Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Thi pháp thơ Nguyễn Bính trước 1945

Chia sẻ: Tiêu Sở Hà | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:81

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Thi pháp thơ Nguyễn Bính trước 1945 được thực hiện với mục tiêu nhằm khám phá những đặc trưng, đặc điểm thi pháp thơ Nguyễn Bính, góp phần khẳng định vị trí và sức sống của thơ Nguyễn Bính trong nền thơ ca dân tộc. Qua đó người viết tích lũy được nhiều kinh nghiệm, kỹ năng và phương pháp để nghiên cứu một vấn đề khoa học; củng cố những kiến thức đã được học phục vụ cho công tác chuyên môn sau này. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Văn học: Thi pháp thơ Nguyễn Bính trước 1945

TRCTdNQ 001 HOC VO TRUING TOflN KHOA KHOA HOC CO BAN KHOA LUAN TOT NGHIEP CHUYEN NGANH VAN HOC THI PHAP THO NGUYEN BINH TRlTOfC 1945 Giang vien hirong dan: Sinn vien thux hien: NGUYEN HOA BANG VO THI BICH NHI Ofii HOC VOIR Hau Giang, thdng 06 nam 2012
Ldl CAM ON Toi xin chan thanh cam on Ban Giam Hieu, can bo, nhan vien truang Dai hoc V6 Truang Toan, Khoa su pham, thu vien dai hoc Vo Truang Toan va thu vien thanh pho Can Tha da tao dieu kien thuan loi de toi hoan thanh khoa luan. Tran trong cam an cac thay giao, co giao da gianh nhieu tarn huyet, het long giang day, giup toi va cac sinh vien khac co dugc nhung kien thuc qui bao va nhung phuang phap, ky nang can thiet trong cong tac chuyen mon sau nay. Dae biet, toi xin bay to long biet an sau sac Tien si Nguyen Hoa Bang da huong dan tan tinh, giup toi hoan thanh luan van nay. Hdu giang, ngay... thdng... nam Toi xin chan thanh biet an! Vo Thi Bich Nhi
LOI CAM DOAN Toi xin cam doan rang luan van nay la do chinh toi thuc hien, cac so lieu thu thap va ket qua phan tich trong luan van la trung thuc, de tai khong trung vai bat cu de tai nghien cuu khoa hoc nao. Sinh vien thu*c hien (Ky va ghi ro ho ten) Vo Thi Bich Nhi
PHIEU DANH GIA KHOA LUAN TOT NGHIEP (Giang vien hw&ng dan) 1. GlANG VIEN HlTdNG DAN: NGUYEN HOA BANG 2. SINH VIEN THUC HIEN: VO THI BICH NHI MSSV:0856010032 KHOA: 1 3. TEN DE TAI: THI PHAP THO NGUYEN BINH TRIT6C 1945 NHAN XET CUA GIANG VIEN HIT6nG DAN 1. Danh gia chung qua trinh lam luan van tot nghiep: 1.1. Chuyen can: 1.2. Thai do: 1.3. Khac: 2. Danh gia luan van: 2.1. Dat van de (theo 5 buac): 2.2. Noi dung chinh: 2.3. Chu thich, thu muc: in
2.4. Hinh thuc trinh bay: 2.4.1. Dung lugng (trang): 2.4.2. Khuon kho: 2.4.3. In an: 2.4.4. Trinh bay: 2.4.5. Chinh ta, ngu phap: 3. Danh gia, xep loai: Danh gia: Xep loai: ngay thdhg nam 2012 Giang vien huong dan (Ki va ghi ro ho ten) IV
MUC LUC • • Trang LCftCAMON i LCJI CAM DOAN ii NHAN XET CUA GlAO VIEN HUtfNG DAN Hi MUC LUC iv MCJDAU v 1. Li do chon de tai 1 2. Muc dich nghien cuu 1 3. Lich su van de 2 4. Pham vi nghien cuu 5 5. Phuang phap nghien cuu 6 CHlTONG 1: LI LUAN CHUNG VE THI PHAP VA THI PHAP HOC VAI NET VE NHA THO NGUYEN BINH 7 1.1. Li luan chung ve thi phap va thi phap hoc 7 1.1.1. Khai niem ve thi phap va thi phap hoc 7 1.1.2. Cac khai niem khac nhau ve thi phap vathi phap hoc 7 1.1.3.Pham vi cua thi phap hoc 11 1.1.4. Doi tugng cua thi phap hoc 13 1.1.5. Phuang phap cua thi phap hoc 13 1.2. Vai net ve nha the Nguyen Binh 14 1.2.1. Cuoc dai 14 1.2.2. Quan niem tha Nguyen Binh 18 1.2.3. Con duang tha Nguyen Binh 20 CHlTONG 2: THI PHAP NHAN VAT, KHONG GIAN, THC>I GIAN NGHETHUAT 24 2.1. Thi phap nhan vat 24 2.1.1. Li luan chung ve thi phap nhan vat 24 2.1.1.1. Nhan vat va quan niem nghe thuat ve con nguai 24 2.1.1.2. Nghien cuu thi phap nhan vat 24 2.1.2. Thi phap nhan vat trong tha Nguyen Binh 24 2.1.2.1. Con nguai lang que trong tha Nguyen Binh 24 v
2.1.2.2. Con nguai yeu thuang trong tha Nguyen Binh 29 2.1.2.3. Con nguai tinh cam trong tha Nguyen Binh 32 2.1.2.4. Con nguai cua ca dao, dan ca trong tha Nguyen Binh 35 2.2. Thi phap thM gian nghe thuat 37 2.2.1. Li luan chung ve thi phap thai gian nghe thuat 37 2.2.1.1.Khai niem thai gian nghe thuat 37 2.2.1.2. Tarn quan trong cua thai gian nghe thuat 37 2.2.1.3. Cau true va bieu hien thai gian nghe thuat 37 2.2.2. Thi phap thai gian nghe thuat trong tha Nguyen Binh 38 2.2.2.1. Thai gian tarn tuang trong tha Nguyen Binh 38 2.2.2.2. Thai gian van dong trong tha Nguyen Binh 40 2.3. Thi phap khong gian nghe thuat 42 2.3.1. Li luan chung ve thi phap khong gian nghe thuat 42 2.3.1.1. Khai niem ve khong gian nghe thuat 42 2.3.1.2. Cau true va bieu hien cua khong gian nghe thuat 42 2.3.1.3. Tinh chat va chuc nang cua khong gian nghe thuat 43 2.3.2. Thi phap khong gian nghe thuat trong tha Nguyen Binh 43 2.3.2.1. Khong gian lang que trong tha Nguyen Binh 43 2.3.2.2. Khong gian co tich, huyen thoai trong tha Nguyen Binh 45 CHlTONG 3: THI PHAP