Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Khai thác mạng Edmodo hỗ trợ học tập hàm số, phương trình mũ và logarit cho học sinh lớp 12 THPT

Chia sẻ: Ganuongmuoixa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận về học tập trên mạng xã hội học tập của học sinh, thiết kế và biên tập học liệu điện tử (HLĐT) nội dung “Hàm số, phương trình mũ và logarit” trên mạng Edmodo góp phần nâng cao chất lượng học tập môn Toán cho học sinh lớp 12 THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Khai thác mạng Edmodo hỗ trợ học tập hàm số, phương trình mũ và logarit cho học sinh lớp 12 THPT

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VŨ THỊ THU HIỀN KHAI THÁC MẠNG EDMODO HỖ TRỢ HỌC TẬP HÀM SỐ, PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ LOGARIT CHO HỌC SINH LỚP 12 THPT LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VŨ THỊ THU HIỀN KHAI THÁC MẠNG EDMODO HỖ TRỢ HỌC TẬP HÀM SỐ, PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ LOGARIT CHO HỌC SINH LỚP 12 THPT Ngành: Lý luận và Phương pháp giảng dạy bộ môn Toán Mã số: 8.14.01.11 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. TRỊNH THỊ PHƯƠNG THẢO THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng các kết quả trình bày trong luận văn này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài đã công bố. Tôi cũng xin cam đoan rằng các tài liệu trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, ngày 9 tháng 5 năm 2019 Tác giả luận văn Vũ Thị Thu Hiền Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Trước hết, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với TS.Trịnh Thị Phương Thảo cô giáo đã nhiệt tình hướng dẫn em hoàn thành luận văn trong thời gian qua. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, Lãnh đạo phòng Đào tạo Sau Đại học, trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, cùng quý thầy cô giáo đã tham gia giảng dạy trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và hoàn thành các chuyên đề thạc sĩ khóa K25, chuyên ngành Lý luận và Phương pháp giảng dạy bộ môn Toán tại Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Tác giả xin cảm ơn quý thầy, cô trong Ban Giám hiệu, tổ Toán trường THPT Nguyễn Đức Thuận, Huyện Vụ Bản, Tỉnh Nam Định đã giúp đỡ và tạo điều kiện trong quá trình tiến hành thực nghiệm sư phạm. Tuy đã có nhiều cố gắng, luận văn chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót cần được góp ý, sửa chữa. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô giáo và bạn đọc. Thái Nguyên,ngày 9 tháng 5 năm 2019 Tác giả luận văn Vũ Thị Thu Hiền MỤC LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ ................................................................ vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Khách thể nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ............ 2 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 7. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ............................................ 5 1.1. Định hướng ứng dụng CNTT&TT trong dạy học ........................................ 5 1.1.1. Định hướng chung ..................................................................................... 5 1.1.2. Một số vấn đề về ứng dụng CNTT&TT trong dạy học Toán ................... 6 1.2. Một số mạng xã hội học tập trên thế giới và Việt Nam hiện nay ................. 7 1.2.1. Google Classroom ..................................................................................... 7 1.2.2. Coursera ..................................................................................................... 8 1.2.3. Lynda ......................................................................................................... 9 1.2.4. Udemy........................................................................................................ 9 1.2.5. Edumall .................................................................................................... 10 1.2.6. Lynda ....................................................................................................... 