
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ
CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Nguyễn Thị Hoàng Hà
ĐA DẠNG THÀNH PHẦN LOÀI SÁN LÁ ĐƠN CHỦ
(MONOGENOIDEA) KÝ SINH Ở CÁ BIỂN
KHU VỰC ĐẢO CÁT BÀ, HẢI PHÒNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC
Hà Nội – 2025

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ
CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Nguyễn Thị Hoàng Hà
ĐA DẠNG THÀNH PHẦN LOÀI SÁN LÁ ĐƠN CHỦ
(MONOGENOIDEA) KÝ SINH Ở CÁ BIỂN
KHU VỰC ĐẢO CÁT BÀ, HẢI PHÒNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC
Ngành: Ký sinh trùng học
Mã số: 9 42 01 05
Xác nhận của Học viện
Khoa học và Công
nghệ
Người hướng dẫn 1
(Ký, ghi rõ họ tên)
PGS.TS. Nguyễn Văn Hà
Người hướng dẫn 2
(Ký, ghi rõ họ tên)
PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hùng
Hà Nội – 2025

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án “Đa dạng thành phần loài sán lá đơn chủ
(Monogenoidea) ký sinh ở cá biển khu vực đảo Cát Bà, Hải Phòng” là công trình
nghiên cứu của chính mình dưới sự hướng dẫn khoa học của tập thể hướng dẫn. Luận
án sử dụng thông tin trích dẫn từ nhiều nguồn tham khảo khác nhau và các thông tin
trích dẫn được ghi rõ nguồn gốc. Các kết quả nghiên cứu của tôi được công bố chung
với các tác giả khác và đã được sự nhất trí của đồng tác giả khi đưa vào luận án. Các
số liệu, kết quả được trình bày trong luận án là hoàn toàn trung thực và chưa được
công bố trong bất kỳ một công trình nào khác ngoài các công trình công bố của tác
giả. Luận án được hoàn thành trong thời gian tôi làm nghiên cứu sinh tại Học viện
Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
Hà nội, ngày 08 tháng 08 năm 2025
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Hoàng Hà

ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc và chân thành tới hai thầy giáo hướng dẫn
tôi là PGS.TS. Nguyễn Văn Hà và PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hùng, hai thầy đã hướng
dẫn tận tình, chỉ bảo, chỉnh sửa chi tiết cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên
cứu để hoàn thành luận án trong thời gian sớm nhất.
Tôi xin chân thành cảm ơn các cán bộ nghiên cứu của Phòng Ký sinh trùng –
Viện Sinh học đã luôn chỉ bảo, động viên tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên
cứu để tôi hoàn thành luận án Tiến sĩ Sinh học.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo, phòng Đào tạo và các phòng chức
năng của Học viện Khoa học và Công nghệ, của Viện Sinh học đã nhiệt tình giúp đỡ
và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo và các cán bộ nghiên cứu của Học
viện Khoa học và Công nghệ cùng với các phòng, ban trong Học viện Khoa học và
công nghệ, Viện Sinh học đã tận tình cung cấp tri thức khoa học, phương pháp nghiên
cứu, phòng thí nghiệm cũng như điều kiện vật chất phục vụ nghiên cứu để tôi hoàn
thành khoá học và công trình nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại Học Văn hoá & Nghệ
thuật Quân đội, Ban Chủ nhiệm khoa cùng các đồng nghiệp trong Khoa Văn hoá cơ
bản, các phòng, khoa, ban của Nhà trường đã tạo nhiều điều kiện tốt nhất để tôi hoàn
thành khoá học.
Tôi xin chân thành cảm ơn quỹ học bổng Novatech do tập đoàn Novatech liên
kết với Học viện Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ
Việt Nam tài trợ năm 2024 giúp tôi có động lực hơn trong nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè đã luôn đồng hành
cùng tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.
Hà nội, ngày 08 tháng 08 năm 2025
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Hoàng Hà

iii
MỤC LỤC
Lời cam đoan ............................................................................................................... i
Lời cảm ơn ................................................................................................................. ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vi
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................. vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... ix
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Lý do chọn đề tài ........................................................................................................ 1
Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................... 2
Nội dung nghiên cứu .................................................................................................. 2
Cơ sở khoa học và thực tiễn của đề tài ....................................................................... 2
Những đóng góp mới của luận án .............................................................................. 3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ............................................................ 4
1.1. Những đặc điểm cơ bản của sán lá đơn chủ ....................................................... 4
1.1.1. Đặc điểm hình thái, cấu tạo ............................................................................. 4
1.1.2. Vòng đời phát triển ........................................................................................... 6
1.1.3. Đặc trưng phân bố ........................................................................................... 8
1.1.4. Tác hại của sán lá đơn chủ .............................................................................. 8
1.2. Lược sử về hệ thống phân loại sán lá đơn chủ trên cá biển ............................... 9
1.2.1. Lược sử nghiên cứu và vị trí phân loại của sán lá đơn chủ .............................. 9
1.2.2. Tình hình nghiên cứu sán lá đơn chủ ở các nước trong khu vực biển Đông . 10
1.2.3. Tình hình nghiên cứu sán lá đơn chủ ở Việt Nam .......................................... 14
1.3. Sơ lược về đặc điểm tự nhiên của vùng biển Cát Bà, Hải Phòng .................... 15
1.3.1. Đặc điểm sinh học khu vực quần đảo Cát Bà và nguồn lợi cá biển .............. 15
1.3.2. Tình hình nghiên cứu sán lá đơn chủ Monogenoidea trên cá biển khu vực đảo
Cát Bà, Hải Phòng ................................................................................................... 18
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................... 20
2.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 20
2.1.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 20
2.1.2. Nội dung nghiên cứu ...................................................................................... 20
2.1.3. Thời gian và địa điểm .................................................................................... 21
2.1.3.1. Thời gian thực hiện .................................................................................... 21
2.1.3.2. Địa điểm ..................................................................................................... 21
2.2. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 21