1
M ĐUỞ Ầ
1. Lý do l a ch n đ tài lu n ánự ọ ề ậ
Ngh y là m t ngh đc bi t, liên quan tr c ti pề ộ ề ặ ệ ự ế đn s c kh eế ứ ỏ
và tính m ng con ng iạ ườ . Do đó, xã h i luôn yêu c u, đòi h i ng iộ ầ ỏ ườ
làm ngh y, bên c nh trình đ chuyên môn v ng vàng, còn ph i cóề ạ ộ ữ ả
l ng tâm, đo đc trong sángươ ạ ứ .
Giáo d c đo đc ngh nghi p cho h c viên trong th i gianụ ạ ứ ề ệ ọ ờ
qua đã đc các các tr ng cao đng, đi h c ngành Quân y th ngượ ườ ẳ ạ ọ ườ
xuyên quan tâm lãnh đo, ch đo th ng nh t c v nh n th c và tạ ỉ ạ ố ấ ả ề ậ ứ ổ
ch c th c hi n. ứựệLà nh ng y, bác sĩ trong t ng lai, l c l ng k c n,ữ ươ ự ượ ế ậ
b sung tr c ti p cho đi ngũ cán b , nhân viên quân y, h c viên cácổ ự ế ộ ộ ọ
tr ng cao đng, đi h c ngành Quân y ngay t khi còn ng i trên ghườ ẳ ạ ọ ừ ồ ế
nhà tr ng ph i th c s v ng vàng v chính tr , t t ng, đo đc.ườ ả ự ự ữ ề ị ư ưở ạ ứ
Th c ti n h n 30 năm đi m i, chúng ta đã đt đc nh ngự ễ ơ ổ ớ ạ ượ ữ
thành t u to l n và toàn di n. Bên c nh đó, Đng ta cũng ch ra tháchự ớ ệ ạ ả ỉ
th c m i liên quan đn v n đ đo đc, l i s ng. Tác đng t m tứ ớ ế ấ ề ạ ứ ố ố ộ ừ ặ
trái c a kinh t th tr ng làm xu t hi n l i s ng th c d ng, coiủ ế ị ườ ấ ệ ố ố ự ụ
tr ng giá tr v t ch t, xem nh giá tr tinh th n, đ cao l i ích cá nhân,ọ ị ậ ấ ẹ ị ầ ề ợ
xem nh trách nhi m xã h i… đang d n đn s xu ng c p v m tẹ ệ ộ ẫ ế ự ố ấ ề ặ
đo đc ngh nghi p m t b ph n không nh ng i th y thu c. ạ ứ ề ệ ở ộ ộ ậ ỏ ườ ầ ố
Tác đng t m t trái c a n n kinh t th tr ng cũng nh c aộ ừ ặ ủ ề ế ị ườ ư ủ
xu th toàn c u hóa và đc bi t do không nghiêm túc trong rèn luy n,ế ầ ặ ệ ệ
ph n đu, m t b ph n h c viên các tr ng cao đng, đi h c ngànhấ ấ ộ ộ ậ ọ ườ ẳ ạ ọ
Quân y đã xu t hi n nh ng bi u hi n đáng báo đng v đo đc, l iấ ệ ữ ể ệ ộ ề ạ ứ ố
s ng nh thái đ th v i chính tr ; gi m sút ni m tin vào m c tiêu,ố ư ộ ờ ơ ớ ị ả ề ụ
lý t ng c a Đng; đ cao ch nghĩa cá nhân, c h i, s ng th cưở ủ ả ề ủ ơ ộ ố ự
d ng, buông th , vi ph m k lu t, sùng bái đng ti n; quay l ng, phụ ả ạ ỷ ậ ồ ề ư ủ
nh n các giá tr văn hóa, đo đc truy n th ng t t đp c a dân t c,ậ ị ạ ứ ề ố ố ẹ ủ ộ
c a quân đi; ti p nh n thi u ch n l c các giá tr t bên ngoài.ủ ộ ế ậ ế ọ ọ ị ừ
Quá trình giáo d c đo đc ngh nghi p cho h c viên cũng cònụ ạ ứ ề ệ ọ
b c l nhi u h n ch , thi u sót làm nh h ng tr c ti p đn k t quộ ộ ề ạ ế ế ả ưở ự ế ế ế ả
giáo d c đo đc ngh nghi p cho h c viên. M c dù, các tr ng đãụ ạ ứ ề ệ ọ ặ ườ
tích c c đi m i song nhìn chung n i dung, ch ng trình v n cònự ổ ớ ộ ươ ẫ
