KINH TÃÚ HOÜC VI MÄ
LYÏ THUYÃÚT VAÌ THÆÛC TIÃÙN KINH DOANH
Lã Khæång Ninh
Caïc baìi coï dáúu sao (*) chè âãø tham khaío
CHÆÅNG 6. THË TRÆÅÌNG CAÛNH TRANH HOAÌN HAÍO
CÁU HOÍI THAÍO LUÁÛN
6.1. Taûi sao mäüt doanh nghiãûp coï thãø chëu läù maì váùn tiãúp tuûc saín xuáút chæï khäng
ngæng saín xuáút ? Khi naìo doanh nghiãûp naìy nãn ngæng saín xuáút ?
6.2. Thë træåìng caûnh tranh hoaìn haío coï nhæîng âàûc âiãøm gç ? Caïc âàûc âiãøm âoï coï táöm
quan troüng nhæ thãú naìo âäúi våïi hoaût âäüng cuía caïc doanh nghiãûp hoaût âäüng trong
thë træåìng naìy ?
6.3. ÅÍ cán bàòng daìi haûn, táút caí caïc doanh nghiãûp trong mäüt ngaình caûnh tranh hoaìn
haío thu âæåüc låüi nhuáûn kinh tãú bàòng khäng. Taûi sao ?
6.4. Do ngaình X laì ngaình caûnh tranh hoaìn haío nãn trong daìi haûn mäùi doanh nghiãûp
trong ngaình thu âæåüc låüi nhuáûn kinh tãú bàòng khäng. Nãúu giaï saín pháøm giaím
xuäúng, khäng doanh nghiãûp naìo coï thãø täön taûi âæåüc. Baûn âäöng yï hay khäng ? Haîy
giaíi thêch ?
6.5. Haîy cho biãút nháûn xeït sau âáy laì âuïng hay sai: “Mäüt doanh nghiãûp nãn luän luän
saín xuáút åí mæïc saín læåüng åí âoï chi phê trung bçnh daìi haûn laì täúi thiãøu.”
6.6. Giaí sæí säú cáöu âäúi våïi mäüt ngaình caûnh tranh hoaìn haío tàng lãn (âæåìng cáöu dëch
chuyãøn sang phaíi). Caïc bæåïc theo âoï thë træåìng caûnh tranh laì tàng saín læåüng laì gç
? Cáu traí låìi cuía baûn thay âäøi nhæ thãú naìo nãúu chênh phuí quy âënh giaï tráön lãn
saín pháøm cuía ngaình.
6.7. Tiãön læång traí cho nhán cäng phuû thuäüc vaìo tçnh hçnh kinh doanh cuía ngaình nhæ
thãú naìo ?
6.8. Caïc nhaì saín xuáút gaûo Nháût Baín saín xuáút våïi chi phê ráút cao do chi phê cå häüi cuía
âáút laì cao, chi phê lao âäüng cuîng cao vaì khäng coï khaí nàng låüi duûng tênh kinh tãú
quy mä. Haîy phán têch hai chênh saïch nhàòm duy trç saín xuáút gaûo åí Nháût: (i) tråü
cáúp cho näng dán Nháût khäng càn cæï theo læåüng hoü saín xuáút; hay (ii) âaïnh thuãú
nháûp kháøu. Haîy sæí duûng âäö thë cung cáöu âãø minh hoüa giaï vaì saín læåüng trong
næåïc, doanh thu cuía chênh phuí, pháön máút khäng tæì mäùi chênh saïch. Chênh saïch
naìo chênh phuí Nháût seî æa duìng hån ? Chênh saïch naìo näng dán thêch hån ?
http://lekhuongninh.googlepages.com
2
6.9. Mäüt ngaình caûnh tranh åí âang åí traûng thaïi cán bàòng daìi haûn. Sau âoï, thuãú doanh
thu âaïnh vaìo táút caí caïc doanh nghiãûp trong ngaình. Âiãöu gç seî xaíy ra våïi giaï, säú
doanh nghiãûp trong ngaình vaì saín læåüng cuía mäùi doanh nghiãûp trong daìi haûn ?
5.10. Thuãú doanh thu 10 âvt âaïnh vaìo mäüt næía säú doanh nghiãûp (nhæîng ngæåìi gáy ä
nhiãùm) trong ngaình caûnh tranh hoaìn haío. Säú tiãön thuãú naìy âæåüc traí laûi cho nhæîng
doanh nghiãûp coìn laûi trong ngaình (doanh nghiãûp khäng gáy ä nhiãùm) dæåïi daûng
tråü cáúp 10% giaï trë cuía saín læåüng baïn ra.
a. Giaí sæí ràòng táút caí caïc doanh nghiãûp coï chi phê trung bçnh daìi haûn giäúng nhau
træåïc khi coï chênh saïch thuãú - tråü cáúp, âiãöu gç xaíy ra våïi giaï saín pháøm, saín læåüng
cuía mäùi doanh nghiãûp vaì cuía ngaình trong ngàõn haûn vaì trong daìi haûn ? (Gåüi yï:
Xem xeït aính hæåíng cuía giaï âãún saín læåüng cuía ngaình).
b. Chênh saïch nhæ thãú naìy coï luän âaût âæåüc cán bàòng ngán saïch giæîa doanh thu
thuãú vaì tråü cáúp hay khäng ? Taûi sao ?
6.11. Haîy càn cæï vaìo khaïi niãûm thàûng dæ saín xuáút vaì thàûng dæ tiãu duìng âãø phán têch
váún âãö phuïc låüi xaî häüi åí næåïc ta ?
6.12. Giaí sæí chênh phuí âæa ra luáût cho pheïp tråü cáúp näng dán träöng luïa gaûo dæûa trãn
diãûn têch âáút canh taïc. Chênh saïch naìy seî aính hæåíng nhæ thãú naìo âãún âæåìng cung
cuía ngaình luïa gaûo ?
6.13. Haîy sæí duûng khaïi niãûm thàûng dæ tiãu duìng vaì thàûng dæ saín xuáút âãø pháön têch sæû
thay âäøi cuía phuïc låüi xaî häüi trong træåìng håüp chênh phuí haûn chãú caïc âiãøm kinh
doanh karaoke nhæ dæû âënh ?
BAÌI TÁÛP
6.1. LMS laì mäüt doanh nghiãûp nhoí nãn phaíi cháúp nháûn giaï thë træåìng laì 20 âvt/âvsp.
Haìm säú chi phê cuía doanh nghiãûp laì :
50101,0
2
++= qqTC
.
a. Doanh nghiãûp nãn choün saín læåüng laì bao nhiãu âãø täúi âa hoïa låüi nhuáûn? Khi âoï,
låüi nhuáûn laì bao nhiãu ?
b. Haîy xaïc âënh haìm säú cung cuía doanh nghiãûp.
Âaïp aïn : a.
50
*
=
q
âvsp,
200
max
=
LN
âvt ; b.
50
−
=
P
q
tênh tæì AVC
min
.
6.2. Baìi táûp naìy âãö cáûp âãún mäúi quan hãû giæîa âæåìng cáöu vaì âæåìng doanh thu biãn:
a. Chæïng minh laì nãúu âæåìng cáöu laì mäüt âæåìng thàóng thç âæåìng doanh thu biãn chia
âäi khoaíng caïch tæì truûc tung vaì âæåìng cáöu.
b. Chæïng minh laì nãúu âæåìng cáöu laì mäüt âæåìng thàóng thç khoaíng caïch theo chiãöu
âæïng giæîa âæåìng cáöu vaì âæåìng doanh thu biãn laì
Q
b
1
−
, trong âoï
<
b
laì âäü däúc
cuía âæåìng cáöu.
http://lekhuongninh.googlepages.com
3
c. Chæïng minh laì nãúu âæåìng cáöu coï daûng :
b
aPQ =
thç khoaíng caïch theo chiãöu
âæïng giæîa âæåìng cáöu vaì âæåìng doanh thu biãn laì mäüt hãû säú naìo âoï cuía chiãöu cao
âæåìng cáöu, våïi hãû säú naìy phuû thuäüc vaìo hãû säú co giaîn cuía cáöu theo giaï.
6.3. Giaí sæí haìm saín xuáút cuía mäüt cäng ty âäúi våïi mäüt loaûi saín pháøm laì
L2q =
, trong
âoï: q laì saín læåüng vaì L laì säú lao âäüng. Cäng ty laì ngæåìi cháúp nháûn giaï âäúi våïi saín
pháøm baïn ra (giaï thë træåìng laì P) vaì lao âäüng (giaï lao âäüng trãn thë træåìng laì w).
a. Haîy xaïc âënh haìm säú cung cuía saín pháøm naìy cuía cäng ty våïi daûng:
),(
wPfq =
.
b. Haîy cho tháúy haìm säú cung naìy thay âäøi nhæ thãú naìo khi w thay âäøi.
Âaïp aïn : a.
w
P
q
2
=
; b. Theo kãút quaí åí Cáu a, nãúu w tàng thç q giaím.
6.4.
a. Giaí sæí mäüt doanh nghiãûp hoaût âäüng trong thë træåìng caûnh tranh hoaìn haío coï chi
phê ngàõn haûn laì :
25
2
+= qSTC
. Nãúu giaï saín pháøm trãn thë træåìng laì 20 âvt/âvsp
thç doanh nghiãûp nãn choün saín læåüng laì bao nhiãu ? Khi âoï, låüi nhuáûn laì bao
nhiãu ?
b. Giaí sæí haìm saín xuáút âäúi våïi saín pháøm HQB laì :
KLq =
, trong âoï q laì saín læåüng
vaì L laì säú lao âäüng. Nãúu trong ngàõn haûn K = 100 thç haìm saín xuáút trong ngàõn haûn
tråí thaình
L10q =
. Nãúu w = 5 âvt vaì v = 10 âvt, haîy chæïng toí haìm täøng chi phê
trong ngàõn haûn laì :
2
05,0000.1
qSTC +=
.
Âaïp aïn : a.
10
*
=
q
âvsp,
75
max
=
LN
âvt ; b. Dæûa vaìo Giaïo trçnh.
6.6. Giaí sæí coï 100 cäng ty cuìng saín xuáút mäüt loaûi saín pháøm âang hoaût âäüng trong mäüt
ngaình caûnh tranh hoaìn haío. Mäùi cäng ty coï haìm täøng chi phê trong ngàõn haûn laì :
1042,0
300
23
+++= qqqSTC
.
a. Haîy xaïc âënh haìm säú cung trong ngàõn haûn cuía tæìng cäng ty.
b. Giaí sæí khäng coï mäúi quan hãû naìo vãö màût saín læåüng giæîa caïc cäng ty naìy, haîy xaïc
âënh haìm säú cung trong ngàõn haûn cuía toaìn ngaình.
c. Giaí sæí haìm säú cáöu cuía thë træåìng âäúi våïi loaûi saín pháøm naìy laì :
P
Q
D
200
000
.
8
−
=
. Haîy xaïc âënh âiãøm cán bàòng cuía thë træåìng.
Âaïp aïn : a.
2010 −= Pq
; b.
000.2000.1 −= PQ
S
; c.
25
=
E
P
âvt vaì
000
.
3
=
E
Q
âvsp.
http://lekhuongninh.googlepages.com
4
6.7. Mäüt thë træåìng caûnh tranh hoaìn haío coï 1.000 cäng ty. Trong nháút thåìi, mäùi cäng
ty coï säú læåüng cung æïng ra thë træåìng laì 100 âvsp. Haìm säú cáöu cuía thë træåìng laì
P
Q
D
000
.
10
000
.
160
−
=
.
a. Haîy tênh giaï cán bàòng cuía thë træåìng naìy trong nháút thåìi.
b. Haîy xaïc âënh haìm säú cáöu cho tæìng cäng ty trong nháút thåìi.
Âaïp aïn : a.
=
E
P
âvt,
000
.
100
=
E
Q
âvsp ; b.
=
−
−
=
900
.
99
000
.
10
000
.
160
P
q
P
000
.
10
100
.
60
−
.
6.8. Mäüt ngaình caûnh tranh hoaìn haío coï ráút nhiãöu doanh nghiãûp saín xuáút ra saín pháøm
âäöng nháút. Caïc doanh nghiãûp coï haìm chi phê ngàõn haûn giäúng nhau laì :
000.5500804
23
++−= qqqSTC
.
a. Haîy xaïc âënh AVC, AFC, AC vaì MC.
b. Haîy xaïc âënh mæïc giaï maì caïc doanh nghiãûp ngæng saín xuáút.
a. Giaí sæí giaï thë træåìng laì 800 âvt/âvsp. Caïc doanh nghiãûp seî saín xuáút bao nhiãu âãø
täúi âa hoïa låüi nhuáûn.
Âaïp aïn : a. Dæûa vaìo Giaïo trçnh; b.
100
âvt/âvsp; c.
15
*
=
q
âvsp.
6.9. Chi phê saín xuáút cuía mäüt doanh nghiãûp caûnh tranh hoaìn haío laì :
Q 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
TC 700 800 860 900 920 940 970 1.020
1.100
1.260
1.560
a. Haîy xaïc âënh caïc chi phê AFC, AVC, AC, MC taûi caïc mæïc saín læåüng.
b. Veî caïc âæåìng chi phê vaì cho biãút våïi mæïc giaï naìo thç doanh nghiãûp coï laîi, mæïc giaï
naìo doanh nghiãûp bë läù nhæng váùn saín xuáút vaì mæïc giaï ngæng saín xuáút.
6.10.* Mäüt doanh nghiãûp caûnh tranh hoaìn haío coï 12 nhaì maïy træûc thuäüc. Do nãön kinh tãú
bë suy thoaïi nãn doanh nghiãûp quyãút âënh âoïng cæía nhaì maïy coï quy mä nhoí
nháút. Khi giaï saín pháøm tiãúp tuûc suït giaím, doanh nghiãûp tiãúp tuûc âoïng cæía bäún
nhaì maïy næîa. Sau âoï, nhu cáöu âäúi våïi saín pháøm cuía doanh nghiãûp tàng lãn
nhæng giaï laûi khäng tàng lãn cao nhæ luïc ban âáöu nãn doanh nghiãûp chè måí cæía
tråí laûi nhaì maïy nhoí nháút vç doanh nghiãûp chè muäún gia tàng saín læåüng lãn chuït
êt. Tiãúp sau âoï, khi giaï tàng lãn cao, doanh nghiãûp tiãúp tuûc måí cæía tråí laûi bäún
doanh nghiãûp væìa bë âoïng cæía. Giaíi thêch xem chênh saïch naìy coï laìm täúi âa hoïa
låüi nhuáûn cuía doanh nghiãûp khäng?
1
1
Nguäön: Pashigian, 1998, tr. 275.
http://lekhuongninh.googlepages.com
5
6.11.* Trong thåìi gian gáön âáy baïo chê åí mäüt quäúc gia cho biãút ràòng nhiãöu näng dán åí
quäúc gia naìy giãút boí âaìn bã con cuía nçnh. Nhiãöu nhaì kinh tãú cho ràòng nhæ váûy laì
khäng phuì håüp våïi quy luáût täúi âa hoïa låüi nhuáûn. Giaíi thêch vç sao baûn âäöng tçnh
hay khäng âäöng tçnh våïi láûp luáûn naìy?
2
6.12. Mäüt doanh nghiãûp caûnh tranh hoaìn haío coï haìm täøng chi phê laì: TC = 2,5q
2
+ 5q +
500. Giaï thë træåìng cuía saín pháøm cuía doanh nghiãûp laì 125 âvt/âvsp.
a. Haîy xaïc âënh mæïc saín læåüng laìm täúi âa hoïa låüi nhuáûn cuía doanh nghiãûp. Haîy
tênh låüi nhuáûn täúi âa cuía doanh nghiãûp. Âáy coï phaíi laì tçnh traûng cán bàòng trong
daìi haûn cuía doanh nghiãûp khäng ?
b. Haîy xaïc âënh haìm säú cung cuía doanh nghiãûp.
c. Haîy xaïc âënh haìm säú cung trãn thë træåìng naìy biãút ràòng trãn thë træåìng coï 150
doanh nghiãûp våïi haìm chi phê hoaìn toaìn giäúng nhau vaì khäng coï mäúi quan hãû gç
våïi nhau.
e.
Haîy tênh thàûng dæ saín xuáút cuía ngaình.
Âaïp aïn : a.
24
*
=
q
âvsp,
940
max
=
LN
âvt, khäng; b.
1
5
1
−= Pq
; c.
150
30
−
=
P
Q
S
; d.
1.440 âvt.
2
Nguäön: Pashigian, 1998, tr.275.