KET CAU, THE LOAI, NGON NGtT 50 3.1. Thi phap ket cau 50 3.1.1. Li luan chung ve thi phap ket cau 50 3.1.1.1. Khai niem ve thi phap ket cau 50 3.1.1.2. Cac phuang dien cua thi phap ket cau 50 3.1.2. Thi phap ket cau trong tha Nguyen Binh 50 3.1.2.1. Ket cau doi trong tha Nguyen Binh 50 3.1.2.2. Ket cau su kien trong tha Nguyen Binh 52 3.1.2.3. Ket cau tarn trang trong tha Nguyen Binh 52 3.1.2.4. Ket cau trung diep trong tha Nguyen Binh 53 3.1.2.5. Diem each tan trong the luc bat tha Nguyen Binh 54 3.2. Thi phap the loai 56 3.2.1. Li luan chung ve thi phap the loai 56 3.2.1.1. Cac quan niem ve thi phap the loai 56 3.2.1.2. Badong noi dung cua thi phap the loai hien nay 56 3.2.2. Thi phap the loai trong tha Nguyen Binh 56 vi
3.2.2.1. The luc bat va the tha co khuon hinh on dinh 56 3.2.2.2. The tai dai tu trong tha Nguyen Binh 59 3.3. Thi phap ngon ngu* 60 3.3.1. Li luan chung ve thi phap ngon ngu 60 3.3.1.1. Khai niem ve ngon tu nghe thuat 60 3.3.1.2. Dae trung ngon tu nghe thuat 61 3.3.2. Thi phap ngon ngu trong tha Nguyen Binh 62 3.3.2.1. Ngon ngu tha gian di 62 3.3.2.2. Ngon ngu tha giau mau sac dan gian 64 KET LUAN 70 TAI LIEU THAM KHAO 72 vn
Thi phap tho Nguyen Binh trudc 1945 MODAU 1. Ly do chon de tai Gop cho phong trao Tha mai bay tap tha, mot so truyen tha va kich tha, Nguyen Binh xung dang la mot nha tha tieu bieu cho phong trao Tha Mai noi rieng va tha ca Viet Nam hien dai noi chung. Nguyen Binh da tim toi va tao cho minh mot gigng tha gian di, gan gui vai dan gian dung nhu Hoai Thanh da danh gia: "Tha Nguyen Binh co cdi ve moc mac cua nhung cau hdt dong que" [24, tr 46]. Va noi nhu nha nghien cuu Van Tarn: 'Nha tha Nguyen Binh nhu la mot chu buam...da xdm nhap roi bay luan tren motvung van hoa dan gian dac biet cua dan toe: ca dao dan ca, va da hap thu duac mot luang huang nhuy dang ke.."[9, tr 401]. Vai su nghiep sang tac phong phu, mang tinh tu tuang va tham my cao, Nguyen Binh cung vai Xuan Dieu, Chi Lan Vien, Huy Can, Han Mac Tu dugc danh gia la " nhung nha tha vao bac nhdt nhi trong phong trao Tha MoF [9, tr 10]. Su xu4t hien cua Nguyen Binh da gop phan lam nen thang lgi cua phong trao Tha Mai. Nhung van tha dong noi chua chan tinh que cua ong dua ta ve vai coi nguon va tao cho Nguyen Binh guang mat rieng trong nen tha ca Viet Nam hien dai. TiSp noi machjha Jruyen thdng cua Nguyen Du, Nguyen Khuyen, Ho Xuan Huong,...NguyIn Binh da gop phan lam phong phu, da dang ngon ngu tieng Viet, nang cao van hoa dan gian, tao sue song mai va dua the luc bat dat den do hoan thien. Nhung van tha Nguyen Binh giau chat tru tinh dan gian, ngot ngao nhu ca dao. Nhung van tha "chdn que", tham dam "hon que", "tinh que" cua ong van dang co mat trong cuoc sdng horn nay. Nguyen Binh dugc mgi nguai goi bang nhung cai ten het sue than thuong: "nhd tha chan que", "thi si cua dong que", "thi si cua yeu thuang".. .Han nua, tha Nguyen Binh dugc dua vao giang day trong chuong trinh phd thong va dai hgc. Nam 200i)Js[guyen-B4nh duge-4ruy tang Giai thuong Ho_Ohi Minh \h VanJip_£ - Nghejhuat. Do la su ghi nhan cua Nha nuac doi vai ong - mot h6n tha dan toe, nguai da song ca dai cho que huang, vi nhung xom lang than thuang cua nuac Viet. Tu nhung le tren, chung toi chgn van de "Thi phap tha Nguyen Binh trw&c 1945 " de lam dh tai luan van tot nghiep vai mong muon gop phan vao viec nghien cuu tha Nguyen Binh va khing dinh nhung dong gop cua tha ong doi vai tha ca dan toe. 2.Muc tieu nghien ciiru Kham pha nhung dac trung, dac diem thi phap tha Nguyen Binh, gop phan khang dinh vi tri va sue song cua tha Nguyen Binh trong nen tha ca dan toe. GVHD: Nguyen Hoa Bang 1 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thi phap tha Nguyen Binh trudc 1945 Qua do nguai \\k tich luy dugc nhieu kinh nghiem, ky nang va phuang phap de nghien cuu mot van &h khoa hoc; cung c6 nhung kien thuc da dugc hoc phuc vu cho cong tac chuyen mon sau nay. 3.Lich su* van de Trong hang tram nha tha cua phong trao Tha mai, Nguyen Binh la mot trong nhung thi nhan dugc nguai doc m6n mo nhat. Vao nhung nam 30 cua the ky truoc, ngay khi "trinh lang" bai tha "Co hdi ma", Nguyln Binh da dugc nhung nguai yeu tha va cac nha yeu tha va ca cac nha nghien cuu, phe binh tha quan tarn. Khac^vm_MluyaihJiugng each tan triet de di dau la cac tac gia nhu Xuan Dieu, Nguyln VT, Phan Khoi va khong bi anh huong cua tha Duong. Tha Nguyen Binh co cai phong vi que huong dam da, moi bai tha, moi cau tha nhu mot khuc hat tinh que dam tham thilt tha, ggi len, lay dong phan sau tham, thieng lieng nhat trong tarn hdn wh mot mien que. No khong phai la horn nay, nhung lai la que huong cua Viet Nam ngan dai, mai mai con luu lai trong long moi nguai. Triro'c Cach mang thang Tam co nhung bai viet ve Nguyen Binh - nha tha va tha Nguyln Binh cua nhieu nha phe binh nhu: Mot Ian di cua To Hoai, Bong giai nhan cua Yen Lan, Ha Bac hdi dang cua Vu Hoang Chuong,...Pham Manh Phan trong bai viet "Huang co nhan cua Nguyen Binh, dang tren bao Tri Tan, (so 54, nam 1942) da nhan xet: " Doc Huang co nhan, ta thdy thi si Nguyen Binh la nguai da cam, manh hdn trong trio cua tudi thanh nien da sam tha theo luong gid di dn ma nen cau tuyet dieu" [9, tr 225]. Nhung tham dinh hay nhat ggi dung cai "chdn que" cua tha Nguyln Binh la bai giai thieu Nguyln Binh cua Hoai Thanh trong Thi nhan Viet Nam. Khang dinh sue s6ng manh me cua hon tha Nguyen Binh giua xa ho Au hoa, Hoai Thanh viet: "Nguai nha que cua Nguyen Binh van ngang nhien song nhu thuang...Nguyen Binh con give duac ban chat nha que nhieu lam. Va tha Nguyen Binh da danh thuc nguai nha que van dn ndu trong long ta". Hoai Thanh da phat hien mot dieu qui vo ngan trong tha Nguyen Binh: "Hon xua cua ddt nuac" [24, tr 343]. Bay tap tha cua Nguyln Binh ra dai vao thai ay da khang dinh vi tri vung chic cua mot trong nhung thi nhan tieu bieu lam, nen "mot thai dai trong thi ca . Trong khang chien chong Phap (1946 - 1954), do hoan canh cua dai song khang chien, viec nghien cuu van hoc noi chung va tha Nguyen Binh noi rieng con rat han che. Tuy nhien, nguai ta van tran trgng, chep chuyen tay nhau nhung van tha xua cua ong. Nam 1951, nha xuat ban Huong Son lien tiep cho tai ban hai tap Huang co nhan va May Tan. Trong giai doan 1955 - 1975, 6- mien BSc viec nghien cuu va giai thieu Tha Mai trong do co tha Nguyen Binh it dugc chu trgng. The nhung a mien Nam tha GVHD: Nguyen Hoa Bang 2 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thi phap thaNguyen Binh truoc 1945 Nguyen Binh dugc tai ban, dugc gioi thieu trong giao trinh The he 132 cua Dai hoc Van khoa Sai Gon, dugc nhan xet, tham dinh trong mot so chuyen luan ve tho tien chien. Nguyen Tin Long va Nguyin Huu Trong da dua Nguyen Binh vao trong Viet Nam thi nhan tien chien vai tu each la mot trong nhung tac gia tieu bieu. Sau nam 1975, nhit la khi dat nuac doi moi la giai doan doi moi van hgc nen viec nghien cuu Tho Moi va rieng trong tho Nguyen Binh dugc chu trgng. Tai que huong cua nha tha, nhung nguai yeu tho Nguyin Binh nhat la Do Dinh Thg, D6 Huy Vinh va nha van Kim Nggc Dieu da danh thai gian suu tarn, tuyln chgn, khao cuu di san van chuong do so cua ong (tho, kich, truyen v.v...). Nam 1976, Hoi Van hgc nghe thuat Ha Nam Ninh xuat ban tap tho Buc thu nha. Nam 1980, Nha xuat ban Van hgc gioi thieu voi ban dgc tap tho Dem sao sang cua Nguyin Binh. Nam 1985, Vien Van hgc va Hgi Van hgc nghe thuat Ha Nam Ninh ket hop ra bo sach Nha van Ha Nam Ninh, trong do nhung trang viet vl than the, sir nghiep cua Nguyin Binh dugc vilt cong phu va tarn huyet. Nam 1976, Nha xuit ban Van hgc va Hgi Van hgc nghe thuat Ha Nam Ninh hop tac an hanh Tuyen tap Nguyin Binh. Tuyen tap dugc in voi s6 lugng Ion, 40.500 cudn va da ban hit trong khoang thoi gian ngan. Cung thoi nay nhilu tuyen tho khac cua ong dugc gioi thieu, phat hanh nhu Nguyin Binh (Nha xuit ban Van hgc, 1986), Tha tinh Nguyen Binh, Cdy dan ty bd (Nha xuit ban Van hoa thong tin Ha Nam Ninh, 1987), Chdn que (Nha xuat ban Dai hgc va Trung hoc chuyen nghiep, 1991),...Qua Giai thoai Nguyen Binh, do Vu Tu Nam suu tarn va ra mat ban dgc vao nam 1991, chan dung Nguyin Binh trong doi tho va doi thuong dugc khac hga sang ro them. Tho Nguyen Binh dugc nhac toi trong nhieu chuyen luan ve van chuong va dac biet dugc chgn phan tich, binh luan trong nhieu chuyen luan ve thi ca, tieu bieu nhu: Phong trao Tho Moi cua Phan Cu De (Nha xuat ban Khoa hgc xa hgi, 1966), Bon muai nam van hoc (Nha xuat ban tac pham moi, 1986), Ngon ngu tho cua Nguyen Phan Canh (Nha xuit ban Dai hgc va Giao due chuyen nghiep, 1987), Van hoc Viet Nam 1930 - 1945 cua Phan Cu De - Ha Minh Due - Nguyen Hoanh Khung (Nha xuit ban Dai hgc va Giao due chuyen nghiep, 1988), Binh tho va each binh tha cua Le Tri Viln (Nha xuit ban Giao due Nghla Binh, 1988), Tha Moi - nhung budc thang tram cua Le Dinh Ky (Nha xuit ban thanh phd Ho Chi Minh, 1989), Ban ve tho cua Hoang Minh Chau (Nha xuit ban Van hgc, 1990), Tha va lai binh cua Vu Quin Phuang (Nha xuit ban Giao due, 1990), Van tha Viet Nam duai anh sang ngon ngu cua Mai Nggc Chu (Nha xuit ban Dai hgc va Trung hoc chuyen nghiep, 1991), Tha lang man Viet Nam - cac tac gia tieu biiu cua Le Bao (Nha xuat ban GVHD: Nguyen Hoa Bang 3 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 Hgi Nha van, 1982), nhin lai mot cugc each mang trong thi ca do Ha Minh Due va Huy Can chu bien (Nha xuat ban Giao due, 1993), Tho Moi - binh minh tho Viet Nam hien dai cua Nguyen Quoc Tuy (Nha xuat ban van hgc, 1995), tu duy tha va tu duy tho Viet Nam hien dai cua Nguyen Ba Thanh (Nha xuat ban van hgc, 1995) v.v... Ngoai ra, co nhieu bai nghien cuu, hoi uc, ky niem ve Nguyen Binh va tho Nguyen Binh cua cac nha tha, nha nghien cuu dang tren cac bao, tap chi, nhat la vao nam 1986, 1996, ky niem 20 nam va 30 nam ngay mat cua Nguyen Binh. Trong do co nhung bai viet dang chu y ( nhu : Doc lai tho Nguyin Binh, Dong gop cua tho Nguyin Binh, Co hdi mo (Vu Quan Phuang); su co mat cua tho Nguyin Binh (Hoang Hai Nguyen); mot net tho Nguyin Binh, Nha tho cua tinh qui, chdn qui, hdn qui (To Hoai); La buoc sang ngang, xin dem nude mat lam mua give chang, Mot bai tho xuan cua Nguyin Binh (Hoang Nhu Mai); Nguyin Binh - tha cua truyin thong, ciia thi he (Le Dinh Ky); Nguyin Binh nha tho cua ndng thdn Viet Nam (Tran Huu Ta); Nguyin Binh voi mua xuan (Le Tien Dung); Nguyin Binh voi tinh yeu qui huong (Bang Giang); Nguyin Binh nha tho chdn qui (Ton Phuang Lan); Nguyin Binh, duang vi chdn qui (Do Lai Thuy)... Nhan ky niem 30 nam ngay mat Nguyen Binh, Nguyen Xuan Sanh co bai Ban tha cua von dan gian - Nguyin Binh. Dac biet vao nam 1991, Nha xuat ban tong hop Khanh Hoa da tong hop mot each co he thong nhung bai viet ve Nguyen Binh - Tham Tarn - Vu Dinh Lien. Nam 1992, Nha xuat ban Hoi Nha van cho ra mat cong trinh Nguyin Binh - thi si cua thuong yiu do Hoai Viet suu tarn va bien soan; Nam 1994, Nha xuat ban Van hgc an hanh quyen Nguyin Binh - Tho va doi do Hoang Xuan tuyen chgn. Nam 2001, Nha xuat ban Giao due xuat ban quyen Nguyin Binh tac gia va tac pham do Ha Minh Due va Doan Due Phuang tuyen chgn va giai thieu. Nam 2002, Nha xuat ban Van hoc an hanh quyen Nguyin Binh (Tha truoc 1945) tac pham va du luan. Day la nhirng cong trinh gioi thieu ve Nguyen Binh va tho Nguyen Binh kha day du qua nhung bai tho dugc chgn lgc, qua nhung bai viet cong phu cua nhung tac gia khac nhau. Gan day co them tac pham Nguyin Binh va toi cua Bui Hanh Cin. Ha Minh Due gioi thieu ban dgc tac pham Nguyin Binh - thi si cua dong qui. Tho Nguyen Binh cung tro thanh de tai quen thuoc trong nhieu khoa luan, luan van cua sinh vien, hoc vien nhieu truang Dai hoc, cao dang khap ba mien dat nuac. Nguyen Binh danh dugc mot vi tri xung dang trong Tit diin Van hoc va dugc danh gia cao. Co the nhan xet mot each khai quat la viec nghien cuu tho Nguyen Binh dugc dat ra tu rat som. Qua cac thoi ky lich su khac nhau, tho Nguyen Binh tuy co GVHD: Nguyen Hoa Bang 4 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 "nhung buac thdng tram" song viec cam thu danh gia tho ong it co su khac biet hay mau thuan gay gat, khong tao ra nhung cuoc but chien, tranh luan cang thang. Tu nhieu goc do nghien cuu, so chieu khac nhau cac nha nghien cuu, phe binh tho dieu nhan manh va khang dinh ban sac dan toe, net dep "chdn qui" trong tho Nguyen Binh, cung nhu dong gop cua ong trong nen tho ca Viet Nam hien dai. Tho Nguyen Binh vua dan toe, vua hien dai, nhan ra dieu do, trong nhung bai viet gan day cac tac gia chu y nhieu hon den sir ket hop doc dao giua "cdi Mai" va "ve dep chdn qui ", giua tinh dan toe va tinh hien dai the hien a ca noi dung va nghe thuat tho Nguyen Binh. Do Lai Thuy trong bai Duong ve "chdn qui" cua Nguyen Binh da nhan xet: "Nguyin Binh khongphdi la nguai "ddo bi ngan ". Ong chi la la ke qua giang, nguai lai do qua lai gitta hai ba ndng thdn va thanh thi, Dong va Tdy tren khuc song budi giao thai" [17, tr 350]. "Tho Nguyin Binh khong phdi ban khai hoan ca cua cdi moi, hay khuc bi ca cua cdi cu... Trong tho ong, cu, moi cung hien diin, cung ton tai trong mot su tuong tranh khong ngimg" [17, tr 364 - 365]. Doan Huong trong bai viet Nguyin Binh - thi si nha qui cung da chi ra nhieu each tan quan trgng ve thi phap tho Nguyen Binh. Theo tac gia: "Thiphap tho Nguyin Binh khong dung lai a tha ca ddn gian, ong khong thu nhd lai thanh nhung ban sao trong tho minh ca dao ddn ca" ma 'Nguyin Binh da phdt triin thi phap tho cua ong di chuyin tai nhung vdn di phuc tap hon, trim tuong hon trong cdm xuc (...) biiu hien nhung vdn di cua mot nha Tho Moi..."[\7, tr 158]. Co le vl thi ma "a thi ky nay Nguyin Binh la mot nhd tho da thanh cong Ion khi dem thiphap cua tho ca ddn gian vao trong thi ca hien dai" [17, tr 161]. Tu gan 70 nam nay, cac the he nghien cuu da dua ra nhieu kien giai co gia tri. Nhung net dac sac trong tha ong dugc soi rgi duai nhieu goc do: dac sac ve noi dung, each tan sang tao ve nghe thuat, ve hinh thuc the hien, cam xuc dat dao, chan chua tinh que v.v...Nhin chung, chua co y kien nao nghien cuu ve mat thi phap no chi dung lai o nhan dinh khai quat, ggi ma huang tiep can. Do vay, luan van co gang dua ra cai nhin tuong doi toan dien ve tho Nguyen Binh nghien ve mat thi phap. Nhung y kien ciia cac nha nghien cuu noi tren se dugc luan van ke thua, bo sung, tham khao. 4.Pham vi nghien cim Luan van nghien cuu thi phap tha Nguyen Binh tu khi ong buac len thi dan cho den khi ong qua doi. Tuy nhien, do thai gian va dieu kien co han ve tu lieu nen truoc het luan van tim hieu tho Nguyen Binh truoc each mang thang Tarn, giai doan sang tac sung sue nhat cua doi tho Nguyen Binh. Rieng phan tho Nguyen Binh sang tac sau Cach mang thang Tarn, chung toi chi khao sat nhirng bai tho chgn lgc dua vao Tuyen tap Nguyin Binh. GVHD: Nguyen Hoa Bang 5 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 Ngoai ra, a mot so phan ngudi viet khao sat them nhung tac pham cua cac tac gia cung thoi (nhu Xuan Dieu, Han Mac Tu, Che Lan Vien, Huy Can v.v...) de so sanh, doi chieu va co cai nhin tong quat hon nham lam ro van de luan van muon huong den. 5.Phiro*ng phap nghien cu*u De thuc hien de tai nay, chung toi su dung cac phuang phap sau: Chung toi su dung phuang phap he thong, de nhin nhan van de dac ra trong he thong quan niem nghe thuat, quan diem tham my, he thong nhan vat, khong gian, thoi gian, ngon ngu, he thong the loai, he thong ket cau v.v... Ngoai ra, chung toi ket hop su dung cac thao tac phan tich, chung minh, binh giang theo loi dien dich va quy nap de lam ro van de nghien cuu. Chung toi con su dung phuang phap so sanh de so sanh tho Nguyin Binh voi tho cua mot so nha tho cung thoi nham lam noi bat net dac sac trong tho ong. GVHD: Nguyen Hoa Bang 6 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 Chuong 1 LI LUAN CHUNG VE THI PHAP VA THI PHAP HOC VAI NET VE NHA THO NGUYEN BINH 1.1. LI LUAN CHUNG VE THI PHAP VA THI PHAP HOC 1.1.1. Khai niem thi phap va thi phap hoc Thi phap la doi tuong nghien cuu cua thi phap hgc. Trong ngot hai muoi bon the ki qua, khoa hgc ve thi phap co luc thang luc tram, nhung cung nhu nhieu khai niem khac trong he thong khai niem khoa hgc, khai niem cua thi phap khong ngung dugc chinh ly, bo sung. Hien nay co rat nhieu dinh nghia khac nhau ve thi phap. Ve mot phuong dien va mot goc do nao do, co the noi, trong thuc te co bao nhieu ngudi nghien cuu ve thi phap hgc thi cung co bay nhieu each hieu ve khai niem thi phap. Muc dich chinh cua de tai nay khong phai la ban ve ly thuyet thi phap nen chung toi khong dat ra cho minh cong viec di sau nghien cuu lich su cua thi phap hgc hay so sanh doi chieu quan niem nay vai quan niem kia. Voi yeu cau van dung ly thuyet thi phap hgc vao viec thiet ke cau hoi trong day hgc tac pham tho tru tinh trung dai Viet Nam, chung toi chi chgn mot trong so nhung dinh nghia khac nhau hien co ma theo quan niem ca nhan, do la mot quan niem gan voi chan ly, nhu quan diem cua Khrapchenco. M.B. Theo tac gia, "Niu nhu khong doi hdi mot dinh nghia tron ven, bao trum duac tat ca thi theo toi, cd thi xdc dinh thiphap hoc nhu la mot mdn khoa hoc nghien cuu tat cd cac phuong thuc, phuong tien thi hien cuoc song bang hinh tuong" [16,tr.247]. Theo Tie dien thuat ngu van hoc, thiphap hoc la khoa hoc nghien cuu thiphap, tuc he thong cac phuong thuc, phuong tien, thu phap bieu hien doi song bang hinh tuong nghe thuat trong sang tac van hgc. Muc dich cua thi phap hgc la chia tach va he thong hoa cac yeu to cua van ban nghe thuat tham gia vao sir tao thanh the gioi nghe thuat, an tuong tham my, chieu sau phan anh cua sang tac nghe thuat [10,tr.206]. 1.1.2. Cac y kien khac nhau ve thi phap va thi phap hoc Tran Dinh Su trong Thi phap van hoc trung dai Viet Nam, trii4JhipJiLh^lli0Jig-cac ngu^eJijlojigh^-lliuat^hijphoi sir tao thanh cua motJh|thongJO^t1ih^^^^s^s^^^ ^ ouajio. Thi phap khong phai la nguyen tac co truoc, nam ben ngoai, ma la nguyen tac ben trong, von co ciia sang tao nghe thuat, hinh thanh cung voi nghe thuat. No la my hoc noi tai ciia sang tac nghe thuat nhat dinh, mang mot quan niem nhat dinh doi vai cuoc dai, con nguai va ban than nghe thuat. Thi phap bieu hien tren cac cap do: tac pham, the loai, ngon ngu, tac gia va bao trum la ca nen van hgc. Thi phap hgc la khoa hgc nghien cuu ve thi phap. No bao gom may bo phan sau: GVHD: Nguyen Hoa Bang 7 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 - Ly luan ve thi phap ciiamot giai doan van hgc lich su cu the. O day se bao gom ly luan ve thi phap von co ciia giai doan van hgc, dugc tac gia ciia chung thua nhan. - He thong cac nguyen tac nghe thuat the hien trong ban than sang tac ciia giai doan van hgc dugc xet. He thong nay do ton tai tiem tang trong sang tac nen can dugc mieu ta ra, dong thoi no cung khong trung khit voi thi phap hgc ly thuyet ciia giai doan van hgc ay. - Ly luan thi phap ciia nguai nghien cuu dung de mieu ta mot each he thong thi phap tiem tang trong thuc te van hgc va ly giai mai doi voi ly luan thi phap da co trong lich su. Ba bo phan ciia thi phap nay lien he voi nhau trong mot moi quan he het sue khang khit. Ly luan thi phap lich su la sieu ngon ngu thanh van ciia thi phap van hgc mot thoi. Ly luan thi phap hgc hien dai dung de mieu ta ly luan thi phap lan thi phap hgc ciia mot giai doan. Chinh vi nhu vay, thi phap hgc hien dai co mot y nghia quan trong, bao trum. Thieu mot quan niem thi phap hgc hien dai sang to khong the tien hanh phan tich mieu ta he thong thi phap van hgc dugc [21,tr.4]. Trong Thi phap truyen Kieu, Tran Dinh Su nhan manh: Thi phap la he thong cac nguyen tac nghe thuat tham nhuan y thuc chii the ciia tac gia. Thi phap hgc hien dai bao gom phong each nghe thuat nhu mot bo phan ciia no. Phong each hgc nghe thuat a day khong chi la sir lira chgn nhung yeu to tu tuong, tinh cam, phuong tien de det nen mot tac pham nghe thuat nhat dinh, ma con la sir thong nhat nhung cai da dugc chgn lira vao mot the thong nhat huu co, hoan chinh. Khong co sir thong nhat tren mgi cap do va giua cac cap do voi nhau thi khong the co dugc phong each. Yeu to tao nen sir thong nhat ay khong gi quan trgng hon la quan niem nghe thuat. Tinh sang tao ciia bat ky tac pham nao deu bat dau tu sang tao trong quan niem, bat ke tac gia co y thuc dugc dieu do hay khong. Thieu mot quan niem moi thi khong the co dugc mot sang tao that sir mai trong nghe thuat. Tinh he thong ciia nghe thuat the hien o cho mgi quan niem moi ve the gioi va con ngudi doi hoi nhirng bien phap nghe thuat tuong ung tren cac cap do. Di tim quan niem nghe thuat va he thong bien phap nghe thuat tuong ung von co trong mot tac pham la thuc chat ciia viec nghien cuu thi phap tac pham. Nghien cuu thi phap van hoc khac han voi viec phe binh thien ve binh luan, binh giang theo loi cam thu chii quan thjnh hanh. No phai tan dung nhieu thao tac kl thuat de phan tich, chung giai. Do vay cac thao tac ngu hgc, tu sir hgc cung dugc chii y thich dang. Nhung khai niem, thuat ngu moi cung dugc van dung. Nghien cuu thi phap tac pham thi phai bam sat vao van ban tac pham. Muon hieu tac pham nhu mot sang tao toan ven thi phai nhin tac pham nhu mot sang tao ciia chii the, kham pha y thuc ciia chii the trong tac pham, xem no nhu mot he thong bieu hien cu the, bao gom cai nhin, diem nhin, hinh thuc mang quan niem. Ly luan van GVHD: Nguyen Hoa Bang 8 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 hgc ngay nay da cho biet yeu to hinh thuc nao ciia tac pham van hgc cung deu mang tinh noi dung. Nhung nhung yiu to hinh thuc d cdp thdp nhu van, thanh dieu, ngdt nhip... thi tinh noi dung thuong mo nhat, khd xdc dinh. Hinh thuc cdng a bdc cao thi tinh noi dung cdng ro ret [20;tr.6]. -Do Due Hieu trong Doi m&i phe binh van hoc quan niem: Thi phap la phuong phap tiep can, tuc la nghien cuu, phe binh tac pham van hgc tu cac hinh thuc bieu hien bang ngon tu nghe thuat, de tim hieu cac y nghia bieu hien hoac chim an ciia tac pham: y nghia my hgc, triet hgc, dao due hgc, lich su, xa hgi hgc... Cap do nghien cuu thi phap hgc cac hinh thuc nghe thuat (ket cau, am dieu, nhip cau, doi thoai, thoi gian, khong gian, cii phap...) yeu cau dgc tac pham nhu mot chinh the, a do cac yeu to ngon tu lien ket chat che voi nhau, hop thanh mot he thong de bieu dat y tuong, tinh cam, tu duy, nhan sinh quan..., tuc la cai dep ciia the gioi, con nguai. Diem xuat phat ciia thi phap la sir coi tac pham van hgc la van ban ngon tu. Neu my hgc la ly luan cac nghe thuat, thi thiphap la my hoc cua vdn hoc, la ly luan van hoc, vay thi phap gan chat voi ngon ngu hgc va my hgc. Thi phap hay ly luan van hgc (Theo dinh nghia ciia Vacga - Varga) truoc het nghien cuu cac phuong thuc nghe thuat, mieu ta cac dac trung the loai van hgc, tu do moi tim toi cac tang lop y nghia an giau ciia tac pham [11 ;tr. 10-11]. r~ — ________^ -Nguyen Thi Du Khanh trong PI^M^plM^MM^ g°c a? thi phap khang dinh: Theo chiing toi, co the xac lip IJill|ni li|a||Mmienl thi phap tu chinh noi dung ngu nghia ciia no. *-—-— --—-—!___JL_ \ Chu thi of day dung de chi toan bo van hgc noi chung chi khong phai chi rieng ve tho. Thi la each noi da thanh quen, mang noi dung lich su, ghi dau an ciia ca mot thoi ky lich su kha dai, khi ma mgi loai hinh van hgc tu anh hung ca, truyen, kich, tieu thuyet... deu dugc dien dat bang tho. Con phap la phuong phap, la phep tac. Vay thiphap la phuong phap, la phep tac lam van, lam tho... Co the noi ngay a day, phep tac can ban nhat ciia no la sang tao, hu cau nghe thuat, tat nhien khong phai la xuyen tac, lam meo mo doi song ma la de the hien doi song mot each nghe thuat lung linh, hap dan... Du cac quan diem ly luan co khac nhau, co le thuoc vao nhung thien kien xa hoi, giai cap, chinh tri nhu the nao thi van khong the khong thua nhan mot thuc te la, ngay tu buoi so khai, cac nha nghe si vo danh da khong chiu bang long vai viec mo phong, sao chep tu nhien ma luon luon khat vgng kham pha, chiem linh va chinh phuc tu nhien bang nhung sang tao bay bong ciia minh. Va tu buoi binh minh ciia lich su cho den ngay nay, van hgc nhan loai da sang tao ra bao nhieu hinh thuc da dang phong phu khac nhau, nhung du co bien doi phat trien nhu the nao thi ban chat ciia sir sang tao nghe thuat bao gia cung la qua trinh chii quan hoa trong sir cam nhan va ly giai doi song, gan lien voi qua trinh sang tao ra GVHD: Nguyen Hoa Bang 9 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphap tho Nguyen Binh truoc 1945 nhung he thong hinh tuong nghe thuat, voi nhirng phong each ca nhan hay thoi dai khac biet. Nghe thuat - thuc su la nghe thuat dich thuc - bao gia cung la khat vgng giai bay nhirng xuc dong manh liet, nhung suy tu sau sac - mang dam net tinh chii quan ciia chii the sang tao trong noi dung tu tuong va hinh thuc bieu hien de tao nen mot the gioi thu hai, the gioi co the co, the gioi khao khat, the gioi giong that... chii khong phai la phep phan anh gian don. O day co moi tuong quan giua noi dung phan anh va su phan anh, tu tuong va nghe thuat, ca nhan va thoi dai... dien ra trong mot tien trinh nghe thuat mang tinh dac thu: no vua la hoat dong ciia y thuc va vo thuc, vua la ket qua ciia quan sat thuc te va tuong tuong bay bong; vua la san pham cua trang thai hung phan xuat than, dot ngot vua co the la ket qua ciia mot qua trinh nung nau thai nghen dai dang, mang nang de dau; no cung co the la ket qua ciia nhung Mng luc thien bam nhung cung vua la san pham ciia lao dong miet mai; vua la ket qua ciia nhung dam me say dam, hanh phiic, kho dau... va cuoi cung la de tao thanh tac pham: mot van ban ngon tu... Tom lai thiphap la toan bo qua trinh sang tao ra tac pham bang nghe thuat ngon tu, bang hang loat nhung thao tac nghe thuat phuc tap, bat dau tu viec thai nghen nuoi duong cam hung cho den viec chgn lira gigng dieu, the van, the tho... Di tim thi phap ciia mot tac gia, tac pham,... chii yeu khong phai xem tac pham, tac gia noi cai gi, ma chu yeu la xem tac gia noi nhu the nao, bang mot hinh thuc nghe thuat ra sao. Le duong nhien, nghe thuat tac pham bao gid cung gan lien voi noi dung trong su thong nhat von co. Tuy nhien, su thong nhat nay, khong lam can trd viec nghien cuu nhung hien tuong thuoc ve hinh thuc va qui luat mang tinh hinh thuc ciia no. Noi torn lai, noi den thiphap chu yeu la noi den qua trinh sang tao nhung hinh thuc nghe thuat cua tac pham, la noi den nhungphuong thuc, phuang tien, nhung thao tac nghe thuat cua nha nghe si ngon tu [13,tr.7-8-9-10]. - Doi voi cac nha nghien cuu nude ngoai (Theo tai lieu Chuyen de: Tie he luan ciia thi phap hoc nghien cieu tac gia tac pham (2006) (De cuong huang dan hgc chuyen de cho lop cao hgc Ly luan va phuong phap day hgc Ngu van DHCT - Khoa 2, TS. Nguyen Hoa Bang): Nam 1923, nha nghien cuu ngu van Nga V. Girmunski da dinh nghia: "Thi phap hoc la khoa hoc nghien cuu van chuong voi tu cdch la mot nghe thudt". Nam 1929, M. Bakhtin tuyen bo nhiem vu ciia ong la "khdmphd nha nghe si Ddstdievski trong sang tac ciia Ddstdievski". Nam 1960, nha nghien cuu R. Giaicopxon phat bieu: "Doi tuong cua thiphap hoc, truoc hit, phdi trd lai cau hdi: "Cdigi biin mot thong diip bang lai thanh mot tac pham nghe thudt? ". Nam 1975, nha nghien cuu thi phap TS. Todorov dinh nghia: "Thiphap la cac qui tac chung ma nguai ta su dung di sang tac ra cac tac pham vdn chuong cu the. Noi cu thi hon Id nghiin cuu tinh van chuong, chat van chuong cua chinh ban than van chuomg". Nam 1963, GVHD: Nguyen Hoa Bang 10 SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphdp tho Nguyen Binh truoc 1945 Vinogradov xac dinh: "Thi phap la khoa hgc nghien cuu cac hinh thuc, dang thuc, cac phuong tien, phuong thuc to chuc tac pham sang tac bang ngon tu, cac kieu cau tnic, cac the loai tac pham nham nam bat... khong chi cac hien tuong ciia ngon tu van chuong, ma con ban than cac phuong dien hinh tugng khac nhau nhat ciia co cau tac pham van chuong va sang tac van chuong dan gian" [l,tr.l]. Noi torn lai, de hieu thau dau khai niem thi phap khong phai la chuyen de. Du lira chgn dinh nghia nao thi trong qua trinh lam viec cung phai luon trung thanh, nhat quan voi noi dung ciia dinh nghia do va hon the nua, phai xem xet no dudi mot quan diem bien chiing. Trong bai Mot so vdn di thiphdp hoc ly thuyit, Tran Dinh Su cung da hon mot lan nhac lai y "hinh thuc mang tinh noi dung" [19,tr.9]. Con Chu Xuan Dien thi khang dinh: "Thi phap khong don thuan la nhirng