ờ ầ I) L i nói đ u: ươ ọ ằ ữ ượ ậ ậ ề ứ ự ự ộ ố ế ng trình môn h c pháp lu t dùng đ ề ộ ậ ế ng ni m tin cho ng ự ơ ả ờ ố ề ầ ự ụ ỷ ậ ọ ồ ưỡ ế ồ ứ ề ủ ủ ự ủ ủ ố ự ứ ự ệ ề ữ ườ ọ ả ộ ả ẩ ủ i, là môi tr ọ ộ ế ủ ả ầ ườ ự ườ ệ ổ bào c a xã h i, là cái nôi nuôi d ự ố
ữ ề t thì gia đình càng t ờ ố t đ p c a dân t c Vi gìn và phát huy truy n th ng và t Nam, xoá b nh ng phong t c, t p quán ệ t. ố ộ ệ ố ụ ậ ố ẹ ủ ỏ ữ ộ ề c và xã h i trong vi c xây d ng, c ng c ch ố ế ướ ự ủ ệ ộ
ể t Nam; t Nam năm 1992; ủ t Nam; ệ ậ ề ộ ệ ệ ướ ủ
ậ ậ ượ ự ầ ố ộ ệ ệ ẩ ộ ả ử ủ ế ệ ứ ủ ợ ế ừ ệ ạ ả ố ộ ạ ự ữ ấ ẳ ươ ụ ủ ậ ọ ướ ị ứ ế ế ể ạ ấ ạ
ổ c xây d ng nh m: m r ng nh ng tri th c ph Ch ở ộ ậ c và Pháp lu t; m t s ki n th c v pháp lu t th c đ nh thông, lý lu n c b n v Nhà n ị ứ ướ ườ liên quan đ n đ i s ng lao đ ng, s n xu t c a công dân; nâng cao văn hoá pháp lý cho ng i ả ấ ủ i h c đ có thói quen l a ch n hành vi x s đúng pháp h c; b i d ử ự ọ ể ườ ọ ọ lu t; bi ng xã h i, góp ph n th c hi n m c tiêu đào ng, k c t tôn tr ng k lu t h c đ ộ ườ ệ ỷ ươ ọ ậ i h c, nâng cao ch t l t o và hoàn thi n nhân cách cho ng ng ngu n nhân l c đáp ng yêu ườ ọ ự ấ ượ ệ ạ c pháp quy n xã h i ch nghĩa (XHCN) c a dân, do c u c a s nghi p xây d ng Nhà n ộ ướ ệ ầ giác th c hi n pháp lu t, t o d ng tình c m, c ng c lòng tin dân, vì dân; nâng cao ý th c t ậ ạ ự ự ệ c a ng ắ i h c v nh ng giá tr chu n m c c a pháp lu t, có thái đ b o v tính đúng đ n, ị ậ ủ ự ủ tính nghiêm minh và tính công b ng c a pháp lu t. ằ ậ ng quan tr ng hình Gia đình là t ng con ng ưỡ thành và giáo d c nhân cách, góp ph n vào s nghi p xây d ng và b o v T qu c. Gia đình ụ t, xã h i t t thì xã h i m i t t ớ ố ộ ố ộ ố Đ đ cao vai trò c a gia đình trong đ i s ng xã h i, gi ủ ể ề nh ng phong t c, t p quán t ụ ậ ữ l c h u v hôn nhân và gia đình; ạ ậ Đ nâng cao trách nhi m c a công dân, Nhà n ệ ể đ hôn nhân và gia đình Vi ộ K th a và phát tri n pháp lu t v hôn nhân và gia đình Vi ế ừ Căn c vào Hi n pháp n c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi ế ộ ứ Lu t này quy đ nh ch đ hôn nhân và gia đình. ế ộ ị Lu t Hôn nhân và Gia đình đ c Qu c H i thông qua ngày 09/06/2000 góp ph n xây d ng, hoàn thi n và b o v ch đ hôn nhân và gia đình ti n b , xây d ng chu n m c pháp lý cho ự ự ế ộ i ích h p pháp c a các thành cách ng x c a các thành viên trong gia đình, b o v quy n, l ề ợ t Nam t đ p c a gia đình Vi viên trong gia đình, k th a và phát huy truy n th ng đ o đ c t ứ ố ẹ ủ ề nh m xây d ng gia đình no m, bình đ ng, ti n b , h nh phúc, b n v ng. đ tìm hi u rõ h n ơ ể ể ề ế ằ iạ v tác d ng c a lu t hôn nhân và gia đình d i v i gia đình t t ng lai em đã ch n đ tài :” ố ớ ề ề ng cho gia đình sao nói lu t hôn nhân và gia đình là c s đ phát tri n và đ nh h ậ ể ơ ở ể t c a em còn ”.vì ki n th c còn h n h p và kĩ năng vi ng lai t t còn kém lên trong bài vi ế ủ ẹ ạ ươ nhi u thi u sot, vì v y em r t mong các b n và th y cô đóng góp thêm đ bài vi t c a em hay ế ủ ầ ế ề h nơ Em xin trân thành c m n! ả ơ H ng yên, Ngày...tháng...năm2010 ư
ề ậ
II)N i dung: ộ i thi u chung v lu t hôn nhân và gia đình. 1)gi ệ ớ CH NG I ươ NH NG QUY đ NH CHUNG ữ
ị
c b o đ m th c s ch đ hôn nhân t nguy n, ti n b , m t v m t ch ng, v ả ự ự ế ộ ộ ợ ộ ự ệ ợ ộ ạ ế ậ ự ằ i theo ồ ề ữ ữ ườ ệ Đi u 1ề Nhà n ướ ả ch ng bình đ ng, nh m xây d ng gia đình dân ch , hoà thu n, h nh phúc, b n v ng. ẳ ồ Hôn nhân gi a công dân Vi t Nam thu c các dân t c các tôn giáo khác nhau, gi a ng ữ tôn giáo v i ng ộ i không theo tôn giáo đ c tôn tr ng và b o v . ệ ủ ộ ọ ượ ườ ả ớ
Đi u 2ề
ụ ự ệ ẻ ế ạ ợ ồ ẹ ụ ộ V ch ng có nghĩa v th c hi n sinh đ có k ho ch. Cha m có nghĩa v nuôi d y con thành nh ng công dân có ích cho x• h i. ữ ạ Con có nghĩa v kính tr ng, chăm sóc, nuôi d ng cha m . ẹ ưỡ ụ ọ
c và x• h i b o v bà m và tr em, giúp đ các bà m th c hi n t t ch c năng cao ẹ ự ệ ố ệ ẹ ẻ ỡ ứ Đi u 3ề Nhà n ướ quý c a ng ủ ộ ả i m . ẹ ườ
nguy n, ti n b , yêu sách c a c i trong ng ép k t hôn, c n tr hôn nhân t ả ở ự ủ ả ệ ế ộ ưỡ ấ i khác. ưỡ ợ ư ợ ồ ố ớ ườ i đang có v , có ch ng k t hôn ho c chung s ng nh v ch ng v i ng ặ c đ•i, hành h cha, m , v , ch ng, con cái. Đi u 4ề C m t o hôn, c ả ấ vi c c ệ ướ ỏ C m ng ấ C m ng ấ i h i ; c m c ườ ượ ế ng ép ly hôn. ế ồ ẹ ợ ạ ồ
CH NG II ươ K T HôN ế
20 tu i tr lên, n t 18 tu i tr lên m i đ c k t hôn. Đi u 5ề Nam t ừ ổ ở ữ ừ ổ ở ớ ượ ế
c ép bu c bên nào, không ai ế ị ữ ự ệ ượ ộ Đi u 6ề Vi c k t hôn do nam n t ệ ế c c đ ượ ưỡ ặ ả nguy n quy t đ nh, không bên nào đ ng ép ho c c n tr . ở
ng h p sau đây : ợ ế ữ ặ ứ ủ ả ậ
ề ự ệ ữ ữ ị i khác có h trong ph m vi ba đ i ; i cùng dòng máu v tr c h ; gi a anh ch em cùng cha m , cùng cha khác ọ ẹ ờ ườ ữ ữ ẹ ặ ạ Đi u 7ề C m k t hôn trong nh ng tr ườ ấ a) Đang có v ho c có ch ng ; ồ ợ b) Đang m c b nh tâm th n không có kh năng nh n th c hành vi c a mình ; đang m c b nh ắ ệ ầ ắ ệ hoa li u ;ễ c) Gi a nh ng ng ườ ữ m ho c cùng m khác cha ; gi a nh ng ng ẹ d) Gi a cha, m nuôi v i con nuôi. ữ ẹ ớ
ng, th tr n n i th ị ấ ườ ơ ủ ườ ườ i c quy đ nh. ướ ở ng trú c a m t trong hai ng ộ ị c do c quan đ i di n ngo i giao ạ ướ ơ ệ ạ t Nam công nh n. c C ng hoà x• h i ch nghĩa Vi ộ Đi u 8ề Vi c k t hôn do U ban nhân dân x•, ph ỷ ệ ế k t hôn công nh n và ghi vào s k t hôn theo nghi th c do Nhà n ứ ổ ế ế ậ ngoài n t Nam v i nhau Vi c k t hôn gi a công dân Vi ớ ệ ữ ệ ế c a n ủ ậ ệ ủ ướ M i nghi th c k t hôn khác đ u không có giá tr pháp lý. ề ọ ộ ứ ế ị
ạ ậ ộ i đang có v , có ủ ồ ủ ế ợ ườ ệ ệ ể ớ ộ t Nam, t Nam có quy n yêu c u Toà án nhân Đi u 9ề Vi c k t hôn vi ph m m t trong các Đi u 5, 6, 7 c a Lu t này là trái pháp lu t. ề ệ ế M t ho c hai bên đ• k t hôn trái pháp lu t, v , ch ng ho c con c a ng ậ ặ ộ ch ng mà k t hôn v i ng ườ ế ồ Đoàn thanh niên c ng s n H Chí Minh, Công đoàn Vi ả ậ ợ ặ i khác, Vi n ki m sát nhân dân, H i liên hi p ph n a Vi ệ ồ ụ ữ ầ ệ ề ộ
ậ c gi ườ ả ủ ế ả ắ i quy t theo nguyên t c : tài s n riêng ỷ ượ ả i y ; tài s n chung đ ả ượ i chính đáng c a bên b l a d i ho c b c i mà hôn nhân b hu đ ề ở ữ ủ ườ ấ ề ợ ủ c chia căn c vào công ứ ng ép k t hôn ế ặ ị ưỡ ị ừ ố ủ
dân hu vi c k t hôn trái pháp lu t. ỷ ệ ế Tài s n c a nh ng ng ị ữ c a ai thì v n thu c quy n s h u c a ng ộ ẫ ủ s c đóng góp c a m i bên ; quy n l ỗ ứ đ ượ ả Quy n l i c a con đ c gi ng h p cha m ly hôn. c b o v . ệ ề ợ ủ i quy t nh trong tr ư ượ ế ả ườ ẹ ợ
ươ CH NG III NGHĩA V Và QUY N C A V , CH NG ề ủ ụ ồ ợ
Đi u 10 ề V , ch ng có nghĩa v và quy n ngang nhau v m i m t trong gia đình. ồ ợ ề ọ ụ ề ặ
ng yêu, quý tr ng, chăm sóc, giúp đ nhau ỡ ọ ỷ ớ ẻ ợ ế t ch c năng c a ng Đi u 11ề V , ch ng có nghĩa v chung thu v i nhau, th ươ ồ ti n b , cùng nhau th c hi n sinh đ có k ho ch. ạ ệ ộ Ch ng có nghĩa v t o đi u ki n cho v th c hi n t ề ụ ự ụ ạ ế ợ ự ệ ồ ệ ố ủ ứ ườ i m . ẹ
do ch n ngh nghi p chính đáng, tham gia các công tác chính tr , kinh ệ ề ọ ị Đi u 12 ề V , ch ng có quy n t ồ ợ , văn hoá và x• h i. t ế ề ự ộ
c a v ch ng do v ch ng l a ch n, không b ràng bu c b i phong t c, t p quán. Đi u 13 ề Ch ỗ ở ủ ợ ồ ụ ậ ợ ồ ộ ở ự ọ ị
ề ặ ậ ạ ả ồ ủ ợ ồ ồ ờ ả ủ ợ ồ ả ữ ợ ậ c th a k chung ho c đ c cho chung. Đi u 14 ề Tài s n chung c a v ch ng g m tài s n do v ho c ch ng t o ra, thu nh p v ngh nghi p ệ ề ợ và nh ng thu nh p h p pháp khác c a v ch ng trong th i kỳ hôn nhân, tài s n mà v ch ng ợ ồ đ ượ ặ ượ ừ ế
ả ượ ử ụ ủ ả ầ ể ả ụ ệ ợ ả ả ị ớ ị ả ượ ự Đi u 15 ề Tài s n chung đ c s d ng đ b o đ m nh ng nhu c u chung c a gia đình. ữ V , ch ng có quy n và nghĩa v ngang nhau đ i v i tài s n chung. Vi c mua bán, đ i, cho, ồ ổ ề ố ớ c s vay, m n, và nh ng giao d ch khác có quan h đ n tài s n mà có giá tr l n thì ph i đ ượ ệ ế ữ tho thu n c a v , ch ng. ậ ủ ợ ả ồ
c khi k t hôn, tài s n đ ướ ả ặ ợ ồ ế ả ượ ặ c th a k riêng ho c i có tài s n đó có quy n nh p ho c không ề ừ ế ậ ườ ặ ả Đi u 16 ề Đ i v i tài s n mà v ho c ch ng có tr ố ớ đ c cho riêng trong th i kỳ hôn nhân thì ng ượ ờ nh p vào kh i tài s n chung c a v ch ng. ậ ủ ợ ồ ả ố
ế ướ ế ầ ả c, n u c n chia tài s n chung c a v ch ng thì chia đôi. Ph n tài s n ầ i ch t đ ủ ợ ồ ả c chia theo quy đ nh c a pháp lu t v th a k . ậ ề ừ ế ủ Đi u 17 ề Khi m t bên ch t tr ộ c a ng ế ượ ườ ủ V , ch ng có quy n th a k tài s n c a nhau. ề ồ ợ ị ả ủ ừ ế
ế ộ ể Đi u 18 ề Khi hôn nhân t n t ồ ạ chung c a v ch ng theo quy đ nh ủ ợ ồ ị i, n u m t bên yêu c u và có lý do chính đáng, thì có th chia tài s n ả ậ Đi u 42 c a Lu t này. ủ ầ ề ở
ươ CH NG IV NGHĩA V Và QUY N C A CHA M Và CON ụ ủ ề ẹ
ưỡ ặ ậ ự ệ ể ng yêu, nuôi d ề ể ấ ạ ng, giáo d c con, chăm lo vi c ho c t p và s phát ệ ụ ạ ứ
ệ ố ử ữ t cho con v m i m t, và ph i h p ch t ch v i nhà tr ng và các t đ i x gi a các con. ề ọ ả ố ợ ẽ ớ ặ ặ ườ Đi u 19 ề Cha m có nghĩa v th ụ ươ ẹ tri n lành m nh c a con v th ch t, trí tu và đ o đ c. ủ Cha m không đ ượ ẹ Cha m ph i làm g ẹ t ổ ứ c phân bi ng t ố ươ ch c x• h i trong vi c giáo d c con. ệ ụ ộ
ng con đ• thành niên mà không có kh năng lao đ ng đ t nuôi ụ ưỡ ể ự ả ộ Đi u 20 ề Cha m có nghĩa v nuôi d ẹ mình.
ụ ng cha m , l ng nghe nh ng l ưỡ ụ ọ ẹ ắ ữ ờ ả i khuyên b o Đi u 21 ề Các con có nghĩa v và quy n ngang nhau trong gia đình. ề Con có nghĩa v kính tr ng, chăm sóc, nuôi d c a cha m . ẹ ủ
ở chung v i cha m có quy n l a ch n ngh nghi p, tham gia các công ọ ề ự ẹ ề ệ ớ , văn hoá và x• h i. Đi u 22 ề Con đ• thành niên còn tác chính tr , kinh t ị ế ộ
ả 16 tu i tr lên còn chung v i cha m có nghĩa v chăm lo đ i s ng chung c a gia ừ ụ ẹ ở ủ Đi u 23 ề Con có quy n có tài s n riêng. ề Con t ờ ố ớ ổ ở đình, và n u có thu nh p riêng thì ph i đóng góp vào nhu c u c a gia đình. ả ầ ủ ế ậ
c pháp lu t. ướ ư ệ ậ Đi u 24 ề Cha m đ i di n cho con ch a thành niên tr Cha m qu n lý tài s n c a con ch a thành niên. ả ủ ẹ ạ ả ẹ ư
t h i do hành vi trái pháp lu t c a con d ng các thi ườ ệ ạ ậ ủ ả ướ ấ ẹ ả ồ ợ ng. 16 tu i tr lên ch u trách nhi m b i th ủ ng b ng tài s n riêng c a ả ổ ở ườ ị ệ ậ ủ ằ ế ng. Đi u 25 ề i 16 Cha m ch u trách nhi m b i th ệ ẹ ị ng h p cha m không có kh năng mà con có tài s n riêng thì l y tài tu i gây ra. Trong tr ườ ổ s n c a con đ b i th ườ ể ồ ả ủ Con ch a thành niên t ồ ừ ư mình đ i v i các thi ả t h i do hành vi trái pháp lu t c a mình gây ra. N u con không có tài s n ệ ạ ố ớ riêng thì cha m ph i b i th ả ồ ườ ẹ
i cha, ng Đi u 26 ề Ng ườ ườ i m nào b x ph t v m t trong các t ị ử ạ ề ộ ẹ ộ ẩ i xâm ph m thân th , nhân ph m ể ạ
ư ượ ọ c đ•i nghiêm tr ng ho c hành h con ch a thành niên, thì có th ạ ặ ữ ụ ả m t năm đ n năm năm. Đ i v i ng ệ ể ư , giáo d c con, qu n lý tài s n c a con ho c ặ i đ• s a ch a, Toà án ữ ườ ả ủ ử ố ớ ế ắ i cha, ng i m nói trên v n có nghĩa v đóng góp phí t n nuôi d y con. c a con ch a thành niên, ng ủ b Toà án nhân dân quy t đ nh không cho trông gi ế ị ị đ i di n cho con trong th i h n t ờ ạ ừ ộ ạ nhân dân có th rút ng n th i h n này. ờ ạ Ng ẫ ể ườ ườ ụ ẹ ạ ổ
ụ ưỡ ụ ng h p cháu không ng h p ông bà không ng, giáo d c cháu ch a thành niên trong tr ư ng ông bà trong tr ưỡ ẹ ườ ườ ợ ợ ụ ọ ẫ ườ ụ ị ng h p không còn cha m . ẹ ợ
Đi u 27 ề Ông, bà có nghĩa v nuôi d còn cha m . Cháu đ• thành niên có nghĩa v nuôi d còn con. Anh ch em có nghĩa v đùm b c l n nhau trong tr CH NG V ươ XáC đ NH CHA, M CHO CON ị ẹ
ặ ờ ườ ợ ủ i v có thai trong th i kỳ đó là con chung c a ờ
ng h p có yêu c u xác đ nh l Đi u 28 ề Con sinh ra trong th i kỳ hôn nhân ho c do ng v ch ng. ợ ồ Trong tr ườ ạ ấ ầ ợ ị i v n đ này thì ph i có ch ng c khác. ả ứ ứ ề
c khai là cha, là m m t đ a tr có th xin xác đ nh đ a tr đó không ph i là con ẹ ộ ứ ứ ẻ ẻ ể ả ị
i không đ ượ ủ c khai là cha, là m m t đ a tr có th xin xác đ nh đ a tr đó là con c a ẹ ộ ứ ứ ẻ ẻ ể ị Đi u 29 ề Ng i đ ườ ượ mình. Ng ườ mình.
ng trú ẹ ậ ỷ ườ ng, th tr n n i th ị ấ ơ ườ i con công nh n và ghi vào s khai sinh. Đi u 30 ề Vi c cha m nh n con ngoài giá thú do U ban nhân dân x•, ph ệ c a ng ủ ườ ậ ổ
ng h p cha. m đ• ch t. ườ i con ườ ề ặ i m , ng ẹ ẹ ể ả ề ợ ị ẹ ẹ ườ
ể ệ ồ ộ ộ ụ ữ ệ t Nam có quy n yêu c u xác đ nh cha, m cho ng t Nam, Đoàn thanh niên C ng s n H Chí ả i con ngoài giá thú ườ ị ệ ề ẹ ệ ầ Đi u 31 ề Con ngoài giá thú có quy n xin nh n cha, m k c trong tr ế ậ Ng i đ đ u có quy n yêu c u xác đ nh cha, m cho ng i cha ho c ng ườ ầ ườ ỡ ầ ngoài giá thú ch a thành niên. ư Vi n ki m sát nhân dân, H i liên hi p ph n Vi Minh, Công đoàn Vi ch a thành niên. ư
c cha, m nh n ho c đ ẹ ậ ặ ượ ọ c Toà án nhân dân cho nh n cha, m có m i ẹ ậ Đi u 32 ề Con ngoài giá thú đ ượ quy n và nghĩa v nh con trong giá thú. ụ ư ề
ng trú c a ng i con ấ ề ẹ ậ ậ ơ ườ ủ ườ
Đi u 33 ề Các tranh ch p v nh n con, nh n cha, m do Toà án nhân dân n i th xét x .ử CH NG VI ươ NUôI CON NUôI
ữ ệ c nuôi d ả ắ ườ i con nuôi ch a thành niên đ ư ưỡ ả ả i nuôi và con nuôi có nh ng nghĩa v và quy n c a cha m và con quy đ nh ẹ i nuôi và con nuôi trong quan h cha m ng, chăm sóc, giáo d c t t. ụ ố ượ các ở ẹ ề ủ ữ ụ ị Đi u 34 ề Vi c nuôi con nuôi nh m g n bó tình c m gi a ng ằ ệ và con cái, b o đ m ng ườ Gi a ng ữ Đi u t ề ừ ườ 19 đ n 25 c a Lu t này. ủ ế ậ
ậ ườ ợ t ho c làm con nuôi ng i già y u cô đ n thì con nuôi có th trên 15 15 tu i tr xu ng m i đ ố i tàn t ậ ổ ở ườ ớ ượ ặ c nh n làm con nuôi. Trong tr ơ ườ ế ng h p con nuôi là ể
Đi u 35 ề i t Ng ườ ừ th ng binh, ng ươ tu i.ổ Ng i nuôi ph i h n con nuôi t ườ ả ơ ừ 20 tu i tr lên. ổ ở
c s tho thu n c a hai v ch ng ng ả ượ ự ậ ủ ả ườ ẹ i con nuôi ch a thành niên. N u nh n nuôi ng ườ ỡ ầ ủ ườ ậ ợ ồ ế i nuôi, c a cha m ủ ổ 9 tu i i t ườ ừ c s đ ng ý c a ng ư i đó. Đi u 36 ề Vi c nh n nuôi con nuôi ph i đ ậ ệ đ ho c ng ặ ẻ tr lên thì còn ph i đ ở i đ đ u c a ng ả ượ ự ồ ủ ườ
ng trú c a ng ỷ ườ ng, th tr n n i th ị ấ ơ ườ ủ ườ i Đi u 37 ề Vi c nh n nuôi con nuôi do U ban nhân dân x•, ph ậ ệ nuôi ho c con nuôi công nh n và ghi vào s h t ch. ặ ổ ộ ị ậ
ế ộ c và x• h i khuy n khích vi c nh n các tr em m côi làm con nuôi. ậ t sĩ. c nh n làm con nuôi v n h i c a con li t sĩ đ Đi u 38 ề Nhà n ướ Con li ệ ồ ẻ ng m i quy n l ọ ệ ẫ ưở ề ợ ủ ượ ệ ậ
ặ ặ ả ườ i có hành ứ ể ể ấ ạ ữ ặ i nuôi và con nuôi không còn n a. ả ườ ọ ữ ủ ữ ứ ầ ủ ng h p ng ợ ế ị ư ẹ ẻ ườ ặ i nuôi. Trong tr ườ ệ ể ộ i con nuôi ch a thành niên thì cha m đ ho c ng t Nam, Đoàn thanh ụ ữ ệ t Nam có quy n yêu c u ch m d t vi c nuôi con ệ ấ ầ ệ ề ứ ệ ả ồ
Đi u 39 ề i nuôi ho c con nuôi ho c c hai ng Vi c nuôi con nuôi có th ch m d t khi ng ệ ườ vi nghiêm tr ng xâm ph m thân th , nhân ph m c a nhau ho c nh ng hành vi khác làm cho ẩ tình c m gi a ng ặ Vi c ch m d t nuôi con nuôi do Toà án nhân dân quy t đ nh theo yêu c u c a con nuôi ho c ấ ệ ườ c a ng i ườ ủ đ đ u c a con nuôi, Vi n ki m sát nhân dân, H i liên hi p ph n Vi ỡ ầ ủ niên c ng s n H Chí Minh, Công đoàn Vi ộ nuôi. CH NG VII ươ LY HôN
ợ ặ ặ ả ợ ồ ế ơ ề ng h p c hai v ch ng xin ly hôn, n u hoà gi ợ ồ i không thành và n u xét đúng là hai ế ả ậ ậ ặ ả ồ i. ả ế ợ ả nguy n ly hôn, thì Toà án nhân dân công nh n cho thu n tình ly hôn. ệ ợ ộ ử ế ng h p m t bên v ho c ch ng xin ly hôn, n u hoà gi ạ i không thành thì Toà án ể ầ ọ Đi u 40 ề Khi v ho c ch ng, ho c c hai v ch ng có đ n xin ly hôn thì Toà án nhân dân ti n hành ồ đi u tra và hoà gi Trong tr ườ bên th t s t ậ ự ự Trong tr ườ ụ nhân dân xét x . N u xét th y tình tr ng tr m tr ng, đ i s ng chung không th kéo dài, m c đích c a hôn nhân không đ t đ c thì Toà án nhân dân x cho ly hôn. ợ ấ ạ ượ ế ờ ố ử ủ
ườ ợ ồ ỉ ng h p v có thai, ch ng ch có th xin ly hôn sau khi v đ• sinh con đ ể ợ ợ ượ ộ c m t
Đi u 41 ề Trong tr năm. Đi u h n ch này không áp d ng đ i v i vi c xin ly hôn c a ng ề ố ớ ụ ủ ế ệ ạ i v . ườ ợ
ậ ả ả ệ ả ượ ậ c Toà án nhân dân công nh n. ả ậ ượ ớ i đây: ả ế ệ c v i nhau thì Toà án nhân dân quy t đ nh. ữ ế ị ướ ắ ộ ả ề ở ữ ủ c chia đôi, nh ng có xem xét m t cách h p lý đ n tình ả ả ư ế ợ ỗ ả ủ ả ợ ợ ồ ượ ầ ả ộ ồ ố ủ ủ ợ ồ ạ ợ ị ứ ợ ứ ủ ứ ng h p v ch ng do còn s ng chung v i gia đình mà tài s n c a b n thân v ớ c chia m t ph n trong kh i tài s n chung ượ ể c chia đóng góp vào vi c duy trì và phát tri n ệ ượ c ư ủ ả ố ộ ư i con ch a thành niên, i c a ng ườ ủ ư ả Đi u 42 ề Khi ly hôn, vi c chia tài s n do hai bên tho thu n, và ph i đ N u hai bên không tho thu n đ Vi c chia tài s n khi ly hôn, v nguyên t c, ph i theo nh ng quy đ nh d ị ề a) Tài s n riêng c a bên nào thì v n thu c quy n s h u c a bên y; ấ ẫ b) Tài s n chung c a v ch ng đ ộ ượ hình tài s n, tình tr ng c th c a gia đình và công s c đóng góp c a m i bên; ủ ụ ể ủ ả c) Trong tr ố ườ c thì v ho c ch ng đ ch ng không xác đ nh đ ặ ồ i đ c a gia đình, căn c vào công s c c a ng ườ ượ ủ kh i tài s n chung, cũng nh vào đ i s ng chung c a gia đình. Lao đ ng trong gia đình đ ờ ố coi nh lao đ ng s n xu t; ấ ả ộ d) Khi chia tài s n, ph i b o v quy n l ả ả b o v l ả i v và c a ng ườ ợ i ích chính đáng c a s n xu t và ngh nghi p. ệ ề ợ ủ ấ ệ ủ ả ệ ợ ề
ng thì bên kia ph i c p d ng theo kh năng ế ế ầ ấ ưỡ ả ấ ưỡ ả
ng và th i gian c p d ng do hai bên tho thu n. N u hai bên không tho ấ ưỡ ả ờ ế ậ ả ả ấ ưỡ ậ ượ ớ ườ ượ ấ ưỡ ầ ng có th yêu c u ể i khác thì c c p d ng. N u ng ế i ph i c p d ả ấ ưỡ ng k t hôn v i ng ớ ế ườ Đi u 43 ề Khi ly hôn, n u bên túng thi u yêu c u c p d c a mình. ủ Kho n c p d thu n đ c v i nhau thì Toà án nhân dân quy t đ nh. ế ị Khi hoàn c nh thay đ i, ng ng ho c ng i đ ặ ả ườ ổ s a đ i m c ho c th i gian c p d i c p d ờ ứ ườ ấ ưỡ ấ ưỡ ặ ử ổ c c p d ng n a. không đ ượ ấ ưỡ ữ
Đi u 44 ề V ch ng đ• ly hôn v n có m i nghĩa v và quy n đ i v i con chung. ợ ồ ố ớ ụ ề ẫ ọ
ng, giáo d c ph i căn c ụ c giao cho ng ư ặ ủ ứ ả i m nuôi ẹ ưỡ ượ ườ ắ
con có nghĩa v và quy n thăm nom, chăm sóc con và ph i đóng góp i không nuôi gi ữ ề ả ặ ẩ ưỡ ụ ệ ụ ế ậ ộ t, có th thay đ i vi c nuôi gi ổ ữ ổ ổ con ho c m c đóng góp phí t n ữ ế ị ủ ả ặ ứ ế ể ệ Đi u 45 ề Khi ly hôn, vi c giao con ch a thành niên cho ai trông nom, nuôi d ệ vào quy n l i v m i m t c a con. V nguyên t c, con còn bú đ ề ề ợ ề ọ .ữ gi Ng ườ phí t n nuôi d ổ dân quy t đ nh kh u tr vào thu nh p ho c bu c ph i n p nh ng kho n phí t n đó. ặ Vì l ợ nuôi d ng, giáo d c con. N u trì ho•n ho c l n tránh vi c đóng góp, thì Toà án nhân ừ ả ộ ấ i ích c a con, khi c n thi ầ ng, giáo d c con. ưỡ ụ
CH NG VIII ươ CH đ đ đ U ế ộ ỡ ầ
Đi u 46 ề
ườ ợ ầ ả c th c hi n trong tr ệ ư ả ng h p c n b o đ m vi c chăm nom, giáo d c và b o ả ư i ch a thành niên mà cha m đ• ch t, ho c tuy cha m còn s ng nh ng ế ụ ố ệ ặ ẹ ẹ Vi c đ đ u đ ệ ỡ ầ ượ i c a ng v quy n l ề ợ ủ ệ không có đi u ki n đ làm nh ng nhi m v đó. ệ ề ự ườ ể ữ ụ ệ
i đ đ u cho con ch a thành niên. N u cha m không c đ c thì ư ế ẹ i đ đ u do U i đó. Vi c c ng i đ đ u cho ng ể ử ườ ỡ ầ i thân thích có th c ng ử ượ ệ ử ườ ỡ ầ ỷ ườ ữ ườ i thân thích không c đ ể ử ườ ỡ ầ ị ấ ặ ng, th tr n công nh n. ậ ườ ch c x• h i đ m nhi m vi c đ đ u ng ộ ả ệ c ng ử ượ ệ ỡ ầ i đ đ u thì c ơ ườ ỡ ầ ư i con ch a ườ ng h p cha m ho c nh ng ng ữ ẹ ợ c có ch c năng ho c t ặ ổ ứ ướ ứ Đi u 47 ề Cha m có th c ng ẹ nh ng ng ườ ban nhân dân x•, ph Trong tr ườ quan Nhà n thành niên.
21 tu i tr lên, có t cách đ o đ c t t và có i t ườ ừ ổ ở ư ạ ứ ố ườ ỡ ầ đ làm ng ả i đ đ u. Đi u 48 ề Công dân làm ng đi u ki n th c t ệ ề i đ đ u ph i là ng ườ ỡ ầ ự ế ể
ặ ổ ứ ữ ụ ệ ề ạ
ụ ả ủ ả c pháp lu t và b o v quy n l i c a ng i đó. Đi u 49 ề Công dân ho c t a) Chăm sóc, giáo d c ng b) Qu n lý tài s n c a ng c) Đ i di n cho ng i đ ệ ạ ch c làm ng i đ đ u có nh ng nhi m v và quy n h n sau đây : ườ ỡ ầ i đ c đ đ u; ườ ượ ỡ ầ c đ đ u; i đ ườ ượ ỡ ầ c đ đ u tr ướ ườ ượ ỡ ầ ề ợ ủ ườ ệ ậ ả
ng, th tr n v i đ đ u ch u s giám sát c a U ban nhân dân x•, ph ủ ị ự ỷ ườ ị ấ ề ườ ỡ ầ
i đ ườ ượ ỡ ầ ủ ệ ồ ụ ữ ệ ầ ườ t ệ ườ i ế i đ đ u. c đ đ u, Vi n ki m sát nhân dân, ể t Nam, Đoàn thanh niên c ng s n H Chí Minh, Công đoàn Vi ả ộ ng, th tr n thay ng i đ đ u, n u ng ườ ỡ ầ ị ấ ỷ i c a ng ế ườ ỡ ầ ệ ạ ụ ườ ỡ ầ i đ đ u có th yêu c u c ng ể t h i nghiêm tr ng đ n quy n l ọ ủ ề i thay, n u th y mình không còn đ đi u ề ợ ủ ấ ầ ử ườ ế Đi u 50 ề Công dân làm ng công vi c đ đ u. ệ ỡ ầ i thân thích c a ng Ng ườ H i liên hi p ph n Vi ệ ộ Nam có quy n yêu c u U ban nhân dân x•, ph ề này không làm tròn nhi m v , gây thi ệ Công dân làm ng ki n làm ng i đ đ u. ườ ỡ ầ ệ
i ch a thành niên đ c giao l i cho cha m , đ ứ ườ ư ượ ạ ẹ ượ c nh n làm ậ Đi u 51 ề Vi c đ đ u ch m d t khi ng ấ ệ ỡ ầ con nuôi, ho c đ 18 tu i. ặ ủ ổ
ươ ủ ệ CH NG IX QUAN H HôN NHâN Và GIA đìNH C A CôNG DâN VI T NAM V I NG I N C NGOàI ệ ườ ướ ớ
t Nam v i ng i n ườ ướ ữ c ngoài, m i bên tuân theo nh ng ỗ ị ữ ậ ướ ữ c ngoài ti n hành ế i n t Nam thì ườ ướ Đi u 5, Đi u 6, Đi u 7 c a Lu t này. ề ở Vi ở ệ ủ ề ề ậ ệ ớ c mình v k t hôn. ề ế t Nam v i ng ớ ệ c ngoài còn ph i tuân theo các quy đ nh ng quy đ nh. Đi u 52 ề Trong vi c k t hôn gi a công dân Vi ệ ế quy đ nh c a pháp lu t n ủ N u vi c k t hôn gi a công dân Vi ệ ế ế i n ng ườ ướ Th t c k t hôn do H i đ ng b tr ủ ụ ế ả ộ ồ ộ ưở ị ị
ề ề ấ ả ệ t Nam v i ng ệ ợ ồ ỡ ầ ẹ i n ườ ướ ữ ệ ớ c quy đ nh. Đi u 53 ề Nh ng v n đ v quan h v ch ng, quan h tài s n, quan h cha m và con, hu vi c k t ỷ ệ ế ệ ữ hôn, ly hôn, nuôi con nuôi và đ đ u gi a công dân Vi ộ c ngoài do H i đ ng Nhà n ồ ướ ị
ng h p đ• có hi p đ nh t ệ ị ợ ư ươ ườ t Nam và n c ngoài, thì tuân theo nh ng quy đ nh c a các hi p đ nh đó. Đi u 54 ề Trong tr Vi ệ ng tr t ữ ữ pháp và pháp lý v hôn nhân và gia đình gi a ị ề ệ ủ ị ợ ướ
CH NG X ĐI U KHO N CU I CùNG ả ươ ề ố
c căn c Lu t này và tình hình c th mà có ể ố ộ ồ ướ ụ ể ứ ậ Đi u 55 ề Đ i v i dân t c thi u s , H i đ ng Nhà n ộ ố ớ nh ng quy đ nh thích h p. ị ữ ợ
i cao, ố ệ ố ệ ệ ạ ẫ ậ ưở ướ ụ ữ ệ ặ ậ ệ ệ ố ộ Đi u 56 ề i cao, Vi n tr H i đ ng b tr ng, Toà án nhân dân t ộ ồ ộ ưở trong ph m vi ch c năng c a mình, có trách nhi m h ủ ứ M t tr n T qu c Vi ổ Chí Minh, Công đoàn Vi ồ t Nam giáo d c, v n đ ng nhân dân thi hành nghiêm ch nh Lu t này. t Nam, H i liên hi p ph n Vi ụ ệ ậ ộ ng Vi n ki m sát nhân dân t ể ng d n thi hành Lu t này. t Nam, Đoàn thanh niên c ng s n H ộ ỉ ả ậ
Đi u 57 ề Lu t này thay th Lu t hôn nhân và gia đình năm 1959. ậ ế ậ
c Qu c h i n t Nam khoá VII, kỳ h p th ọ ộ ậ ệ ủ ứ ượ ố ộ ướ c C ng hoà x• h i ch nghĩa Vi ộ
i: t nam truy n th ng và hi n t ề ệ ạ
ớ ộ ộ ộ ố ộ ệ ộ ế ộ ơ ở ế ạ ộ ụ ộ ấ ồ ủ ự ồ ạ bào c a xã h i, là m t nhóm xã h i c s ki n t o nên xã h i r ng l n. Do ể ủ i và phát tri n c a ỗ ấ ể ộ
ọ i. Đó là lĩnh v c mà ai cũng có ự ườ ế i trong cu c. M t khác, đó cũng là lĩnh v c tinh t , phong ể ườ ự ế ặ ộ
ế ọ ấ ở ạ i chính tr i đây, ị ể ề ể ớ ổ ườ ể ỉ ể ả ộ ộ ệ
ể t Nam là s chuy n đ i sang c ch kinh t ơ ế ổ – xã h i m nh m đó không th không tác đ ng sâu s c đ n thi ể ế t ch lâu đ i và b n v ng song cũng h t s c nh y c m v i m i bi n ng. C nhiên, ố ế t ắ ế ọ th tr ế ị ườ ộ ạ ả ộ ờ ế ứ ế ộ ớ Lu t này đ• đ 12, thông qua ngày 29 tháng 12 năm 1986. 2)Gia đình vi Gia đình là m t t ủ đó, s tr ng t n c a qu c gia, dân t c ph thu c r t nhi u vào s t n t ề ố ự ườ m i gia đình. Gia đình ph i là đi m xu t phát và tr v c a m i chính sách xã h i. ở ề ủ ả ng quen thu c v i h u h t m i ng Gia đình là m t môi tr ộ ọ ộ ớ ầ ườ th tham gia v i t cách là ng ộ ớ ư phú, ph c t p, đ y mâu thu n và bi n đ ng. ầ ứ ạ ẫ Có th nói gia đình là v n đ c a m i dân t c và th i đ i. Đ c bi t trong vài năm tr l ộ ệ ặ ờ ạ ề ủ i hàn lâm và gi c c gi v n đ gia đình n i lên nh m t tiêu đi m tr ng y u đ ế ượ ả ớ ọ ấ ư ộ châu á và Đông Nam á nói riêng, ng quan tâm. i ta nói nhi u đ n gia đình, văn hóa gia đình ề ế ở i pháp đ ngăn tr s xâm lăng c a văn hóa ph nh m t gi ế ng Tây. Và không ch có th . ư ộ ươ ủ ở ự ả t Nam đang tr i nghi m trong m t cu c chuy n mình vĩ Các qu c gia châu á trong đó có Vi ệ ệ ố ồ đ i: th c hi n công nghi p hóa – đô th hóa v i quy mô và t c đ ngày càng gia tăng. Đ ng ớ ệ ạ ố ộ ự ị Vi th i v i quá trình này ể ờ ớ ở ệ ự nh ng bi n chuy n kinh t ạ ế ữ ẽ ế ch gia đình, m t thi ề ữ ế ế đ i xã h i. ổ ộ
ộ ộ ộ ệ ệ ệ ư ể ế ệ ệ ế ữ ụ ọ ộ ả ệ ữ ầ ủ ỏ , quan h giáo d c, quan h văn hóa, quan h t ệ ổ ứ ệ ớ ổ ế ứ ươ ậ ư ế ớ ệ ch c, v.v… Nh ng bi n chuy n xã ề ng di n và đ a đ n nh ng h qu đa chi u. ầ ủ t ch có tính b n v ng này cũng đang v n đ ng, đ i m i và thích ng v i nhu c u c a ộ
c khi tìm hi u v gia đình Vi ạ ệ ệ ề ệ ề t Nam truy n th ng hay gia đình Vi ố ở ố ấ t Nam hi n đ i, chúng ề ị ự ế ệ ề ạ ế ng Tây – James W. Vander Zanden – cho bi ế ệ ẳ ộ ọ ể ấ ớ ề ề ề ạ ỹ ộ ằ ộ ớ ớ ặ ư ế ề ấ các h th ng chính tr – xã h i và văn hóa khác nhau và có r t ộ ở ệ là trên th gi i hi n ế ớ ư ể ộ đình đ u tr n ở ên ề ề ọ ị t: "M t ộ ế i M ngày nay cho r ng m t đôi không c n k t ầ ườ c coi là m t gia đình đích th c, 33% coi các đôi cùng ự ồ ệ i tính có nuôi n ng con cái là gia đình, còn 20% thì coi các c p đ ng gi ể i Vi i Vi ườ ườ ậ ấ c coi là m t t ậ ộ ộ c coi là m t nhóm xã h i thì ở ả ỉ ượ ự ở ộ ố ớ ọ ộ ồ ả ể ư ư ườ ệ ượ ộ ậ ứ ố ậ ụ ữ ậ ế ậ ở ạ ứ ố ớ ự ố ộ ọ ế ệ ả ẹ
ượ ứ nôi văn hóa b n đ a, đ ứ c b o l u và truy n t ờ ừ ả ư ậ ệ ả ẩ ị ề ề ở đ a bàn nông thôn. C nhiên, đi u này không có nghĩa là ề ề ị
Đ Thái Đ ng có vi ả ỗ nh ng xã h i nông ở ữ ạ ồ ộ ư ậ ắ ẳ ờ ề ệ ể ệ ề
ầ ả ệ ổ c hi u là "gia đình ể ộ ắ ề ệ ả ượ m i khái ni m đ u có m t s c thái ề ư ệ ệ ấ ệ ặ ữ ề ệ ố ể ỉ ể ồ ư ộ ề ợ ở ị tNam. ệ
ề ạ ố ố ế ằ ỗ ố ạ ồ ừ ườ ệ ẹ ứ ể i ta quen g i là "tam, t ọ ấ ở ộ ề ậ ồ ạ ủ ắ i Vi ệ ơ ở ườ ng qu n t i ầ ụ ạ ch c gia đình ph bi n Gia đình là m t xã h i thu nh , trong đó hi n di n đ y đ các quan h xã h i nh quan h kinh t h i đã và đang d i vào gia đình trên m i ph ộ Thi ề ữ ế th i đ i. ờ ạ Tr ướ ta hãy th ng nh t v i nhau v khái ni m gia đình. Nói nh th là b i vì có r t nhi u quan ệ ni m khác nhau v gia đình ệ ố c đ a ra. Đó là ch a k m t th c t nhi u đ nh nghĩa v gia đình đã đ ị ượ ư nay xu t hi n nhi u d ng gia đình bi n thái khi n cho m i đ nh nghĩa v gia ế ấ ấ ậ Ch ng h n, m t h c gi b t c p. ph ả ươ cu c thăm dò m i đây đã cho th y 45% ng ấ ớ ộ hôn mà cùng chung s ng v i nhau thì đ ượ ố ố i tính chung s ng gi ấ ớ v i nhau là m t gia đình"[1]. Đây có th là s m r ng thái quá trong quan ni m v gia đình ề ớ ộ mà ng ệ t i á Đông nói chung và ng t Nam ta khó lòng ch p nh n. Đ i v i ng ấ ườ ệ châu Âu gia đình Nam nói riêng, gia đình là m t giá tr xã h i quan tr ng vào b c nh t. N u ế ở ị ta, gia đình đ nhi u khi đ n gi n ch đ bào ề ộ ế ượ ộ ơ ở c u thành c a nó nh v – ch ng – con cái. B i xã h i có tính s n sinh v i đ y đ các y u t ớ ầ ủ ộ ư ợ ủ ế ố ấ t Nam, chúng tôi t m đ a ra m t đ nh nghĩa mang tính th , đ có th tìm hi u v gia đình Vi ộ ị ạ ệ ề ể ế ể i cùng chung s ng v i nhau d a trên c đi n nh sau: gia đình là m t t p h p nh ng ng ợ ớ ổ ể quan h hôn nhân đ c chính th c th a nh n b i pháp lu t hay lu t t c và huy t th ng. H ừ có trách nhi m đ o đ c đ i v i nhau, có chung tài s n và cùng có trách nhi m xã h i hóa th ệ h mai sau. Đó là các quan h v – ch ng, cha m – con cái, anh ch em ru t. ệ ợ ồ ộ ệ ị c các nhà nghiên c u cho là lo i gia đình ch a nhi u y u t Nam truy n th ng đ Gia đình Vi ế ố ề ệ ề ạ ề ừ ng nh b t bi n, ít đ i thay, ra đ i t d t ế ổ ư ấ ố ườ ượ ả ư t Nam truy n th ng là s n ph m c a n n th h này sang th h khác. Nh v y, gia đình Vi ủ ề ế ệ ố ế ệ c và t n t i các văn minh lúa n ố ồ ạ ở ị ướ i ki u gia đình truy n th ng. V v n đ này tác gi đô th không t n t ế t: ồ ạ ề ấ ố ể nông thôn, là gia đình "Gia đình truy n th ng ch c h n là gia đình ở ố ề i lâu đ i và g n nh b t bi n trên nhi u khía c nh. Nh v y, đó cũng nghi p á Đông đã t n t ế ư ấ ầ ồ ạ là ki u gia đình nông nghi p, là m t đ nh ch g n li n v i n n nông nghi p c truy n"1. ớ ề ề ộ ị ế ắ Nhân đây, cũng c n ph i nói thêm r ng gia đình truy n th ng đôi khi đ ố ề ằ nho giáo". V căn b n, đi u này không sai. Song có l ề ẽ ỗ riêng nào đó và cho dù ph n l n n i hàm 2 khái ni m này trùng nhau nh ng chúng không hoàn ầ ớ ộ toàn là 2 khái ni m đ ng nh t. T đó có th th y tính ch t nông nghi p, nông thôn và nho ể ấ ấ ừ t Nam. Và gia đình nho giáo, giáo là nh ng đ c tr ng c b n c a gia đình truy n th ng Vi ơ ả ủ theo chúng tôi, là m t khái ni m r t thích h p đ ch ki u gia đình truy n th ng các đô th ố ấ ệ Vi Trong dân gian, gia đình truy n th ng đ ượ nhau b ng chu i quan h huy t th ng. Trong gia đình này có th cùng chung s ng t tr lên: ông bà – cha m – con cái mà ng , ngũ đ i đ ng đ ở ườ Ki u gia đình này khá ph bi n và t p trung nhi u nh t ể ổ ế ti u nông là c s phát sinh và t n t ể h ở ướ nhà ho cặ vài nhà k nhau cũng là hình th c t ế ớ c coi là đ i gia đình mà các thành viên liên k t v i ế ệ 3 th h ng". ế nông thôn B c B . N n kinh t t Nam luôn có xu ướ m t mộ ái ố ữ đô th . Vào nh ng con cái xung quanh mình. B i th , các đ i gia đình cùng s ng d ị ề i c a nó. V m t tâm lý, ng ề ặ ế ứ ổ ứ ổ ế ở ế
ấ ẫ ạ ể ở ề ướ ở ả ể ườ ế ố ễ i già và giáo ỡ ệ ườ c ư ậ ụ ề ố ng th y. Gia đình truy n th ng ề ề c các truy n ả ư ượ ố t các gia phong, gia l , gia đ o. Các thành viên ạ ễ ố ầ ề ậ ng th h tr . Đó là nh ng giá tr r t căn b n c a văn hóa gia đình mà chúng ta c n k ữ ế ệ ẻ ữ ở ỗ ỗ ề ượ ả ậ ụ ậ ch trong khi gi ạ ậ ố ố ộ ệ ấ ả ủ c đi m c a lo i gia đình này là ủ ạ t đ p thì cũng b o trì luôn c nh ng t p t c, t p quán l c h u, l ả ữ ả
ồ ạ ề ế ự ữ ố t v tu i tác, l ệ ề ổ ế ệ ữ ầ ộ ệ ề ệ ủ i thích t ạ ả ề ỗ ẻ ố ượ ố ứ ể ậ ả ế ơ ộ ạ ể ằ i sao s l ẫ ủ
c đ t ra: v y gia đình Vi ộ ậ ệ ạ ộ ả ỏ ượ ặ ề ể ẳ ư ả ộ ệ ư ộ ệ ộ ề ị ở ị ố ố t Nam v n đang là m t n ộ ướ c v i t ế t c các đ c tr ng v l ặ ệ i s ng đô th và đ t đ n m t trình đ văn ạ ế c nông nghi p. C dân nông ư ợ ố ế ả ạ ủ ỷ ọ ố ệ ự ẽ ở ầ ệ ầ ườ ệ ệ ổ xã h i nông nghi p c truy n sang xã h i công nghi p ệ ề i th c a c u trúc gia đình truy n th ng và s hình thành ự ệ ố ộ ể ủ ấ ơ ề ạ ở ấ t y u. Gia đình đ n hay còn g i là gia đình h t nhân đang tr nên r t vai trò nông thôn – thay cho ki u gia đình truy n th ng t ng gi ọ ể ả ở ừ ữ ề ố
ộ ặ ạ ỉ c đây. ợ ồ t Nam ngày nay ph n l n là gia đình h t nhân trong đó ch có m t c p v ch ng ầ ớ ầ ứ ứ ế ọ ề ạ ể ợ ng gia tăng vì nhi u u đi m và l ề ư ạ ọ i th c a nó. Tr ả ị ộ ậ ề ướ ư ộ ơ ộ ế ạ ả ỗ ượ ề ộ ế ệ ng đ i l n đ ươ ố ớ ứ ộ ộ ậ ộ ậ ể ự ượ ộ ố c gia đình t o đi u ki n nuôi d bi u hi n ch t l ệ ưỡ ạ ố i mà s ng cu c s ng gia đình. Tính đ c l p cá nhân ể ẽ ạ ả ắ ườ ự ế ạ ệ ệ ế
c, công ướ ng h t nhân hóa ạ ướ c ế ủ i nh m t đ n v đ c l p, g n nh , linh ho t và có kh năng thích ẹ . Ki u ể ự ộ ậ ể c đ cao. Trong xã h i hi n đ i, m c đ đ c l p cá ệ ấ ượ ng, phát tri n s t o ra phong cách s ng, tính cách, năng i đ u có b n s c. Đó cũng chính là con ng ườ ề ủ ữ ứ ộ ế ạ ẳ ạ ầ ấ ị ữ ế ả ng c a th h t ế ệ ớ ự ầ ề ậ ị ạ ủ ả ấ ả ư ưở ố ả ậ ị Hà N i ki u đ i gia này v n còn th năm 60 tr v tr ộ có các u đi m nh có s g n bó cao v tình c m theo huy t th ng, b o l u đ ề ự ắ ư th ng văn hóa, t p t c, nghi l , phát huy t trong gia đình có đi u ki n giúp đ nhau v v t ch t và tinh th n, chăm sóc ng d ế ị ấ ưỡ ầ th a và phát huy. Tuy nhiên, nh gìn các ể ừ truy n th ng t i th i. Bên ố ố ẹ ờ c nh đó, s khác bi ỏ i s ng, thói quen cũng đ a đ n m t h qu khó tránh kh i ư ế ự ạ là mâu thu n gi a các th h : gi a ông bà – các cháu, gi a m ch ng – nàng dâu… Bên c nh ạ ẹ ồ ữ ẫ c tinh th n c ng đ ng, gia đình truy n th ng ph n nào cũng h n ch s phát vi c duy trì đ ầ ệ ượ ạ do c a m i cá nhân. Trong đi u ki n c a xã h i hi n đ i "1 ngày b ng 20 năm" lo i tri n t ạ ộ ủ ể ự ng gia gia đình này có v thi u c đ ng và ch m thích ng. Đi u này gi đình truy n th ng ki u đ i gia đình gi m đáng k và không còn là khuôn m u c a gia đình ề ngày nay. ệ t Nam ngày nay có ph i là m t gia đình hi n đây, m t câu h i đ ả Ở ẩ đ i? Chúng tôi cho r ng đi u này không h n đúng. B i vì gia đình hi n đ i ph i là s n ph m ằ ạ c a m t n n công nghi p phát tri n, dân c có l ệ ủ minh đô th khá cao. Trong khi đó, Vi ẫ ề ố tr ng áp đ o – kho ng 3/4 dân c c n i thôn chi m t ả ư ả ướ ớ ấ ả ỷ ọ i ti u nông. Theo s li u d báo c a Liên h p qu c (năm s ng, tâm lý, sinh ho t c a ng ườ ể ủ ố ư tr ng c dân đô th n 1993) đ n năm 2000 t c ta s lên 27,1%, năm 2010 là 34,8%. Nh ư ị ướ ẫ t Nam đang v y quá trình đô th hóa giai đo n kh i đ u. Văn minh nông nghi p v n Vi ạ ở ở ệ ị ậ ọ i dân – k c c dân đô th b i đa ph n h còn in đ m trong đ i s ng văn hóa c a m i ng ị ở ể ả ư ỗ ủ ờ ố ậ c coi là "gia đình nông thôn. V y nên gia đình Vi v a thoát thai t t Nam ngày nay có th đ ừ ể ượ ậ ừ quá đ " trong b c chuy n bi n t ế ừ ộ ể ướ ộ hi n đ i. Trong quá trình này, s gi ự ả ạ hình thái m i là m t t ớ ộ ấ ế các đô th và c ph bi n ị ổ ế ở ch đ o tr ướ ủ ạ Gia đình Vi ệ (b m ) và con cái mà h sinh ra. H u h t các gia đình trí th c, viên ch c nhà n ố ẹ nhân công nghi p, gia đình quân đ i, công an đ u là gia đình h t nhân. Xu h ệ ộ ướ Vi t Nam đang có chi u h gia đình ở ệ h t gia đình h t nhân t n t ế ồ ạ ạ ng nhanh v i các bi n đ i xã h i. Gia đình h t nhân có s đ c l p v quan h kinh t ề ớ ứ ổ do t gia đình này t o cho m i thành viên trong gia đình kho ng không gian t ạ ự do cá nhân. Cá nhân tính đ phát tri n t ạ c coi là m t y u t nhân đ ộ ế ố ể đ ệ ề ượ l c sáng t o riêng khi n cho m i ng ỗ ự nghi p công nghi p hóa, hi n đ i hóa c a Đ ng ta đang c n đ n. ả ạ ệ C nhiên, gia đình h t nhân cũng có nh ng đi m y u nh t đ nh. Ch ng h n, do m c đ liên ể ố ỗ ợ k t thuy t minh gi m sút và s ngăn cách không gian, gi a các gia đình nên kh năng h tr ế i nhau ít đi cũng làm l n nhau v v t ch t và tinh th n b h n ch . nh h ế ả ẫ gi m kh năng b o l u các giá tr văn hóa truy n th ng trong gia đình. Dù v y, gia đình h t ạ ề ả c ta hi n nay và đó cũng là lo i gia đình th nh hành nhân v n là lo i hình khá ph bi n n ổ ế ở ướ ệ ẫ ạ ạ ị
ị ộ ể ệ ủ ươ ng
ớ ộ ộ ộ ế ộ ộ ộ ơ ở ế ạ ng t n c a qu c gia, dân t c ph thu c r t nhi u vào s t n t ộ ộ ấ ồ ủ ự ồ ạ ấ ủ ố ả ộ ả ệ ỗ ộ ọ ộ ế ề ở ề ủ ế ọ ấ ể t Nam trong chi n l ế ượ ể ấ ẳ bào lành m nh c a xã h i, là t ấ ự ự ổ ấ ủ ạ ộ ạ i"[2].
ậ ự ư ậ ợ ậ ắ ủ ệ ữ ừ ủ ố ự vi c phân tích ba d ki n y, ng ườ ừ ệ ộ ộ ố ự ể ị ự ậ ữ ệ ấ i đàn ông và m t ng ộ ủ ườ ụ ị ệ ế ướ ả ị ch c a gia đình đ i v i Nhà n c, trong quá trình hình thành và phát tri n c a các d ố ố ớ trong các xã h i công nghi p – đô th phát tri n. Có nghĩa – đó cũng là ki u gia đình c a t ể lai. Gia đình là m t t bào c a xã h i, là m t nhóm xã h i c s ki n t o nên xã h i r ng l n. Do đó, s tr ể ủ i và phát tri n c a ụ ự ườ ả m i gia đình. Gia đình ph i là đi m xu t phát và tr v c a m i chính sách xã h i. Đ ng – xã h i đ n năm 2000, đã đ t gia C ng s n Vi c phát tri n kinh t ặ ể ế đình vào tiêu đi m quan tr ng, ph n đ u sao cho "xây d ng gia đình m no, bình đ ng, ti n ự ỗ m c a m i b và h nh phúc, làm cho gia đình th c s là t ủ ế ộ ng ườ 3)quan h gi a lu t hôn nhân và gia đình Trong ch ng m c nào đó, có th đ nh nghĩa lu t hôn nhân và gia đình nh là t p h p các quy ậ t c chi ph i s thành l p và s v n hành c a gia đình. Có ba d ki n c b n liên quan đ n gia ữ ệ ơ ả ế ắ ự ố đình mà t i làm lu t đ ra các quy t c c a mình: s ph i ậ ề i đàn bà, nh m xây d ng cu c s ng chung; s sinh h p gi a m t ng ằ ườ ự ữ ợ c xác đ nh con và vi c giáo d c con. Vai trò c a lu t trong lĩnh v c hôn nhân và gia đình đ ự ượ ậ ứ tùy theo k t qu xác đ nh m i quan h gi a Nhà n c và gia đình, hay đúng h n, tùy theo m c ơ ệ ữ đ t ữ ộ ự ủ ủ ể ủ ướ ki n y. ệ ấ
ch r ng rãi. Gia đình t ộ ậ ề ự ủ ộ ch , ự ủ ộ c đ ng đ u b i m t ầ ượ ứ ủ ở c quân ch và đ ệ ớ ạ ộ ủ
Lu t đóng vai trò ph tr , m t khi gia đình đ ượ ụ ợ ch c theo mô hình Nhà n c t v ph n mình, đ ượ ổ ứ ề ng ề ữ ớ ườ g m c quy n tr ng ph t nh ng thành viên không ph c tùng. Quy n t ồ đình t ề ự i ích c a gia đình. ừ ng đ c trao quy n t ướ ầ i ch gia đình v i nh ng quy n h n r ng rãi trong quan h v i các thành viên khác, bao do cá nhân trong gia ả ề ch th ự ủ ườ ạ ữ c đ t ượ ặ ở ị v trí th y u so v i l ứ ế ụ ớ ợ ủ
ộ ậ ượ ộ ố ợ ộ ư ộ ậ ệ ủ ể ệ ề ướ c coi nh m t t p h p nh c a m t s thành ỏ ủ c trao trách nhi m đ i v i s hình thành và ố ớ ự c xã ệ ầ ượ do ề ự c dân ch . Quy n t ủ ủ c lu t th a nh n và b o v ; quan h gi a các thành viên trong gia ch c theo mô hình c a Nhà n ệ ữ ượ ả c t ượ ổ ứ ậ ừ ậ ệ ố ệ ữ ể ề ị ự ệ ụ ắ ỉ Lu t đóng vai trò tích c c, m t khi gia đình đ ự viên c a xã h i và khi gia đình và xã h i đ u đ ộ ề ượ phát tri n nhân cách c a thành viên đó, nghĩa là trong đi u ki n quan h gia đình c n đ ủ h i hoá. Gia đình xã h i hoá đ ộ ộ cá nhân trong gia đình đ đình ch u s chi ph i c a cùng h th ng quy t c áp d ng đ đi u ch nh quan h gi a các ố ủ thành viên trong xã h i.ộ
ng h p và tích c c trong m t s ể ụ ợ ộ ố ợ ộ ố ườ ư ộ ậ ự ộ ố ợ ượ i là m t t p h p đ c bi ạ ộ ậ ợ ư ệ ớ ợ nhiên cũng nh d a theo ượ ổ ứ ự ự c coi nh m t t p h p nh c a m t s thành viên c a ủ ỏ ủ t g m các thành viên g n bó v i nhau do quan h ắ ệ ồ ch c d a theo tôn ti t c t ệ ề ng gi a các thành viên trong xã h i. Quy n ộ ề ữ ư ự ủ ộ c tôn tr ng trong ch ng m c vi c th c hi n quy n đó không gây ph ườ ệ ươ ng ự ự ệ ề ủ ợ Lu t cũng có th đóng vai trò ph tr trong m t s tr ậ ng h p khác, m t khi gia đình đ tr ộ ườ xã h i, nh ng l ặ ộ thân thu c ho c hôn nhân. Gia đình đ ặ ộ các tiêu chí chung c a xã h i v quan h bình th do cá nhân đ t ượ ự h i đ n v n m nh và l ệ ậ ạ ế Tính ch t phòng ng a ph bi n. ọ ừ i ích chính đáng c a gia đình. ổ ế ừ ấ
ậ ụ ấ ắ ầ ự ề ể ậ ầ ủ ủ ừ Lu t hôn nhân và gia đình nh m đ n m c đích cao nh t là góp ph n xây d ng gia đình h nh ạ ự ế ắ ủ t cho s phát tri n b n v ng c a xã h i. Các quy t c c a phúc, hoà thu n và đi u đó c n thi ộ ế lu t đ u có tác d ng phòng ng a ho c x lý nh ng tình hu ng kh ng ho ng và bi k ch trong ặ ử ả ụ ậ ề c ngăn ng a s hình đ i s ng gia đình. C m k t hôn gi a nh ng ng ữ ờ ố ề ữ ố i thân thu c, Nhà n ộ ị ừ ự ữ ườ ướ ữ ế ấ
ề ạ ứ ụ ỷ ữ ợ ủ ướ ả ẫ ừ ữ ệ ọ ệ ạ ả ồ ố ị ặ ế ự ả ấ ả ơ ấ ữ ủ ợ ạ ầ ể ủ ố ớ ộ ế ự ộ
thành các gia đình thoái hoá v nòi gi ng và v đ o đ c; áp đ t nghĩa v chung thu gi a v ố ề và ch ng, Nhà n c ngăn ng a s đ v c a hôn nhân d n đ n s tan rã c a gia đình; quy ừ ự ổ ỡ ủ ồ c ngăn ng a kh năng xu t hi n nh ng đ a đ nh r ng con ph i kính tr ng cha m , Nhà n ứ ằ ướ ẹ ị c trong gia đình (và qua đó h n ch kh năng xu t hi n nh ng thành viên x u con ng ng ấ ả ế ỗ ượ c a xã h i); quy đ nh thành ph n kh i tài s n chung, kh i tài s n riêng c a v , ch ng, Nhà ộ ủ c h n ch s phát tri n c a các cu c hôn nhân v i đ ng c không lành m nh - hôn nhân n ướ ạ vì ti n ... ề 4) Pháp lu t đ m b o s phát tri n c a gia đình t nam và m t s gi i pháp hoàn ộ ố ả ể ủ ả ự ậ ả vi ở ệ thi n.ệ t Nam ệ ể Vi ở ệ
ị ấ ể ủ ậ ả ữ ng l ng đ ị ằ ề ế ườ ả ố ả ự ổ ủ ươ ệ ứ ể ủ ề ố ầ ng các thành viên c a mình có l ủ i và là t ộ ặ ệ ạ ề ị ố bào c a xã h i, n i duy trì nòi gi ng, là môi tr ạ ộ ự ệ ủ m c a ổ ấ ự ự t ngày 21/02/2005 Ban Bí th trung ư c đã kh ng ẳ ộ ế ủ ệ ườ i s ng văn hóa, làm cho gia đình th c s là t ố ố bào lành m nh c a xã h i”. Đ c bi ủ ự ờ ơ ng và giáo d c nhân cách con ng ố ụ ưỡ ườ ấ ướ ng quan tr ng hình ọ ề ố ả ồ n n xã h i, t o ngu n nhân l c ph c v s nghi p xây d ng và b o v ồ ả ệ ự ệ ạ ộ ạ ụ ụ ự i, b o t n và phát huy truy n th ng văn hóa ệ ự
ị ố ả ể ủ ườ ằ ạ ng l ề ề ự ổ ậ i ch tr ủ ươ ả ng c a Đ ng v s n đ nh và phát tri n gia đình, Nhà c ta đã ban hành nhi u văn b n quy ph m pháp lu t nh m t o hành lang pháp lý cho gia ạ
ạ ế ự ị ướ ề ị ộ : Đây là đ o lu t c b n nh t c a n ậ ơ ả ậ ộ ạ ướ ả ồ bào c a xã h i; Nhà n ộ ẹ ệ ẳ ộ ợ ộ ố ữ ế ệ ạ ị ư ể ệ ẻ ọ ề ướ c gia đình, Nhà n ề ạ ứ ệ . Vì ả ụ ữ ộ ườ ể ữ ị ề , xã h i và gia đình; nghiêm c m m i hành vi phân bi ụ ữ t đ i x v i ph n , ệ ố ử ớ ế ọ ụ ữ ẩ
ể ủ ể ả ậ ậ ạ i, : Đ đ m b o s phát tri n c a gia đình, sau khi hòa bình l p l ả ướ ướ c c b ề ả ự ậ ả c đã s m ban hành Lu t Hôn nhân gia đình (năm 1959). Khi c n ướ ớ ậ ố ộ ạ ế ạ ậ ổ ớ ể ả ơ ở ể ả ờ ự ạ ằ ụ ủ ợ ồ ề ế ị ế ộ ư ế ị ẹ ớ ề ề ủ ữ ả ự ổ ể ả ơ ở ể ị ự a. Pháp lu t đ m b o s phát tri n gia đình hi n nay Trong nh ng năm đ i m i v a qua, Đ ng ta đã r t quan tâm t i s n đ nh phát tri n c a gia ớ ừ ớ ự ổ ả i nh m phát tri n gia đình. Ngh quy t Đ i h i Đ ng đình, đ ra nhi u ch tr toàn qu c l n th IX nêu rõ: “Nâng cao trách nhi m c a gia đình trong vi c xây d ng và b i ồ d ưỡ m i ng ế ườ ỗ ng Đ ng ra Ch th s 49 v xây d ng gia đình th i kỳ công nghi p hóa đ t n ươ ỉ ả đ nh: “Gia đình là t ị thành, nuôi d t đ p, ch ng các t t ố ố ẹ T qu c”. ố ổ Th ch hóa các đ ể ế n ướ đình phát tri n.ể *. Hi n pháp năm 1992 c ta và d a trên các quy đ nh c a ủ ấ ủ ướ Hi n pháp, Nhà n c ban hành các đ o lu t khác. Đi u 64 Hi n pháp 1992 kh ng đ nh: “Gia ế ẳ ế đình là t ắ c b o h hôn nhân và gia đình. Hôn nhân theo nguyên t c ủ ế nguy n và ti n b , m t v m t ch ng, v ch ng bình đ ng, cha m có trách nhi m nuôi t ợ ồ ế ệ ự t. Con cháu có b n ph n kính tr ng và chăm sóc ông bà cha d y con thành nh ng công dân t ậ ổ ạ m ”. Hi n pháp năm 1992 có nhi u quy đ nh đ b o h và t o đi u ki n đ cho các thành ể ộ ể ả ề ẹ c và xã h i b o v , chăm c gia đình, Nhà n viên trong gia đình phát tri n nh : “Tr em đ ộ ả ượ c và xã h i t o đi u ề sóc và giáo d c” (Đi u 65) ho c “Thanh niên đ ộ ạ ướ ặ ượ ụ ng đ o đ c…” (Đi u 66). i trí, phát tri n s c l c trí tu , b i d ki n h c t p, lao đ ng và gi ề ể ứ ự ệ ồ ưỡ ọ ậ i ph n có vai trò c c kỳ quan tr ng đ i v i vi c phát tri n kinh t Trong gia đình, ng ế ệ ọ ố ớ ự v y Hi n pháp năm 1992 đã quy đ nh: “Công dân nam và n có quy n ngang nhau v m i m t ặ ế ề ọ ậ chính tr , kinh t ấ ộ ị xúc ph m nhân ph m ph n …” (Đi u 63). ạ *. Lu t Hôn nhân gia đình Đ ng và Nhà n ớ vào th i kỳ đ i m i, chúng ta ti p t c ban hành Lu t Hôn nhân gia đình năm 1986. Sau 15 năm ế ụ ổ ờ i ban hành Lu t Hôn nhân gia đình năm 2000. Các đ o lu t hôn ti n hành đ i m i, Qu c h i l ậ nhân gia đình qua các th i kỳ là c s pháp lý đ đ m b o cho gia đình phát tri n. Trong Lu t ậ Hôn nhân gia đình năm 2000 đã có nhi u ch đ nh pháp lý nh m xây d ng gia đình h nh phúc ế ị và ti n b , nh ch đ nh k t hôn, ch đ nh quy n và nghĩa v c a v ch ng; quy n và nghĩa ề ế ậ v gi a cha m v i con cái, gi a các thành viên trong gia đình. Có th nói, 110 đi u c a Lu t ụ ữ Hôn nhân và gia đình năm 2000 là c s pháp lý đ đ m b o s n đ nh, xây d ng và phát tri n gia đình Vi t Nam trong nh ng năm đ i m i. ữ ể ệ ổ ớ
ả ế ể ậ ọ ử ụ ậ ấ ấ ng cho thuê quy n s d ng đ t. Nh ng quy đ nh này s cho phép các h gia đình ấ ẽ ồ ự ộ ữ ớ ợ ể ị ặ ộ ơ ấ ụ ử ụ ố ố ể ấ ấ ậ ể ị ề ậ ạ ề ử ụ ấ ả ể c t ng quy n s d ng đ t. Các đi u ki n này đã t o thu n l ượ ấ ạ ặ ộ ộ ấ c a h gia đình. Ngoài ra, h gia đình s d ng đ t còn đ ộ ấ ỡ ề ử ụ ệ ử ụ ng thành qu lao đ ng, k t qu đ u t ộ ườ ả ướ ả c h ượ ưở ượ ấ ế c b o v khi có ng ệ ấ trên đ t, đ ả ầ ư ấ i xâm ph m t ớ ạ gia : Đ t đai là ngu n l c quan tr ng đ phát tri n kinh t ể c chuy n đ i, ổ ể ấ ượ ộ ấ ự ề ử ụ ộ ệ ậ ợ c c p gi y ch ng nh n ậ ứ c giúp đ ượ ề ử ụ i quy n s d ng c Nhà n ề ng d n thi hành đã t o thu n l ạ ẫ ấ ằ c. Kinh t h gia đình đang t ng b ả ướ h gia đình trên m i mi n đ t n ọ ề ế ộ ấ ướ ậ ế ộ i cho s phát ự ậ ợ ướ c ừ
c C ng hòa Xã h i ch nghĩa Vi ộ ậ ả ộ ậ ề ự ủ ể ủ ự: B lu t Dân s c a n ầ ả ộ ề ệ ủ ộ ả ị ự ủ ướ ệ ả ẳ ệ ộ ườ ạ ậ i đ i di n h gia đình khi tham gia quan h pháp lu t ệ ề ự ị ể ủ ữ ệ ệ ạ ộ ị ấ ả ộ i khác, nh ng vi c do đ i di n h gia ệ ộ ề ạ ậ ả ủ ộ ấ ượ i cho các h gia đình th c hi n các ộ ậ ự ự ệ ộ ị
ả ạ ệ ề h gia đình. ế ộ ể ả ể ạ ự ề ữ ủ ậ ố ố ộ ệ ự ố ng, 46 Đi u và có hi u l c t ệ ự ừ ươ ậ ể ượ ậ ủ ự ậ ả ờ ủ ả ự ạ ự ngày 1/7/2008. S ra đ i c a Lu t Phòng ch ng b o l c ạ ự t b c c a pháp lu t b o đ m s phát tri n c a gia đình ở ụ ể ậ ố ể ủ ắ ạ ự ậ ề ị ệ ố ệ ố ơ ạ ự c trong vi c phòng ch ng b o l c gia đình, nh cung c p ngân sách v ề ư ấ ch c cá nhân c quan nhà ổ ứ ủ ố ị ạ ự ạ ự ướ ả ướ ạ ự ệ ể ố ấ ươ ề ề ố ư i mâu thu n các tranh ch p gi a các thành viên trong gia ụ ủ ạ ạ ự ệ c trong vi c phòng ch ng b o l c gia đình. Lu t Phòng ch ng b o l c gia đình đã dành c ậ ng II đ quy đ nh v n đ phòng ch ng b o l c gia đình, nh thông tin tuyên truy n v ề ạ ự ẫ ữ ả ấ ị ạ ự ị ụ ể ệ ả ệ ử ụ ố ậ ề ạ ự ấ ố ạ ị ặ ố ớ ạ ị i có hành vi vi ph m pháp lu t v ử ứ ử ư ử ạ ứ ố i ph ụ ng, xã, th tr n, đ a vào c s giáo d c ạ ự ụ ỷ ậ ị ấ ơ ở ườ ự ư ệ ặ
ạ ự ụ ể ể ề ả ị ố t Nam. *. Các văn b n pháp lu t đ t đai ấ đình. Đi u 113 Lu t Đ t đai năm 2003 cho phép h gia đình s d ng đ t đ ề chuy n nh ề ử ụ ượ ể s d ng đ t phù h p v i hoàn c nh c a gia đình mình, ho c h gia đình s d ng đ t có th ử ụ ủ ả ấ ệ th ch p quy n s d ng đ t đai t i các c quan, tín d ng ngân hàng đ vay v n th c hi n ề ử ụ ế ấ vi c s n xu t, kinh doanh, ho c h gia đình có th góp v n b ng giá tr quy n s d ng đ t ấ ằ ệ ả đ h p tác s n xu t kinh doanh. M t đi m m i mà Lu t Đ t đai đã đ c p là h gia đình có ớ ể ợ ể i cho vi c phát tri n quy n đ ề ượ ặ ề kinh t ế ủ ộ quy n s d ng đ t, đ trong vi c c i t o đ t; đ ệ ả ạ ấ đ t h p pháp c a mình… (Đi u 105). ủ ấ ợ Có th nói r ng, Lu t Đ t đai và các văn b n h ể tri n c a kinh t ể ủ kh i s c. ở ắ *. Các văn b n pháp lu t dân s ệ t Nam cũng đã có nhi u đi u kho n góp ph n vào vi c đ m b o cho s phát tri n c a gia đình. ề Đi u 116 c a B lu t nêu khái ni m h gia đình và kh ng đ nh h gia đình là ch th c a ủ ể ủ ộ ậ quan h pháp lu t dân s , quy đ nh ng ệ ự ậ dân s là ch h , ch h có th y quy n cho ng ủ ộ ườ ủ ộ đình giao d ch thì t ậ t c các thành viên trong h đ u ph i ch u trách nhi m (Đi u 117). Lu t ị ả ề t c các thành viên t o l p nên, cũng kh ng đ nh tài s n c a h gia đình chính là tài s n c a t ả ủ ấ ả ị ẳ c xem là tài s n chung c a h . k c quy n s d ng đ t đ ề ử ụ ủ ộ ể ả Các quy đ nh c a B lu t Dân s đã t o đi u ki n thu n l ủ ậ ợ ị giao d ch dân s đ phát tri n kinh t ự ể *. Pháp lu t Phòng ch ng b o l c gia đình : Đ b o v s phát tri n b n v ng c a gia đình, ể ngày 21/11/2007 Qu c h i đã thông qua Lu t Phòng ch ng b o l c gia đình. Lu t có 6 ậ Ch ề gia đình cho th y s phát tri n v ấ ự t Nam hi n nay. Lu t quy đ nh c th các hành vi b o l c gia đình, nguyên t c phòng Vi ị ệ ch ng b o l c gia đình, các quy n và nghĩa v c a n n nhân b o l c gia đình; quy đ nh trách ạ ự nhi m c a Nhà n ệ ủ phòng ch ng b o l c gia đình; quy đ nh trách nhi m c a các t ố n Ch ị phòng ch ng b o l c gia đình, hòa gi ạ ự ư đình. Lu t cũng đã quy đ nh c th vi c b o v và h tr n n nhân b b o l c gia đình, nh ệ ỗ ợ ạ báo tin v b o l c gia đình, s d ng các bi n pháp ngăn ch n v b o l c gia đình, c m ti p ế ề ạ ự ặ ng V Lu t Phòng ch ng b o t, Ch xúc n n nhân b hành vi b o l c gia đình v.v… Đ c bi ạ ậ ươ ệ ạ ự ậ ề l c gia đình đã quy đ nh các hình th c x lý đ i v i ng ườ ự phòng ch ng b o l c gia đình, nh x ph t hành chính, x lý k lu t, truy c u trách nhi m ệ hình s , ho c áp d ng các bi n pháp giáo d c t ụ ạ v.v.. Có th nói v i nhi u quy đ nh c th , Lu t Phòng ch ng b o l c gia đình là văn b n quan ậ Vi tr ng đ m b o s phát tri n c a gia đình ở ệ ớ ả ự ể ủ ả ọ
ố ậ ạ ẳ ậ ố ộ ớ ẳ ề ự ậ ế , ị ớ ộ ả ữ ự ẳ ả ng, 44 Đi u, đã kh ng đ nh s bình đ ng gi a nam và n trong các lĩnh v c kinh t ươ ệ ị ch c trong vi c b o đ m bình đ ng gi ớ ả ẳ ậ ứ ớ ậ ạ ệ ổ ứ ố ớ ặ ự i; quy đ nh trách nhi m c a ủ ệ i. Lu t còn quy đ nh c th các bi n ụ ể ị i, nh x lý k lu t, x ph t ử ạ ư ử ỷ ậ ẳ ầ i đã góp ph n ớ ẳ ỏ ể ệ Vi ở ệ
ậ ả ướ ạ ậ ể ể ự t Nam hi n nay. ệ : Ngoài các văn b n pháp lu t nêu trên, Nhà n ẳ ế ươ ủ c truy n th ng gia đình Vi ả ệ ệ ượ ự ổ ặ ạ ệ t Nam; ngăn ch n có hi u qu các ệ
ướ ế h gia đình đang t ng b ế ộ ề ộ ố ủ ươ c phát tri n. Chính ph ể ể và tiêu th s n ph m nông nghi p. Đ xóa đói gi m nghèo, t o vi c làm ở ạ ể ế ệ ng trình 135 làm cho đ i s ng c a các h ệ ổ ứ ệ ờ ố ủ ừ ng chính sách chuy n d ch c c u ơ ấ ị nông thôn, ộ ủ ch c th c hi n Ch ự ề
ấ ề ế ủ vùng sâu, vùng xa, vùng mi n núi đ ở ỉ ượ ủ ướ ươ c c i thi n đáng k . ể ệ ượ ả mà v n đ văn hóa c a gia đình cũng đã đ ủ ị ố ủ ng c, quy c chú tr ng. Ngày ể ọ ng Chính ph đã ban hành Ch th s 24/CT-TTg v vi c xây d ng và th c ự c làng, b n, thôn, p, c m dân c nh m xây d ng n p s ng văn ướ t các quan ề ệ ự i quy t t ả ỉ ụ ấ ắ ạ ứ ự ế ố ế ố ư ằ ỡ ự
ằ ố ộ ị ng v Qu c h i đã ban hành Pháp l nh Dân s và Chính ph đã ban hành Ngh ả ự ổ ụ ườ ố ộ ệ ề ữ ủ ề ố ệ ướ ẫ ố ng d n thi hành Pháp l nh Dân s . Đi u 17 Pháp l nh Dân ỉ ệ ầ ấ ớ ợ ồ ỗ ặ ị Vi ở ệ ị ả
t Nam hi n nay. ề ố ổ ớ ệ ả ể ả t ấ ự ậ ả ự t Nam.
ộ ố ể ể ủ ế ủ ả ạ ữ ạ ế lu t hi n nay đang n m r i rác trong nhi u văn ằ ả ở ề ấ ị ạ ẳ ậ ụ i, Lu t Phòng ậ ị ử ườ ề ố ứ ặ
ệ ổ ệ ế ậ ị ệ ự r t lâu, đã l c h u, nh ng v n nghi m nhiên t n t ng d n c th , chi ti ẫ ụ ể ợ ớ ậ i. M t s quy đ nh b ồ ạ t nên vi c t , m t s ộ ố ị ề ừ ấ ạ ậ ư ị ị ị ẫ ư ễ ị ư ặ ậ ồ ị
ộ ố ẫ ấ ệ ế ấ ớ : Bên c nh Lu t Phòng ch ng b o l c gia đình, Qu c h i cũng đã i *. Pháp lu t bình đ ng gi ạ ự i vào ngày 29/11/2006 và có hi u l c vào ngày 1/7/2007. Lu t có thông qua Lu t Bình đ ng gi ệ ự ậ 6 Ch ị ữ ẳ chính tr , văn hóa, xã h i; các bi n pháp b o đ m s bình đ ng gi ệ ẳ các c quan t ậ ệ ả ơ pháp x lý đ i v i các hành vi vi ph m pháp lu t bình đ ng gi ử hành chính, ho c truy c u trách nhi m hình s . Có th nói, Lu t Bình đ ng gi không nh vào vi c phát tri n gia đình c còn có nhi u *. Các văn b n pháp lu t khác ề ả ộ ậ văn b n pháp lu t khác đ c p đ n vi c b o v và phát tri n gia đình. Ch ng h n, B lu t ề ậ ệ ậ ệ ả ả ng v các t i xâm ph m ch đ hôn nhân và gia đình. Các Hình s năm 1999 dành m t ch ế ộ ự ộ ộ ề v ng s n đ nh c a gia đình, ng này có tác d ng r t l n trong vi c gi đi u lu t trong ch ụ ươ ị ữ ữ ấ ớ ậ ề gìn đ b o v gia đình, gi ề ố ữ ả hành vi xâm ph m t i s phát tri n c a gia đình. ớ ự ể ủ ạ Trong công cu c đ i m i hi n nay, kinh t ệ ớ ộ ổ đã ban hành Ngh quy t 09/2000/NQ-CP v m t s ch tr ị kinh t ụ ả ả ẩ Chính ph đã xây d ng và t ự gia đình Không ch là phát tri n kinh t 19/6/1998, Th t hi n h ả ệ ươ ướ minh, gia đình văn hóa, xây d ng các quy t c đ o đ c, giúp đ nhau gi h gi a các thành viên trong gia đình. ệ ữ Đ đ m b o s n đ nh dân s nh m phát tri n xã h i và gia đình b n v ng, ngày 9/1/2003, ể ả ể ị y ban Th Ủ đ nh s 104/CP ngày 16/9/2003 h ố ị s đã quy đ nh m i c p v ch ng ch có 1 đ n 2 con. Quy đ nh này đã góp ph n r t l n vào ố ế vi c b o đ m s n đ nh dân s và phát tri n c a gia đình ự ổ ể ủ ị ệ ả c đã ban hành nhi u văn b n pháp lu t trên t Có th nói, trong h n 20 năm đ i m i, Nhà n ơ ướ ể , dân s , hình s , hôn nhân, gia đình văn hóa, xã h i… đ đ m b o cho s c lĩnh v c kinh t ế ộ ự ự ả phát tri n toàn di n c a gia đình Vi ệ ủ ở ệ ể ữ : Bên c nh nh ng *. M t s đi m h n ch c a pháp lu t đ m b o phát tri n c a gia đình ạ ậ ả c, pháp lu t b o đ m s phát tri n c a gia đình cũng còn nh ng h n ch thành t u đ t đ ể ủ ả ậ ả ự ự ạ ượ nh tấ đ nh. Ch ng h n c ạ ác quy đ nh c a pháp ề ậ ị ệ ủ ẳ ị ả b n quy ph m pháp lu t, nên vi c v n d ng r t khó khăn, b i khi v n d ng ph i tra c u ứ ệ ậ ụ ậ ạ ấ ả ậ ụ nhi u văn b n. M t s quy đ nh trong lu t còn r t chung chung, vì v y vi c áp d ng không ệ ậ ộ ố ả ậ tránh kh i h n ch . Ch ng h n Lu t Đ t đai năm 2003, Lu t Bình đ ng gi ẳ ỏ ạ ậ ớ ấ ế ch ng b o l c gia đình đ u có quy đ nh gi ng nhau: Ng ỷ ậ i nào vi ph m thì b x lý k lu t, ạ ị ạ ự ố x ph t hành chính, ho c truy c u trách nhi m hình s … ự ử ạ M t s quy đ nh trong các đ o lu t còn thi u văn b n h ế ạ ộ ố ả ướ ch c th c hi n còn nhi u b t c p. M t s quy đ nh ch a th t phù h p v i th c t ự ế ư ộ ố ấ ậ ứ quy đ nh ban hành t ộ ố i… trùng l p, ch ng chéo, nh Lu t đã ban hành, nh ng Ngh đ nh v n còn nh c l ắ ạ Hi n nay, trong xã h i đã xu t hi n m t s hành vi nh hành vi l n chi m đ t đai gây thi ấ ộ ệ h i l n v tài s n c a h gia đình và ng ườ ử ụ ả ủ ộ ạ ớ t ệ ữ i s d ng đ t h p pháp, gây phi n hà cho nh ng ư ấ ợ ề ề
ờ ơ ả ậ ấ ề ế ố ậ ể ư ề ủ ệ ủ ạ ậ ệ ự ấ ữ ế ụ ặ ẫ ộ ố ễ ủ ớ ẻ c. Ho c m t s hành vi b o l c gia đình, m t s hành vi bóc l ố ử ị ư ộ ư ậ ặ ệ ưỡ ế ặ ả ị ờ ử ổ ộ ậ ự ả ể ủ ộ ố ạ ư ạ
ậ ế ớ i ưở ị ả ủ quan tr ng b o đ m s n đ nh và phát ọ ố ộ ả ạ ủ ữ ả ả ộ ố ề ề ữ ng nh t đ nh t ấ ị ị ộ ủ ả
ị ả ự c ta còn không ít h gia đình nghèo, h gia đình khó ộ ấ ệ ể ộ ạ ả ự ậ ả th c ti n hi n nay ể ấ ạ ị ể ủ ự t v n đ này, c n ti n hành m t s gi ế ề ộ ố ả ả ế ụ ố ấ
ả ả ậ ả ả i pháp sau: ồ ắ ỏ ữ c h t c n rà soát các văn b n pháp lu t hi n hành r i c t b nh ng quy đ nh ậ ợ ệ ể ủ ử ổ ị ỉ ổ ồ ậ ộ ố ề ậ ạ ạ ệ ệ ặ
ẫ ạ ơ ự ệ ố ệ ậ ả ự ổ ứ ầ ạ ệ ố ả ự ề ả ậ ả i cho vi c t ệ ổ ứ ự ậ ả ch c th c hi n các quy ệ ự ớ ạ ự ể ủ ư ậ ự ậ ề ả
ố ộ ậ ề ứ ự ả ơ ở ể ủ ả ị ặ ả ủ ị ẽ ụ ể ề ị ng d n c th , t o thu n l ự ổ ị ệ ch c th c hi n. ự , dân s , đ t đai, ti n v n, văn ằ ể ẫ ụ ể ạ ệ ậ i cho vi c t ậ ề ậ ợ ị ệ ự ấ ố ả ơ ở ể ả ự ộ
ế t Nam no m, bình đ ng, ti n ụ ể ấ ề ệ ẳ ị ề ữ ụ ư ể ộ
ự ấ ọ c nên ban hành nh ng quy đ nh pháp lý c th v đ t đai, ti n v n, lao đ ng, h c ướ ữ ố ộ ị ề t khó khăn, nghèo đói, các ệ vùng sâu, vùng xa và t ụ ể ề ấ ặ ặ ị t các quy đ nh đó đ cho các gia đình đó ể ch c th c hi n t ự ệ ố n lên theo k p các gia đình khác. ổ ứ ị ể ươ ể
ề ử ụ ở ậ ộ ư ướ c thuê ở ở ề ạ ệ ầ ự ổ ị
ề ướ ướ ự ấ ẽ ơ ữ ự ệ ấ gia đình, cá nhân ch p hành nghiêm pháp lu t ph i đi khi u ki n nhi u n i, làm m t th i gian và t n kém ti n c a, nh ng pháp lu t ch a có các quy đ nh đ m nh đ răn đe nh ng hành vi ị ư i quy t b ng bi n pháp dân s , vì v y nh ng hành vi này v n ti p t c tái di n này, mà ch gi ễ ỉ ả ữ ế ằ trên m i mi n c a đ t n ộ t ộ ố ề ủ ấ ướ ạ ự ọ c báo chí s c lao đ ng c a tr em, đ i x tàn nh n v i tr em… đã di n ra trong xã h i, đ ượ ộ ẫ ẻ ứ và d lu n lên án nh ng pháp lu t v n ch a có các quy đ nh mang tính c ng ch m nh m ẽ ế ạ ậ ẫ ư t, m t s đ o lu t khi ban hành không quy đ nh luôn ch tài x lý c th , đ răn đe. Đ c bi ụ ể ử ậ ể ự ớ nên Lu t ban hành r i nh ng ph i ch ngh đ nh, ho c ph i ch s a đ i B lu t Hình s m i ờ ị ồ ậ x lý đ c hành vi vi ph m pháp lu t b o đ m s phát tri n c a gia đình. ậ ả ượ ử Có th nói, m t s đi u h n ch nêu trên c a pháp lu t đã có nh ng nh h ể s phát tri n b n v ng c a gia đình, m t nhân t ể ự ự ổ tri n b n v ng c a c xã h i. ề ữ ể b. Hoàn thi n các quy đ nh pháp lu t đ m b o s phát tri n gia đình ậ ả ệ Xu t phát t n ở ướ ừ ự ễ khăn, kh năng phát tri n r t h n ch và th c tr ng pháp lu t b o đ m s phát tri n c a gia ế ự đình còn b t c p, nên ph i ti p t c hoàn thi n các quy đ nh pháp lu t đ m b o cho s phát ệ ấ ậ tri n c a gia đình. Đ làm t ể ể ủ ầ ứ ấ , tr Th nh t ướ ế ầ l c h u, nh ng quy đ nh không phù h p cho s phát tri n c a gia đình, s a đ i, đi u ch nh các ự ị ữ ạ ậ quy ph m pháp lu t mâu thu n, ch ng chéo và b sung m t s quy ph m pháp lu t m i nh m ằ ớ hoàn thi n h th ng quy ph m pháp lu t b o đ m s phát tri n c a gia đình. Đ c bi ả t, ph i ể ủ ậ ả ả ch c có th m quy n h th ng hóa các quy c, các t giao trách nhi m cho các c quan nhà n ệ ố ẩ ướ ạ ph m pháp lu t b o đ m s phát tri n c a gia đình. C n thi t ph i t p h p các quy ph m ể ủ ợ ế pháp lu t trong lĩnh v c này thành m t t p “H th ng hóa các văn b n pháp lu t b o đ m s ả ộ ậ ậ phát tri n c a gia đình”. Có nh v y m i t o s thu n l ậ ợ ể ủ đ nh c a pháp lu t v b o đ m s phát tri n c a gia đình. ả ủ ị Th haiứ , Qu c h i nên nghiên c u xây d ng, ban hành nh ng văn b n pháp lu t v gia đình ữ đ y đ , ch t ch , c th nh m đ m b o c s pháp lý cho s n đ nh và phát tri n c a gia ầ ủ ủ đình. Các quy đ nh v phát tri n gia đình trong các lu t, pháp l nh, ngh đ nh c a Chính ph c h c n đ ệ ổ ứ ầ ượ ướ Th baứ , ti p t c hoàn thi n các quy đ nh pháp lu t v kinh t ề ế ế ụ hóa xã h i… đ đ m b o c s pháp lý cho s phát tri n c a gia đình, c th là: ể ủ - C n ban hành các quy đ nh pháp lý v chu n m c gia đình Vi ẩ ầ b , h nh phúc b n v ng đ làm m c tiêu ph n đ u cho các gia đình cũng nh toàn xã h i. ấ ộ ạ - Nhà n t p… cho các gia đình và thành viên gia đình khó khăn; ho c đ c bi ậ gia đình ở có th phát tri n v thuê c a Nhà n - Trong lu t dân s , c n b sung thêm quy đ nh v quy n s d ng nhà ị ề ủ ự ầ ổ i c a các thành viên trong gia đình khi nh là m t quy n tài s n đ b o v các quy n l ề ợ ủ ệ ể ả ả c. T o thu n l nhà c a Nhà n i quy t các tranh ch p v quy n s d ng nhà i cho vi c gi ả ề ử ụ ấ ế ậ ợ ủ c, trên c s đó góp ph n gi thuê c a Nhà n v ng s n đ nh và phát tri n gia đình. ữ ữ ơ ở ủ ứ ử - Trong lĩnh v c đ t đai c n ph i có nh ng quy đ nh pháp lý ch t ch h n v h n m c s ị ả ầ t đ các d ng đ t nông nghi p, lâm nghi p c a các h gia đình và có bi n pháp th c hi n tri ệ ể ộ ệ ủ ụ ệ quy đ nh này đ tránh tình tr ng m t s h gia đình tích t quá l n di n tích đ t nông nghi p, ạ ể ề ạ ệ ấ ộ ố ộ ặ ệ ớ ụ ể ệ ị
i cho thuê l i, ho c đ u c , mua đi bán l ặ ầ ơ ấ ệ ồ ạ ạ ạ ặ ị ầ t h i nghiêm tr ng t ộ ấ ế ạ ấ ể ả ợ ầ ậ ằ ọ ệ ợ ặ ổ ệ ử ệ ủ ư ậ ậ ả ề ữ ế i quy n và l ề ự ể ơ ở ể
ệ t Nam. ệ ế ố ậ ứ ị ứ ư ệ ạ ả ử ị ớ ả ộ ố ộ ư c c n ban hành các quy đ nh pháp lý ch t ch , c th đ x lý đ i v i nh ng hành vi vi ị ẽ ụ ể ể ử ề , th năm. Vì v y, Nhà ứ ữ ố ớ ạ ướ ầ ạ
ậ ệ ự ể ế ụ ố c c n ti p t c hoàn thi n các quy đ nh pháp lu t hình s đ răn đe, x lý đ i ẻ ọ ớ ữ c ph n và tr em – nh ng ẻ ộ i… Có nh v y m i b o v đ ệ ượ ệ , Nhà n ữ ể ử ố ớ ụ ể ủ ạ ạ ử ị ạ t s c lao đ ng tr em, hành vi vi ph m ộ ứ ớ ả ư ậ ụ ữ t Nam hi n nay. ệ ế ể ủ ậ ế ậ ạ ờ ả ặ ớ ướ ả ư ậ ị ị ủ ờ ử ổ ự ổ ữ ẫ ạ ả ượ ể ộ ậ ể ủ ậ ề ả ự ả
bào c a xã h i, là cái nôi nuôi d ườ ủ ế ộ i, là môi tr ườ ả ự ng quan ệ ổ ưỡ ự ng con ng ệ t. t thì gia đình càng t t, xã h i t ộ ố ố ố
ữ ề gìn và phát huy truy n th ng và t Nam, xoá b nh ng phong t c, t p quán ờ ố t đ p c a dân t c Vi ố ụ ậ ố ẹ ủ ỏ ữ ộ ệ ộ ề c và xã h i trong vi c xây d ng, c ng c ch ố ế ướ ự ủ ệ ộ ủ t Nam. ệ ơ ở ữ ệ ạ ắ ng lai, xây d ng ế ộ ể ể ươ ế ộ ử ủ ự ứ ề ệ ả ẩ ế ừ ủ ố ộ ạ ề ế ấ ẳ ằ ố ớ ủ ề ậ ự ụ ậ ể ng lai ơ ở ể ả ướ ế ”.trong bài vi ễ ố ế ề ặ ầ ệ ề ế ủ ể ế ạ ạ ầ
i làm giàu b t chính, còn m t s ộ ố lâm nghi p r i l ấ i quá nghèo ho c b b n cùng vì thi u đ t đ s n xu t. Đ i v i các hành vi l n ấ h gia đình l ố ớ ộ i ích h p pháp c a các h gia đình chi m đ t đai, gây thi ủ ớ và cá nhân thì c n ph i x lý b ng bi n pháp hình s đ ngăn ch n răn đe. Vì v y, Nhà n ướ c nên b sung các quy đ nh pháp lu t hình s đ làm c s pháp lý cho vi c x lý nh ng hành vi ữ ự ể này. Có nh v y m i b o v và đ m b o s phát tri n b n v ng c a các gia đình Vi ả ự - Hi n nay có m t s h gia đình không ch p hành đúng các quy đ nh pháp lý v dân s – k ấ ho ch hóa gia đình nh sinh con th ba, th m chí là sinh con th t ậ n ặ ph m pháp lu t dân s . ậ ố Th tứ ư, Nhà n ướ ầ v i nh ng hành vi b o l c gia đình, hành vi bóc l ạ ự ữ ớ nghiêm tr ng v bình đ ng gi ẳ ề thành viên quan tr ng trong gia đình Vi ọ c nên ban hành các ch tài c th đ m nh đ x lý đ i v i nh ng hành vi Th nămứ ướ vi ph m pháp lu t b o đ m phát tri n c a gia đình ngay sau khi ban hành các đ o lu t, k c ể ả ậ ả ạ ch tài hình s , có nh v y m i nâng cao tính răn đe c a pháp lu t. Tránh đ tình tr ng lu t ậ ự ban hành ph i ch ngh đ nh h ng d n ho c ph i ch s a đ i, b sung B lu t Hình s thì ớ m i x lý đ c nh ng hành vi vi ph m pháp lu t v b o đ m s phát tri n c a gia đình m i ớ ử phát sinh trong xã h i.ộ III)k t lu n ế ậ i ạ Gia đình là t Tóm l tr ng hình thành và giáo d c nhân cách, góp ph n vào s nghi p xây d ng và b o v T qu c. ố ụ ầ ọ t thì xã h i m i t Gia đình t ớ ố ộ Đ đ cao vai trò c a gia đình trong đ i s ng xã h i, gi ủ ể ề nh ng phong t c, t p quán t ụ ậ ữ l c h u v hôn nhân và gia đình; ạ ậ Đ nâng cao trách nhi m c a công dân, Nhà n ệ ể đ hôn nhân và gia đình Vi ộ Vi c hi u rõ lu t hôn nhân và gia đình là n n t ng c s v ng ch c cho vi c hình thành và ề ả ệ ự phát tri n cho gia đình t ự ch đ hôn nhân và gia đình ti n b , xây d ng i ích chu n m c pháp lý cho cách ng x c a các thành viên trong gia đình, b o v quy n, l ợ ạ ứ ố ẹ t đ p h p pháp c a các thành viên trong gia đình, k th a và phát huy truy n th ng đ o đ c t ợ c a gia đình Vi ề t Nam nh m xây d ng gia đình no m, bình đ ng, ti n b , h nh phúc, b n ệ ủ ng lai v ng. đ tìm hi u rõ h n v tác d ng c a lu t hôn nhân và gia đình d i v i gia đình t ể ươ ể ữ ơ em đã ch n đ tài :” t i sao nói lu t hôn nhân và gia đình là c s đ phát tri n và đ nh ị ọ ạ ề t em có s d ng tham kh o 1 s tài li u: Sach ng cho gia đình t h ử ụ ươ ng, trênc ác di n đàn pháp lu t....do l n đ u còn h n ch v nhi u m t lên pháp lu t đ i c ạ ạ ươ ạ ầ ậ t còn nhi u h n ch .mong th y cô và các b n đóng góp thêm đ bài vi bài vi t c a em hoàn ề ế thi n h n n a. ơ ữ ệ Em xin trân thành c m n! ả ơ H ng yên, Ngày...tháng...năm2010 ư Sinh viên
