Luận án Tiến sĩ: Ảnh hưởng của mạng xã hội đến hành vi lệch chuẩn của thanh niên công nhân

Luận án tiến sĩ này nghiên cứu ảnh hưởng của việc sử dụng mạng xã hội (MXH) đến hành vi lệch chuẩn (HVLC) của thanh niên công nhân (TNCN) tại hai khu công nghiệp lớn ở Việt Nam: Tây Bắc Củ Chi (TP.HCM) và Bắc Thăng Long (Hà Nội). Đề tài nhấn mạnh sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và MXH đã tác động sâu sắc đến đời sống, đặc biệt là giới trẻ, bao gồm cả TNCN, và tiềm ẩn những rủi ro về hành vi lệch chuẩn do thiếu kiểm soát thông tin.

Thanh niên công nhân tại các khu công nghiệp, nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà nghiên cứu xã hội học, và các nhà hoạch định chính sách liên quan đến an ninh mạng và quản lý lao động.

Luận án tiến sĩ này của Đỗ Minh Hoàng tập trung vào việc phân tích đa chiều ảnh hưởng của việc sử dụng mạng xã hội (MXH) đến hành vi lệch chuẩn (HVLC) của thanh niên công nhân (TNCN). Nghiên cứu được thực hiện tại hai khu công nghiệp trọng điểm là Tây Bắc Củ Chi (TP.HCM) và Bắc Thăng Long (Hà Nội) trong giai đoạn 2019-2024, một thời kỳ chứng kiến sự bùng nổ của MXH và những chuyển biến kinh tế-xã hội sau đại dịch COVID-19. Mục tiêu chính là khảo sát thực trạng sử dụng MXH của TNCN (thời lượng, mục đích, nền tảng ưa chuộng), phân tích ảnh hưởng của MXH đến HVLC trong ba bối cảnh cụ thể: nơi sinh sống (liên hệ với tin giả, bạo lực, lối sống cực đoan), nơi làm việc (ảnh hưởng đến giao tiếp, kỷ luật, năng suất lao động, quan hệ đồng nghiệp), và không gian mạng (tác động của văn hóa mạng, bắt nạt trực tuyến, lệch lạc giá trị). Dựa trên các phân tích này, luận án đề xuất các giải pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của MXH, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng MXH một cách lành mạnh, hiệu quả, góp phần nâng cao kỹ năng sống và chất lượng lao động cho TNCN. Luận án cũng đưa ra các giả thuyết về thời gian sử dụng MXH trung bình, vai trò của MXH trong việc thúc đẩy HVLC tại cộng đồng và nơi làm việc, cũng như sự phát triển của HVLC trong không gian mạng do thiếu kiểm soát xã hội. Về mặt khoa học, nghiên cứu bổ sung hiểu biết về HVLC của nhóm công nhân, một đối tượng ít được nghiên cứu sâu trước đây, làm rõ các hình thức lệch chuẩn trên MXH và mức độ ảnh hưởng của chúng. Về mặt thực tiễn, luận án cung cấp dữ liệu và bằng chứng thực nghiệm quan trọng, hỗ trợ xây dựng chính sách an ninh mạng và quản lý doanh nghiệp, đồng thời là tài liệu tham khảo giá trị cho các ngành xã hội học liên quan.