yeu to hinh thuc, can het sue coi trgng y nghia noi dung ciia thi phap van hgc" [6,tr.l9]. Du cho co quan niem rgng hep khac nhau nhu the nao ve thi phap, cac hgc gia deu gap nhau d sir khang dinh: nghiin cuu thiphdp vdn hoc la nhan manh ban chat nghe thudt ciia tac pham, la xem tacpham van hoc nhu la mot chinh thi thong nhat giua cac thanh to, cac cdp do nghe thudt. Nghien cuu thi phap chinh la nham chi ra cai hay, cai ban chat nghe thuat ciia tac pham. Nghien cuu thi phap cung chinh la nham chi ra cai ly do ton tai ciia hinh thuc . Nhung y kien tren day het sue quy bau, giup chiing toi hieu sau them ban chat ciia khai niem thi phap de van dung no mot each diing dan. 1.1.3. Pham vi cua thi phap hoc Theo Tu diin thudt ngu van hoc, thi xet ve each tiep can, thi phap hgc co ba pham vi nghien cuu: thi^)hdpJwcMaij2uang (con ggi la thiphdp hoc ly thuyit, thiphdp hochi thong hda hay thiphdp hoc vimo) tuc la ly luan van hgc, tin phap hoc chuyen biet (hay con ggi la thiphdp hoc mieu td vi mo) va thiphap hoc lich su. Thi phap, hoc dai orxang lai dugc chia thanh ba bg phan tuong ling voi ba phuong dien ciia van ban: ngu am, tu vungj^a hinh tuong. Muc dich ciia thi phap hgc dai cuong la xay dung mot he thong trgn ven cac thu phap (tuc cac yeu to tac dong tham my), bao quat ca ba pham vi tren, tu cac bien phap ngu am cho toi cac hinh tuong, mdtip, cot truyen. Phuong dien thi phap hinh tuong it dugc nghien cuu hon ca, vi mot thoi gian dai ngudi ta cho rang the gioi nghe thuat khong khac gi so vdi the gidi thuc tai, do do, den nay linh vuc nay van chua cd mot sir he thong hda dugc chap nhan pho bien ve cac phuong tien nghe thuat. ThLphap van hoc chuyenbiet tien hanh viec miiutd tat ca cac phuong dien noi tren ciia sang tac van hgc nham xay dung "mo hinh" - he thong ca biet ciia cac thudc tinh tac dong tham my ciia tac pham. Van de chinh d day la kit cau, tuc la tuong quan ciia tat ca cac yeu to ndi tren trong chinh the nghe thuat. GVHD: Nguyen Hoa Bang H SVTH: Vo Thi Bich Nhi
Thiphdp tho Nguyen Binh truoc 1945 Cac khai niem cudi cung ma su phan tich cac phuong tien nghe thuat se dan den la hinh tuong thi gioi (vdi dac diem co ban ciia no la khonggian nghe thudt, thai gian nghe thuat) va hinh tuong tac gia. Tac dong qua lai ciia hai khai niem nay tao nen diem nhin nghe thudt cd tac dung quy dinh tat ca mgi dieu co ban ciia cau tnic tac pham. Thi phap van hgc chuyen biet cd the miiu ta tac pham van hgc ca biet, cung nhu cum tac pham trong sang tac ciia mot nha van, cua mot the loai, mot trao luu hoac mot thoi dai van hgc. Thrphap hoc lich su nghien cuii^yJilnhga ciia cac bien phap nghe thuat cung nhu he thong cac bien phap ay bang phuong phap so sanh lich su nham vach ra cac dac diem chung ciia cac he thong van hgc thudc cac nen van hda khac nhau, xac dinh cdi ngudn ciia chiing ciing nhu cac qui luat chung ciia y thuc van hgc nhan loai. Van de chinh ciia thi phap hgc lich su la phat sinh, phat trien ciia the loai trong y nghia rdng nhat ciia tu, do la ranh gioi phan chia pham vi van hgc va ngoai van hgc vdi tat ca sir ddi thay lich su ciia chiing. Thi phap hgc dai cuong trung vdi bd phan ly luan van hoc nghien cuu cau true sang tac van hgc. Thi phap hgc chuyen biet va thi phap hgc lich su cung cap buc tranh da dang va phat trien, tien hda ciia cac mo hinh va phuong tien nghe thuat. Cung vdi budc di ciia lich su, ddi tuong nghien cuu cua thi phap hgc tung budc dugc bd sung theo thoi gian. Cd ngudi quan diem thi phap la sir tong hop cac thanh to (hoac cac cap do) ciia hinh thuc nghe thuat ciia tac pham ngon tu: cot truyen, ket cau, cac hien tugng ngon ngu nghe thuat, nhip va van. Con ddi vdi ngudi hieu theo nghia rdng, thi phap khong chi cd nhirng thanh to ke tren ma con bao gom ca nhirng van de loai hinh, the tai, nhung nguyen tac va phuong phap phan anh thuc tai va cac pham tru: khong gian nghe thuat, thdi gian nghe thuat, quan niem nghe thuat ciia tac gia ve the gioi va con ngudi. Tom lai, thi phap hgc khong nhung lam ro ban chat nghe thuat ciia van chuong ma con chi ra cai ly ciia hinh thuc nghe thuat. (3 nude ta, trong khoang mot phan tu the ky (tinh tu sau nam 1954 den nam 1797), thuat ngu thi phap rat it khi dugc su dung. Neu phai tim mot tu dong nghia vdi thi phap thuc rat khd. Bdi nhu da phan tich, khai niem hinh thuc nghe thuat mdi chi dien ta dugc cai hay, cai dep ciia ngon tu tac pham ma chua bao ham dugc cai nghia va cai ly ciia hinh thuc van chuong, ciia cac bien phap nghe thuat. Thi phap la mot ton tai khach quan, la cai cd trudc, no xuat hien tu khi loai ngudi biet sang tao nghe thuat mot each tu giac. Thi phap hgc la khoa nghien cuu ve thi phap, la cai cd sau. GVHD: Nguyen Hoa Bang 12 SVTH: Vo Thi Bich Nhi