KHÁM PHÁ CÁC TH NG C NH Ắ Ả Ở
V NH H LONG – PH N 1Ị Ạ Ầ
Nm vùng Ðông B c Vi t Nam, v nh H Long là m t ph n v nh B c B ,ằ ở ắ ệ ị ạ ộ ầ ị ắ ộ
bao g m vùng bi n c a thành ph H Long, th xã C m Ph và m t ph n c aồ ể ủ ố ạ ị ẩ ả ộ ầ ủ
huy n đ o Vân Ð n. Phía tây nam V nh giáp đ o Cát Bà, phía đông là bi n,ệ ả ồ ị ả ể
ph n còn l i giáp đ t li n v i đ ng b bi n dài 120 km, đ c gi i h n tầ ạ ấ ề ớ ườ ờ ể ượ ớ ạ ừ
106o58' - 107o22' kinh đ Ðông và 20ộo45' - 20o50' vĩ đ B c v i t ng di n tíchộ ắ ớ ổ ệ
1553 km2 g m 1969 hòn đ o l n nh , trong đó 989 đ o có tên và 980 đ o ch aồ ả ớ ỏ ả ả ư
có tên. Ð o c a v nh H Long có hai d ng là đ o đá vôi và đ o phi n th ch,ả ủ ị ạ ạ ả ả ế ạ
t p trung hai vùng chính là vùng phía đông nam (thu c v nh Bái T Long) vàậ ở ộ ị ử
vùng phía tây nam (thu c vùng v nh H Long) có tu i ki n t o đ a ch t t 250ộ ị ạ ổ ế ạ ị ấ ừ
- 280 tri u năm. Vùng t p trung dày đ c các đ o đá có phong c nh ngo n m cệ ậ ặ ả ả ạ ụ
và nhi u hang đ ng đ p n i ti ng là vùng trung tâm Di s n thiên nhiên v nhề ộ ẹ ổ ế ả ị
H Long, bao g m v nh H Long và m t ph n v nh Bái T Long. Vùng Di s nạ ồ ị ạ ộ ầ ị ử ả
thiên nhiên đ c th gi i công nh n có di n tích 434 kmượ ế ớ ậ ệ 2 bao g m 775 đ o,ồ ả
nh m t hình tam giác v i 3 đ nh là đ o Ð u G (phía tây), h Ba H m (phíaư ộ ớ ỉ ả ầ ỗ ồ ầ
nam), đ o C ng Tây (phía đông) vùng k bên là khu v c đ m và di tích danhả ố ế ự ệ
th ng qu c gia đ c B Văn hoá Thông tin x p h ng năm 1962.ắ ố ượ ộ ế ạ
T trên cao nhìn xu ng, v nh H Long nh m t b c tranh kh ng l vô cùngừ ố ị ạ ư ộ ứ ổ ồ
s ng đ ng. Ði gi a H Long, ta ng nh l c vào m t th gi i c tích b hoáố ộ ữ ạ ỡ ư ạ ộ ế ớ ổ ị
đá, đ o thì gi ng hình m t ng i đang đ ng h ng v đ t li n (hòn Ð uả ố ộ ườ ứ ướ ề ấ ề ầ
Ng i), đ o thì gi ng nh m t con r ng đang bay l n trên m t n c (hònườ ả ố ư ộ ồ ượ ặ ướ
R ng), đ o thì l i gi ng nh m t ông lão đang ng i câu cá (hòn Ông Lãồ ả ạ ố ư ộ ồ
V ng), hòn Cánh Bu m, hòn C p Gà, hòn L H ng... T t c trông r t th c,ọ ồ ặ ư ươ ấ ả ấ ự
th c đ n kinh ng c. Hình dáng nh ng đ o đá di u kỳ y bi n hoá khôn l ngự ế ạ ữ ả ệ ấ ế ườ
theo góc đ ánh sáng trong ngày và theo góc nhìn. Ti m n trong lòng các đ oộ ề ẩ ả
đá y là nh ng hang đ ng tuy t đ p nh đ ng Thiên Cung, hang Ð u G ,ấ ữ ộ ệ ẹ ư ộ ầ ỗ
đ ng S ng S t, đ ng Tam Cung... Ðó th c s là nh ng lâu đài c a t o hoáộ ử ố ộ ự ự ữ ủ ạ
gi a ch n tr n gian. T x a, H Long đã đ c đ i thi hào dân t c Nguy nữ ố ầ ừ ư ạ ượ ạ ộ ễ
Trãi m nh danh là ệkỳ quan đ t d ng gi a tr i caoấ ự ữ ờ . V nh H Long cũng là n iị ạ ơ
g n li n v i s phát tri n c a l ch s dân t c v i nh ng đ a danh n i ti ngắ ề ớ ự ể ủ ị ử ộ ớ ữ ị ổ ế
nh Vân Ð n - n i có th ng c ng c n i ti ng m t th i (1149), có núi Bàiư ồ ơ ươ ả ổ ổ ế ộ ờ
Th ghi bút tích c a nhi u b c vua chúa, danh nhân, xa h n chút n a là dòngơ ủ ề ậ ơ ữ
sông B ch Ð ng - n i đã t ng ch ng ki n hai tr n thu chi n l y l ng c aạ ằ ơ ừ ứ ế ậ ỷ ế ẫ ừ ủ
cha ông ta ch ng gi c ngo i xâm.. Không ch có v y, H Long ngày nay đ cố ặ ạ ỉ ậ ạ ượ
các nhà khoa h c ch ng minh là m t trong nh ng cái nôi c a con ng i có n nọ ứ ộ ữ ủ ườ ề
văn hoá H Long t H u kỳ đ đá m i v i nh ng đ a danh kh o c h c n iạ ừ ậ ồ ớ ớ ữ ị ả ổ ọ ổ
ti ng nh Ð ng Mang, Xích Th , Soi Nh , Thoi Gi ng... H Long cũng là n iế ư ồ ổ ụ ế ạ ơ
t p trung đa d ng sinh h c cao v i nh ng h sinh thái đi n hình nh h sinhậ ạ ọ ớ ữ ệ ể ư ệ
thái r ng ng p m n, h sinh thái r n san hô, h sinh thái tùng áng, h sinh tháiừ ậ ặ ệ ạ ệ ệ
r ng cây nhi t đ i... V i hàng ngàn loài đ ng, th c v t vô cùng phong phú trênừ ệ ớ ớ ộ ự ậ
r ng d i bi n, cá, m c... Có nh ng loài đ c bi t quý hi m ch có n i đây.ừ ướ ể ự ữ ặ ệ ế ỉ ở ơ
Vi nh ng giá tr đ c bi t nh v y, ngày 17/12/1994, trong phiên h p l n thớ ữ ị ặ ệ ư ậ ọ ầ ứ
18 c a H i đ ng Di s n Th gi i thu c UNESCO t ch c t i Thái Lan, v nhủ ộ ồ ả ế ớ ộ ổ ứ ạ ị
H Long chính th c đ c công nh n là Di s n thiên nhiên, kh ng đ nh giá trạ ứ ượ ậ ả ẳ ị ị
mang tính toàn c u c a Di s n thiên nhiên th gi i v nh H Long.ầ ủ ả ế ớ ị ạ
I. Hang, Ð ngộ
Hang Ð u Gầ ỗ
Gi a non n c mây tr i H Long tuy t m , m t chi c hang mang tên vô cùngữ ướ ờ ạ ệ ỹ ộ ế
m c m c dân dã: hang Ð u G . Hang n m trên đ o Ð u G , x a đ o này cóộ ạ ầ ỗ ằ ả ầ ỗ ư ả
tên là đ o Canh Ð c. Sách Ð i Nam Nh t th ng chí có ghi "ả ộ ạ ấ ố Hòn Canh Ð cộ
l ng đ o có đ ng r ng rãi có th ch a vài ngàn ng i, g n đó có hòn C pư ả ộ ộ ể ứ ườ ầ ặ
Gà, Hòn Mèo, Hòn La..." S dĩ g i là hang Ð u G , theo truy n thuy t x a kở ọ ầ ỗ ề ế ư ể
r ng: Trong cu c kháng chi n ch ng quân Nguyên Mông, Tr n H ng Ð o đãằ ộ ế ố ầ ư ạ
cho chu n b nhi u c c g lim đây đ c m xu ng lòng sông B ch Ð ng, cóẩ ị ề ọ ỗ ở ể ắ ố ạ ằ
r t nhi u m u g còn sót l i vì v y đ ng mang tên là hang Ð u G . T phíaấ ề ẩ ỗ ạ ậ ộ ầ ỗ ừ
xa nhìn l i, c a hang có màu xanh lam hình m t con s a bi n, qua 90 b c đáạ ử ộ ứ ể ậ
xây ta t i c a đ ng. N u đ ng Thiên Cung hoành tráng kho kho n, hi n đ iớ ử ộ ế ộ ẻ ắ ệ ạ
thì hang Ð u G tr m m c uy nghi nh ng cũng r t đ s . Cu n Meivelle deầ ỗ ầ ặ ư ấ ồ ộ ố
Monde (kỳ quan th gi i) c a Pháp xu t b n năm 1938 chuyên v du l ch gi iế ớ ủ ấ ả ề ị ớ
thi u v các danh th ng n i ti ng th gi i đã m nh danh hang Ð u G làệ ề ắ ổ ế ế ớ ệ ầ ỗ
Grotto des meivellis (đ ng c a các kỳ quan). Ði u đó hoàn toàn chính xác.ộ ủ ề
Hang đ c chia làm ba ngăn chính. Ngăn phía ngoài có hình vòm cu n tràn trượ ố ề
ánh sáng t nhiên, tr n hang là m t b c "tranh s n d u" kh ng l , trong đó vự ầ ộ ứ ơ ầ ổ ồ ẽ
phong c nh thiên nhiên hoang s , đó là nh ng đàn voi đang đi ki m ăn, nh ngả ơ ữ ế ữ
chú h u sao ng ngác, chú s t lim dim ng ... v i nh ng t th vô cùngươ ơ ư ử ủ ớ ữ ư ế
sinh đ ng. Phía d i là m t chú rùa đang b i gi a b n c mênh mông, nh ngộ ướ ộ ơ ữ ể ướ ữ
r ng măng đá, nhũ đá nhi u m u v i nhi u hình thù kỳ l tuỳ theo trí t ngừ ề ầ ớ ề ạ ưở
t ng phong phú c a t ng ng i. Ð ng d i vòm hang ta có c m giác nhượ ủ ừ ườ ứ ướ ả ư
đang đ ng gi a m t toà lâu đài c kính, có l i ki n trúc đ s và hùng vĩ.ứ ữ ộ ổ ố ế ồ ộ
Chính gi a lòng hang là m t c t tr ch ng tr i kh ng l , hàng ch c ng i ômữ ộ ộ ụ ố ờ ổ ồ ụ ườ
không xu , t phía d i chân c t lên trên đ c bàn tay điêu kh c tài tình c aể ừ ướ ộ ượ ắ ủ
t o hoá g t rũa thành nh ng hình mây bay, r ng cu n, ph ng múa, hoa lá, dâyạ ọ ữ ồ ố ượ
leo... Trên đ nh c t, b t giác ta b t g p m t v tu sĩ m c áo choàng thâm, tayỉ ộ ấ ắ ặ ộ ị ặ
ph i c m g y tích tr ng trong t th t ng kinh, ni m Ph t. Qua ngăn th 1,ả ầ ậ ượ ư ế ụ ệ ậ ứ
vào ngăn th 2 b ng m t khe c a h p. ánh sáng chi u vào đây m o, nh ngứ ằ ộ ử ẹ ế ờ ả ữ
b c tranh m i l hi n lên long lanh huy n bí. Nh ng chùm hoa đá lúc n lúcứ ớ ạ ệ ề ữ ẩ
hi n, nh ng hình nh v a quen thu c v a l ,... t o cho con ng i v a s s tệ ữ ả ừ ộ ừ ạ ạ ườ ừ ợ ệ
v a tò mò. T n cùng hang là m t chi c gi ng tiên b n mùa n c ng t trongừ ậ ộ ế ế ố ướ ọ
v t, ch y tràn tr quanh năm. B t giác ta nhìn lên phía trên trong ánh sáng mắ ả ề ấ ờ
o, ta nh n ra b n xung quanh là b c thành c , trên đó đang di n ra m t tr nả ậ ố ứ ổ ễ ộ ậ
h n chi n kỳ l , nh ng chú voi đang g m thét, ng i và ng a chen chúc,ỗ ế ạ ữ ầ ườ ự
g m giáo m c tua t a, t t c đang trong t th xông lên và b ng d ng bươ ọ ủ ấ ả ở ư ế ỗ ư ị
hoá đá ch n này. Năm 1917, vua Kh i Ð nh lên thăm hang Ð u G , ng ngàngố ả ị ầ ỗ ỡ
tr c v đ p th n tiên c a t o hoá, ông đã cho kh c m t t m văn bia v i n iướ ẻ ẹ ầ ủ ạ ắ ộ ấ ớ ộ
dung ca ng i c nh đ p c a non n c H Long và hang Ð u G . Hi n nay,ợ ả ẹ ủ ướ ạ ầ ỗ ệ
t m bia đá v n còn phía bên ph i c a đ ng.ấ ẫ ở ả ử ộ