VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
LÊ TUYẾT MAI
KỸ NĂNG QUẢN LÝ DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TIỂU HỌC
Ngành : Tâm lý học
Mã số : 9.31.04.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÂM LÝ HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : 1. PGS.TS. Nguyễn Xuân Thức
2. TS. Dƣơng Thị Thoan
Hà Nội - 2019
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các dữ
liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án trung thực chưa từng công bố
trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận án
Lê Tuyết Mai
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN NH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ KỸ NĂNG
QUẢN LÝ DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TIỂU HỌC .......... 8
1.1. Các nghiên cứu trên thế giới ........................................................................... 8
1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam .......................................................................... 13
Chƣơng 2: SỞ LUẬN VỀ KỸ NĂNG QUẢN DẠY HỌC
CỦA HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG TIỂU HỌC ............................................... 21
2.1. Kỹ năng ......................................................................................................... 21
2.2. Kỹ năng quản lý ............................................................................................ 28
2.3. Quản lý dạy học ở tiểu học ............................................................................ 31
2.4. Kỹ năng quản lý dạy học của Hiệu trưởng Tiểu học .................................... 36
2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng quản dạy học của Hiệu trưởng
tiểu học ................................................................................................................. 45
Chƣơng 3: TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 57
3.1. Tổ chức nghiên cứu ....................................................................................... 57
3.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 63
3.3. Tiêu chí thang đo đánh giá kỹ năng quản dạy học của Hiệu trưởng
trường tiểu học ..................................................................................................... 73
Chƣơng 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN VỀ KỸ NĂNG
QUẢN LÝ DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG TIỂU HỌC ........................... 78
4.1. Thực trạng kỹ năng quản lý dạy học của hiệu trưởng tiểu học ..................... 78
4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng quản dạy học của Hiệu trưởng
trường Tiểu học .................................................................................................. 107
4.3. Các chân dung tâm lý điển hình về kỹ năng quản lý dạy học ..................... 126
4.4. Kết quả thực nghiệm tác động .................................................................... 134
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 141
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ .............. 144
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 145
BẢNG DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
TT
Các từ viết tắt
Viết đầy đủ
1
CBQL
Cán bộ quản
2
DH
Dạy học
3
ĐB
Đồng bằng
4
ĐC
Đối chứng
5
ĐH
Đại học
6
ĐTB
Điểm trung bình
7
ĐLC
Độ lệch chuẩn
8
HT
Hiệu trưởng
9
KN
Kỹ năng
10
KNQLDH
Kỹ năng quản lý dạy học
11
MN
Miền núi
12
TB
Thứ bậc
13
TD
Trung du
14
TN
Thực nghiệm
15
SĐH
Sau đại học
16
VB
Ven biển
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1: Phân bố mẫu khách thể nghiên cứu ................................................ 58
Bảng 4.1 Mức độ đánh giá của Hiệu trưởng về kỹ năng quản lý dạy học ...... 78
Bảng 4.2: Đánh giá về mức độ kỹ năng quản dạy học của Hiệu trưởng
tiểu học theo các biến số ....................................................................... 81
Bảng 4.3: Mức độ kỹ năng lập kế hoạch dạy học theo các biến số ................ 84
Bảng 4.4: Mức độ của kỹ năng tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học theo
các biến số ............................................................................................. 86
Bảng 4.5: Mức độ của kỹ năng kiểm tra việc thực hiện kế hoạch dạy học
theo các biến số ..................................................................................... 88
Bảng 4.6: Mức độ biểu hiện kỹ năng giải quyết các tình huống trong quản
lý dạy học theo các biến số ................................................................... 89
Bảng 4.7: Mức độ biểu hiện kỹ năng lập kế hoạch dạy học của Hiệu
trưởng tiểu học ...................................................................................... 91
Bảng 4.8: Mức độ biểu hiện của knăng tổ chức thực hiện kế hoạch dạy
học của Hiệu trưởng tiểu học ................................................................ 94
Bảng 4.9: Mức độ biểu hiện kỹ năng kiểm tra thực hiện kế hoạch dạy học
của Hiệu trưởng tiểu học ....................................................................... 96
Bảng 4.10: Mức độ biểu hiện kỹ năng giải quyết các tình huống quản
dạy học của Hiệu trưởng tiểu học ......................................................... 98
Bảng 4.11: Kết quả thực trạng KNQLDH của Hiệu trưởng qua việc giải
quyết tình huống .................................................................................. 101
Bảng 4.12: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan thuộc về người
hiệu trưởng đến kỹ năng quản lý dạy học ........................................... 107
Bảng 4.13: Mức độ ảnh hưởng của yếu tố tính tích cực hành vi của Hiệu
trưởng trong hoạt quản lý dạy học đến kỹ năng quản lý dạy học ....... 109