
TPCHÍKHOAHCS62, Tháng 01/2024 35
K THUẬT TIUHADNGTIN TRONG QUẢN TR TÀI CHÍNH
CNGTYAQUC GIA
BùiThịBíchHằng
KhoaKếtoánTàichính
,
TrườngĐạihọcHảiPhòng
Email: hangbtb@dhhp.edu.vn
Ngàynhậnbài:07/9/2023
NgàyPBđánhgiá:03/10/2023
Ngàyduyệtđăng:15/12/2023
TÓM
TẮT
:
Quảntrịdòngtiềnlàvấnđềquantrọngcủatàichínhcôngty
đaquốcgia.Sựthiếuhụthoặcthặngdưtiềnmặtquámứcđềuảnhhưởng
khôngtốtđếnhiệuquảkinhdoanhcủacôngtyđaquốcgiatrênphạmvi
toàncầu.Quảntrịdòngtiềnhiệuquảgiúpcôngtyđaquốcgianângcao
nănglựctàichínhvàkhảnăngsinhlời.Dòngtiềncủacôngtyđaquốc
giacóthểđượctốiđahóabằngcáchgiảmchiphíchuyểnđổitiềntệ,quản
lýviệcchuyểntiềngiữacáccôngtyconvàđầutưtiềnmặtthặngdư. Bài
báo môtảlầnlượtcáckỹthuậtnàythôngquacáctìnhhuốngcụthể.Đồng
thờichỉrarằng,trongmộtsốtrườnghợp,việctốiưuhóadòngtiềncủa
côngtyđaquốcgiacũnggặpnhữngtrởngạinhấtđịnh.
Từkhóa: côngtyđaquốcgia,dòngtiền,quảntrịtàichính.
OPTIMIZING CASH FLOWS IN MULTINATIONAL CORPORATION FINANCIAL
MANAGEMENT
ABSTRACT:
Cash flow management is an important aspect of multinational
corporation financial management. The excessive lack or redundancy of
cash at MNC can lead to substantial losses for multinational corporations.
Effective cash flow management helps multinational corporations improve
their financial capacity and profitability. Cash inflows can be optimized by
the following techniques: minimizing currency conversion costs, managing
inter subsidiary cash transfers and investing excess cash. In this article, each

36 TRNGĐIHCHIPHÒNG
of these techniques is discussed in turn. In some cases, optimizing cash flow
can become complicated because of the obstacles.
Keywords: multinational corporation, cash flow, financial management.
1.ĐẶTVẤNĐỀ
Mộttrongnhữngnguyêntắccủa
quản trị tài chính doanh nghiệp là
luônđảmbảokhảnăngchitrả.Doanh
nghiệp cần đảm bảo một mức ngân
quỹtốithiểuđểthựchiệnchitrảcho
các nghĩa vụ thanh toán trong từng
thời điểm. Việc đảm bảo khả năng
thanh toán liên quanđến uy tín của
doanhnghiệp,đồngthờigiúpdoanh
nghiệp đề phòng những rủi ro. Do
vậy,điềuđángquantâmởmộtdoanh
nghiệplàcácdòngtiền.Dòngtiềnra
vàdòngtiềnvàođượctáiđầutưphản
ánhkhoảnthunhậpthựctếmàdoanh
nghiệpđưalạisau mộtthờigianhoạt
động. Các quyết định đầu tư, quyết
định tài trợ vốn hay phân phối lợi
nhuận đều phải dựa trên cơ sở chủ
yếulàdòngtiền.
Đối với công ty đa quốc gia,
luôncósựvậnđộngcủacácluồng
tiền tệ giữa các quốc gia, gắn liền
vớinhiềuđồngtiềnkhácnhau.Vấn
đềtốiưuhóadòngtiềntrênphạmvi
hoạt động quốc tế luôn được các
côngtyđaquốcgiachútrọngthực
hiện. Tuy nhiên, công tác quản lý
dòng tiền trong quản trị tài chính
cần phải thực hiện trên cơ sở nắm
bắtđầyđủcácđặcđiểmhoạtđộng
củacôngtyvìtàichínhcôngtyđa
quốc gia vừa có tính chất của tài
chính doanh nghiệp, vừa có tính
chấtcủatàichínhquốctế.
2.NỘIDUNGNGHIÊNCỨU
2.1.Tổngquanvềdòngtiềnvà
quảntrịdòngtiềncủacôngtyđa
quốcgia
2.1.1.Dòngtiềncủacôngtyđa
quốcgia
Công ty đa quốc gia
(Multinational Corporation - MNC) là
một công ty tham gia vào quá trình
sản xuất và bán sản phẩm hoặc dịch
vụ ở nhiềunước. Theo thông lệquốc
tế, mộtcôngtyđaquốc gia phải bao
gồm một công ty chính (công ty mẹ)
tại một quốc gia và các công ty chi
nhánh (công ty con) hoạt động sản
xuất kinh doanh tại 5 quốc gia khác
trởlên [1].
Trên thực tế, những hoạt động
củaMNCđềugắnvớicácmốiquan
hệkinhtếdẫnđếnviệctạolập,phân
phốivàsửdụngcácquỹtiềntệ,thể
hiệnởsựvậnđộngcủacácdòngtiền.
Cácmốiquanhệnàydiễnraởphạm
vinhiềuquốcgialàm phátsinhcác

TPCHÍKHOAHCS62, Tháng 01/2024 37
khoảntiềnđivàovàcáckhoảntiềnđi
ra khỏi MNC. Dòng tiền vào được
hình thành khi MNC thực hiện vay
vốn từ ngân hàng hoặc các công ty
con;pháthànhchứngkhoán;thutiền
tiêuthụsảnphẩm,hànghóa;nhậnlợi
nhuậnhoặccáckhoảnphídocôngty
con chuyển...DòngtiềnracủaMNC
gắnvớicáchoạtđộngđầutưvàocác
loạitàisảncốđịnh;chovayhoặcđầu
tưvàocáccôngtycon;trảtiềnmua
nguyênvậtliệu;trảlươngngườilao
động;nộpthuế...Theođó,dòngtiền
củaMNCphảnánhsựvậnđộngcủa
tiềnđivàovàđiratrongmộtthờikỳ
nhấtđịnhtừcáchoạtđộngcủaMNC.
Dòng tiền của MNC chịu ảnh
hưởngbởicácyếutốsau:
-Thị trường hoạt động: Môi
trườnghoạtđộngcủaMNCrấtrộng,
baogồmcácchinhánhvànhữngthị
trườngtiêuthụkhácởnhiềuquốcgia
khácnhautrênthếgiới.Vìthếdòng
tiềncủaMNCcũngcóliênquanđến
cácquốcgiatươngứng.Sựvậnđộng
củaluồngtiềntệsẽluônđốimặtvới
mộtloạtrủirolàrủirochínhtrịcủa
cácquốcgia.
-Sửdụngnhiềuđồngtiền:Mỗi
quốc gia, nhóm quốc gia sử dụng
những đồng tiền riêng để giao dịch
nênquátrìnhsảnxuấtkinhdoanhcủa
MNC phải sử dụng nhiều đồng tiền
khác nhau. Sự chuyển đổi giữa các
đồng tiền được thực hiện thường
xuyên khi có dòng tiền khiến các
MNCphảiđốimặtvớimộtrủirokhác
làrủirotỷgiá.
-Đặc điểm về đa sở hữu: Sở
hữumangtínhchấtquốctếtrởthành
xu hướng trong quá trình hội nhập
kinhtếtoàncầu.Cáccánhânởcác
quốc gia khác nhau có thể đồng sở
hữumộtcôngtydocôngtynàyđặt
chi nhánh tại nước mình. Sự khác
biệtvềvăn hóakinhdoanhcủacác
chủsởhữutrongtrườnghợpcôngty
đasởhữulàcảntrởđốivớiquảntrị
tàichínhcủaMNC.
2.1.2. Quản trị dòng tiền của
côngtyđaquốcgia
QuảntrịdòngtiềnlàviệcMNC
lậpkếhoạch,xácđịnh,theodõivà
điều chỉnh dòng tiền để cân đối
dòngtiềnra,dòngtiềnvàođểtốiưu
hóacácnguồnlựcsẵncócủaMNC
nhằmđạtmụctiêutốiđahóagiátrị
tài sản của chủ sở hữu. Công tác
quản trị dòng tiền được thực hiện
thường xuyên thông qua phân tích
cácchukỳtiềnvào,tiềnra.Trêncơ
sởđó,MNCcósựđiềuchỉnhdòng
tiền trong toàn bộ hệ thống, tránh
tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng
ảnh hưởng đến sự liên tục trong
quátrìnhkinhdoanh,hoặcdưthừa

38 TRNGĐIHCHIPHÒNG
tiềnmặtlàmgiảmkhảnăngsinhlời
củaMNC.
CácMNCđượctổchứctheomô
hìnhmộtnhómliênkết.Vìvậy,luân
chuyểndòngtiềngiữacácthànhviên
trong nhómsẽ có tácđộng đến hiệu
quảquảntrịdòngtiềnnóichungcủa
toànbộtậpđoàn.Theomôhìnhquản
trịtiềnmặttậptrung,côngtymẹtrực
tiếpđiềuhànhcáchoạtđộngliênquan
đếnhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủa
cáccôngtycontrêntoànthếgiới.Các
côngtyconsẽchuyểnlợitứccổphần,
cáckhoảnphívàtiềnmặtthặngdưcho
công ty mẹ. Công ty mẹ chuyển các
khoảnchovay,đầutưcũngnhưlợitức
từcáckhoảnđầutưnàyvềchocôngty
con. Giữa các công ty con có hoạt
động mua bán hàng hóa,dịchvụ và
chuyểntiềnqualại[5].
Hình1.1:LưuchuyểntiềncủaMNC
Nguồn:
Jeff Madura (2015)
Mỗicôngtyconthườngchỉchú
trọng đến quản trị tài chính đối với
hoạtđộngcủariêngmìnhnêncóthể
ảnh hưởng đến mục tiêu chung của
toànMNC.Vìvậy,việcquảntrịdòng
tiềnđứngtrêngócđộcủacôngtymẹ
cầnđượcthựchiệnmộtcáchhợplý
đểgiúpcácMNCđạtđượcmụctiêu
tàichínhcủamình.Trênquanđiểm
tậptrunghóa,quảntrịdòngtiềnquốc
tếcủaMNChướngđếncácmụctiêu
sau:(1)Tốiưuhóacácbiếnđộngcủa
dòng tiền,đẩy mạnh dòng tiền vào,
giảmthiểudòngtiềnphảithanhtoán

TPCHÍKHOAHCS62, Tháng 01/2024 39
vàchiphígiaodịchtiềnmặt;(2)Đầu
tưtiềnmặtthặngdưvớitỷsuấtsinh
lờicaovàrủiroởmứcđộkiểmsoát.
2.2.Mộtsốkỹthuậttốiưuhóa
dòngtiềncủacôngtyđaquốcgia
2.2.1. Sử dụng mạng thanh
toánđaquốcgia
Các mối quan hệ giá trị giữa
côngtymẹvàcáccôngtyconhoặc
giữacáccôngtyconvớinhauđược
hìnhthànhtrongquátrìnhhoạtđộng
của MNC. Giữa các thành viên
thườngphátsinhcáckhoảntiềncần
thanhtoánqualại.Khácvớitrường
hợpcáccôngtycon nằmtrêncùng
mộtquốcgia,việcchuyểntiềngiữa
các chi nhánh của MNC phải chịu
ảnhhưởngcủanhiềuyếutố:chính
sáchtiềntệcácquốcgialiênquan;
tỷgiáhốiđoáicủacácđồngtiền;chi
phíchuyểntiềncao;sốlượng giao
dịch lớn, thời gian thực hiện giao
dịch kéo dài… Để hạn chế những
ảnhhưởngnày,nhằmtăngtínhhiệu
quảcủaquátrìnhthanhtoánnộibộ,
MNCđãthànhlậpmạngthanhtoán
đa quốc gia với vai trò như trung
tâm thanh toán bù trừ (hệ thống
thanhtoánsốdư ròngđa phương).
Với kỹ thuật này, số tiền giữa các
chinhánhcầnthanhtoánchonhau
đượctínhròngđểgiảmsốgiaodịch
vàsốtiềnchuyển.
Xem xét việc áp dụng kỹ thuật
nàythôngquatìnhhuốngsau:Công
tythươngmạiXcủaAnhcócácchi
nhánhtiêuthụA,B,C,Dởcácquốc
gia khác nhau. Dưới đây là ma trận
thanh toán dòng tiền giữa các chi
nhánh của công ty trong một tháng
hoạt động. Biết chi phí giao dịch
ngoạihốilà0,5%.(Đơnvị:nghìn£)
Tên chi nhánh
Giátrịchitrảchocácchinhánh
A B C D
A - 150 100 120
B 60 - 150 50
C 90 120 - 170
D 50 30 80 -
Theo phương thức thanh toán
thôngthường,giữacácchinhánhsẽ
cócácgiaodịchchuyểntiềnnhưhình
dướiđây: