
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA: NGỮ VĂN & CTXH
----------
ĐẶNG THỊ BÍCH THẢO
HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VỚI
VẤN ĐỀ ĐỌC HIỂU TÁC PHẨM VĂN HỌC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Quảng Nam, tháng 5 năm 2016
LỜI CẢM ƠN
“Gieo hạt đắng nhưng tưới bằng mồ hôi nước mắt thì sẽ cho trái ngọt”
(L. Denix)
Để hoàn thành khóa luận là cả một quá trình gieo cây và tưới nước. Là sự
cố gắng không ngừng nghỉ của bản thân, là sự tận tình giúp đỡ của giáo viên
hướng dẫn cùng những lời an ủi, động viên từ gia đình và bạn bè trong suốt quá
trình nghiên cứu.
Xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo trong khoa Ngữ văn – Công tác xã
hội đã đóng góp ý kiến, chỉnh sửa đề cương chi tiết để tôi hoàn thành khóa luận
như ngày hôm nay.
Cảm ơn những người bạn thân – những nguồn động viên tinh thần to lớn đã
giúp tôi đứng vững sau bao nhiêu vấp ngã, chông chênh từ lúc bắt đầu đến khi
hoàn thành công trình nghiên cứu khoa học này.
Đặc biệt, học trò xin được gửi lời cảm ơn vô bờ bến đến thầy giáo Lê Ngọc
Bảy – người đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo học trò trong suốt quá trình
làm khóa luận.
Một lần nữa xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất!
Xét về một khía cạnh nào đó thì bài khóa luận này chẳng là gì so với những
thành quả và đóng góp của người đi trước. Nhưng để có được nó người viết đã
phải đổ biết bao nhiêu mồ hôi và nước mắt trong những đêm thức trắng, trăn trở
để nghiên cứu và suy nghĩ. Trong quá trình nghiên cứu mặc dù đã rất cố gắng để
hoàn thành nhưng không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong sự đóng góp, chỉ
bảo của quý thầy cô để bài khóa luận được hoàn thiện hơn.
Quảng Nam, tháng 05 năm 2016
Tác giả khóa luận
ĐẶNG THỊ BÍCH ĐÀO
BẢNG CHÚ THÍCH CHỮ VIẾT TẮT
STT
CHỮ VIẾT TẮT
NGHĨA
1
2
3
4
5
6
7
THPT
PPDH
GD-ĐT
HĐ
GV
HS
VB
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
GIÁO DỤC-ĐÀO TẠO
HOẠT ĐỘNG
GIÁO VIÊN
HỌC SINH
VĂN BẢN
MỤC LỤC
PHẦN I. MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 2
3.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................... 2
3.2. Phạm vi nghiên cứu: ...................................................................................... 2
4. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 2
4.1. Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế: ....................................................... 2
4.2. Phương pháp phân tích : ............................................................................... 2
4.3. Phương pháp so sánh, đối chiếu: ................................................................. 2
4.4. Phương pháp tổng hợp: ................................................................................. 2
4.5. Phương pháp thống kê, phân loại: ................................................................ 3
5. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ............................................................................... 3
6. Đóng góp của đề tài .......................................................................................... 3
PHẦN II. NỘI DUNG………………………………...........................................4
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ ĐỌC HIỂU TÁC PHẨM VĂN HỌC ... 4
1.1. Quan niệm về đọc hiểu tác phẩm văn học ................................................... 4
1.2. Các bƣớc thực hiện việc đọc hiểu tác phẩm văn học ở trƣờng Trung học
phổ thông ............................................................................................................... 5
1.2.1. Xác định thể loại và đặc trưng của thể loại .............................................. 5
1.2.2. Xác định bố cục .......................................................................................... 9
1.2.3. Định hướng trong việc phân tích tác phẩm văn học ................................ 9
1.3. Hoạt động đọc hiểu tác phẩm văn học ở trƣờng Trung học phổ thông . 11
1.3.1. Hoạt động của giáo viên trong việc hướng dẫn học sinh đọc hiểu ....... 11
1.3.1.1. Yêu cầu học sinh đọc đúng, chính xác ................................................. 11
1.3.1.2. Hướng dẫn học sinh đọc hiểu thấu đáo các từ ngữ, câu, các thông tin
quan trọng trong tác phẩm ................................................................................. 12
1.3.1.3. Hướng dẫn học sinh phân tích, khái quát ý nghĩa, đánh giá và nêu lên
giá trị tác phẩm .................................................................................................... 14
1.3.2. Hoạt động của học sinh trong giờ đọc hiểu tác phẩm văn học. ............. 16
1.3.2.1. Đọc – hiểu tiếp cận tác phẩm văn học .................................................. 16
1.3.2.2. Tái hiện lại hình tượng nhân vật .......................................................... 16
1.3.3.3. Phân tích, cắt nghĩa trong tác phẩm văn học ....................................... 17
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP VỀ VẤN ĐỀ ĐỌC
HIỂU TÁC PHẨM VĂN HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG...............................................................................................................19
2.1. Thực trạng ................................................................................................... 19
2.1.1. Thực trạng được phản ánh qua báo chí nói chung................................. 19
2.1.2. Thực trạng qua việc điều tra thực tế tại trường THPT Phan Bội Châu và
Trường THPT Trần Cao Vân – Tam Kỳ – Quảng Nam. .................................. 20
2.2. Nguyên nhân ................................................................................................ 30
2.2.1. Nguyên nhân từ phía giáo viên ................................................................ 30
2.2.2. Nguyên nhân từ phía học sinh ................................................................. 31
2.3. Giải pháp khắc phục ................................................................................... 32
2.3.1. Đối với học sinh ......................................................................................... 32
2.3.1.1. Cần có thái độ nghiêm túc đối với môn học Ngữ văn ......................... 32
2.3.1.2. Tích cực rèn luyện các kĩ năng đọc-hiểu tác phẩm văn học ................ 33
2.3.1.3. Cần làm chủ hoạt động đọc, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
............................................................................................................................ 33
2.3.2. Đối với giáo viên ........................................................................................ 34
2.3.2.1. Hướng dẫn cho học sinh nắm vững kiến thức về đọc và đọc hiểu tác
phẩm văn học ...................................................................................................... 34
2.3.2.2. Hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng đọc nhẩm, đọc nhanh, đọc
lướt, đọc chậm, đọc kĩ ......................................................................................... 35
2.3.2.3. Hướng dẫn học sinh rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm ......................... 36
2.3.2.4. Áp dụng các hình thức đọc đầu giờ, đọc trong quá trình phân tích tác
phẩm, đọc khi kết thúc bài giảng ........................................................................ 38
2.3.2.5. Hướng dẫn học sinh đọc tác phẩm ở nhà ............................................. 39
2.3.3. Đối với gia đình và xã hội ......................................................................... 39
2.3.3.1. Đối với gia đình ...................................................................................... 39