ĐẠI HC QUC GIA HÀ NI
TRƯỜNG ĐẠI HC KHOA HC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
NGHIÊN CỨU ĐỐI CHIU THÀNH NG
BN THÀNH T HÀN VIT
(BÌNH DIN NG NGHĨA XÃ HỘI, VĂN HÓA)
Chuyên ngành: Ngôn ng hc so sánh - đối chiếu
Mã s: 9229020.03
LUN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HC
Hà Ni 2025
ĐẠI HC QUC GIA HÀ NI
TRƯỜNG ĐẠI HC KHOA HC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
NGUYN THÙY DƯƠNG
NGHIÊN CỨU ĐỐI CHIU THÀNH NG
BN THÀNH T HÀN VIT
(BÌNH DIN NG NGHĨA XÃ HỘI, VĂN HÓA)
Chuyên ngành: Ngôn ng hc so sánh - đối chiếu
Mã s: 9229020.03
LUN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HC
NGƯỜI HƯỚNG DN KHOA HC:
GS. TS. LÊ QUANG THIÊM
TS. TRN TH NG
Hà Ni 2025
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài Nghiên cứu đối chiếu thành ng bn thành t n
Vit (bình din ng nghĩa xã hội, văn hóa)” là công trình nghiên cu ca riêng
tôi. Nhng ni dung trong lun án này hoàn toàn do tôi thc hiện dưới s ng
dn trc tiếp ca GS. TS. Quang Thiêm đồng hướng dn TS. Trn Th
ng.
Mi tài liu tham khảo được dùng trong luận án này đều được trích dn rõ
ràng tên tác gi và tên công trình nghiên cu.
Các ng liu kết qu nghiên cu trong lun án do chính tôi thc hin,
trung thc và không trùng lp với các đề tài khác.
Mi s sao chép không hp l, vi phm quy chế v đào tạo, tôi xin chu
hoàn toàn trách nhim.
Ni, ngày 18 tháng 01 năm 2025
Tác gi lun án
Nguyễn Thùy Dương
LI CẢM ƠN
Trong sut quá trình hc tp hoàn thin luận án, tôi đã nhận được s hướng
dẫn, giúp đỡ quý báu ca các thy cô, anh ch, bn bè đồng nghiệp và gia đình.
Trưc hết, tôi xin bày t lòng biết ơn sâu sắc ti GS.TS. Quang Thiêm,
người thầy kính yêu đã dành nhiu thi gian và tâm huyết hướng dn tôi hoàn thành
luận án. Xin được cảm ơn TS. Trần Th ờng, người đồng hướng dẫn, đồng thi
Trưởng đơn vị nơi tôi đang công tác đã luôn quan tâm tạo điều kin, cho tôi nhng
li khuyên hu ích trong sut quá trình thc hin lun án.
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Trịnh Cm Lan, TS. Nguyn Ngc Bình
cùng tp th các thy cô giáo khoa Ngôn ng hc, trường Đại hc Khoa hc Xã hi
và Nhân văn – ĐHQGHN đã tn tình ch bo và tạo cho tôi có được môi trường hc
tp và nghiên cu thun li nht.
Tôi xin gi li cảm ơn tới Ban ch nhim khoa cùng toàn th các ch em
đồng nghip ca Khoa Ngôn ng Văn hóa Hàn Quốc, trường Đại hc Ngoi ng
- ĐHQGHN, nơi tôi đang công tác, đã luôn động viên, h tr, to mọi điều kin
thun li cho tôi trong quá trình va ging dy, va hc tp và hoàn thành lun án.
Cui cùng, t tận đáy lòng, tôi xin được gi li cảm ơn đặc bit ti b m
hai bên, anh ch em, chng các con, cùng toàn th đại gia đình những người
luôn u thương tôi một cách điều kin, hậu phương vững chc ca tôi trong
những lúc khó khăn nhất, nguồn động lc tiếp thêm sc mnh, ý chí kiên trì, bn b
cho tôi trên chặng đường hc hành, công tác và c trong cuc sng.
Xin trân trng cảm ơn!
Tác gi lun án
Nguyễn Thùy Dương
1
MC LC
LỜI CAM ĐOAN
LI CẢM ƠN
MC LC ................................................................................................................................. 1
DANH MC HÌNH V, BIỂU ĐỒ ......................................................................................... 6
M ĐẦU ................................................................................................................................... 7
1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................................ 7
2. Đối tượng và phm vi nghiên cu ca lun án .................................................................. 8
2.1. Đối tượng nghiên cu ................................................................................................. 8
2.2. Phm vi nghiên cu .................................................................................................... 8
3. Mục đích và nhiệm v nghiên cu .................................................................................... 9
3.1. Mc đích nghiên cu .................................................................................................. 9
3.2. Nhim v nghiên cu ................................................................................................. 9
4. Tư liệu và ng liu nghiên cu ........................................................................................ 10
5. Phương pháp, thủ pháp nghiên cu ................................................................................. 12
6. Đóng góp của lun án ...................................................................................................... 14
7. B cc lun án ................................................................................................................. 15
CHƯƠNG 1 ............................................................................................................................. 16
TNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞLUN CA LUN ÁN .......... 16
1.1 Tng quan tình hình nghiên cu .................................................................................... 16
1.1.1. Tình hình nghiên cu Hàn Quc ........................................................................ 16
1.1.2. Tình hình nghiên cu Vit Nam......................................................................... 20
1.2. Cơ sở lí thuyết .............................................................................................................. 23
1.2.1. Khái nim thành ng ................................................................................................. 23
1.2.2. Nghĩa và nghĩa thành ngữ đối chiếu Hàn Vit ................................................... 33
1.2.3. Bình din ng nghĩa xã hội ................................................................................... 36
1.2.4. Bình din ng nghĩa văn hóa................................................................................. 40
1.2.5. Lí thuyết v nghiên cứu đối chiếu ......................................................................... 42
1.3. Tiu kết ......................................................................................................................... 45
CHƯƠNG 2 ............................................................................................................................. 46
ĐỐI CHIU THÀNH NG BN THÀNH T HÀN VIT TRÊN BÌNH DIN NG
NGHĨA XÃ HỘI ...................................................................................................................... 46
2.1. Cơ sở xã hi .................................................................................................................. 46
2.2. Cơ sở ng liu............................................................................................................... 47
2.3. Thành ng bn thành t phn ánh thc tế đời sng hi trong tiếng Hàn tiếng Vit
............................................................................................................................................. 49
2.3.1. Thành ng phn ánh thc tế xã hi ....................................................................... 49
2.3.2. Thành ng bn thành t phn ánh cách thc quản lý, điều hành nhà nước, hi
......................................................................................................................................... 59
2.3.3. Thành ng bn thành t phn ánh tng lp thng tr, tng lp trên ...................... 67
2.4. Thành ng bn thành t phn ánh quan h t chc xã hi ........................................... 71
2.4.1. Quan h vua tôi .................................................................................................. 71
2.4.2. Quan h quan - dân ............................................................................................... 75
2.4.3. Quan h bn bè ...................................................................................................... 79
2.4.4. Các mi quan h khác ........................................................................................... 82
2.5. Thành ng bn thành t Hàn Vit phn ánh mi quan h gia đình ........................... 87
2.5.1. Quan h cha m - con cái ...................................................................................... 87
2.5.2. Quan h v - chng ............................................................................................... 93
2.5.3. Quan h anh ch - em ............................................................................................ 99