ự ể
ủ
ệ
ể
Ki m soát s bi u hi n c a gen
ấ
ạ
Gs. Bùi T n Anh Ph m ị Th Nga
I.
Ể
ự ể
II.
Ạ
Ể
Ở Ế
T BÀO CHÂN H CH
Ẩ Ở Ệ VI KHU N ể Ki m soát âm tính ươ ng tính S ki m soát d Ủ Ệ ắ ễ
Ự Ể ứ
ể ở
ủ
ổ
ạ
T ch c c a nhi m s c th
ề ệ
ứ
ự
ể
ằ
nhóm chân h ch ủ
B ng ch ng v vi c ki m soát s phiên mã c a gen
ạ ộ
ự
ấ
ủ
S ghi d u: cách duy trì ho t đ ng c a gen
ự ể
ế ủ
ơ
C ch c a s ki m soát phiên mã
Ự Ể KI M SOÁT S BI U HI N GEN 1. 2. KI M SOÁT S BI U HI N C A GEN 1. 2. 3. 4. 5.
S ki m soát sau phiên mã
III.
ế
ủ ế ể Ð c đi m c a t ề Gi
thuy t nhi u b
ư
ự ể UNG THƯ 1. ặ 2. ả 3. 4.
ườ
Nguyên nhân môi tr
ư bào ung th ướ c Gen gây ung th (Oncogen) ủ ng c a ung th CH
Ự Ể KI M SOÁT S BI U HI N C A GEN
ể ễ ỗ ế ộ ộ ộ ả ầ ế ủ ầ ự ỗ ế ứ ự ượ ơ ể Dù cho m i t c m t b ộ ộ ố ừ ơ ở ủ ầ
ư NGƯƠ V Ủ Ệ Ể ắ ẹ ọ ậ ề ậ ộ bào trong c th c a m t sinh v t đa bào đ u nh n tr n v n m t b nhi m s c th , m t b n sao ậ ể Các trình t đó sinh v t phát tri n. nucleotid c a ADN n y ch a đ ng toàn ế bào. ớ
ỗ ế ế bào kia và m i t bào trong c th nh n đ bào ho t đ ng theo nh ng ph ng th c ứ bào n y khác v i các t ộ ố ể ỉ ầ ủ ế ề ự ề ằ ADN n y ho t đ ng. ươ ờ t ng th i đi m bào b ng s ự ậ ữ ạ ộ ấ ở ừ bào là s n xu t protein và ọ ủ ế ỏ ể Chúng ta đã th y nhi u s đi u ch nh nh hóa h c c a t ư ả ỉ ỏ ự ệ ủ ạ ộ ủ ữ ớ ổ ỉ ổ bào.
Ể
Ẩ ề ự ể
ẽ ơ ộ ế ủ ự ể ớ ế ế ự ế ặ ặ ng này chúng ta s kh o sát tính logic và c ch c a s ki m soát gen, m t quá trình mà ngày t có nh ng ch t hóa h c liên k t tr c ti p ho c gián ti p v i ADN ho c mARN. ươ ế Ự Ể ữ Ệ
ả ị ướ ề ở ơ ể ủ M i t ủ bào ban đ u mà t c a ADN trong t ề ộ b thông tin di truy n, đó chính là c s c a ti n hóa t ế ế ư thông tin gi ng nhau nh ng t ỉ ậ ậ ộ hoàn toàn khác nhau. Th t v y, ch có m t s gen trong b gen c a t ấ ạ ộ ầ ch có vài ph n trăm ề thay đ i trong ho t đ ng c a các enzim, nh ng nh ng đi u ch nh l n đòi h i s thay đ i bi u hi n c a gen trong ế t ả Trong ch ọ ấ nay chúng ta đã bi Ở VI KHU N I. KI M SOÁT S BI U HI N GEN ứ ữ ệ ủ ẩ ế ở ờ ủ ấ ọ ỉ ư vi khu n đã đ a ra nhi u gi t c bi u ể ứ ầ ả ộ ứ ế ề đ nh v quá trình ớ ượ ể th i đi m đó m i đ ỉ ộ ướ c trong quá trình sinh ộ
ả ượ ề ể ườ ả ị ở c ch ng minh là đúng trong nhi u tr vi khu n. ẩ Mô hình ẩ ầ ể c ki m soát thành m t nhóm. ợ ng h p phiên mã ẩ ườ ề đ nh này đã đ ượ ừ ứ ộ c đây các nhà nghiên c u v s bi u hi n c a gen Tr ể Th nh t, ch nh ng gen mà s n ph m c a chúng c n thi mà h tìm hi u. hi n.ệ Th hai, vì h u h t các gen mã hóa cho m t enzim mà enzim ki m soát ch m t b hóa, nên các gen mã hóa cho nhi u enzim trong cùng quá trình ph i đ ượ ứ c hình thành t các nghiên c u trên vi khu n đ ng ru t E. coli.
ữ Nh ng gi ề ự ể ầ đ u tiên v s ki m soát gen đ 1 . S ự ki ể m s o á