10 1.2.7. Edmodo .................................................................................................... 11 1.3. Tổng quan về mạng Edmodo ...................................................................... 12 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.3.1. Lịch sử hình thành mạng Edmodo ........................................................... 12 1.3.2. Các tính năng của mạng Edmodo ............................................................ 12 1.3.3. Học tập trong mạng Edmodo ................................................................... 15 1.4. Thực trạng về việc khai thác mạng Edmodo vào hỗ trợ HS lớp 12 THPT học Toán ............................................................................................................ 18 1.4.1. Thực trạng về việc sử dụng mạng Edmodo trong học Toán của HS lớp 12 THPT ............................................................................................................ 19 1.4.2. Quan điểm về tài liệu phục vụ việc học tập ............................................ 23 1.5. Kết luận chương 1....................................................................................... 25 Chương 2. KHAI THÁC MẠNG EDMODO HỖ TRỢ HỌC TẬP CHỦ ĐỀ “HÀM SỐ, PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ LOGARIT” CHO HS LỚP 12 THPT ........................................................................................................... 27 2.1. Nội dung, chuẩn kiến thức kĩ năng chủ đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit ............................................................................................................ 27 2.2. Định hướng khai thác mạng Edmodo hỗ trợ HS lớp 12 học tập môn Toán ..... 29 2.3. Xây dựng học liệu điện tử nội dung “Hàm số, phương trình mũ và logarit” thông qua việc khai thác mạng Edmodo .......................................... 30 2.3.1. Xây dựng học liệu điện tử học nội dung lí thuyết chuyên đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” thông qua việc khai thác mạng Edmodo ............. 30 2.3.2. Xây dựng học liệu điện tử học nội dung bài tập chuyên đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” thông qua việc khai thác mạng Edmodo ........... 34 2.3.3. Xây dựng học liệu điện tử học nội dung ôn tập kiểm tra chuyên đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” thông qua việc khai thác mạng Edmodo ............................................................................................................. 40 2.4. Xây dựng phương án khai thác mạng Edmodo trong học Toán của HS lớp 12 ngoài giờ lên lớp ............................................................................ 46 2.4.1. Phương án học có hướng dẫn trực tiếp của GV .................................. 47 2.4.2. Phương án học không có hướng dẫn trực tiếp của GV ...................... 49 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.4.3. Phương án học sinh học độc lập .............................................................. 52 2.4.4. Phương án HS hoạt động học theo nhóm ............................................ 55 2.5. Kết luận chương 2 ..................................................................................... 58 Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM....................................................... 59 3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ................................................................. 59 3.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm ................................................................. 59 3.2.1. Tài liệu thực nghiệm sư phạm ................................................................. 59 3.2.2. Tập huấn cho GV và HS nhóm thực nghiệm .......................................... 59 3.2.3. Điều tra, phỏng vấn GV và HS................................................................ 60 3.2.4. Cho HS học tập thông qua việc khai thác mạng Edmodo .................. 60 3.2.5. Tổ chức dạy học các giáo án đã soạn ................................................... 60 3.3. Tổ chức thực nghiệm .................................................................................. 71 3.3.1. Chọn lớp thực nghiệm ............................................................................. 71 3.3.2. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ........................................................ 72 3.4. Kết quả thực nghiệm sư phạm .................................................................... 73 3.4.1. Chọn mẫu thực nghiệm sư phạm .......................................................... 73 3.4.2. Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm .................................................. 74 3.5. Kết luận chương 3 ..................................................................................... 78 KẾT LUẬN....................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 80 PHỤ LỤC ........................................................................................................... 1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 CNTT Công nghệ thông tin 2 CNTT&TT Công nghệ thông tin và truyền thông 3 ĐC Đối chứng 4 GV Giáo viên 5 HLĐT Học liệu điện tử 6 HS Học sinh 7 MTĐT Máy tính điện tử 8 PPDH Phương pháp dạy học 11 THPT Trung học phổ thông 9 TN Thực nghiệm 10 TNSP Thực nghiêm sư phạm 12 UDCNTT&TT Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Danh sách các trường và số lượng GV tham gia khảo sát ... 19 Bảng 1.2. Số lượng HS tham gia khảo sát ở trường THPT Nguyễn Đức Thuận ........................................................................... 19 Bảng 1.3. Các hoạt động khi tham gia lớp học trực tuyến của HS lớp 12 .......................................................................................... 20 Bảng 1.4. Đánh giá của GV về ý thức học tập Toán của HS lớp 12 .... 20 Bảng 1.5. Lý do HS không tham gia các lớp học trực tuyến ................ 22 Bảng 1.6. Ý kiến của HS về tài liệu hướng dẫn ôn tập môn Toán ....... 23 Bảng 1.7. Ý kiến của GV về trang web hỗ trợ HS học tập Toán ......... 24 Bảng 3.1. Thống kê kết quả học tập của HS lớp TN và ĐC trước khi TNSP..................................................................................... 74 Bảng 3.2. Phân bố điểm của lớp TN và lớp ĐC sau khi TNSP ............ 75 Bảng 3.3. Phân bố tần suất luỹ tích hội tụ lùi sau khi TN .................... 76 Bảng 3.4. Số liệu thống kê của lớp 12A2 (TN) và lớp 12A5 (ĐC) ...... 76 Bảng 3.5. Kết quả số liệu thống kê của hai lớp 12A2 và 12A5 ........... 77 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 1.1. Biểu đồ thể hiện việc tham gia các lớp học trực tuyến của HS lớp 12 ................................................................................. 20 Hình 1.2. Kết quả tìm hiểu HS về hiệu quả và thích học trực tuyến của các lớp học trực tuyến ........................................................ 21 Hình 1.3. Kết quả ý kiến thăm dò quan điểm về việc sử dụng lớp học trực tuyến trong dạy và học ............................................... 23 Hình 2.1: Định nghĩa Logarit ............................................................. 32 Hình 2.2: Các tính chất, quy tắc tính logarit. .................................. 32 Hình 2.3: Ôn tập lí thuyết Logarit ..................................................... 33 Hình 2.4: Bài tập củng cố lí thuyết Logarit ....................................... 33 Hình 2.5: Sơ đồ tư duy Logarit .......................................................... 34 Hình 2.6: Giải phương trình logarit bằng phương pháp đưa về cùng cơ số ........................................................................................ 36 Hình 2.7: Ví dụ giải phương trình Logarit bằng phương pháp đưa về cùng cơ số .......................................................................... 37 Hình 2.8: Bài tập GV giao dưới dạng trắc nghiệm. ........................... 37 Hình 2.9: Bài tập GV giao dưới dạng tự luận. ................................... 