Luận án Tiến sĩ: Báo chí với vấn đề tác hại của rượu, bia

Trong bối cảnh xã hội Việt Nam chứng kiến sự chuyển đổi mạnh mẽ về nhận thức và hành vi liên quan đến rượu, bia, việc quản lý và truyền thông về tác hại của chúng trở thành một vấn đề cấp thiết. Rượu, bia, dù là thức uống phổ biến, khi tiêu thụ quá mức sẽ gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe con người, an toàn giao thông và trật tự xã hội. Các chính sách như Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia và Nghị định 100 đã tạo ra bước ngoặt quan trọng. Tuy nhiên, vai trò của báo chí trong việc nhận diện, giám sát và truyền thông hiệu quả về vấn đề tác hại của rượu, bia vẫn còn nhiều thách thức. Luận án này nghiên cứu cách báo chí có thể thông tin một cách khách quan, chân thực và không bị lạm dụng.

Các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên ngành báo chí, truyền thông, khoa học xã hội; các nhà quản lý, hoạch định chính sách về y tế, an toàn giao thông, văn hóa; các biên tập viên, nhà báo và những người làm công tác truyền thông quan tâm đến vấn đề phòng chống tác hại của rượu, bia.

Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu toàn diện về vai trò và thực trạng của báo chí Việt Nam trong việc truyền thông về vấn đề tác hại của rượu, bia. Nghiên cứu hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan, vận dụng các lý thuyết truyền thông như Thiết lập Chương trình nghị sự, Sử dụng và Hài lòng, và mô hình truyền thông hai chiều để làm rõ cách thức báo chí phản ánh và tác động đến công chúng về tác hại của rượu, bia. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích tài liệu, phân tích nội dung với khảo sát 2.082 tin, bài từ 10 ấn phẩm báo chí (in và điện tử) trong giai đoạn 2020-2023, tập trung vào các cụm từ khóa như 'Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia' và 'Nghị định 100'. Ngoài ra, nghiên cứu còn thực hiện khảo sát công chúng với 465 phiếu hỏi, phỏng vấn nhóm và phỏng vấn sâu các chuyên gia để đánh giá nhận thức, thành công và hạn chế trong truyền thông. Kết quả luận án góp phần làm rõ những thành công và những vấn đề tồn tại của báo chí trong nhiệm vụ truyền thông về tác hại của rượu, bia, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả thông tin, giúp báo chí chuyển tải các thông điệp khách quan, chân thực, hấp dẫn, củng cố niềm tin của công chúng và đóng góp vào nỗ lực giảm thiểu tác hại của rượu, bia trong xã hội.