ®i, tiªt kiÖm ®−îc kim lo¹i mµu. MÆt kh¸c dßng ®iÖn d©y gi¶m sÏ gi¶m ®−îc c¸c tæn hao trªn ®iÖn trë ®−êng d©y.Do vËy ë ®Çu ®−êng d©y bao giê còng ®Æt m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p. §iÖn http://www.ebook.edu.vn 60
n¨ng ®−îc truyÒn t¶i vÒ trung t©m ph©n phèi ®iÖn t¹i n¬I nµy ®iÖn n¨ng ®−îc ph©n phèi ®Õn c¸c tr¹m biÕn ¸p h¹ ¸p vµ ®Ó phï hîp víi n¬I sö dông ë cuèi ®−êng d©y ng−êi ta th−êng ®Æt m¸y biÕn ¸p h¹ ¸p ®Ó h¹ ®iÖn ¸p xuèng ®Ó phï hîp víi ®iÖn ¸p cña phô t¶i. P ThËt vËy tõ biÓu thøc P = √3. Ud. Id. cos ϕ Ta thÊy Id = 3.Ud . cos ϕ vµ ∆U = √3.Id.Zd vµ ∆P = 3.Id2.Rd * S¬ ®å ph©n phèi ®iÖn tõ nhµ m¸y ®Õn n¬I tiªu thô nh− h×nh vÏ 9-1a * S¬ ®å ph©n bè vÞ trÝ l¾p ®Æt tñ ®iÖn h¹ ¸p nh− h×nh vÏ 9-1b * S¬ ®å nguyªn lý tr¹m biÕn ¸p h¹ ¸p 10KV/0,4KV nh− h×nh vÏ 9-1c * Quy tr×nh vËn hµnh tr¹m biÕn ¸p h¹ ¸p + C«ng t¸c chuÈn bÞ - KiÓm tra toµn bé c¸c thiÕt bÞ trong tr¹m xem chóng ®ang ë tr¹ng th¸i nµo - ChuÈn bÞ phßng hé lao ®éng nh− ñng c¸ch ®iÖn, gang tay, th¶m, ghÕc¸ch ®iÖn. + Quy tr×nh vËn hµnh tr¹m - Thao t¸c ®ãng ®iÖn B−íc1: §ãng cÇu dao c¸ch li ®−êng d©y cao ¸p vµo m¸y biÕn ¸p B−íc2: §ãng ¸p t« m¸t tæng phÝa h¹ ¸p B−íc3: Tuú theo yªu cÇu cña phô t¶i mµ ta ®ãng c¸c ¸p t« m¸t nh¸nh hoÆc cÇu dao c¾t phô t¶i ®−êng d©y h¹ ¸p dÉn ®Õn hé tiªu thô ®iÖn. - Thao t¸c c¾t ®iÖn: Tr×nh tù thao t¸c c¾t ®iÖn ta lµm ng−îc l¹i thao t¸c ®ãng ®iÖn. 9.1.2.Tñ bï Tñ bï lµ tñ lµ tñ ®Æt c¸c thiÕt bÞ ph¸t ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng nh− tô bï, m¸y bï..vvv ®Ó n©ng cao hÖ sè cos ϕ . 1.Ph©n lo¹i tñ bï a. Ph©n lo¹i theo thiÕt bÞ dïng ®Ó bï gåm cã + Tô bï Tô bï cã thÓ ®Æt ë phÝa cao ¸p, phÝa ®iÖn ¸p > 1000V. Cã thÓ ®Æt ë phÝa ®iÖn ¸p thÊp d−íi 1000V Tô bï cã thÓ ®Æt t¹i c¸c thanh c¸i h¹ ¸p cña tr¹m biÕn ¸p, cã thÓ ®Æt ë trong tñ ®éng lùc vµ trong tr¹m, cã thÓ ®Æt t¹i c¸c cùc cña ®éng c¬ + M¸y bï ®ång bé Th−êng ®Æt ë nh÷ng ®iÓm quan träng cÇn ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p trong hÖ thèng ®iÖn + §éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to d©y quÊn ®−îc ®ång bé ho¸. Lo¹i nµy ®−îc coi lµ thiÕt bÞ bï kÐm nhÊtnã chØ ®−îc dïng khi kh«ng cã c¸c thiÕt bÞ bï kh¸c. + Ngoµi ra cßn cã thÓ dïng ®éng c¬ ®ång bé lµm viÖc ë chÕ ®é qu¸ kÝch tõ hoÆc dïng m¸y ph¸t ®iÖn lµm viÖc ë chÕ ®é bï lµm m¸y bï. http://www.ebook.edu.vn 61
b.Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ ®Æt thiÕt bÞ bï Sau khi tÝnh to¸n ®−îc dông l−îng bï vµ chän ®−îc lo¹i thiÕt bÞ bï vÊn ®Ò quan träng lµ bè trÝ ®Æt thÝt bÞ bï vµo trong m¹ng sao cho ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt Tuú theo t×nh h×nh cô thÓ mµ ta chän ph−¬ng ¸n sau + Bï ®¬n: Tô ®Æt trùc tiÕp vµo ®Çu c¸c phô t¶i vµ ®Æt ph©n t¸n ë tõng thiÕt bÞ + Bï nhãm: Tô bï ®−îc nèi thµnh nhãm vµ nèi vµo thanh gãp cung cÊp cña l−íi ph©n phèi hoÆc thµnh nhãm trong tñ ph©n hèi ®éng lùc + Bï tËp trung: C¸c tô bï ®−îc nèi tËp trung vµo thanh gãp chÝnh.Bï tËp trung ¸p dông cho mäi cÊp ®iÖn ¸p nh−ng th−êng dïng cho nh÷ng tr−êng hîp cÇn dung l−îng kh¸ lín 2. Nguyªn lý bï hÖ sè cos ϕ Bï hÖ sè cos ϕ thùc chÊt lµ ®Æt thiÕt bÞ ph¸t ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng (Q) ®Ó lµm gi¶m Q truyÒn t¶I trªn l−íi ®iÖn cung cÊp ®Ó n©ng cao hÖ sè cos ϕ lªn PhÇn lín c¸c thiÕt bÞ dïng ®iÖn ®Òu tiªu thô c«ng suÊt P vµ c«ng suÊt Q. Nh÷ng thiÕt bÞ tiªu thô nhiÒu c«ng suÊt Q lµ §C§K§B chóng tiªu thô kho¶ng 60 ÷ 65% tæng c«ng suÊt Q trong m¹ng.MBA tiªu thô kháng 20 ÷ 25%.§−êng d©y tiªu thô kho¶ng 10%.Nh− vËy §C§K§B vµ MBA lµ lo¹i tiªu thô ®iÖn nhiÒu Q nhÊt. C«ng suÊt t¸c dông lµ c«ng suÊt biÕn ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng cßn c«ng suÊt ph¶n kh¸ng lµ c«ng suÊt tõ ho¸ trong m¸y ®iÖn xoay choÒu nã kh«ng sinh ra c«ng.Qu¸ tr×nh trao ®æi c«ng suÊt gi÷ m¸y ®iÖn vµ hé dïng ®iÖn lµ mét qu¸ tr×nh dao ®éng cho nªn viÖc t¹o ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng cung cÊp cho hé dïng ®iÖn kh«ng tiªu tèn n¨ng l−îng cña ®éng c¬ s¬ cÊp mÆt kh¸c kh«ng nhÊt thiÕt ph¶I lÊy tõ nguån m¸y ph¸t.V× vËy ®Ó tr¸nh truyÒn t¶I mét l−îng Q trªn ®−êng d©y ng−êi ta th−êng ®Æt gÇn hé tiªu thô c¸c thÞ bÞ sinh ra Q nh− tô bï, m¸y bï…vvv®Ó cung cÊp trùc tiÕp cho t¶I lµm nh− vËy gäi lµ bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng. Khi cã bï Q th× gãc lÖch pha gi÷a I vµ U trong m¹ch sÏ nhá ®I do ®ã hÖ sè cos ϕ cña m¹ng ®−îc n©ng lªn ®Õn hiÖu qu¶ sau + Lµm t¨ng kh¶ n¨ng truyÒn t¶I ®iÖn n¨ng + Gi¶m ®−îc tæn thÊt trong m¹ng + Gi¶m ®−îc chi phÝ kim lo¹i mµu gãp phÇn lµm æn ®Þnh ®iÖn ¸p.V× c¸c lý do ®ã mµ viÖc n©ng cao hÖ sè cos ϕ , viÖc bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng trë thµnh mét vÊn ®Ò quan träng cÇn ph¶i quan t©m ngay tõ khi thiÕt kÕ còng nh− trong qu¸ tr×nh vËn hµnh. 3.KÕt cÊu cña tñ bï nh− h×nh vÏ 9-1d 9.2. Trang bÞ ®iÖn trªn m¸y céng cô ®iÓn h×nh 9.2.1.Nhãm m¸y tiÖn 1. M¸y tiÖn T616 a. S¬ ®å m¹ch ®iÖn nh− h×nh vÏ 9-2: Trang bÞ ®iÖn gåm cã c¸c phÇn chÝnh sau http://www.ebook.edu.vn 62
+ §éng c¬ K§B xoay chiÒu ba pha Γ kiÓu AO51-4φ cã P=4,5kW, n=1450vßng/ phót ®Ó quay trôc chÝnh + §éng c¬ b¬m n−íc K§B xoay chiÒu ba pha O kiÓu ΠA-22 cã P=0,125kW, n=2800vßng/ phót ®Ó b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt trong qu¸ tr×nh tiÖn + §éng c¬ b¬m dÇu C cã P=0,1kW, n = 2800vßng/ phót + B¶ng ®iÖn gåm cã: R¬le ®iÖn ¸p thÊp PH, c«ng t¾c t¬ KP vµ K Π ®Ó ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ Γ quay thuËn (ch¹y ph¶i) vµ quay tr¸i (ch¹y tr¸i), c«ng t¾c t¬ ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ b¬m dÇu lµ KC. Ngoµi ra cßn cã biÕn ¸p ®Ó cung cÊp ®iÖn cho ®Ìn chiÕu s¸ng côc bé vµ c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ nh− cÇu ch×, R¬le nhiÖt.. b.Ho¹t ®éng ♦ Yªu cÇu lµm viÖc cña m¸y tiÖn: Khi m¸y tiÖn lµm viÖc yªu cÇu c¸c chi tiÕt truyÒn ®éng b¸nh r¨ng ph¶i ®−îc t−íi dÇu liªn tôc nªn gi−· ®éng c¬ trôc chÝnh Γ vµ ®éng c¬ b¬m n−íc C cã bè trÝ liªn ®éng víi nhau nhê tiÕp ®iÓm th−êng më KC (4-8). ChØ khi nµo ®éng c¬ b¬m dÇu ®ãng ®iÖn th× ®éng c¬ trôc chÝnh míi ho¹t ®éng ®−îc ♦ Tr×nh tù t¸c ®éng m¹ch + §ãng c«ng t¾c xoay ba pha BB ®iÖn tõ nguån sÏ ®−îc ®−a ®Õn cung cÊp cho m¹ch ®éng lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn. + §Ó tay g¹t bé khèng chÕ Π ë vÞ trÝ gi÷a (sè 0) c¸c tiÕp ®iÓm ΠC vµ ΠPΠ kÝn cuén hót PH ®−îc cung cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån→ΠC →cuén hót PH →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PT→ nguån). NÕu ®iÖn ¸p ®ñ th× r¬le PH t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më PH cuén hót KC ®−îc cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 1 →tiÕp ®iÓm th−êng më PH →ΠPΠ →cuén hót KC → nguån 2 ) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KC bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ b¬m dÇu lµm viÖc. §ång thêi lµm ®ãng tÕp ®iÓm th−êng më KC4-8 bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i ®Ó chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho cuén hót KΠ hoÆc KP. + Muèn cho ®éng c¬ quay thuËn (ch¹y ph¶i): Ta kÐo tay g¹t lªn phÝa trªn (sè1) tiÕp ®iÓm ΠP vµ ΠPΠ kÝn cuén hót KC vÉn cã ®iÖn ®ång thêi lóc nµy cuén hót KP ®−îc cung cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 1 →tiÕp ®iÓm th−êng më PH →ΠP →cuén hót KP → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KΠ →tiÕp ®iÓm th−êng më KC4-8 → nguån 2 ) sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KP bªn m¹ch ®éng lùcl¹i ®éng c¬ trôc chÝnh Γ ®−îc cung cÊp ®iÖn vµ quay thuËn (quay ph¶i) .§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KP bªn m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ cuén hót KΠ kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót KP ®ang cã ®iÖn. + Ngõng m¸y: KÐo tay g¹t bé khèng chÕ Π vÒ vÞ trÝ 0 tiÕp ®iÓm ΠP hë cuén hót KP mÊt ®iÖn lµm më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KP bªn m¹ch ®éng lùc, ®éng c¬ mÊt ®iÖn dõng theo qu¸n tÝnh. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KP ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh khëi ®éng tr¸i cña ®éng c¬ Γ. Lóc nµy ®éng c¬ b¬m dÇu vÉn lµm viÖc v× tiÕp ®iÓm ΠPΠ vÉn kÝn. NÕu muèn dõng tÊt c¸c ®éng c¬ ta t¾t c«ng t¾c BB http://www.ebook.edu.vn 63
+ Muèn ®éng c¬ quay tr¸i: Ta kÐo tay g¹t bé khèng chÕ tõ vÞ trÝ 0 ®Õn vÞ trÝ 2 (xuèng d−íi) th× c¸c tiÕp ®iÓm ΠΠ vµ ΠPΠ kÝn cuén hót KΠ cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 1 →tiÕp ®iÓm th−êng më PH →ΠΠ →cuén hót KΠ → tiÕp ®iÓm th−êng më KC4-8 → nguån 2 )sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KΠ bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ trôc chÝnh Γ ®−îc cung cÊp ®iÖn nh−ng bÞ tr¸o hai trong ba pha cho nhau nªn ®éng c¬ quay ng−îc l¹i ( quay tr¸i) + C¸c ho¹t ®éng kh¸c: Nhê cã r¬le ®iÖn ¸p thÊp PH mµ khi mÊt ®iÖn l−íi nÕu ng−êi thî tiÖn quªn kh«ng kÐo tay g¹t vÒ vÞ trÝ 0 th× m¹ch ®iÖn còng kh«ng thÓ tù lµm viÖc trë l¹i Khi m¹ch ®éng c¬ Γ bÞ ng¾n m¹ch th× cÇu ch× 1Π sÏ t¸c ®éng b¶o vÖ Khi m¹ch ®éng c¬ C bÞ ng¾n m¹ch th× cÇu ch× 2Π sÏ t¸c ®éng b¶o vÖ Muèn b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt khi tiÖn ta ®ãng c«ng t¾c xoay BO Muèn sö dông bãng chiÕu s¸ng côc bé 1MO tr−íc hÕt ®ãng c«ng t¾c BMD sau ®ã ®ãng BMO 2.M¹ch ®iÖn m¸y tiÖn IK62 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-3 sau : Trang bÞ ®iÖn cña m¸y gåm c¸c phÇn chÝnh sau + §éng c¬ trôc chÝnh cã cã P=7,5kW, ®Ó quay m©m cÆp vµ kÐo bµn xe dao chuyÓn ®éng, khi thùc hiÖn tiÖn tù ®éng + §éng c¬ ch¹y nhanh bµn xe dao cã P=0,6kW ®Ó kÐo bµn xe dao ch¹y nhanh vÒ mét phÝa nµo ®ã mµ ta muèn + §éng c¬ b¬m n−íc P=0,12kW ®Ó b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt trong qu¸ tr×nh tiÖn + Chó ý: C¸c ®éng c¬ trªn ®Ìu lµ ®éng c¬ K§B xoay chiÒu ba pha sö dông U=380V, f=50Hz + C«ng t¾c t¬ KΓ ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cho ®éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh + C«ng t¾c t¬ KbX ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cho ®éng c¬ ch¹y nhanh bµn xe dao + R¬le thêi gian PB cã hai cuén hót lµ cuén hót PB ®Ó ®ãng ng¾t tiÕp ®iÓm th−êng më PB vµ cuén hót ®Ó ®ãng ng¾t tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB. R¬le nµy cã t¸c dông tham gia vµo qu¸ tr×nh tù ®éng khèng chÕ ®éng c¬ trôc chÝnh khi m©m cÆp kh«ng ®−îc nèi truyÒn ®éng ®Ó quay + KB lµ c«ng t¾c hµnh tr×nh nÕu kh«ng nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ trôc chÝnh cho m©m cÆp b»ng tay g¹t th× c«ng t¾c KB ®ãng kÝn vµ ng−îc l¹i + M¹ch ®iÒu khiÓn sö dông ®iÖn ¸p 127V, m¹ch chiÕu s¸ng côc bé sö dông ®iÖn ¸p 24V nhê MBA TΠ cã ®iÖn vµo cuén s¬ cÊp lµ 380V + BX lµ nót bÊm g¾n trªn tay g¹t ®iÒu khiÓn bµn xe dao b.Ho¹t ®éng + §ãng c«ng t¾c xoay BΠ1 http://www.ebook.edu.vn 64
+ Khëi ®éng ®éng c¬ trôc chÝnh 7,5kW b»ng c¸ch: Ên nót më M cuén hót KΓ cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V →ΠΠ4 → D →M→ tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB9-10 →cuén hót KΓ→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PTΓ→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PTO→ nguån) sÏ hót lµn ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ ®−îc cung cÊp ®iÖn vµ khëi ®éng ®éng c¬ trôc chÝnh quay theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót KΓkhi ta bu«ng tay khái nót Ên M. Muèn cho m©m cÆp quay ph¶i ta ®−a tay g¹t nèi truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ trôc chÝnh víi m©m cÆp xuèng d−íi vµ ng−îc l¹i muèn cho m©m cÆp quay tr¸i ta ®−a tay g¹t nµy lªn trªn, muèn kh«ng nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ chÝnh cho m©m cÆp th× ta ®Ó tay g¹t ë vÞ trÝ gi÷a + Ho¹t ®éng cña m¹ch tù ®éng khèng chÕ ®éng c¬ trôc chÝnh Gi¶ sö ®éng c¬ chÝnh ®ang quay mµ ta kh«ng nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ chÝnh cho m©m cÆp (tay g¹t ë vÞ trÝ gi÷a) th× c«ng t¾c hµnh tr×nh KB9-11 ®ãng kÝn cuén hót KB ®−îc cung cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V →ΠΠ4 → D → tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9→c«ng t¾c hµnh tr×nh KB9-11→cuén hót PB→ tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTΓ →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTO→ nguån) ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më PB10-15 cuén hót cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V →ΠΠ4 → D → tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB9-10 →tiÕp ®iÓm th−êng më PB10-15 →cuén hót → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTΓ →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTO→ nguån) sau mét thêi gian ®· chØnh ®Þnh s½n th× tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB9-10 më ra c¾t ®iÖn cuén hót KΓ vµ cuén hót . Khi cuén hót KΓ mÊt ®iÖn sÏ më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ trôc chÝnh mÊt ®iÖn tù dõng ®ång thêi më tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9 c¾t ®iÖn cuén hót PB. + §iÒu khiÓn bµn xe dao ch¹y nhanh: Trªn m¸y tiÖn 1K62 ngoµi tay g¹t nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ chÝnh cho m©m cÆp th× cßn cã tay g¹t ®iÒu khiÓn bµn xe dao. Trªn tay g¹t nµy cã nót bÊm BX Muèn bµn xe dao ch¹y nhanh vÒ mét phÝa nµo ®ã ta kÐo tay g¹t ®iÒu khiÓn vÒ phÝa ®ã sau ®ã bÊm nót BX cuén hót KbX cã ®iÖn sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KbX bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ ch¹y nhanh bµn xe dao 0,6kW ®−îc cung cÊp ®iÖn vµ quay kÐo bµn xe dao ch¹y nhanh vÒ phÝa ®· ®Þnh. Khi bµn xe dao ®Õn vÞ trÝ cÇn thiÕt th× ta bu«ng tay khái nót BX lóc nµy cuén hót KbX mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KbX ®éng c¬ mÊt ®iÖn dõng l¹i + Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh tiÖn tù ®éng th× bµn xe dao ®Þch chuyÓn sÏ nhê truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ trôc chÝnh + Muèn b¬m n−íc cho chi tiÕt trong qu¸ tr×nh tiÖn ta ®ãng c«ng t¾c PΠ2 + Muèn sö dông bãng chiÕu s¸ng côc bé ta ®ãng c«ng t¾c PΠ3 + B¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ chÝnh vµ ®éng c¬ b¬m n−íc dïng r¬le nhiÖt PTΓ vµ r¬ le nhiÖt PTO http://www.ebook.edu.vn 65
+ B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho c¸c m¹ch dïng cÇu ch× 9.2.2. Nhãm m¸y khoan 1. M¸y khoan K125 a. S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-4 + M¸y kkhoan K125 cã thÓ khoan ®−îc chi tiÕt gia c«ng lín nhÊt φ = 25mm ngoµi ra m¸y cã thÓ dïng ®Ó tar« + §éng c¬ chuyÓn ®éng chÝnh1M kiÓu DK42- 4 c«ng suÊt 2,8kW tèc ®é1420 vßng/phót quay ®−îc 2 chiÒu ®iÒu khiÓn b»ng tay g¹t. §éng c¬ b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt gia c«ng 2M kiÓu ΠA-22 c«ng suÊt 0,125 kW, tèc ®é 2800 vßng/phót + 1K, 2K lµ 2 c«ng t¾c t¬ ®Ó ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ trôc chÝnh quay thuËn hoÆc quay ng−îc. + §éng chuyÓn ®éng chÝnh quay ®−îc hai chiÒu ®iÒu khiÓn b»ng tay g¹t cã khi ®Ó ®ãng më c«ng t¾c MΠ c«ng t¾c ®−îc cÊu t¹o nh− sau: - Ngõng m¸y: §Ó tay g¹t ë gi÷a 1MΠ (1-2) më - Ch¹y ph¶i: KÐo tay g¹t xuèng d−íi tiÕp ®iÓm (1-2) cña 1MΠ vµ (2-4) cña 3MΠ ®ãng l¹i, tiÕp ®iÓm (2-3) cña 2MΠ ®ãng tøc thêi lóc ®ã råi l¹i nh¶ ra ngay - Ch¹y tr¸i: §−a tay g¹t lªn trªn tiÕp ®iÓm (1-2) cña 1MΠ vµ (2-6) cña 2 MΠ ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm (2-3) cña 3 MΠ ®ãng tøc thêi lóc ®ã råi l¹i nh¶ ra ngay b.Ho¹t ®éng + §Ó tay g¹t ë vÞ trÝ gi÷a bËt c«ng t¾c BΠB ®Ó cung cÊp ®iÖn cho m¹ch ®éng lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn + Muèn cho mòi khoan quay ph¶i (ch¹y ph¶i): Ta kÐo tay g¹t xuèng d−íi cuén hót cña c«ng t¾c t¬ 1K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT →1MΠ1-2→2MΠ2-3 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K3-7→cuén hót 1K→nguån 12) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më chÝnh 1K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ trôc chÝnh 1M ®−îc cÊp ®iÖn quay ph¶i vµ kÐo mòi khoan quay ph¶i. §ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 1K3-4 l¹i ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 1K (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT →1MΠ1-2→3MΠ2-4 →tiÕp ®iÓm th−êng më 1K4-3→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K →cuén hót 1K→nguån 12) vµ lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 1K ®Ó khèng chÕ cuén hót 2K kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót 1K ®ang cã ®iÖn + Muèn cho mòi khoan quay tr¸i: §−a tay g¹t lªn trªn cuén hót cña c«ng t¾c xoay 2K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT →1MΠ1-2→3MΠ2-5 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 1K→cuén hót 2K→nguån 12) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më 2K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ trôc chÝnh ®−îc cÊp ®iÖn vµ tr¸o hai pha cho nhau do ®ã ®éng c¬ quay ng−îc l¹i vµ kÐo cho mòi khoan quay tr¸i ®ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 2K6-5 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 2K (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT http://www.ebook.edu.vn 66
→1MΠ1-2→2MΠ2-6 →tiÕp ®iÓm th−êng më 2K6-5 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 1K→ cuén hót 2K→nguån 12) vµ më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K3-7 ®Ó khèng chÕ cuén hót 1K kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót 2K ®ang cã ®iÖn + Muèn ngõng m¸y ta ®−a tay g¹t vÒ vÞ trÝ gi÷a tiÕp ®iÓm 1MΠ1-2 më ra c¾t ®iÖn m¹ch ®iÒu khiÓn c¸c cuén hót cña c«ng t¾c t¬ mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më ®éng c¬ trôc chÝnh mÊt ®iÖn ngõng quay vµ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng bªn m¹ch ®iÒu khiÓn ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh lµm viÖc tiÕp theo + Muèn b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt gia c«ng trong qu¸ tr×nh khoan ta ®ãng c«ng t¾c BΠH + Muèn bãng chiÕu s¸ng côc bé s¸ng ®ãng c«ng t¾c BO + B¶o vÖ ng¾n m¹ch b»ng cÇu ch× + B¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ trôc chÝnh b»ng r¬le nhiÖt PT 3.M¸y khoan 2A55 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-5 sau Gåm cã 5 ®éng c¬ ®iÖn 3 pha r« to lång sãc ®iÖn ¸p 220/380V + §éng c¬ quay trôc chÝnh 1M cã c«ng suÊt 4,5KW, tèc ®é 1440 vßng/phót + §éng c¬ dïng ®Ó duy chuyÓn cÇn khoan vµ gi÷ chÆt cÇn khoan trªn trôc 2M cã c«ng suÊt 1,7KW, tèc ®é 1420 vßng/phót + 3M1 lµ ®éng c¬ dïng ®Ó kÑp chÆt cÇn khoan vµo trôc b»ng thuû lùc cã c«ng suÊt 0,5KW tèc ®é 1410vßng/phót + 3M2 lµ ®éng c¬ dïng ®Ó kÑp chÆt ®Çu khoan trªn cÇn khoan b¨ng thuû lùc cã c«ng suÊt 0,5KW tèc ®é 1410vßng/phót + 4M Lµ ®éng c¬ b¬m n−íc lµm m¸t cã c«ng suÊt 0,125KW, tèc ®é 2800vßng/phót + KT lµ vµnh gãp ®iÖn + 1K1,1K2, 2K1, 2K2, 3K1, 3K2 lµ c¸c cuén hót cña c«ng t¾c t¬ ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ 3M1, 3M2 quay thuËn vµ quay ng−îc. + PH lµ r¬ le ®iÖn ¸p + K Π lµ tay g¹t ch÷ thËp cña bé khèng chÕ cã 5 vÞ trÝ ®iÒu khiÓn + BB lµ c«ng t¾c xoay ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho toµn m¹ch + BH lµ c«ng t¾c xoay ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ b¬m n−íc lµm m¸t cho ®éng c¬ 4M + KH lµ c«ng t¾c hµnh tr×nh ®Ó khèng chÕ hµnh tr×nh duy chuyÓn cÇn khoan lªn xuèng + Π A lµ bé tiÕp ®ieemr d¹ng h×n trèng ®Ó khèng chÕ qóa tr×nh níi láng cÇn khoan hoÆc xiÕt chÆt cÇn khoan b. Ho¹t ®éng http://www.ebook.edu.vn 67
+ §ãng c«ng t¾c xoay BB ®Ó cung cÊp ®iÖn cho toµn m¹ch + §Ó ®éng c¬ kÑp chÆt cÇn khoan 3M1 vµ kÑp chÆt ®Çu khoan 3M2 lµm viÖc ta Ên nót 1KY(1-12) cuén hót c«ng t¾c t¬ 3K1 cã ®iÖn( ®−êng ®iÖn cÊp cho cuén hót 3K1 ®i tõ nguån i 25 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT → 1KY → tiÕp ®iÓm th−íng ®ãng 3K2 → cuén hót 3K1 → i 25 ) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 3K1 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ 3M1 vµ 3M2 ®−îc cÊp ®iÖn quay ®Ó kÑp chÆt cÇn khoan vµ ®Çu khoan. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 3K1(1-2) bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i ®Ó cÊp ®iÖn cho r¬ le ®iÖn ¸p PH vµ ®Ó chuÈn bÞ cho m¸y lµm viÖc vµ lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 3K1 (14-16) ë m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ kh«ng cho ®iÖn vµo cuén hót 3K2 khi cuén hót 3K1 ®ang cã ®iÖn.Khi PH cã ®iÖn( nÕu ®ñ ®iÖn ¸p) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm PH(1-2) l¹i ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót PH vµ chuÈn bÞ cÊp ®iÖn cho c¸c cuäon kh¸c + Muèn cho ®éng c¬ trôc chÝnh 1M lµm viÖc( quay thuËn hoÆc quay ng−îc) hay nãi c¸ch kh¸c ®iÒu khiÓn cho mòi khoan quay ph¶i hoÆc quay tr¸i. - Quay thuËn( hay ch¹y ph¶i): Ta ®−a tay g¹t ch÷ thËp K Π sang vÞ trÝ b th× tiÕp ®iÓm K Π (3-4) ®ãng kÝn ®ång thêi ®−a tay g¹t c¬ khÝ xuèng phÝa d−íi c¬ cÊu c¬ khÝ cña tay g¹t t¸c ®éng lªn h·m c¾t BXX lµm cho tiÕp ®iÓm BXX(2-3) ®ãng l¹i cuén hót 1K1 cã ®iÖn ( theo m¹ch tõ i25 → PT → PH → BXX(2-3) → K Π (3-4) →cuén hót 1K1 →i25) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më 1K1 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ trôc chÝnh 1M ®−îc cÊp ®iÖn quay thuËn kÐo mòi khoan quay thuËn. - Muèn dõng ®éng c¬ trôc chÝnh 1M: Ta kÐo tay g¹t K Π vÒ vÞ trÝ gi÷a lóc nµy tiÕp ®iÓm BXX(2-3) hë m¹ch cuén hót 1K1 mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm th−êng më 1K1 bªn m¹ch ®éng lùc ra ®éng c¬ 1M mÊt ®iÖn dõng quay. - Muèn cho ®éng c¬ trôc chÝnh 1M quay ng−îc ( hay mòi khoan quay tr¸i): Ta ®−a tay g¹t ch÷ thËp sang r th× qó tr×nh ho¹t ®éng x¶y ra t−¬ng tù nh− quay thuËn nh−ng lóc nµy cuén hót 1K2 cã ®iÖn vµ do bÞ ch¸o 2 trong 3 pha cho nhau nªn ®éng c¬ trôc chÝnh 1M quay ng−îc kÐo mòi khoan quay ng−îc. + §iÒu khiÓn cÇn khoan - Muèn di chuyÓn cÇn khoan lªn trªn:Ta ®−a tay g¹t K Π lªn trªn th× tiÕp ®iÓm K Π (2-6) kÝn m¹ch cuén hót 2K1 cã ®iÖn( theo m¹ch ®i tõ i25 → PT → PH → K Π (2-6) → KB(6-7) → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1(7-8) → cuén hót 2K1 →i25) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më 2K1 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ di chuyÓn cÇn khoan 2M ®−îc cÊp ®iÖn quay thuËn.§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1(10-11) bªn m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ kh«ng cho ®iÖn vµo cuén hót céng t¾c t¬ 2K2 khi cuén hót 2K1 ®ang cã ®iÖn. §Çu tiªn ®éng c¬ quay lµm quay trôc vÝt ®Ó níi láng cÇn khoan. Khi cÇn khoan ®· ®−îc nÝ láng th× mét c¬ cÊu c¬ khÝ t¸c ®éng vµo lµm cho tiÕp ®iÓm h×nh trèng Π A (2-10) ®ãng l¹i ®ång t¸ch khái truyÒn ®éng níi láng cÇn khoan chuyÓn ®éng n©ng cÇn lªn phÝa trªn.Khi cÇn khoan di chuyÓn lªn tíi vÞ trÝ yªu cÇu th× ta ®−a tay g¹t K Π vÒ vÞ trÝ gi÷a lóc nµy tiÕp ®iÓm K Π (2-6) hë m¹ch cuén hót 2K1 mÊt ®iÖn lµm më 3 http://www.ebook.edu.vn 68
tiÕp ®iÓm th−êng më 2K1 bªn m¹ch ®éng lùc ra ®éng c¬ 2M mÊt ®iÖn dõng quay.§ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1 bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i cuén hót 2K2 cã ®iÖn ( Theo m¹ch i25 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le PT → PH → Π A (2-10) → KB(10-11) → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1 → cuén hót 2K2 →i25) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më 2K2 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ 2M ®−îc cÊp ®iÖn vµ do ®· ch¸o 2 trong 3 pha cho nhau nªn ®éng c¬ quay ng−îc xiÕt chÆt cÇn khoan. Khi cÇn khoan ®· ®−îc xiÕt chÆt th× mét c¬ cÊu c¬ khÝ t¸c ®éng vµo tiÕp ®iÓm h×nh trèng Π A (2-10) më ra cuén hót 2K2 mÊt ®iÖn ®éng c¬ 2M dõng quay kÕt thóc qu¸ tr×nh di chuyÓn cÇn khoan ®i lªn. - Muèn ®iÒu khiÓn cÇn hoan ®i xuèng: Ta ®−a tay g¹t xuèng phÝa d−íi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¹ch x¶y ra ng−îc l¹i víi di chuyÓn cÇn khoan ®i lªn. + Chó ý: Khi cÇn khoan di chuyÓn hÕt chiÒu dµi cña trôc gi÷ cÇn khoan th× tù ®éng dõng l¹i nhê tiÕp ®iÓm c«ng t¾c hµnh tr×nh KB. Bé tay g¹t ch÷ thËp K Π cã 5 vÞ trÝ ®iÒu khiÓn vµ mçi vÞ trÝ ®iÒu khiÓn mét chøc n¨ng. 9.2.3.Nhãm m¸y phay - Bμo 1. M¸y phay kiÓu 6H82 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-5 ♦ Trang bÞ ®iÖn gåm cã + M¸y phay 6H82 ®−îc bè trÝ ba ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc ®−îc phôc vô cho truyÒn ®éng quay dao phay (truyÒn ®éng chÝnh) truyÒn ®éng bµn m¸y vµ b¬m n−íc lµm m¸y chi tiÕt gia c«ng + §éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh vßng d©y kiÓu AOφ 52-4 c«ng suÊt 7kW, tèc ®é 1450 vßng/phót, ®iÖn ¸p 220/380V. §éng c¬ cã thÓ ®¶o chiÒu quay nhê c«ng t¾c BΠ vÆn b»ng tay + yªu cÇu c¬ b¶n cña truyÒn ®éng chÝnh lµ h·m nhanh, dïng ph−¬ng ph¸p h·m ng−îc. §Ó h¹n chÕ dßng ®iÖn h·m ng−îc ng−êi ta ®Æt hai ®iÖn trë quÊn b»ng d©y ®iÖn trë cao trªn sø, m¾c nèi tiÕp víi Stato khi thùc hiÖn h·m + H·m ng−îc ®−îc thùc hiÖn nhê c«ng t¾c t¬ ΠT vµ r¬le tèc ®é PKC kiÓu c¶m øng ®Æt cïng trôc víi m¸y ®Ó ®ãng më tiÕp ®iÓm TKC (2-27). + H·m Ng−îc tuy cã nh−îc ®iÓm lµ tæn hao ®iÖn n¨ng trªn ®iÖn trë R1, R2 nh−ng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn l−íi ®iÖn nhiÒu v× sè lÇn ®ãng m¸y Ýt + §éng c¬ truyÒn ®éng bµn m¸y Π ( mang chi tiÕt gia c«ng) kiÓu AOφ41-4 c«ng suÊt 1,7kW , tèc ®é 1450 vßng/phót, ®iÖn ¸p 220/380V. §éng c¬ nµy cã nhiÖm vô kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn sang ph¶i sang tr¸i, n©ng lªn, h¹ xuèng, ®i ra ®i vµo b»ng c¸c c¬ cÊu chuyÓn ®æi c¬ khÝ. Hµnh tr×nh chuyÓn ®éng cña bµn m¸y ®−îc khèng chÕ nhê c¸c vÊu g¹t t¸c ®éng vµo c¸c c«ng t¾c hµnh tr×nh 1KA,2KA vµ 3KA http://www.ebook.edu.vn 69
+ Khi cÇn thay ®æi tèc ®é trôc chÝnh (dao phay) hoÆc tèc ®é tÞnh tiÕn cña bµn m¸y ng−êi thî kÐo bé cµn sang sè xoay ®i ®Ó ®Æt tèc ®é míi khi kÐo nh− vËy sÏ ch¹m vµo c«ng t¾c 1KB ( khi thay ®æi tèc ®é trôc chÝnh) vµ 2KB (khi thay ®æi tèc ®é bµn m¸y lµm cho nã bÞ Ên xuèng, ®éng c¬ sÏ quay nhÑ ®Ó c¸c b¸nh r¨ng ®−îc vµo khíp dÔ rµng + §éng c¬ b¬m n−íc O kiÓu ΠA22 P=0,125kW, n=2800vßng/phót, U=220/380V + M¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn sö dông ®iÖn ¸p 127V + M¹ch chiÕu s¸ng dïng ®iÖn 36V ♦ B¶o vÖ vµ liªn ®éng + B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho toµn bé m¸y b»ng 3 cÇu ch× 1ΠΠ + B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho ®éng c¬ bµn m¸y vµ b¬m n−íc b»ng 3cÇu ch× 2ΠΠ + B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¹ch ®iÒu khiÓn vµ chiÕu s¸ng dïng c¸c cÇu ch× 3ΠΠ vµ 4ΠΠ + C¶ 3 ®éng c¬ ®Òu ®−îc b¶o vÖ qu¸ t¶i b»ng c¸c r¬le nhiÖt lµ PTW, PTO, PTΠ + Liªn ®éng b¶o vÖ gi÷a quay thuËn vµ quay ng−îc cña c¸c ®éng c¬ dïng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng dÊu giöi ®Ó khèng chÕ nh− c«ng t¾c t¬ ΠW ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ quay thuËn ®ang t¸c ®éng th× cuén hót c«ng t¾c t¬ ¬ ΠT ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ quay ng−îc kh«ng thÓ cã ®iÖn nhê tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ¬ ΠW ®Êu göi ë cuén hót NT ®· më ra + §éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh ph¶i lµm viÖc th× ®éng c¬ truyÒn ®éng bµn míi lµm viÖc ®−îc. NÕu ngõng dao phay th× bµn m¸y còng ngõng nhê tiÕp ®iÓm th−êng më ΠW12-15 + C«ng t¾c 1KA vµ 2KA ngoµi nhiÖm vô quy ®Þnh hµnh tr×nh ®æi chiÒu cßn cã nhiÖm vô liªn ®éng b¶o vÖ khi lµm viÖc ®iÒu khiÓn b»ng tay nh−: Khi bµn m¸y ®ang tÞnh tiÕn sang ph¶i, sang tr¸i, lªn, xuèng, ra ,vµo th× kh«ng ®iÒu chØnh tèc ®é ®−îc + Bµn m¸y ®ang lªn, xuèng th× kh«ng thÓ cho ra, vµo ®−îc dï cã v« ý thao t¸c sai + ë nh÷ng m¸y phay cã bè trÝ hÖ thèng khèng chÕ tù ®éng bµn m¸y ngoµi c«ng t¾c 1KA, 2KA cßn cã mét cam t¸m vÊu ®iÒu khiÓn c«ng t¾c 3KA vµ ΠY ®ãng c¾t nh− b¶ng sau http://www.ebook.edu.vn 70
ΠY 1KA 2KA TiÕp §iÒu khiÓn bµn TiÕp Tr¸i Ngõng Ph¶i TiÕp Ra, lªn Ngõng Vµo, ®iÓm ®iÓm ®iÓm xuèng Tay Tù ®éng ΠY1 - + 1KA1 - - + 2KA1 - + + 1KA2 + + - 2KA2 + - - ΠY2 + - 1KA3 + - - 2KA3 - - + ΠY3 + - 1KA4 - + + 2KA4 + + - b.Ho¹t ®éng ♦ ChuÈn bÞ + §ãng c«ng t¾c BB + Thî phay cã thÓ chän tèc ®é trôc chÝnh theo yªu cÇu c¾t gät kÐo cÇn sang sè ®Ó ®Æt tèc ®é. tiÕp ®iÓm 1KB 52-27 ë m¹ch ®iÒu khiÓn ®ãng, cuén hót c«ng t¾c t¬ ΠT cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V → 3ΠΠ →1KB 52-27→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ΠW27-11 → cuén hót ΠT → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng TPW→51 → nguån) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm ΠT bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ W ®−îc cung cÊp ®iÖn qua ®iÖn trë R1vµ R2, sÏ khëi ®éng víi m«mem nhá ®Ó vµo sè ®−îc dÏ dµng khi bu«ng tay khái cÇn sang sè th× 1KB 52-27 sÏ tù nh¶ ®éng c¬ ngõng l¹i. + Muèn ®Æt tèc ®é ë bµn m¸y th× kÐo cÇn sang sè ë bµn m¸y, tiÕp ®iÓm 2KB ®ãng cuén hót cña c«ng t¾c t¬ ΠΠ (theo m¹ch tõ 52 → 9-11 3→4→13→14→12→19→9→16→ cuén hót ΠΠ→17 → 18→8→6→51) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm ΠΠ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn quay nhÝch t¹o ®iÒu kiÖn vµo sè ®−îc dÔ dµng. Khi bu«ng tay khái cÇn sang sè tiÕp ®iÓm 2KB 9-16 më ra ♦ Ch¹y truyÒn ®éng chÝnh Ên nót ®en 1KY1 ë b¶ng ®iÖn(hoÆc nót ®en 1KY2 ë bµn m¸y) khëi ®éng tõ ΠW cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 3→4→5→7→cuén hót ΠW→6→51) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm ΠW bªn m¹ch ®éng lùc, ®éng c¬ W ®−îc cÊp ®iÖn khëi ®éng quay dao phay. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm ΠW4-5 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót ΠW vµ ®ãng tiÕp ®iÓm ΠW12-15 ®Ó chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho m¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn bµn m¸y lµm viÖc, më tiÕp ®iÓm ΠW27-11 ®Ó khèng chÕ cuén hót ΠT kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót ΠW ®ang cã ®iÖn. Khi ®éng c¬ quay ®¹t tèc ®é b»ng 15% n®m th× r¬le tèc ®« PKC l¾p cïng víi trôc gi÷a cña hép tèc ®é t¸c ®éng ®ãng tiÕp ®iÓm PKC2-27 ®Ó chuÈn bÞ cho m¹ch h·m sau nµy ♦ Ngõng vµ h·m trôc chÝnh Ên vµo nót ®á 2KY1 ë b¶ng ®iÖn (hoÆc nót 2KY2 ë bµn m¸y) cuén hót ΠW mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm ΠW bªn m¹ch ®éng lùc c¾t ®iÖn ®éng c¬ W ®ång thêi më http://www.ebook.edu.vn 71
tiÕp ®iÓm ΠW4-5 , ΠW12-15 vµ ®ãng tiÕp ®iÓm ΠW27-11. ë thêi ®iÓm ®Çu c¸c tiÕp ®iÓm PKC2-27 vÉn cßn ®ãng do ®ã cuén hót ΠT cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 2→27→11→Cuén hót ΠT→6→51) ®ãng 3 tiÕp ®iÓm ΠT bªn m¹ch ®éng lùc cung cÊp ®iÖn vµo ®éng c¬ W qua R1 vµ R2 lóc nµy ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ ®· ®¶o hai pha cho nhau nªn ®éng c¬ thùc hiÖn qóa tr×nh h·m ng−îc. Tèc ®é ®éng c¬ gi¶m nhanh, khi gÇn ®øng yªn th× t× PKC2-27 më ra kÕt thóc viÖc h·m ng−îc, ®éng c¬ ®−îc c¾t ra khái l−íi ®iÖn ♦ Ch¹y bµn m¸y khèng chÕ b»ng tay Sau khi truyÒn ®éng chÝnh ®· lµm viÖc cã thÓ cho bµn m¸y vËn hµnh. C«ng t¾c ΠY ®Ó ë vÞ trÝ khèng chÕ b»ng tay th× ΠY1 më vµ ΠY2, ΠY3 ®ãng l¹i kÐo tay g¹t vÒ bªn ph¶i vÊu c¬ khÝ sÏ Ên c«ng t¾c hµnh tr×nh 1KA1(15-16) cuén hót c«ng t¾c t¬ ΠΠ cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 3→4→9→19→12→15→16→Cuén hót ΠΠ→17→18→8→6→51) ®ãng 3 tiÕp ®iÓm ΠΠ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn quay thuËn kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn vÒ bªn ph¶i. Tíi mét vÞ trÝ nµo ®ã tuú ng−êi thî phay ®iÒu chØnh bµn m¸y sÏ va vµo mét vÊu g¹t më tiÕp ®iÓm 1KA1(15-16) c¾t ®iÖn cuén hót ΠΠ lµm më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më ΠΠ ®éng c¬ Π mÊt ®iÖn ngõng quay, bµn m¸y dõng l¹i. NÕu muèn bµ m¸y tÞnh tiÕn sang tr¸i kÐo tay g¹t sang tr¸i ®Ó tiÕp ®iÓm 1KA3(15-21) ®ãng cuén hót c«ng t¾c t¬ Π cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 3→4→9→19→12→15→21→Cuén hót Π →22→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ΠΠ →18→8→6→51) ®ãng 3tiÕp ®iÓm Π bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn nh−ng ®· bÞ ®¶o hai pha nªn quay ng−îc kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn vÒ bªn tr¸i Muèn bµn m¸y chuyÓn ®éng lªn, xuèng, ra, vµo còng t−¬ng tù nh−ng kÐo tay g¹t kh¸c ®Ó t¸c ®éng vµo c«ng t¾c hµnh tr×nh 2KA cho ®éng c¬ quay thuËn, quay ng−îc. cô thÓ muèn bµ chuyÓn ®éng lªn hoÆc ra ta kÐo tay g¹t vÒ phÝa ®ã ®Ó 2KA4 ®ãng vµ muèn bµn chuyÓn ®éng xuèng hoÆc vµo ta kÐo tay g¹t ®Ó 2KA3 ®ãng, 2KA1 ®ãng ♦ Ch¹y nhanh bµn m¸y khèng chÕ b»ng tay C¸c lo¹i m¸y phay 6H82, 6H83 (Liªn X«), P623 (ViÖt Nam), X62, X63 (T.Q) cã ®Æt mét nam ch©m ®iÖn ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ cho bµn m¸y ch¹y nhanh, gi¶m thêi gian phô Muèn cho bµn m¸y ch¹y nhanh ta Ên nót 3KY1 hoÆc 3KY2 cuén hót Πb cã ®iÖn (theo m¹ch tõ52→1→3→4→13→26→Cuén hót Πb→18→8→→6→51) ®ãng 2 tiÕp ®iÓm Πb cÊp ®iÖn hai pha cho Nam ch©m ®iÖn b (lùc hót 15kg, 1kg =30mm) hót lµm cho bµn m¸y ch¹y nhanh theo chiÒu ®ang lµm viÖc. Nót nµy chØ cã t¸c dông khi Ên tay vµo, khi bu«ng tay khái nót Ên bµn m¸y sÏ lµm viÖc b×nh th−êng ♦ §iÒu khiÓn bµn m¸y ch¹y tù ®éng Muèn lµm viÖc theo chu tr×nh tù ®éng, thî phay bËt c«ng t¾c ΠY vÒ vÞ trÝ tù ®éng. Chu tr×nh chuyÓn ®éng bµn tù ®éng nh− sau: http://www.ebook.edu.vn 72
+ Bµn m¸y ®ang ch¹y nhanh sang ph¶i (tr¸i) chuyÓn ¨n dao ph¶i (tr¸i). Tõ hµnh tr×nh ¨n dao ph¶i (tr¸i) bµn ch¹y nhanh vÒ phÝa tr¸i (ph¶i) vµ ngõng l¹i ë vÞ trÝ bªn tr¸i (ph¶i). + Tõ hµnh tr×nh ¨n dao tr¸i, sang ch¹y nhanh vÒ phÝa ph¶i råi ¨n dao ph¶i. Tõ ¨n dao ph¶i sang ch¹y nhanh vÒ phÝa tr¸i råi chuyÓn sang ¨n dao tr¸i vµ tiÕp tôc lÆp l¹i chu kú ®Çu. + Khi bËt c«ng t¾c ΠY vÒ vÞ trÝ tù ®éng th× c¸c tiÕp ®iÓm ΠY2(4-13) vµ ΠY3(17-22) më ra cßn ΠY1(15-23) ®ãng. KÐo tay g¹t ë tr−íc bµn vÒ phÝa tr¸i, tiÕp ®iÓm 1KA3(15- 21)®ãng, tiÕp ®iÓm 1KA4(13-14) më. Cuén hót Π cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→21→Cuén hót Π →18→8→6→51) ®ãng tiÕp ®iÓm Π bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn quay ng−îc kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn vÒ bªn tr¸i. §ång thêi cuén hót Πb cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→23→26→Cuén hót Πb →18→8→6→51) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm Πb bªn m¹ch ®éng lùc nam ch©n b ®−îc cÊp ®iÖn hót lµm cho bµn m¸y chuyÓn ®éng nhanh vÒ bªn tr¸i. Khi chi tiÕt ®Õn gÇn dao phay, tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo cam 8 vÊu låi lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) ®ãng vµ 3KA1(23-26) më cuén hót Πb mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më Πb nam ch©m b mÊt ®iÖn c¾t hµnh tr×nh ch¹y nhanh c¶u bµn b¾t ®Çu qu¸ tr×nh c¾t gät. Khi c¾t gät xong tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo tay g¹t ë tr−íc bµn lµm cho tiÕp ®iÓm 1KA1(15-16) vµ 1KA4(13-14) ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm 1KA2(14-12) vµ 1KA3 ra. Lóc nµy cuén hót Π cã ®iÖn (theo m¹ch tõ (15-21) më 52→1→3→4→9→19→12→15→23→25→21→Cuén hót Π →18→8→6→51) nªn ®éng c¬ bµn Π vÉn ch¹y sau ®ã tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo cam t¸m vÊu lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) më vµ 3KA1(23-26) cuén hót Π mÊt ®iÖn nh¶ c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më Π vµ ®ãng tiÕp ®iÓm Π 17-18, c¸c cuén hót ΠΠ cã ®iÖn theo m¹ch (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→16→17→18→8→6→51) vµ cuén hót Πb cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→23→26→cuén hótΠb→18→8→6→51) lµm c¸c tiÕp ®iÓm ΠΠ vµ Πb bªn m¹ch ®éng lùc ®ãng ®éng c¬ Π vµ nam ch©m b cã ®iÖn kÐo bµn m¸y ch¹y nhanh vÒ phÝa ph¶i. §Õn vÞ trÝ bªn ph¶i, nÒu muèn cho bµn m¸y ngõng l¹i th× kÐo tay g¹t c¬ khÝ ë tr−íc bµn vÒ vÞ trÝ gi÷a (tiÕp ®iÓm 1KA1 më vµ 1KA3 më nªn cuén hót ΠΠ vµ Π kh«ng cã ®iÖn) + NÕu kh«ng kÐo tay g¹t ®Ó bµn m¸y ngõng l¹i th× nã sÏ t¸c ®éng vµo cam t¸m vÊu lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) ®ãng tiÕp ®iÓm 3KA1(23-26) më cuén hót Πb mÊt ®iÖn më tiÕp ®iÓm Πb m¹ch ®éng lùc nam ch©m mÊt ®iÖn c¾t hµnh tr×nh ch¹y nhanh vµ bµn m¸y di chuyÓn víi tèc ®é ¨n dao. Khi ¨n dao xong tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn va vµo tay g¹t tr−íc bµn lµm tiÕp ®iÓm 1KA1(15-16) vµ 1KA4(13-14) më cong 1KA2(14-12) vµ 1KA3(15-21) ®ãng l¹i c«ng t¾c t¬ ΠΠ vÉn cã ®iÖn (theo 52→1→3→4→9→19→12→15→23→25→16→cuén m¹ch tõ hót ΠΠ→17→18→8→6→51) nªn ®éng c¬ bµn Π vÉn lµm viÖc. Sau ®ã tay g¹t c¬ http://www.ebook.edu.vn 73
khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo cam t¸n vÊu lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) më vµ 3KA1(23-26) ®ãng l¹i. Bµn m¸y chuyÓn sang chu tr×nh ch¹y nhanh vµ ¨n dao tr¸i. 3.M¸y bμo ngang thuû lùc kiÓu 7M37 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-6 sau: Trang bÞ gåm cã c¸c phÇn chÝnh sau + §éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh 1M cã c«ng suÊt 10KW tèc ®é 970vßng/phót,®iÖn ¸p 220/380V ®Ó di chiuyÓn ®Çu bµo + §éng c¬ di chuyÓn bµn nhanh 2M lo¹i A032- 4T cã c«ng suÊt 1KW, tèc ®é 1410vßng/phót, ®iÖn ¸p 220/380V + C¸c cÊp ®iÖn ¸p U§L = 220/380V U§K = 380V xoay chiÒu UCS = 24V xoay chiÒu UNC M lµ 36V mét chiÒu lÊy tõ chØnh l−u cÇu. §ãng m¹ch nam ch©m nµy b»ng h·m cuèi KB-2 khi ®Çu bµo lïi. H·m c¾t KB-1 dïng ®Ó giíi h¹n hµnh tr×nh kh«ng t¶i vµ chØ cho m¸y b¾t ®Çu lµm viÖc khi tay g¹t thuû lùc ë vÞ trÝ ngõng lóc ®ã h·m cuèi KB-1 kh«ng bÞ Ên lªn tiÕp ®iÓm do ®ã tiÕp ®iÓm KB-1(3-5) kÝn cßn KB-1(5-7) hë + C«ng t¾c t¬ 1K ®Ó ®ãng, ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ truyÒn ®éng trôc chÝnh 1M + C«ng t¾c t¬ 2K ®Ó ®ãng, ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ di chuyÓn nhanh bµn 2M. + 1P Π lµ r¬ le trung gian + TY lµ biÕn trë ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p ®Æt lªn nam ch©m M + R2 lµ ®iÖn trë h¹n chÕ dßng phãng( dßng tù c¶m) cña nam ch©m M. + B¶o vÖ sù t¸c ®éng cña tiÕp ®iÓm KB(1-2) b»ng tô C vµ R1 + PT lµ r¬ le nhiÖt ®Ó b¶o vÖ qu¸ t¶i dµi h¹n cho ®éng c¬1M. b. Ho¹t ®éng + §ãng ¸p t« m¸t BB. Sau ®ã Ên nót 1KY r¬ le trung gian 1P Π cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ i34 → nót Ên th−êng ®ãng 2KY→ nót Ên th−êng më 1KY→KB-1(3- 5) → cuén hót 1P Π →tiÕp ®iÓm th−íng ®ãng PT →i24) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 1P Π (1-5) ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cÊp cho cuén hót 1P Π → khi bá tay khái nót Ên 1KY vµ chuÈn bÞ cho m¸y lµm viÖc Muèn cho ®éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh 1M lµm viÖc ta chuyÓn tay g¹t thuû lùc vÒ vÞ trÝ më m¸y khi ®ã tay g¹t Ên lªn h·m cuèi KB-1 lµm cho tiÕp ®iÓm KB-1(3-5) më ra vµ h·m cuèi KB-1(5-7) ®ãng l¹i cuén hót cña c«ng t¾c t¬ 1K cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ i34 →2KY→1P Π (1-5)→KB-1(5-7) →cuén hót 1K→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PT →i24) sÏ hót lµm ®ãng tÕp ®iÓm th−êng më 1K bªn http://www.ebook.edu.vn 74
m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ 1M ®−îc cÊp ®iÖn lµm viÖc ®Ó di chuyÓn ®Çu bµo.§ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 1K (i34-26) bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i chuÈn bÞ cÊp ®iÖn cho bµn nam ch©m M ®Ó n©ng ®Çu bµo lµm viÖc. + Muèn di chuyÓn bµn bµo nhanh ta Ên nót 3KY cuén hót c«ng t¾c t¬ 2K cã ®iÖn sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më 2K bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ di chuyÓn bµn 2M lµm viÖc + Muèn ngõng ®éng c¬ trôc chÝnh 1M ta Ên nót Ên 2KY c¾t ®iÖn r¬ le trung gian 1P Π → c¾t ®iÖn cuén hót 1K → c¾t ®iÖn ®éng c¬ 1M. 9.2.4. Nhãm m¸y mµi` 1. M¸y mµi ph¼ng 3b722 a.S¬ ®å m¹ch ®iÖn nh− h×nh vÏ 9-7 sau Trang bÞ ®iÖn gåm cã c¸c phÇn chÝnh sau + §éng c¬ quay m¸y mµi 1M cã P=10kW, n=1460 vßng/phót + §éng c¬ b¬m thuû lùc 2M cã P=5,5kW, n=970 vßng/phót ®Ó cho bµn mang vËt gia c«ng tÞnh tiÕn vµ dÞch chuyÓn ®¸ mµi cho ¨n dao + §éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n 3M vµ ®éng c¬ truyÒn ®éng bé ph©n ly tõ 5M, cã P=0,12kW, n=1400vßng/phót + §éng c¬ b¬m n−íc lµm nguéi 4M cã P=1,1kW, n=2800 vßng/phót + §éng c¬ n©ng h¹ ®¸ mµi 6M cã P=0,125kW, n=1450 vßng/ phót + Nam ch©m ®iÖn 1 vµ 2 ®Ó ®ãng më van thuû lùc ®iÖn ¸p 10V + Bµn nam ch©m ®iÖn Π dïng ®iÖn mét chiÒu 110V tõ bé chØnh l−u BC ng©m dÇu phôc vô cho viÖc g¸ l¾p ph«i + BiÕn ¸p T cã 3 cuén d©y thø cÊp: §iÖn 110V dïng cho m¹ch ®iÒu khiÓn. §iÖn 36V cho ®Ìn chiÕu s¸ng côc bé vµ ®iÖn 4V cho ®Ìn tÝn hiÖu + C¸c c«ng t¾c t¬ 1K, 2K,3K,6K,7K ®Ó ®ãng c¾t dßng ®iÖn cho c¸c ®éng c¬ 1M, 2M vµ 3M, 6M Liªn ®éng b¶o vÖ + Liªn ®éng gi÷a ®éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n 3M víi ®éng c¬ quay ®¸ mµi 1M nhê r¬le ¸p lùc dÇu kiÓu thuû ng©n ΠPC. §éng c¬ b¬m dÇu ph¶i ch¹y tr−íc, khi ®· ®ñ ¸p lùc th× tiÕp ®iÓm ΠPC9-11 míi ®ãng ®iÖn cung cÊp cho m¹ch ®iÒu khiÓn ®éng c¬ 1M, ®éng c¬ 3M ngõng th× ®éng c¬ 1M còng ngõng theo + Liªn ®éng gi÷a bµn nam ch©m Π vµ b¬m thuû lùc 2M nhê r¬le dßng ®iÖn PC + TÊt c¶ c¸c ®éng c¬ vµ m¹ch ®iÒu khiÓn ®Òu ®−îc b¶o vÖ ng¾n m¹ch b»ng cÇu ch× + C¸c ®éng c¬ 1M, 2M,3M,4M,5M ®−îc b¶o vÖ qu¸ t¶i b¨ng r¬le nhiÖt b.Ho¹t ®éng * Ch¹y ®éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n http://www.ebook.edu.vn 75
Sau khi ®ãng c«ng t¾c 1PΠ Ên nót 1KY1 cuén hót cña c«ng t¾c xoay 3K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ→1→3→5→7→9→cuén hót 3K→14→12→10→8→6→4→2) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 3K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 3M ®−îc cÊp ®iÖn vµ quay ®Ó b¬m dÇu. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm 3K7-9 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 3K * VËn hµnh ®¸ mµi - Khi thÊy ®Ìn 2 s¸ng tøc lµ hÖ thèng dÇu b«i tr¬n ®· ®ñ vµo m¸y ¸p suÊt vµo m¸y, tiÕp ®iÓm ΠPC9-11 cña r¬le ¸p lùc dÇu ΠPC ®· ®ãng. Ên nót 1KY2 cuén hót 1K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ→1→3→5→7→9→11→13→→cuén hót 1K→14→12→10→8→6→4→2) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 1K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ quay ®¸ mµi 1M ch¹y, ®ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm 1K11-13 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 1K - Muèn dõng ®éng c¬ 1M vµ 3M ta Ên 1KY hoÆc 2KY * Më t¾t bµn nam ch©m ®iÖn + Bµn nam ch©m ®Ó g¸ l¾p nh÷ng vËt gia c«ng cã nhiÔm tõ nh− s¾t, thÐp ®iÒu khiÓn b»ng c«ng t¾c Π cã 3 vÞ trÝ lµ T¾t ë gi÷a: tiÕp ®iÓm Π4 -Π 6 kÝn m¹ch Lµm viÖc ë bªn ph¶i: tiÕp ®iÓm Π1-Π3 vµ Π2- Π 4 kÝn m¹ch G¹t vÒ bªn tr¸i: Π1-Π4 vµ Π2-Π7 kÝn m¹ch. Khi bu«ng tay khái c«ng t¾c th× nã tù trë vÒ vÞ trÝ gi÷a nhê lß xo Sau khi ®· ®Æt gia c«ng vµo bµn nam ch©m ®iÖn Π ta vÆn c«ng t¾c Π sang ph¶i ®iÖn mét chiÒu cña bé chØnh l−u BC sÏ vµo cuén d©y bµn nam ch©m (theo m¹ch tõ (+) BC→Π1→Π3→PC→cuén hót Π →Π4→Π2→(-)BC ) lóc nµy r¬le dßng ®iÖn PC t¸c ®éng ®ãng tiÕp ®iÓm PC3-b2 ®Ìn tÝn hiÖu 1 s¸ng b¸o cho ng−êi thî mµi biÕt bµn nam ch©m ®· hót ®Æt vËt gia c«ng, ®ång thßi tiÕp ®iÓm PC5-15 còng ®ãng l¹i ®Ó chuÈn bÞ cho cuén hót 2K lµm viÖc Khi vËt gia c«ng ®· mµi xong, muèn nhÊc ra khái bµn nam ch©m th× g¹t c«ng t¾c Π sang tr¸i, trong thêi ®iÓn nµy ®iÖn vµo bµn nam ch©m sÏ ®æi chiÒu víi dßng ®iÖn nhá h¬n ®Þnh møc v× qua biÕn trë 1C dßng ®iÖn qua cuén d©y bµn nam ch©m (theo m¹ch tõ (+) BC→Π1→Π4→Π →Π5 →1C→Π7→Π2 → (-)BC ) dßng ®iÖn ®i vµo cuén d©y cña bµn nam ch©m theo chiÒu ng−îc l¹i th× c¸c chi tiÕt mµi vµ nbµn nam ch©m bÞ khö tõ. Khi bu«ng tay khái c«ng t¾c Π th× c«ng t¾c tù tr¶ vÒ vÞ trÝ gi÷a tiÕp ®iÓm (Π4-Π6) kÝn cuén d©y bµn nam ch©m ®iÖn ®−îc c¾t ®iÖn vµ kÝn m¹ch qua ®iÖn trë 1C. §ång thêi lóc nµy r¬le PC mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më PC ®Ìn 1 t¾t b¸o cho ng−êi thî mµi biÕt ®· cã thÓ lÊy vËt gia c«ng ra khái bµn nam ch©m * Ch¹y ®éng c¬ b¬m thuû lùc 2M Sau khi vËt gia c«ng ®· ®−îc bµn nam ch©m Π hót chÆt r¬le PC ®· ®ãng kÝn tiÕp ®iÓm PC5-15 ta Ên nót 2KY1 cuén hót 2K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 1→3→5→15→17→19→cuén hót 2K→14→12 →10 →8→6→4→2 ) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 2K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ b¬m thuû lùc 2M ®−îc cung cÊp http://www.ebook.edu.vn 76
®iÖn lµm viÖc.Bµn nam ch©m Π chuyÓn ®éng qua l¹i ®Ó chuÈn bÞ ¨n dao. §ång thêi tiÕp ®iÓm 2K5-41 ®ùoc ®ãng l¹i ®Ó chuÈn bÞ cÊp ®iÖn cho nam ch©m 1 vµ 2 vµ ®ãng tiÕp ®iÓm 2K17-19 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 2K * Cho ®¸ mµi ¨n tù ®éng Sau khi b¬m thuû lùc ®· lµm viÖc tiÕp ®iÓm 2K5-41 ®ãng l¹i ta vÆn c«ng t¾c 2B vÒ tr¸i. Sù dÞch chuyÓn cña ®¸ mµi theo ph−¬ng th¼ng ®øng ®−îc thùc hiÖn tù ®éng nhê h·m c¾t (c«ng t¾c hµnh tr×nh ) 1KB vµ 2KB bè trÝ ë hai biªn. Khi ®éng c¬ 2M lµm viÖc sÏ lµm cho ô ®¸ chuyÓn ®éng ngang sÏ t¸c ®éng lµm cho h·m c¾t 1KB hoÆc 2KB ®ãng l¹i th× nam ch©m 1 hoÆc 2 ®−îc cÊp ®iÖn ho¹t ®éng ®ãng më van thuû lùc ®Ó ®¸ ¨n xuèng vËt gia c«ng víi b−íc tiÕn tõ 0,05-0,1mm * N©ng h¹ ®¸ mµi ViÖc di chuyÓn nhanh ô ®¸ lªn, xuèng ®−îc thùc hiÖn nhê tay g¹t c¬ khÝ chuyÓn vÒ vÞ trÝ lµm viÖc b»ng tay ®Ó c«ng t¾c 3KB Ên xuèng, tiÕp ®iÓm 3KB5-27 ®ãng l¹i. Ên nót 6KY cuén hót 6K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 1→3→5→27→29→31→33→cuén hót 6K→4→2 ) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 6K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 6M ®ùoc cung cÊp ®iÖn quay thuËn n©ng ô ®¸ lªn c«ng t¾c hµnh tr×nh 4KB khèng chÕ hµnh tr×nh lªn cña ô ®¸. Cô thÓ ô ®¸ lªn ®Õn vÞ trÝ giíi h¹n sÏ t¸c ®éng vµo 4KB më ra cuén hót 6K mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm 6K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 6M mÊt ®iÖn dõng. Ên nót 7KY cuén hót 7K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 1→3→5→27→35→3→cuén hót 7K→4→2 ) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 7K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 6M ®−îc cÊp ®iÖn quay ng−îc h¹ ô ®¸ xuèng * §iÒu khiÓn 4M vµ 5M: B»ng c«ng t¾c 2BΠ 2. M¸y mµi trßn 3A130 a. S¬ ®å nh− h×nh vÏ b. Ho¹t ®éng 9.3.Trang bÞ ®iÖn trªn m¸y n©ng h¹ M¸y n©ng h¹ t¶i ®−îc sö dông réng r·i trong c¸c nghµnh kh¸c nhau nh− c¬ khÝ, luyÖn kim, c«ng tr−êng h¶i c¶ng bao gåm nhÒu lo¹i nhiÒu kiÓu kh¸c nhau.Víi cÇn cÈu th−êng sö dông ë c¸c c«ng tr−êng h¶i c¶ng, c«ng tr−êng x©y dùng bÕn b·i ngoµi trêi.Cßn víi cÇu trôc th−êng sö dông ë c¸c ë c¸c nhµ m¸y chÕ t¹o c¬ khÝ luyÖn kim, ph©n x−ëng l¾p r¸p, ®ãng tµu. Thang m¸y th−êng ®−îc sö dông ë c¸c nhµ nhiÒu tÇng. 9.3.1.CÇn cÈu * CÇn cÈu cã nhiÒu lo¹i nhiÒu kiÓu kh¸c nhau d−íi ®©y giíi thiÖu mét lo¹i cÇn cÈu ch©n ®Õ * CÇn cÈu ch©n ®Õ còng lµ mét h−¬ng tiÖn bèc xÕp vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu theo ®−êng ray th−êng ®−îc sö dông ë c¸c h¶i c¶ng, nhµ ga …vvv * CÇn cÈu ch©n ®Õ cã 4 chuyÓn ®éng chÝnh + ChuyÓn ®éng n©ng h¹ t¶i b»ng d©y c¸p vµ mãc c©u. http://www.ebook.edu.vn 77
+ ChuyÓn ®éng n©ng h¹ cÇn. + ChuyÓn ®éng quay trßn cña th¸p. + ChuyÓn ®éng tiÕn, lïi cña cÇn cÈu. * Trang bÞ ®iÖn gåm cã + CÇn cÈu tiÕn lïi nhê 4 ®éng c¬ r« to d©y quÊn ®Æt ë 4 ch©n ®Õ cã c«ng suÊt 5,4 KW vµ ®iÒu khiÓn b»ng bé khèng chÕ kiÓu cam cã 4 vÞ trÝ nh− h×nh 9-8a + §iÒu khiÓn tèc ®é cña cÇn cÈu nhê bé khèng chÕ kiÓu cam T1 th«ng qua c¸c c«ng t¾c t¬ vµ r¬ le thêi gian. + ChuyÓn ®éng n©ng h¹ cÇn nhê tay trang T2 + §iÒu khiÓn tèc ®é n©ng, h¹ cÇn cÈu nhê tay trang T3 th«ng qua c¸c c«ng t¾c t¬ vµ r¬ le thêi gian. * S¬ ®å m¹ch ®iÖn b¶o vÖ cÇn cÈu nh− h×nh vÏ 9-8a vµ s¬ ®å m¹ch ®iÖn n©ng h¹ t¶i b»ng bé khèng chÕ ®iÖn tõ nh− h×nh vÏ 9-8b * ChuÈn bÞ : Sau khi ®ãng ¸p t« m¸t 3 pha cho m¹ch ®éng lùc thî l¸i cÈu vµo Cabin ®ãng cöa l¹i vµ g¹t tay trang T1, T2, T3, T4, T5 vÒ vÞ trÝ sè 0 ®Ó c¸c tiÕp ®iÓm cña TC vµ c¸c tiÕp ®iÓm cña bé khèng chÕ ®ãng l¹i ®Ìn ®á trong buång l¸i s¸ng lªn cho biÕt ®iÖn 3 pha ®· vµo tíi m¸ trªn cña K1 vµ qua biiÕn ¸p an toµn ®Î cÊp ®iÖn cho m¹ch ®iÒu khiÓn. Thî l¸i cã thÓ thö cßi b»ng c¸h Ên vµo nót M. Sau khi Ên nót më M ®Ó cÊp ®iÖn cho khëi ®éng tõ tæng KT chuÈn bÞ cho ®éng c¬ lµm viÖc (Theo m¹ch ®i tõ 1-3- 5-7-9-11-13-15-17-cuén hót KT -4-2) * N©ng t¶i + VÆn tay trang vÒ bªn ph¶i( sè 1) cuén hót c«ng t¾c t¬ K2 cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ 15-25-27-29-cuén hót K2- tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng cña r¬ le nhiÖt RN(8-6)- 4-2) sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më K2 ë m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ § ®−îc cÊp ®iÖn vµ khëi ®éng vëi toµn bé ®iÖn trë phô n©ng t¶i ë tèc ®é chËm nhÊt.§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K2 ë m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ kh«ng cho ®iÖn vµo cuén hót K1 khi cuén hót K2 ®ang cã ®iÖn vµ lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K2 (45-47) ra r¬ le thêi gian T1 mÊt ®iÖn.NÕu ta quay tay trang sang sè 2 th× cuén hót K3 còng ch−a cã ®iÖn lu«n mµ ph¶i sau thêi gian chØnh ®Þnh s½n tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ®ãng chËm T1(31-33) ®ãng l¹i cuén hót c«ng t¾c t¬ K3 míi cã ®iÖn( Theo m¹ch ®i tõ 15-31-33-cuén hót K3 -10-6-4-2) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më K3 ë m¹ch ®éng lùc l¹i lo¹i bít ®iÖn trë R1 ra khái m¹ch r«to tèc ®é n©ng t¶i n©ng lªn. §ång thêi më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K3(43-49)ë m¹ch ®iÒu khiÓn ra r¬ le th¬i gian T2 mÊt ®iÖn. NÕu ta quay tay trang sang sè 3 th× còng ph¶i sau thêi gian chØnh ®Þnh th× tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ®ãng chËm T2(35-37) míi ®ãng cuén hót c«ng t¾c t¬ K4 míi cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ 15-35-37-cuén hót K4 - 10-6-4-2) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më K4 ë m¹ch ®éng lùc l¹i lo¹i bít ®iÖn trë R2 ra khái m¹ch r«to tèc ®é n©ng t¶i t¨ng lªn n÷a.§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K4 (43-51) ra r¬ le thêi gian T3 mÊt ®iÖn.Muèn n©ng t¶i víi tèc ®é cao nhÊt ta vÆn tay trang sang sè 4 th× còng http://www.ebook.edu.vn 78
ph¶i sau thêi gian chØnh ®Þnh th× tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ®ãng chËm T3 míi ®ãng cuén hót c«ng t¾c t¬ K5 míi cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ 15-39-41-cuén hót K5 - 6- 4-2) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më K5 ë m¹ch ®éng lùc l¹i lo¹i nèt ®iÖn trë R3 ra khái m¹ch r«to tèc ®é n©ng t¶i t¨ng lªn vµ lµm viÖc víi tèc ®é æn ®Þnh. * H¹ t¶i : VÆn tay trang vÒ bªn tr¸i(sè1/) c«ng t¾c t¬ K1 cã ®iÖn (Theo m¹ch ®i tõ 15-19-21-23-cuén hót K1 8-6-4-2) sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më K1 bÖn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ ®−îc cÊp ®iÖn do ®· ch¸o 2 trong 3 pha cho nhau do ®ã ®éng c¬ ®æi chiÒu quay vµ h¹ t¶i xuèng ë tèc ®é chËm nhÊt.V× lóc nµy toµn bé ®iÖn trë phô ®−îc nèi vµo m¹ch r«to.ë c¸c tèc ®é kh¸c m¹ch ®iÖn t¸c ®éng t−¬ng tù nh− khi n©ng t¶i. 9.3.2.CÇu trôc * CÇu trôc lµ lo¹i m¸y dïng ®Ó vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu ®−îc dïng phæ biÕn ë c¸c ph©n x−ëng söa ch÷a,s¶n xuÊt c¬ khÝ,®ãng tµu, luyÖn gang thÐp…vvv * CÇu trôc còng cã 3 chuyÓn ®éng chÝnh lµ + ChuyÓn ®éng n©ng , h¹ t¶i qua d©y c¸p cã mãc c©u hoÆc nam ch©m ®iÖn ®Ó lÊy hµng + Giµn xe nhá cã c¸c b¸nh xe.Trªn giµn ®Æt c¸c mãc c©u.Giµn chuyÓn ®éng theo chiÒu ngang ph©n x−ëng ®Ó chuyÓn hµng sang ph¶i, sang tr¸i theo ®−êng ray trªn xe lín + Giµn xe lín còng cã c¸c b¸nh xe. Trªn giµn ®Æt xe nhá mang mãc c©u. Xe lín chuyÒn chuyÓn ®éng ®Ó ®−a c¶ cÇu trôc tiÕn, lïi däc ph©n x−ëng theo ®−êng ray trªn bÖ cao cña nhµ * S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-9 * Ho¹t ®éng 9.3.3.m¹ch ®iÖn thang m¸y ch¹y chËm a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9- 10 *§Æc ®iÓm + Thang m¸y cã nhiÒu lo¹i: - Thang m¸y vËn chuyÓn th¼ng - Thang m¸y vËn chuyÓn xiªn + Nguån ®éng lùc th−êng dïng lµ ®éng c¬ ba pha qua hép gi¶m tèc ®Ó kÐo buång thang lo¹i cã tèc ®é chËm d−íi 0,75m/s + Nh÷ng thang m¸y hiÖn ®¹i tèc ®é nhanh lín h¬n 1,5m/s lo¹i dïng ®éng c¬ tèc ®é chËm truyÒn ®éng trùc tiÕp kh«ng qua hép gi¶m tèc. + VÒ m¹ch ®iÒu khiÓn: §¬n gi¶n nhÊt th× dïng r¬le vµ khëi ®éng tõ. Cã nh÷ng thang m¸y sö dông vi m¹ch cã c¬ cÊu ngõng chÝnh x¸c khi khëi ®éng còng nh− lóc ngõng cã qu¸ tr×nh qu¸ ®é nhá, gia tèc hîp lý ®Ó ng−êi ®øng trªn thang m¸y ªm ¸i nhÑ nhµng http://www.ebook.edu.vn 79