nghèo nàn, ph ng pháp giáo d c còn đn đi u, các hình th c ho tươ ụ ơ ệ ứ ạ
đng th c ti n ch a phong phú đ t o ra môi tr ng giáo d c đoộ ự ễ ư ể ạ ườ ụ ạ
đc ngh nghi p lành m nh, giúp h c viên phát huy vai trò c a mìnhứ ề ệ ạ ọ ủ
trong quan h v i con ng i, v i xã h i.ệ ớ ườ ớ ộ
2
Xu t phát t đòi h i khách quan đó, vi c giáo d c đo đcấ ừ ỏ ệ ụ ạ ứ
ngh nghi p cho h c viên là r t c n thi t, c b n, lâu dài. Đ gópề ệ ọ ấ ầ ế ơ ả ể
ph n vào vi c nghiên c u chuyên sâu nh m đáp ng yêu c u trên,ầ ệ ứ ằ ứ ầ
chúng tôi ch n v n đ ọ ấ ề “Giáo d c đo đc ngh nghi p cho h cụ ạ ứ ề ệ ọ
viên các tr ng cao đng, đi h c ngành Quân y trong b i c nhườ ẳ ạ ọ ố ả
kinh t th tr ng”ế ị ườ làm đ tài cho Lu n án c a mình.ề ậ ủ
2. M c đích và nhi m v nghiên c uụ ệ ụ ứ
M c đích nghiên c uụ ứ
Làm rõ c s lý lu n, th c ti n và đ xu t bi n pháp giáo d cơ ở ậ ự ễ ề ấ ệ ụ
đo đc ngh nghi p cho h c viên các tr ng cao đng, đi h cạ ứ ề ệ ọ ườ ẳ ạ ọ
ngành Quân y trong b i c nh kinh t th tr ng, nh m nâng ch tố ả ế ị ườ ằ ấ
l ng, hi u qu giáo d c y đc cho h c viên góp ph n hình thành vàượ ệ ả ụ ứ ọ ầ
phát tri n nhân cách ng i y, bác sĩ quân đi t ng lai.ể ườ ộ ươ
Nhi m v nghiên c uệ ụ ứ
T ng quan tình hình nghiên c u có liên quan đn đ tài, trên cổ ứ ế ề ơ
s đó rút ra nh ng v n đ lu n án c n ti p t c nghiên c u; xây d ngở ữ ấ ề ậ ầ ế ụ ứ ự
khung lý lu n c a giáo d c đo đc ngh nghi p cho h c viên cácậ ủ ụ ạ ứ ề ệ ọ
tr ng cao đng, đi h c ngành Quân y trong b i c nh kinh t thườ ẳ ạ ọ ố ả ế ị
tr ng; kh o sát, đánh giá th c tr ng và đ xu t các bi n pháp giáoườ ả ự ạ ề ấ ệ
d c đo đc ngh nghi p cho h c viên các tr ng cao đng, đi h cụ ạ ứ ề ệ ọ ườ ẳ ạ ọ
ngành Quân y trong b i c nh kinh t th tr ng; t ch c th c nghi mố ả ế ị ườ ổ ứ ự ệ
s ph m đ ki m ch ng tính kh thi, hi u qu c a bi n pháp.ư ạ ể ể ứ ả ệ ả ủ ệ
3. Khách th , đi t ng, ph m vi nghiên c u ể ố ượ ạ ứ
Khách th nghiên c u:ể ứ
Quá trình giáo d c - đào t oụ ạ các tr ng ở ườ cao đng, đi h cẳ ạ ọ
ngành Quân y trong b i c nh ố ả kinh t th tr ngế ị ườ .
Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ cho h c viên các tr ng ọ ườ cao
đng, đi h cẳ ạ ọ ngành Quân y trong b i c nh kinh ố ả kinh t thế ị
tr ngườ .
Ph m vi, gi i h n nghiên c uạ ớ ạ ứ
V n i dungề ộ nghiên c uứ: Lu n án ậnghiên c u c s lý lu n,ứ ơ ở ậ
th c ti n vàự ễ các bi n pháp ệgiáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ cho
h c viên ọđao tao chinh quy trinh đô cao đng, đi h cẳ ạ ọ ơ các
tr ng ườ cao đng, đi h cẳ ạ ọ ngành Quân y trong b i c nh ố ả kinh tế
th tr ngị ườ .
3
V th i gianề ờ nghiên c uứ: Các t li u, ư ệ s li u ố ệ th ng kê số ử
d ng trong th c tr ng gi i h n ụ ự ạ ớ ạ trong 5 năm, t năm 2015 đnừ ế
2020; các s li u ố ệ đi u tra, kh o sát ề ả th c hi n năm 2019ự ệ .
V đa bàn nghiên c u: ề ị ứ G m 3 tr ng:ồ ườ H c vi n Quân y,ọ ệ
Tr ng Cao đng Quân y 1, Tr ng Cao đng Quân y 2.ườ ẳ ườ ẳ
4. Gi thuy t khoa h cả ế ọ
Giáo d c ụĐĐNN cho h c viên ọcác tr ng CĐ, ĐH ngành Quân yườ là
m t nhi m v quan tr ng trong GD-ĐT.ộ ệ ụ ọ Hi n nay, v n đ GDệ ấ ề ĐĐNN
cho h c viênọ đang còn nh ng h n ch , b t c p do nhi u nguyên nhânữ ạ ế ấ ậ ề
khác nhau. N uế d a trên cách ti p c n ch đo ự ế ậ ủ ạ ho t đng ạ ộ - nhân cách,
quá trình giáo d c - đào t oụ ạ h c viên các tr ng ọ ở ườ cao đng, đi h cẳ ạ ọ
ngành Quân y và áp d ng các bi n pháp ụ ệ giáo d c c t lõiụ ố nh nâng d nư ầ
tính hi n đi c a n i dung đn đa d ng hóa các ph ng pháp, hình th cệ ạ ủ ộ ế ạ ươ ứ
giáo d c theo h ng tăng c ng các ho t đng tr i nghi m, th c hànhụ ướ ườ ạ ộ ả ệ ự
lâm sàng, phát huy vai trò c a các t ch c, các l c l ng, k t h p ch tủ ổ ứ ự ượ ế ợ ặ
ch gi a giáo d c và t giáo d c, xây d ng môi tr ng s ph m tíchẽ ữ ụ ự ụ ự ườ ư ạ
c cự... thì ch t l ng ấ ượ giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ cho h c viên sọ ẽ
đc nâng cao, đáp ng m c tiêu, yêu c u đào t o ng i th y thu cượ ứ ụ ầ ạ ườ ầ ố
trong b i c nh kinh t th tr ng. ố ả ế ị ườ
5. Ph ng pháp lu n và ph ng pháp nghiên c uươ ậ ươ ứ
Ph ng pháp lu n:ươ ậ Lu n án đc th c hi n d a trên c sậ ượ ự ệ ự ơ ở
ph ng pháp lu n duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s c a chươ ậ ậ ệ ứ ậ ị ử ủ ủ
nghĩa Mác - Lênin, t t ng H Chí Minh v giáo d c và các quanư ưở ồ ề ụ
đi m ti p c n h th ng và c u trúc, ti p c n l ch s và logic, ti pể ế ậ ệ ố ấ ế ậ ị ử ế
c n ho t đng và nhân cách; ti p c n liên ngành.ậ ạ ộ ế ậ
Ph ng pháp nghiên c u:ươ ứ Đ tài s d ng t ng h p cácề ử ụ ổ ợ
ph ng pháp nghiên c u c a khoa h c chuyên ngành và liên ngành,ươ ứ ủ ọ
bao g m: Các ph ng pháp nghiên c u lý thuy t; các ph ng phápồ ươ ứ ế ươ
nghiên c u th c ti n; các phứ ự ễ ng pháp h trươ ỗ ợ.
6. Nh ng đóng góp m i c a đ tàiữ ớ ủ ề
Lu n án t p trung nghiên c u, lu n gi i, làm sáng t nh ng v nậ ậ ứ ậ ả ỏ ữ ấ
đ lý lu n, th c ti n c a ề ậ ự ễ ủ giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ cho h c viên cácọ
tr ng cao đng, đi h c ngành Quân y trong b i c nh ườ ẳ ạ ọ ố ả kinh t th tr ngế ị ườ ,
nh : ư
Xây d ng ựvà làm rõ m t s khái ni m, c u trúc, ộ ố ệ ấ h th ngệ ố
chu n m c ẩ ự đo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ ngành Quân y.
4
Khái quát n i dung, ph ng pháp, hình th c ộ ươ ứ giáo d c ụđo đcạ ứ
ngh nghi pề ệ đng th i cồ ờ h ra các y u t tác đng t i ỉ ế ố ộ ớ giáo d c ụđoạ
đc ngh nghi pứ ề ệ cho h c viên ọcác tr ng cao đng, đi h c ngànhườ ẳ ạ ọ
Quân y trong b i c nh ố ả kinh t th tr ngế ị ườ .
Qua phân tích làm rõ các v n đ v th c tr ng, nguyên nhânấ ề ề ự ạ
c a ủđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ và giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ t đóừ
xây d ng h th ng các bi n pháp giáo d c đng b , giúp các ch thự ệ ố ệ ụ ồ ộ ủ ể
giáo d c v n d ng trong th c ti n.ụ ậ ụ ự ễ
T ch c th c nghi m s ph m đ ki m ch ng tính hi u qu ,ổ ứ ự ệ ư ạ ể ể ứ ệ ả
kh thi c a bi n pháp đc đ xu t.ả ủ ệ ượ ề ấ
7. Ý nghĩa lý lu n và th c ti n c a đ tàiậ ự ễ ủ ề
V m t lý lu n:ề ặ ậ Lu n án đã h th ng hóa, góp ph n phát tri nậ ệ ố ầ ể
lý lu n c a ậ ủ giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ nh m th c hi n có k t quằ ự ệ ế ả
m c tiêu, nhi m v giáo d c h c viên đt raụ ệ ụ ụ ọ ặ . Qua đó, nâng cao ch tấ
l ng ượ giáo d c - đào t oụ ạ ởcác tr ng ườ cao đng, đi h c ẳ ạ ọ ngành Quân y
trong b i c nh ố ả kinh t th tr ngế ị ườ .
V m t th c ti n:ề ặ ự ễ Lu n án có th dùng làm tài li u thamậ ể ệ
kh o trong nghiên c u và gi ng d y ả ứ ả ạ giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ
t i các nhà tr ng thu c ngành y; nh ng k t qu nghiên c u c aạ ườ ộ ữ ế ả ứ ủ
Lu n án cũng có ý nghĩa khuy n ngh đ các c p lãnh đo, qu n lý,ậ ế ị ể ấ ạ ả
các nhà giáo d c tham kh o trong quá trình ti n hành giáo d c ụ ả ế ụ h cọ
viên các tr ng ườ cao đng, đi h cẳ ạ ọ ngành Quân y.
8. K t c u c a lu n ánế ấ ủ ậ
K t c u c a lu n án g m: M đu, 5 ch ng (20 ti t), k tế ấ ủ ậ ồ ở ầ ươ ế ế
lu n, ki n ngh , danh m c công trình khoa h c c a tác gi , danh m cậ ế ị ụ ọ ủ ả ụ
tài li u tham kh o và ph l c.ệ ả ụ ụ
Ch ng 1ươ
T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U CÓ LIÊN QUAN ĐNỔ Ứ Ế
Đ TÀI LU N ÁNỀ Ậ
1.1. T ng quan k t qu c a các nghiên c u có liên quan t i đổ ế ả ủ ứ ớ ề
tài
1.1.1. Nh ng ữcông trinh nghiên c u v đo đc nghứ ề ạ ứ ề
nghi p và giáo d c đo đc ngh nghi p ngành yệ ụ ạ ứ ề ệ
1.1.1.1. Nh ng ữcông trinh nghiên c u v đo đc nghứ ề ạ ứ ề
nghi p ngành yệ
5
Tiêu bi u nh các công trình c a Thomas Sydenhanể ư ủ (1624), sách
Ph ng pháp đi u tr t t;ươ ề ị ố Tatsuo Kuroyanagi, bài báo khoa h cọ
“Nghiên c u và đánh giá s bi n đi l ch s c a y đc - nh ng tháchứ ự ế ổ ị ử ủ ứ ữ
th c c a h i Y h c th gi i” ứ ủ ộ ọ ế ớ (2014).
Vi t Nam Ở ệ giá tr nhân văn Vi t Nam luôn là c s hình thành,ị ệ ơ ở
nuôi d ng và phát tri n ưỡ ể đo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ ngành y tiêu bi u ểcó
b c danh y nhạ ư Tu Tĩnh, ệLê H u Trác, Nguy n Đình Chi uữ ễ ể . Bên
c nh đó còn có các tác gi : ạ ả Ngô Gia Hy (1995), sách Ngu n g c c a yồ ố ủ
đc: S đóng góp c a n n y h c vào văn hóa Vi t Namứ ự ủ ề ọ ệ ; Quý Long,
Kim Thư (2013), sách Nh ng b c th y n i danh v y đcữ ậ ầ ổ ề ứ ; Lê Th Lýị
(2016), Đo đc ng i th y thu c x a và nayạ ứ ườ ầ ố ư ; Nguy n Th Nghĩa,ễ ế
Nguy n Th Bích Th yễ ị ủ (2016), sách T t ng nhân văn và tri t lý yư ưở ế
đcứ... Các tác gi đã ch ra r ng dù th i đi nào, ch u nh h ngả ỉ ằ ở ờ ạ ị ả ưở
c a tri t lý nào đi chăng n a thì nguyên lý b t h c a các th y thu củ ế ữ ấ ủ ủ ầ ố
v n ph i là ch a b nh c u ng i, luôn đt tính m ng, s c kh e c aẫ ả ữ ệ ứ ườ ặ ạ ứ ỏ ủ
b nh nhân lên trên h t. ệ ế
1.1.1.2. Nh ng nghiên c u v giáo d c đo đc ngh nghi p ngànhữ ứ ề ụ ạ ứ ề ệ
y
K t qu nghiên c u c a các tác gi nhế ả ứ ủ ả ư Lê Ng c Tr ngọ ọ (1999),
sách Quy đnh v y đc và tiêu chu n ph n đuị ề ứ ẩ ấ ấ ; Nguy n Thanh T nhễ ị
(2017), sách Nâng cao y đc bác sĩ quân yứ đn v c s trong quânở ơ ị ơ ở
đi hi n nayộ ệ ; Lê Thu Hà (2020), đ tài c p nhà n c ề ấ ướ Nghiên c u gi iứ ả
pháp nâng cao ph m ch t, năng l c c a đi ngũ cán b quân y trongẩ ấ ự ủ ộ ộ
chăm sóc s c kh e b đi và nhân dân th i k mứ ỏ ộ ộ ờ ỳ ớ;, Nguy n H ngễ ồ
Giang (2009), đ tài c p B Qu c phòng ề ấ ộ ố Nâng cao ch t l ng công tácấ ượ
Đng, công tác Chính tr góp ph n b i d ng y đc các b nh vi nả ị ầ ồ ưỡ ứ ở ệ ệ
quân đi trong tình hình m i; ộ ớ Lê Th Lýị (2011), lu n án ti n sĩ Tri tậ ế ế
h cọ Nâng cao đo đc ng i th y thu c trong đi u ki n hi n nay ạ ứ ườ ầ ố ề ệ ệ ở
n c taướ ; Lâm Văn Đngồ (2015), lu n án ti n sĩ Tri t h cậ ế ế ọ Giáo d cụ
đo đc cho ng i th y thu c Vi t Nam trong trong giai đo n hi nạ ứ ườ ầ ố ở ệ ạ ệ
nay, Vũ Hoài Nam (2015), lu n án ti n sĩ Giáo d c h c ậ ế ụ ọ Phát tri n yể
đc c a ng i th y thu c quân đi hi n nayứ ủ ườ ầ ố ộ ệ ... Các tác gi đã ch raả ỉ
nh ng h n ch trong ữ ạ ế giáo d c ụđo đc ngh nghi pạ ứ ề ệ ngành y hi n nayệ
nh : ch m thay th nh ng ch tr ng chính sách c a Đng và Nhàư ậ ế ữ ủ ươ ủ ả
n c; công tác ki m tra, giám sát ch a th ng xuyên, nghiêm túc; cácướ ể ư ườ
hi n t ng vi ph m quy đnh hành ngh , vi ph m ệ ượ ạ ị ề ạ đo đc nghạ ứ ề
nghi pệ ch a có nh ng bi n pháp x lý nghiêm minh đ s c răn đe;ư ữ ệ ử ủ ứ
