i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả ghi trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất
kỳ nghiên cứu nào khác.
Nếu nội dung nghiên cứu của tôi trùng lặp với bất kỳ công trình nghiên
cứu nào đã công bố, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm và tuân thủ kết luận
đánh giá luận văn của hội đồng khoa học.
Hà Nội, ngày …. tháng ……năm 2015
Người cam đoan
Phạm Việt Bắc
ii
LỜI CẢM ƠN
Được sự đồng ý của Trường Đại học Lâm nghiệp, Phòng đào tạo sau Đại
học. Tôi đã tiến hành thực hiện đề tài “Ứng dụng GIS và viễn thám trong xây
dựng bản đồ dự báo dịch sâu róm thông tại huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh
Hóa”. Đến nay, đề tài đã hoàn thành theo chương trình đào tạo Cao học khoá
21 tại Trường đại học Lâm nghiệp Việt Nam.
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban Giám hiệu Trường Đại học Lâm nghiệp,
Phòng đào tạo sau Đại học, các thầy cô đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi thực
hiện khóa luận. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Hải
Hòa người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
xây dựng đề cương, nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi xin cảm ơn Ban quản lý rừng phòng hộ Tĩnh Gia đã tạo điều kiện
giúp tôi thu thập tài liệu, nội nghiệp và ngoại nghiệp.
Mặc dù đã nỗ lực làm việc, nhưng do thời gian thực hiện đề tài còn nhiều
hạn chế, khối lượng nghiên cứu lớn nên đề tài không tránh khỏi những thiếu
sót nhất định. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến xây dựng của quý
thầy cô, các nhà khoa học, bạn bè để khóa luận được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày …… tháng …….năm 2015
Tác giả
Phạm Việt bắc
iii
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi
DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................... vii
ĐĂT VÂ
N ĐÊ
................................................................................................... 1
Chương 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................ 2
1.1. Vấn đề sâu róm thông trên thế giới ............................................................ 3
1.2. Khái quát tình hình nghiên cứu về côn trùng ở Việt Nam ......................... 9
1.3. Các phương pháp ứng dụng trong việc dự báo, cảnh báo dịch sâu róm thông
......................................................................................................................... 15
1.3.1. Phương pháp dự tính số lượng sâu hại .................................................. 15
1.3.2. Dự tính, dự báo khả năng phát dịch của một loài sâu hại ..................... 16
1.4. Ứng dụng GIS và viễn thám trong dự báo dịch sâu bệnh hại. ................. 17
1.5. Thực trạng vấn đề nghiên cứu tại Tĩnh Gia ............................................. 19
Chương 2 MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 21
2.1. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................. 21
2.1.1. Mục tiêu chung ...................................................................................... 21
2.1.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................................... 21
2.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 21
2.2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 21
2.2.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 21
2.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 23
iv
2.3.1. Nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác quản lý và dự báo dịch sâu róm
thông tại huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa ............................................................. 23
2.3.2. Nghiên cứu mối quan hệ nhân tố môi trường với dịch sâu róm thông . 23
2.3.3. Nghiên cứu xây bản đồ phân cấp nguy cơ phát dịch sâu róm thông khu vực
nghiên cứu ........................................................................................................ 23
2.3.4. Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác dự báo dịch sâu
róm thông khu vực nghiên cứu ....................................................................... 23
2.4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 24
2.4.1. Đánh giá thực trạng công tác quản lý và dự báo dịch sâu róm thông tại
huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa ............................................................................ 24
2.4.2. Phân tích mối quan hệ nhân tố môi trường với dịch sâu róm thông ..... 25
2.4.3. Nghiên cứu xây bản đồ phân cấp nguy cơ phát dịch sâu róm thông khu vực
nghiên cứu ........................................................................................................ 27
2.4.4. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác dự báo dịch sâu róm thông
khu vực nghiên cứu ......................................................................................... 30
Chương 3 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN
CỨU ......................................................................................................................... 31
3.1. Điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu ................................................... 31
3.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................ 31
3.1.2. Đặc điểm về địa hình ............................................................................. 31
3.1.3. Điều kiện khí hậu, thời tiết .................................................................... 31
3.1.4. Hiện trạng đất đai tài nguyên rừng ........................................................ 32
3.2. Tình hình kinh tế xã hội khu vực nghiên cứu .......................................... 33
3.2.1. Dân số, dân tộc và lao động .................................................................. 33
3.2.2. Thực trạng phát triển kinh tế trên địa bàn ............................................. 33
3.2.3.Thực trạng xã hội ................................................................................... 34
Chương 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ............................. 35
v
4.1. Thực trạng công tác quản lý rừng và dự báo dịch sâu róm thông ........... 35
4.1.1. Công tác quản lý rừng khu vực nghiên cứu .......................................... 35
4.1.2. Công tác dự báo sâu róm thông khu vực nghiên cứu............................ 38
4.2. Mối quan hệ nhân tố môi trường với dịch sâu róm thông ....................... 40
4.2.1. Nhóm nhân tố môi trường ..................................................................... 40
4.2.2. Yếu tố vi sinh vật .................................................................................. 42
4.2.3. Nhân tố địa hình .................................................................................... 45
4.2.4. Lựa chọn các nhân tố môi trường để dự báo dịch sâu róm thông tại khu
vực nghiên cứu ................................................................................................ 46
4.3. Xây dựng bản đồ chuyên đề ảnh hưởng nhân tố môi trường với dịch sâu
róm thông ........................................................................................................ 46
4.3.1. Xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất khu vực nghiên cứu ............. 46
4.3.2. Bản đồ chuyên đề về nhân tố môi trường ............................................. 50
4.3.3. Bản đồ chuyên đề về nhân tố nguồn thức ăn. ....................................... 56
4.3.4. Bản đồ chuyên đề về nhân tố địa hình .................................................. 58
4.3.5. Xây dựng bản đồ phân cấp nguy cơ phát dịch sâu róm thông .............. 62
4.3.6. Xây dựng bản đồ phân cấp nguy cơ phát dịch sâu róm thông tại khu vực
nghiên cứu. ...................................................................................................... 70
4.4. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quản công tác phòng trừ và dự báo
dịch sâu róm thông cho khu vực nghiên cứu. ................................................. 75
4.4.1. Đối với diện tích có mật độ sâu róm thông ít ........................................ 75
4.4.2. Đối với diện tích có mật độ sâu róm thông nhiều ................................. 75
KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ....................................................... 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO