Hệ thống phanh ô tô cần những
yêu cầu gì? \
Xuất phát từ những tiêu chuẩn quốc gia về an toàn chuyển động của các phương
tiện giao thông, và phổ biến hơn cả là quy định N0–13 EÝK 00H của Hội đồng
kinh tế châu Âu, tiêu chuẩn F18-1969 của Thụy Điển , tiêu chuẩn FM VSS-121
của Mỹ
Người ta đã đưa ra những yêu cầu quan trọng nhất như sau
Đối với hệ thống phanh thuộc thế hệ các xe hiện đại hệ thống phanh phải đạt
được :
-Quãng đường phanh ngắn nhất khi phanh đột ngột .
-Phanh êm dịu trong mọi trường hợp, bảo đảm sự ổn định khi phanh.
-Điều khiển nhẹ nhàng.
-Thời gian chậm tác dụng (còn gọi là thời gian phản ứng) nhỏ.
-Cơ cấu phanh thoát nhiệt tốt.
-Phân bố mô men phanh ở các bánh xe, phải tuân theo quan hệ sử dụng hoàn toàn
trọng lượng bám và hệ số bám giữa bánh xe với mặt đường ở bất kỳ cường độ
phanh nào (sử dụng điều chỉnh tự động lực phanh theo tải, sử dụng thiết bị chống
hãm cứng bánh xe).
-Có độ tin cậy cao (sử dụng dẫn động phanh nhiều mạch độc lập, nâng cao độ bền
các chi tiết của hệ thống phanh).
-Có hệ thống tự kiểm tra, chẩn đoán các hư hỏng một cách kịp thời.
Cũng từ những tiêu chuẩn trên, các phương tiện vận tải ô tô cần phải được
trang bị các hệ thống phanh bao gồm :
-Hệ thống phanh công tác (hoặc phanh chính, và cũng thường gọi là phanh chân),
có tác dụng trên tất cả các bánh xe.
-Hệ thống phanh dự phòng.
-Hệ thống phanh dừng và hệ thống phanh phụ trợ (phanh chậm dần).
Điểm đặc biệt về an toàn đối với phanh công tác là dẫn động phanh cần phải có
không dưới hai mạch độc lập, ví dụ một mạch dẫn động cho cầu trước, một mạch
dẫn động cho cầu sau và một mạch cho dẫn động phanh dừng.. .để lỡ khi hư hỏng
một mạch nào đó, mạch còn lại vẫn đảm bảo phanh ôtô với hiệu quả phanh không
thấp hơn 30% so với khi hệ thống phanh còn nguyên vẹn. Theo tiêu chuẩn của
Thụy Điển thì giá trị này là 50%.
-Đối với hệ thống phanh khí nén, phanh công tác cần có dung tích bình chứa tới
mức đủ để phanh có hiệu quả 5 lần liên tiếp khi nguồn năng lượng (máy nén khí)
không làm việc. Mỗi mạch dẫn động cần có các bình chứa riêng bịêt khi nguồn
năng lượng là chung của toàn hệ thống. Trong trường hợp một mạch dẫn động nào
đó bị hư hỏng, nguồn năng lượng chung vẫn tiếp tục cung cấp năng lượng cho các
mạch khác còn tốt.
-Hệ thống phanh dự phòng cần phải đảm bảo dừng được ô tô trong trường hợp hệ
thống phanh chính bị hư hỏng. Có thể bố trí hệ thống phanh dự phòng riêng biệt,
nếu không thì hệ thống phanh chính hoặc phanh dừng phải thực hiện chức năng
này và vẫn được coi là hệ thống phanh dự phòng.
-Hệ thống phanh dừng phải dừng và đỗ được xe trên dốc. Dẫn động phanh dừng
có thể sử dụng bất kỳ dạng năng lượng nào, nhưng bộ phận tạo ra mô men phanh
để giữ xe đứng yên phải là một cơ cấu hoạt động thuần tuý bằng phương pháp cơ
khí và không phụ thuộc vào hệ thống phanh chính.
-Hệ thống phanh chậm dần (phanh phụ trợ) đảm bảo duy trì cho ôtô chuyển động
ở một tốc độ ổn định, điều chỉnh tốc độ ô tô một cách độc lập hoặc đồng thời cùng
với hệ thống phanh chính, nhằm mục đích giảm tải cho phanh chính.
-Khi làm việc với rơ moóc, trên ôtô kéo cần có thiết bị bảo vệ chống tụt áp suất
khí nén (hoặc thuỷ lực) để đề phòng trường hợp đường ống nối giữa ô tô kéo và rơ
moóc bị phá hủy.
-Trường hợp xe đang chuyển động mà bị đứt moóc kéo, yêu cầu hệ thống phanh
chính của rơ moóc phải tự động dừng được moóc với hiệu quả không thấp hơn
quy định đối với xe đoàn tương ứng.
-Trên rơ moóc cũng cần được trang bị cơ cấu phanh dừng để hãm rơ moóc khi
tách nó ra khỏi đầu kéo.
-Sự mài mòn của má phanh cần được bù lại bằng hệ thống điều chỉnh bằng tay
hoặc tự động. Theo tiêu chuẩn Thụy Điển, mài mòn má phanh cần được bù lại
bằng hệ thống điều chỉnh tự động hay phải có bộ phận tín hiệu để cảnh báo về việc
tăng khe hở giữa má phanh và tang phanh.
-Trong mỗi mạch dẫn động phanh cần phải có các bộ phận giao tiếp với thiết bị
kiểm tra, để kiểm tra và thông báo tình trạng kỹ thuật của dẫn động phanh trong
quá trình sử dụng.