1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------
ĐÀO THỊ MAI
BẦU KHÔNG KHÍ TÂM LÝ TẬP THỂ
SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Tâm lí học
Hà Nội-2012
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------------------
ĐÀO THỊ MAI
BẦU KHÔNG KHÍ TÂM LÝ TẬP THỂ
SINH VIÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành tâm lý học
Mã số: 603180
Người hướng dẫn khoa học:
GS.TS. NGUYỄN QUANG UẨN
Hà Nội-2012
3
MỞ ĐẦU
I. Tính cấp thiết của đề tài
Con người từ khi sinh ra cho đến khi lớn lên đã không tồn tại và hoạt
động một cách đơn lẻ mà luôn gắn mình vào các nhóm xã hội. Bởi vì hoạt động
và giao tiếp trong nhóm là nhu cầu không thể thiếu của con người, hay như nhà
xã hội học Comte đã nói rằng: “Cá nhân là một thực thể xã hội, không có con
người biệt lập, không có con người phi xã hội”.
Trong bất kỳ một tập thể hay nhóm xã hội nào đó, con người luôn phải
liên kết với nhau để cùng tiến hành các hoạt động, giao tiếp để tạo ra của cải
vật chất, những giá trị tinh thần giúp thoả mãn các nhu cầu khác nhau của con
người. Để nhóm tồn tại bền vững và phát triển thì một nhân tố đóng vai trò
then chốt đó là bầu không khí tâm lí xã hội trong nhóm. Bầu không khí tâm lí
tập thể là trạng thái tâm lí của tập thể, nó thể hiện sự phối hợp tâm lí xã hội,
sự tương tác giữa các thành viên và mức độ dung hợp các đặc điểm tâm lí
trong quan hệ liên nhân cách của họ. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng: trong
một tập thể, bầu không khí tâm lí càng tích cực bao nhiêu, sự tương quan giữa
các cá nhân càng tốt bao nhiêu, càng thân thiện với nhau bao nhiêu thì kết quả
hoạt động của nhóm, tập thể đó càng tốt bấy nhiêu, sự gắn kết trong nhóm
càng bền vững, ý thức trách nhiệm của mọi người trong việc xây dựng và bảo
vệ nhóm càng tốt bấy nhiêu.
Nghiên cứu bầu không khí tâm lí trong một tập thể sinh viên đại học có
thể cung cấp cho chúng ta cơ sở khoa học giúp tập thể phát triển toàn diện,
đồng thời giúp cho từng cá nhân trong tập thể có thể phát triển, hoàn thiện về
mặt nhân cách. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu bầu không khí tâm lí tập thể còn
giúp cho người đứng đầu nhóm, tập thể thấy rõ vị trí, vai trò của bầu không
4
khí tâm lí tập thể, cơ chế hình thành và phát triển của nó để có những phương
pháp lãnh đạo, tổ chức và xử lí những vấn đề nảy sinh trong tập thể đạt hiệu
quả cao.
Với ý nghĩa như vậy, chúng tôi đã chọn đề tài: “Nghiên cứu bầu
không khí tâm lí tập thể sinh viên trường Đại học Hải Phòng”. Hy vọng,
kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ có được những đóng góp trực tiếp vào việc
thực hiện một trong những chức năng của giáo dục là sử dụng những tri thức
được đào tạo trong nhà trường để giải quyết các vấn đề mà thực tiễn đặt ra
cho các trường học hiện nay.
II. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nhằm nghiên cứu lý luận và thực trạng bầu không khí tâm lí của
tập thể sinh viên trường Đại học Hải Phòng, từ đó đề xuất những biện pháp
tâm lí xã hội góp phần giúp sinh viên tổ chức và xây dựng bầu không khí tâm
lí thuận lợi trong tập thể sinh viên.
III. Đối tƣợng nghiên cứu
Thực trạng biểu hiện bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên trường
Đại học Hải Phòng. Các yếu tố ảnh hưởng tới bầu không khí tâm lí tập thể
sinh viên.
IV. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Nghiên cứu một số vấn đề lý luận về bầu không khí tâm lý tập thể,
bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên trường Đại học Hải Phòng, các yếu tố
ảnh hưởng đến bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên.
4.2. Điều tra đánh giá thực trạng bầu không khí tâm lí của tập thể sinh
viên trường Đại học Hải Phòng, lý giải nguyên nhân những thực trạng đó.
4.3. Đề xuất một số biện pháp nhằm xây dựng bầu không khí tâm lí
thuận lợi, tích cực trong tập thể sinh viên trường Đại học Hải Phòng, góp
5
phần nâng cao bầu không khí tâm lí đoàn kết, gắn bó trong tập thể sinh viên
trường Đại học Hải Phòng.
V. Khách thể nghiên cứu
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên 280 khách thể là sinh viên các
khối từ năm thứ I đến năm thứ IV thuộc khoa Tâm lý giáo dục học
trường Đại học Hải Phòng, trong đó bao gồm:
+ 280 sinh viên, thuộc khoa Tâm lý giáo dục học của trường Đại học
Hải Phòng.
+ 15 cán bộ lớp (bao gồm lớp trưởng và bí thư chi đoàn, lớp phó học
tập...).
+ Phỏng vấn sâu một số giáo viên chủ nhiệm, cán bộ quản lý khoa.
V. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tiến hành nghiên cứu bầu không khí tâm lý tập thể sinh viên trong
phạm vi khoa Tâm lý giáo dục học trường Đại học Hải Phòng.
VI. Giả thuyết nghiên cứu khoa học
Nhìn chung bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên trường Đại học Hải
Phòng có nhiều biểu hiện tích cực, thuận lợi.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên.
Nếu nắm được thực trạng bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên thì có thể đề
xuất các biện pháp góp phần nâng cao bầu không khí tâm lí tập thể sinh viên.
VII. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu tài liệu trong và ngoài nước về nhóm, tập thể, bầu không
khí tâm lí trong tập thể và vai trò của nó trong việc xây dựng tập thể và phát
triển nhân cách cá nhân, từ đó xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.