38 Hình 2.10: Bài tập HS trao đổi ............................................................ 39 Hình 2.11: Bài tập trắc nghiệm ............................................................ 40 Hình 2.12: Bài kiểm tra tự luận nội dung “Hàm số mũ, hàm số lũy thừa, hàm số logarit” ................................................................... 41 Hình 2.13: Bài kiểm tra trắc nghiệm nội dung “tính đơn điệu, cực trị, GTLN, GTNN” của hàm số mũ, hàm số lũy thừa, hàm số Logarit. .............................................................................. 42 Hình 2.14: Bài kiểm tra giải phương trình mũ bằng phương pháp đưa về cùng cơ số .......................................................................... 43 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Hình 2.15: Bài kiểm tra trắc nghiệm giải phương trình mũ bằng phương pháp đặt ẩn phụ .................................................................. 43 Hình 2.16: Bài kiểm tra trắc nghiệm giải phương trình Logarit bằng phương pháp sử dụng tính đơn điệu của hàm số ............... 44 Hình 2.17: Bài kiểm tra trắc nghiệm giải phương trình mũ bằng phương pháp Logarit hóa ................................................................ 44 Hình 2.18: Bảng theo dõi kết quả học tập của HS ............................... 45 Hình 2.19: Bảng theo dõi kết quả học tập của học sinh ...................... 46 Hình 2.20: Phương án học có sự hướng dẫn trực tiếp của GV. ........... 48 Hình 2.21: Ví dụ về học có sự hướng dẫn trực tiếp của GV. .............. 49 Hình 2.22: Các bước giải phương trình Logarit bằng phương pháp đặt ẩn phụ................................................................................. 50 Hình 2.23: Ví dụ minh họa giải phương trình mũ bằng phương pháp đưa về cùng cơ số ..................................................................... 51 Hình 2.24: Bài kiểm tra trắc nghiệm phần lũy thừa ............................ 52 Hình 2.25: Bài kiểm tra trắc nghiệm phần logarit ............................... 53 Hình 2.26: Giải phương trình mũ bằng phương pháp đưa về cùng cơ số ........................................................................................ 54 Hình 2.27: Bài tập GV giao cho nhóm HS trung bình ........................ 56 Hình 2.28: Bài làm của HS trong nhóm ............................................ 56 Hình 2.29: Học sinh chia sẻ và trao đổi nhau về bài tập .................. 57 Hình 2.30: Học sinh đưa ra bài tập khó cùng nhau trao đổi ............ 58 Biểu đồ 3.1. Biểu đồ so sánh kết quả học tập môn Toán ở lớp 11 ......... 74 của HS hai lớp 12A2 và 12A5 ................................................................ 74 Biểu đồ 3.2. Đường biểu diễn tần suất luỹ tích hội tụ lùi sau khi TN .... 76 Bảng 3.4: Số liệu thống kê của lớp 12A2 (TN) và lớp 12A5 (ĐC) ........ 76 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế với những ảnh hưởng của xã hội tri thức và toàn cầu hóa tạo ra những cơ hội nhưng đồng thời lại đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo dục. Trong thời đại công nghệ 4.0 cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật, việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong giáo dục là xu thế tất yếu. Chỉ thị 29/2001/CT - BGD&ĐT nêu rõ: “Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ thông tin có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phương pháp, phương thức dạy và học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập”.[3] Vấn đề sử dụng công nghệ thông tin (CNTT) để công nghệ hoá quá trình dạy học, tích cực hoá hoạt động nhận thức của học sinh (HS) nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đã trở thành một xu thế phát triển mạnh mẽ trên thế giới nhằm góp phần đổi mới nội dung dạy học, đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) và hình thức tổ chức dạy học. Chỉ thị số 58 CT/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khóa VIII đã chỉ rõ: “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục và đào tạo ở các cấp học, bậc học, ngành học. Phát triển các hình thức đào tạo từ xa phục vụ cho nhu cầu học tập của toàn xã hội”.[1] Edmodo là mạng xã hội học tập lớn nhất trên thế giới được phát triển từ năm 2008, hiện nay đã có hơn 60,000,000 người dùng đến từ các quốc gia khác nhau. Ứng dụng điện thoại của phần mềm này cũng được tải nhiều trên hệ điều hành IOS và Android, tạo điều kiện thuận lợi cho việc dạy và học ở mọi nơi, mọi lúc. Ở Việt Nam, mạng xã hội học tập Edmodo được nghiên cứu và đưa vào giảng dạy rộng tại các trường Đại học, tuy nhiên trong lĩnh vực Toán học đặc biệt là chương trình giáo dục phổ thông chưa có nhiều nghiên cứu về việc sử dụng Edmodo vào hỗ trợ học tập cho HS. Chủ đề kiến thức “Hàm số, phương trình mũ và logarit” là chủ đề khó đối với HS trung học phổ thông (THPT). Phân phối chương trình chủ đề này chiếm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
một thời gian rất ít nên việc nắm vững lý thuyết và vận dụng vào làm bài tập đối với học sinh là khó khăn. Vì vậy, nếu chỉ học trên lớp thì nhiều HS gặp không ít sai sót khi làm bài tập và ghi nhớ kiến thức. Do vậy, việc tăng cường thời gian học tập nội dung này cho HS là cần thiết. Với những lí do trên, tôi đã chọn đề tài: “Khai thác mạng Edmodo hỗ trợ học tập hàm số, phương trình mũ và logarit cho học sinh lớp 12 THPT” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về học tập trên mạng xã hội học tập của học sinh, thiết kế và biên tập học liệu điện tử (HLĐT) nội dung “Hàm số, phương trình mũ và logarit” trên mạng Edmodo góp phần nâng cao chất lượng học tập môn Toán cho học sinh lớp 12 THPT. 3. Khách thể nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình dạy học môn Toán ở lớp 12 THPT chủ đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” với sự hỗ trợ của CNTT&TT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Việc khai thác một số ứng dụng của mạng Edmodo hỗ trợ HS lớp 12 THPT học tập môn Toán. 3.3. Phạm vi nghiên cứu Việc khai thác các ứng dụng trên mạng Edmodo trong học tập là rất rộng. Trong phạm vi đề tài, chúng tôi chỉ tập trung vào việc thiết kế, biên tập HLĐT với nội dung kiến thức môn Toán 12 chủ đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” và khai thác một số ứng dụng trên mạng xã hội học tập Edmodo để hỗ trợ HS lớp 12 học với nguồn HLĐT nói trên. 4. Giả thuyết khoa học Nếu thiết kế, biên tập hệ thống HLĐT chủ đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” theo hướng phân hóa, có tính tương tác phù hợp với môi trường lớp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
học ảo trên Edmodo và đề xuất được các hướng dẫn sư phạm khai thác một số ứng dụng của mạng xã hội học tập Edmodo trong việc học của HS thì sẽ làm phong phú thêm môi trường học tập, góp phần nâng cao chất lượng học Toán cho HS lớp 12 THPT. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu (1). Nghiên cứu cơ sở lý luận về học tập môn Toán trên Edmodo và kết quả khai thác mạng xã hội học tập Edmodo trong dạy học trên thế giới và ở Việt Nam. (2). Điều tra, khảo sát thực trạng khai thác mạng xã hội học tập Edmodo trong hỗ trợ HS lớp 12 học Toán hiện nay. (3). Thiết kế, biên tập hệ thống HLĐT Toán 12 chủ đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” có tính phân hóa, tính tương tác, cấu trúc, cách thức sử dụng phù hợp nhằm hỗ trợ HS lớp 12 học Toán thông qua mạng xã hội học tập Edmodo. (4). Đề xuất các phương án khai thác một số ứng dụng trên mạng xã hội học tập Edmodo với hệ thống HLĐT đã xây dựng để hỗ trợ HS lớp 12 học Toán. (5). Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm nghiệm tính hiệu quả của các phương án do luận văn đề xuất. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận - Tìm hiểu nghiên cứu tài liệu về các vấn đề liên quan đến đề tài của luận văn. 6.2. Phương pháp điều tra và khảo sát thực tiễn - Tìm hiểu thực tiễn việc học Toán của học sinh lớp 12 trường phổ thông nhằm phát hiện vấn đề nghiên cứu. - Trao đổi với GV có nhiều kinh nghiệm trong công tác về khả năng học tập của học sinh lớp 12 THPT trong việc sử dụng mạng xã hội học tập Edmodo. 6.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Thực nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng tính khả thi và hiệu quả của đề tài. 7. Cấu trúc luận văn Ngoài phần “Mở đầu”, “Kết luận” và “Danh mục tài liệu tham khảo”, nội dung chính của luận văn được trình bày trong ba chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn Chương 2: Khai thác mạng Edmodo hỗ trợ học tập chủ đề “Hàm số, phương trình mũ và logarit” cho học sinh lớp 12 THPT Chương 3: Thực nghiệm sư phạm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1. Định hướng ứng dụng CNTT&TT trong dạy học 1.1.1. Định hướng chung Trong “Chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo đến năm 2010” của Bộ Giáo dục - Đào tạo đã yêu cầu ngành giáo dục phải từng bước phát triển giáo dục dựa trên Công nghệ thông tin, “Công nghệ thông tin và đa phương tiện sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong quản lý hệ thống giáo dục, trong chuyển tải nội dung chương trình đến người học, thúc đẩy cuộc cách mạng về phương pháp dạy và học”. Để cụ thể hóa định hướng trên, trong các văn bản về nhiệm vụ năm học BGD&ĐT đã xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm về UDCNTT trong dạy học như: “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT hỗ trợ đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, kiểm tra đánh giá trong tất cả các môn học. Ưu tiên triển khai các giải pháp mang tính đồng bộ (bao gồm kho học liệu số, bài giảng e-learning, phần mềm thiết kế bài giảng điện tử, phần mềm mô phỏng, thí nghiệm ảo và phần mềm dạy học)” và “Phát động, khuyến khích GV xây dựng ngân hàng câu hỏi trực tuyến, tư liệu, tài liệu, sách điện tử đóng góp vào kho học liệu số của ngành và hệ tri thức Việt số hóa quốc gia; triển khai hệ thống thi trực tuyến các môn học phục vụ học sinh và GV từ lớp 1 đến lớp 12”; “Tiếp tục triển khai giải pháp trường học điện tử, lớp học điện tử (các giải pháp giáo dục thông minh) ở những nhà trường có điều kiện nhằm ứng dụng những công nghệ tiên tiến, đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy - học; triển khai mô hình ứng dụng CNTT trong trường phổ thông theo hướng dẫn của Bộ GDĐT”. [5] Cùng với sự phát triển như vũ bão của CNTT&TT, việc nghiên cứu và triển khai các thế mạnh của CNTT&TT nhằm hỗ trợ quá trình dạy học đã được các quốc gia và các nhà giáo dục quan tâm. Trong giáo dục UDCNTT&TT đã góp phần đổi mới phương pháp dạy và học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.1.2. Một số vấn đề về ứng dụng CNTT&TT trong dạy học Toán Sự ra đời của Internet đã mở ra một kỉ nguyên mới trong việc UDCNTT&TT trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, kinh tế,…trong đó có giáo dục. CNTT&TT đã xâm nhập vào mọi ngóc ngách của cuộc sống và trở thành một yếu tố then chốt làm thay đổi các hoạt động kinh tế và xã hội, trở thành công cụ đắc lực không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Trong dạy học môn Toán, với sự hỗ trợ của CNTT cho phép GV tạo môi trường thuận lợi, năng động và sáng tạo trong dạy và học.“Khi CNTT tham gia vào quá trình dạy học sẽ làm môi trường dạy học thay đổi, nó có tác động mạnh mẽ tới mọi thành tố của quá trình dạy học: Thực hiện vai trò giảng dạy như một giáo viên; Cung cấp tài liệu học tập mới có tính tương tác, dễ mang, dễ cập nhập; Cung cấp nguồn tài nguyên học tập phong phú, rất dễ truy cập, phân phối và có thể khai thác linh hoạt; Cung cấp công cụ học tập mới có khả năng hợp tác với người sử dụng để giúp người sử dụng khai thác hết khả năng làm việc của họ; Cung cấp kênh giao tiếp, truyền thông mới đối tượng khác; Cung cấp công cụ kiểm tra, đánh giá mới khách quan và chính xác; Cung cấp một hệ thống và công cụ quản lí dạy học mới…” [23]. Việc UDCNTT trong giáo dục ngày càng khẳng định được tính ưu việt vượt trội so với dạy học truyền thống. UDCNTT không chỉ là công cụ hỗ trợ dạy học mà còn là tác nhân góp phần tạo ra một cuộc cách mạng trong giáo dục. Trong UDCNTT&TT trong dạy học Toán, xét về việc áp dụng các hình thức dạy học trong dạy học toán cho thấy: “Các hình thức dạy học truyền thống như dạy học đồng loạt, dạy học theo nhóm, dạy học cá thể sẽ có nhiều điều kiện kết hợp một cách hiệu quả, linh hoạt hơn nếu sử dụng và khai thác CNTT trong dạy học. Hơn nữa, các hình thức dạy học này cũng “mở” hơn, chẳng hạn khái niệm dạy học đồng loạt không chỉ là thầy lên lớp tại giảng đường như hình thức dạy học truyền thống mà thầy ở tại một địa điểm nào Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
đó có thể lên lớp và truyền trực tiếp lên mạng Internet và khi đó rất đông học sinh cùng vào mạng để tham dự lớp học này. Hình thức học theo nhóm cũng được mở rộng hơn bao gồm các HS cùng quan tâm, nghiên cứu và trao đổi với nhau về một nội dung cụ thể nào đó mà không bị giới hạn bởi phạm vi bạn bè trong một lớp, một trường hoặc sinh sống gần nhau mà tất cả đều thông qua mạng Internet, thậm chí một học sinh cùng một lúc có thể tham gia nhiều hình thức học tập hoặc tham gia theo nhiều nhóm khác nhau.” [24]. Như vậy, UDCNTT&TT vào dạy học Toán giúp HS chủ động, tích cực và phát triển tư duy sáng tạo trong học tập. CNTT tạo môi trường dạy học phong phú, hiệu quả giúp GV có điều kiện tổ chức các hoạt động thảo luận, tranh luận, HS có điều kiện phát huy nhằm tăng khả năng hợp tác trong học tập. 1.2. Một số mạng xã hội học tập trên thế giới và Việt Nam hiện nay Hiện nay, có nhiều nền tảng hỗ trợ học tập, việc triển khai các khóa học trực tuyến và hỗn hợp như: Google Classroom, Edmodo, Edumall, Udemy,… Mỗi công cụ đều có những ưu, nhược điểm riêng. Nội dung này sẽ trình bày về ưu, nhược điểm của một số nền tảng hỗ trợ học tập trực tuyến, để từ đó lựa chọn nền tảng phù hợp với thực tế ở Việt nam 1.2.1. Google Classroom Google Classroom là một hệ thống quản lý học tập (Learning Management System - LMS) được công ty Google giới thiệu vào tháng 5 năm 2014. Google Classroom tổ chức lớp học thông qua việc hỗ trợ ba tính năng chính: giao tiếp, giao bài tập và lưu trữ. Việc giao tiếp được thực hiện thông qua các thông báo và các phản hồi và tích hợp thêm email. GV và HS có thể đính kèm thêm tài liệu, video, ảnh… ở trong các thông báo. Việc giao và nhận bài tập được thực hiện thông qua ứng dụng Google Drive chia sẻ chung. Mỗi lớp học được tổ chức vào trong một thư mục riêng, mỗi học sinh sẽ được tự động tạo một thư mục cho phần bài tập của mình. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
* Ưu điểm của Google Classroom: - Giao diện được thiết kế đơn giản, quen thuộc với những người đã sử dụng qua các sản phẩm khác trước đó của Google. - Các tính năng của Google Classroom đều được tối giản hết mức để phục vụ những nhu cầu cần thiết nhất của việc triển khai lớp học. - Việc thiết kế khóa học, đăng ký và vận hành một lớp học trên Google Classroom diễn ra khá đơn giản và dễ dàng. * Nhược điểm của Google Classroom: - Google Classroom không có nhiều tính năng. - Bắt buộc người dùng phải sử dụng một Email thuộc gói Google Education (gói ứng dụng Google dành cho giáo dục) để đăng ký vào - Google Classroom vẫn còn khá đơn giản và vẫn chưa phải là một hệ thống đủ mạnh và đầy đủ để quản trị lớp học, đặc biệt là các lớp học triển khai dưới dạng hỗn hợp. 1.2.2. Coursera Coursera là một công ty công nghệ giáo dục cung cấp các khóa học trực tuyến đại chúng mở (MOOC). Coursera cộng tác với các trường đại học và một số tổ chức giáo dục khác để xây dựng các khóa học trực tuyến về nhiều lĩnh vực khác nhau như công nghệ, y học, khoa học xã hội, toán học, kinh doanh v.v.. * Ưu điểm của Coursera: - Tính năng nổi bật của nền tảng Coursera bao gồm tổ chức lớp học theo tuần, có các diễn đàn để trao đổi, có các bài tập luyện tập (quizz), có các bài tập cuối tuần, chấm điểm chép giữa các HS… * Nhược điểm của Coursera: - HS phải trả tiền để được cấp chứng chỉ hoàn thành đối với khóa học. - Chỉ có các đối tác của Coursera mới đưa được khóa học lên nền tảng này, do đó hiện tại chưa thể áp dụng phổ biến trong các tổ chức giáo dục khác. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn