i
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
PHAN TRUNG NGHĨA
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG MỘT SỐ THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM
TRONG DẠY HỌC CÁC KIẾN THỨC VỀ MẶT NGOÀI CHẤT
LỎNG VẬT LÝ LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
LUẬN VĂN THẠC SỸ SƢ PHẠM VẬT LÍ
HÀ NỘI – 2015
ii
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
PHAN TRUNG NGHĨA
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG MỘT SỐ THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM
TRONG DẠY HỌC CÁC KIẾN THỨC VỀ MẶT NGOÀI CHẤT
LỎNG VẬT LÝ LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
LUẬN VĂN THẠC SỸ SƢ PHẠM VẬT LÍ
Chuyên ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học
(bộ môn Vật lí)
Mã số: 60 14 01 11
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Dƣơng Xuân Quý
HÀ NỘI – 2015
iii
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành:
Trường Đại học Giáo dục-Đại học Quốc Gia Hà Nội, Các Khoa và các phòng
chức năng đã tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu,
tiến hành luận văn.
Thầy giáo hướng dẫn: TS. Dương Xuân Quý đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tác
giả hoàn thành luận văn này.
Gia đình và toàn thể anh em, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, động viên,
giúp đỡ trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Hà Nội, tháng 10 năm 2015
Tác giả
Phan Trung Nghĩa
iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DHGQVĐ : Dạy học giải quyết vấn đề
DHVL : Dạy học vật lí
GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo
GV : Giáo viên
HĐ : Hoạt động
HS : Học sinh
PTDH : Phương tiện dạy học
SGK : Sách giáo khoa
TH : Thực hành
THPT : Trung học phổ thông
TN : Thí nghiệm
TNSP : Thực nghiệm sư phạm
VL : Vật lí
v
MỤC LỤC
Lời cảm ơn .......................................................................................................... i
Danh mục ch viết t t ....................................................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................. iii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VIỆC PHÁT HUY TÍNH TÍCH
CỰC VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG ......................... 5
1.1. Dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học Vật lý ........................................ 5
1.1.1. Cơ sở lý luận của dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học Vật lý ........ 5
1.1.2. Các pha của dạy học giải quyết vấn đề. ................................................ 10
1.1.3. Hình thức hoạt động nhóm trong các pha của tiến trình dạy học giải
quyết vấn đề .................................................................................................... 13
1.2. Phát huy tính tích cực của học sinh trong học tập. .................................. 17
1.2.1. Tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập .............. 17
1.2.2. Các biểu hiện của tính tích cực hoạt động. ........................................... 17
1.2.3. Các cấp độ của tính tích cực học tập ..................................................... 18
1.2.4. Các biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh. ............. 19
1.4. Sử dụng thí nghiệm trong dạy học Vật lý ................................................ 24
1.4.1. Đặc điểm của thí nghiệm Vật lý ............................................................ 24
1.4.2. Vai trò của thí nghiệm Vật Lý .............................................................. 25
1.4.3. Các chức năng của thí nghiệm trong dạy học Vật lý ............................ 26
1.4.4. Các loại thí nghiệm được sử dụng trong dạy học Vật lý. ..................... 27
1.5. Kết luận chương 1 .................................................................................... 29
CHƢƠNG 2: XÂY DỰNG VÀ SOẠN THẢO TIẾN TRÌNH SỬ DỤNG
MỘT SỐ THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM TRONG DẠY HỌC CÁC KIẾN
THỨC VỀ MẶT NGOÀI CHẤT LỎNG VẬT LÝ 10 THPT ................... 30
2.1. Xây dựng các thiết bị thí nghiệm. ............................................................ 30