
11
Lạc nội mạc tử cung: Cập nhật Chẩn đoán
và Điều trị
Bs Phan Văn Quyền*
Tóm tắt
Lạc nội mạc tử cung (LNMTC) là một bệnh mạ n tính, gây đau vùng chậu và vô sinh. Đặc trưng
của LNMTC
là sự hiện diện của mô nội mạc tử cung (NMTC) bên ngoài tử cung. Những triệu
chứng này có tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống của những phụ nữ, và gây tốn kém lớn
cho điều trị. LNMTC được ước tính xảy ra ở 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và có liên quan đến
đau vùng chậu và vô sinh.
Trước đây tiêu chuẩn vàng chẩn đoán LNMTC là nội soi chẩn đoán bằng hình ảnh các tổn thương
trong quá trình nội soi, lý tưởng nhất là xác nhận mô học dương tính xác định chẩn đoán. Hiện nay
theo Hiệp hội Sinh sản và Phôi thai ở người Châu Âu (ESHRE)1 nội soi chẩn đoán không còn là
tiêu chuẩn vàng nữa, chẩn đoán căn cứ trên bệnh sử và chẩn đoán hình ảnh để phát hiện và điều trị
sớm có lợi cho bệnh nhân hơn.
Những thay đổi quan trọng nhất đối với thực hành lâm sàng bao gồm giảm nội soi ổ bụng không
cần thiết và các thủ thuật không mang lại lợi ích, chẳng hạn như cắt bỏ dây thần kinh tử cung và
cắt bỏ dây thần kinh trước xương cùng, và ức chế GnRH bằng cách sử dụng thuốc đối kháng đường
uống
. Phương pháp điều trị LNMTC hiện nay cá nhân hóa tùy trường hợp với dùng thuốc nội tiết,
phẫu thuật và hỗ trợ sinh sản (ART).
Định nghĩa LNMTC
LNMTC được định nghĩa là sự hiện diện của
mô giống như nội mạc tử cung (các tuyến
và/hoặc mô đệm) bên ngoài tử cung và
thường kèm với phản ứng viêm2 . Các vị trí
cấy ghép thường gặp nhất là nội tạng vùng
chậu và phúc mạc, mặc dù hiếm gặp nhưng
nó cũng có thể được tìm thấy ở màng ngoài
tim, màng phổi, phổi và thậm chí cả não.
LNMTC có nhiều hình thái khác nhau, từ một
vài tổn thương nhỏ nông trên các cơ quan
vùng chậu, đến các nốt thâm nhiễm sâu ở các
nội tạng và u nang LNMTC buồng trứng lớn
với sự kết dính lan rộng liên quan đến ruột,
bàng quang và niệu quản làm biến dạng đáng
kể giải phẫu vùng chậu. Đã có những tiến bộ
đáng kể trong việc tìm hiểu cơ chế bệnh sinh,
diễn biến tự phát, chẩn đoán và điều trị
LNMTC.
Dịch tễ học
Bệnh xuất LNMTC được tìm thấy chủ yếu ở
phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nhưng cũng
được báo cáo gặp ở thanh thiếu niên và phụ
_______________________________________________________________________________________________________________________________________
* Bv,Từ Dũ, DĐ: 0908221454,
Email:quyenphvan@gmail.com
nữ sau mãn kinh được điều trị nội tiết thay
thế3. Bệnh được tìm thấy ở phụ nữ thuộc mọi
nhóm dân tộc và xã hội. Độ xuất hiện ở
khoảng 5% đến 10% phụ nữ trong độ tuổi
sinh sản. 50% đến 80% phụ nữ bị đau vùng
chậu có thể bị LNMTC, và có tới 50% phụ nữ
bị vô sinh cũng được cho là do lạc nội mạc tử
cung.4
Các ước tính về tần suất LNMTC rất khác
nhau, nhưng tỷ lệ mắc bệnh được cho là
khoảng 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.5,6
Mặc dù không có thông tin nhất quán về tỷ lệ
mắc bệnh, nhưng xu hướng thời gian cho thấy
sự gia tăng ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.6
Nghiên cứu EndoCost của Tổ chức Nghiên
cứu LNMTC Thế giới (WERF) đã tính toán
chi phí của những phụ nữ bị LNMTC đã được
chứng minh về mặt mô học được điều trị tại
các trung tâm.7
Nghiên cứu cho thấy chi phí
cho phụ nữ bị LNMTC là rất lớn, dẫn đến
gánh nặng kinh tế tương tự như chi phí chăm
sóc sức khỏe ước tính hàng năm cho bệnh đái
tháo đường, bệnh Crohn và viêm khớp dạng
thấp.9
Những phụ nữ đau vùng chậu hoặc vô sinh, tỷ
lệ mắc LNMTC cao (20% - 90%).8,9 Những