Đề xuất một số mô hình phát triển du lịch sinh thái thân thiện với môi trường, con người và phát triển bền vững khu vực ven sông trên địa bàn thành phố Thủ Đức

Chuyên san Pht trin Khoa hc v Công ngh s 9 (1), 2023

ĐỀ XUẤT MỘT SỐ MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI

THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG, CON NGƯỜI VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

KHU VỰC VEN SÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THỦ ĐỨC

Trần Thị Phương Thanh1*, Võ Thanh Tuyền2, Huỳnh Gia Lâm3

1*Cử nhân, Phòng Quản lý đô thị thành ph Thủ Đức

2 Thạc sĩ, Khoa Đô thị hc, Trường Đại hc Khoa hc Xã hội v Nhân văn, ĐHQG-HCM

3 Khoa Đô thị hc, Trường Đại hc Khoa hc Xã hội v Nhân văn, ĐHQG-HCM

*Tác giả liên h: vothanhtuyen@hcmussh.edu.vn

THÔNG TIN

TÓM TẮT

Từ khóa:

Phát trin bền vững, mô

hình du lịch sinh thái,

Thành ph Thủ Đức.

Theo nhim vụ phát trin đến năm 2025, Thnh ph

Hồ Chí Minh (TP. HCM) chú trng phát trin du lịch với

sản phẩm du lịch hấp dẫn (Văn kiện đại hội đại biu lần thứ

XI nhiệm kỳ 2020 - 2025, 2020, tr.171). Trong bi cảnh đổi

mới, sáng tạo ở nhiều lĩnh vực của Thành ph Thủ Đức hin

nay, bằng phương php nghiên cứu tài liu thứ cấp, quan

sát và phỏng vấn, từ lý luận khoa hc đến kinh nghim thực

tiễn khi công tác tại Phòng Quản lý đô thị Thành ph Thủ

Đức, bài viết tập trung phân tích thế mạnh cảnh quan tại

Thành ph Thủ Đức v đề xuất mô hình du lịch sinh thái

gắn với phát trin bền vững trong đô thị. Chúng tôi kỳ vng

rằng, kết quả nghiên cứu sẽ góp thêm ý tưởng vào sự phát

trin du lịch thân thin v đặc trưng gắn với cảnh quan

Thành ph Thủ Đức.

Chuyên san Pht trin Khoa hc v Công ngh s 9 (1), 2023

1. Mở đầu

Thuật ngữ du lịch sinh thi thường phổ biến ở các vùng nông thôn gắn với cảnh

quan thiên nhiên sở tại. Ngược lại, du lịch đô thị thường phổ biến với hoạt động tham quan

các công trình kiến trúc (Võ Thanh Tuyền, Trương Hoàng Tố Nga, Trịnh Kim Ngân, 2018,

tr.179). Theo gio sư Gregory Ashworth, những nhà nghiên cứu về du lịch thường chưa

quan tâm nhiều đến du lịch ở đô thị (Ashworth, G., Page, S.J., 2011). Theo nhim vụ phát

trin thành ph nhim kỳ 2020 - 2025 được nêu trong văn kin Đại hội đại biu lần thứ XI

nhim kỳ 2020 - 2025, “trin khai Chiến lược phát trin du lịch thành phố giai đoạn 2020

- 2030; hình thành các sản phẩm du lịch hấp dẫn, đặc trưng và chủ lực của thành phố”

(Văn kiện Đại hội đại biu lần thứ XI nhiệm kỳ 2020 - 2025, 2020, tr.171). Trong bi cảnh

hướng đến phát trin du lịch đô thị hiu quả, đp ứng nhu cầu giải trí gắn với yếu t thiên

nhiên trong đô thị, thì vic nghiên cứu phát trin mô hình du lịch sinh thi trong đô thị

không chỉ góp phần giúp đa dạng hình thức du lịch trong đô thị, góp phần hình thành sản

phẩm du lịch gắn với cảnh quan của thành ph Thủ Đức, m còn giúp đp ứng nhu cầu giải

trí đa dạng và thuận tin của người dân thành ph.

Nghiên cứu của nhóm tác giả Võ Thanh Tuyền, Trương Hong T Nga, Trịnh Kim

Ngân năm 2018 đã tìm ra cc tiêu chí đnh gi một đô thị du lịch, bao gồm: khả năng tiếp

cận và di chuyn, vấn đề về lưu trú, yếu t văn hóa đặc trưng của đô thị, chất lượng không

gian công cộng đủ tin nghi (ghế ngồi, thùng rác, nhà vệ sinh, hệ thống đảm bảo an ninh,...)

v đặc bit là yếu t thiên nhiên. Nhóm tác giả nhấn mạnh đến sự quy hoạch phát trin du

lịch tại bờ sông, bãi bin trong đô thị là lợi thế lớn trong phát trin du lịch ở các thành ph.

Kế thừa nghiên cứu trên, cùng bi cảnh phát trin thành ph Thủ Đức hin nay, hưởng ứng

phong trào sáng tạo trong cộng đồng cư dân đô thị nói chung và thành ph Thủ Đức nói

riêng, bằng phương php nghiên cứu tài liu thứ cấp, quan sát và phỏng vấn, từ lý luận

khoa hc đến kinh nghim thực tiễn khi làm vic tại Phòng Quản lý đô thị Thành ph Thủ

Đức, bài viết tập trung phân tích thế mạnh cảnh quan tại Thành ph Thủ Đức v đề xuất

mô hình du lịch sinh thái gắn với phát trin bền vững trong đô thị.

2. Nội dung

Chuyên san Pht trin Khoa hc v Công ngh s 9 (1), 2023

2.1. Cơ sở lý luận về du lịch sinh thái

2.1.1. Định nghĩa về du lịch sinh thái:

Trên thế giới có rất nhiều định nghĩa về loại hình du lịch sinh thái, tuy nhiên cụm từ

“Du lịch sinh thi” xuất hin v được định nghĩa lần đầu tiên vo năm 1987 bởi Hector

Ceballos-Lascurain - một nhà nghiên cứu tiên phong về du lịch sinh thi. Ông định nghĩa

như sau: “Du lịch sinh thái là du lịch đến những khu vực tự nhiên ít bị ô nhiễm hoặc ít bị

xáo trộn với những mục tiêu đặc biệt: nghiên cứu, trân trọng và thưởng ngoạn phong cảnh

và giới động-thực vật hoang dã, cũng như những biu thị văn ho (cả quá khứ và hiện tại)

được khám phá trong những khu vực này”. Ở Vit Nam, căn cứ theo Luật Du lịch năm

2017 định nghĩa “Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với bản

sắc văn ho địa phương, có sự tham gia của cộng đồng dân cư, kết hợp giáo dục về bảo vệ

môi trường” (Quốc Hội 14, 2017).

2.1.2. Điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn thành phố Thủ

Đức

Thành ph Thủ Đức nằm ở phía đông Thnh ph Hồ Chí Minh được hình thành trên

cơ sở sáp nhập 03 Quận 2, 9 và Thủ Đức theo Nghị quyết 1111/NQ-UBTVQH14 ngày

09/12/2020 Ủy ban Thường vụ Quc hội về vic sắp xếp cc đơn vị hành chính cấp huyn,

cấp xã và thành lập thành ph Thủ Đức thuộc Thành ph Hồ Chí Minh; thành ph Thủ

Đức có vị trí địa lý: Phía tây giáp Quận 12, Quận Bình Thạnh, Quận 1 và Quận 4 với ranh

giới là sông Sài Gòn. Phía nam giáp Huyn Nhơn Trạch, Tỉnh Đồng Nai với ranh giới là

sông Đồng Nai và Quận 7 với ranh giới là sông Sài Gòn. Phía bắc giáp các thành ph Thuận

An v Dĩ An, Tỉnh Bình Dương. Thnh ph Thủ Đức có din tích tự nhiên là 211,56 km²;

dân s l 1.210.774 người, tổng s hộ là 351.464 (tính đến 31/12/2020-Theo số liệu của

Chi cục thống kê); Thành ph Thủ Đức có 34 phường với mạng lưới sông, rạch dy đặc.

Phần lớn các tuyến sông, kênh rạch trên địa bàn thành ph có chức năng giao thông thủy

kết ni thuận lợi tạo nên không gian, cảnh quan kiến trúc sông nước đặc thù và tiềm năng

lợi phục vụ vận tải hành khách, hàng hóa và phát trin kinh tế dịch vụ dc bờ sông.

Chuyên san Pht trin Khoa hc v Công ngh s 9 (1), 2023

Thành ph Thủ Đức có tổng din tích đất đai khoảng 211,56 km², trong đó có 03

mặt phía Tây; phía Nam v phía Đông được bao phủ bởi Sông Si Gòn v Sông Đồng Nai;

chia lm 09 đoạn, gồm 07 đoạn giáp sông Sài Gòn với chiều di l 36,73 km; 02 đoạn giáp

sông Đồng Nai với chiều di l 35,492 km, đây được xem là tài nguyên quan trng về cảnh

quan thiên nhiên, vừa góp phần tạo dựng không gian đặc trưng, tạo lợi thế về khả năng kết

ni thông qua giao thông thủy, có tiềm năng khai thc pht trin thương mại dịch vụ du

lịch và và duy trì chức năng sinh thi môi trường.

Bảng 1. Cc đoạn bờ sông khu vực Sông Si Gòn v Sông Đồng Nai.

Tên / ký hiệu

Phường

Lý trình

Chiều dài

Đoạn 1

Phường Hip Bình

Phước

Rạch Vĩnh Bình - Rạch Ông Dầu

6,083km

Đoạn 2

Phường Hip Bình

Chánh - Phường

Linh Đông

Rạch Ông Dầu - Sông Gò Dưa -

Rạch Thủ Đức

6,0km

Đoạn 3

Phường Trường

Th

Rạch Thủ Đức - Rạch Chiếc

2,2km

Đoạn 4

Thảo Điền - An

Phú

Cầu Rạch Chiếc đến cầu Sài Gòn

6,513km

Đoạn 5

An Khánh

Cầu Si Gòn đến dự án Lan Anh

1,577km

Đoạn 6

Phường An Khánh,

Thủ Thiêm, Bình

Khánh

Cầu Thủ Thiêm 1 đến Khu TĐC

38,4ha

7,980km

Đoạn 7

Bình Trưng Tây,

Thạnh Mỹ Lợi

Khu 30ha Bình Khnh đến ngã ba

Đèn Đỏ

6,390km

Đoạn 8

Thạnh Mỹ Lợi, Cát

Lái

Nhà máy xử lý nước thải đến rạch

Bà Cua (giáp Quận 9 cũ)

8,532km

Đoạn 9

Phường Long Bình,

Long Phước, Long

Trường, Phú Hữu

Giáp ranh giới tỉnh Bình Dương

(cách cầu Đồng Nai khoảng 320m)

đến rạch Bà Cua

26,96km

Chuyên san Pht trin Khoa hc v Công ngh s 9 (1), 2023

(Nguồn: UBND Thành phố Thủ Đức, 2022)

Từ điều kin tự nhiên thuận lợi khu vực ven sông Sài Gòn và Sông Đồng Nai, nhóm

tác giả nghiên cứu đề xuất các mô hình du lịch sinh thái ở nội dung tiếp theo.

3. Các mô hình du lịch sinh thái đề xuất phát triển ven sông trên địa thành phố

3.1. Xây dựng con đường dành riêng cho xe đạp ở ven sông và thương mại hóa du lịch

Sau 2 năm xảy ra đại dịch Covid 19, người dân có xu hướng chú ý nhiều hơn đến

vic cải thin và bảo v sức khỏe của bản thân bằng cách tham gia các hoạt động th dục,

th thao. Trong đó, nổi lên loại hình đi xe đạp đ rèn luyn thân th. Không chỉ là một hoạt

động th lực giúp tăng cường sức khỏe th chất, đạp xe còn trở thành một niềm đam mê v

góp phần bảo v môi trường, giảm thiu lượng khí thải từ cc phương tin cá nhân. Trong

quá trình tìm hiu và quan sát, nhóm tác giả nhận thấy những người đi xe đạp thường chn

các thời đim v cung đường vắng, có nhiều bóng mát, bên cạnh đó cũng có một s người

chn những cung đường kh xa đ di chuyn.

Từ đó, nhóm tc giả có đề xuất hình thành những cung đường dnh riêng cho xe đạp

ven các con sông, hoặc kết hợp với các khu vực công viên cảnh quan đ hình thành một li

đi riêng dnh cho những người dân có nhu cầu đi xe đạp. Từ bài hc của Hàn Quc về con

đường dc 4 con sông lớn (sông Hàn, Nakdong, Geum, sông Yeongsan) với tổng chiều dài

khoảng 1.700 km được xây dựng đ thu hút khách du lịch mun kết hợp th thao và ngắm

cảnh (Hình 1). Hơn nữa, nhà hàng, nhà v sinh, chợ và khu vực nghỉ ngơi cho khch du

lịch bằng xe đạp cũng như cc BikeTel (Bike và hotel - nơi mà khch du lịch có th cất xe

đạp an toàn) nằm dc theo sông cũng được đẩy mạnh (Hình 3). Các hoạt động dành cho

khách du lịch bằng xe đạp như Lễ hội cắm trại bằng xe đạp, nhịp điu hòa nhạc v xe đạp

(bui hòa nhạc dành cho những khán giả đi xe đạp), tu xe đạp xanh (Trên tàu cao tốc

hoặc tàu hỏa có khoang đ xe đạp và lối lên xuống tàu đặc biệt cho xe đạp), tour đạp xe

Soul-Busan trong 3 ngày chinh phục 500km và cung cấp sổ tay và lộ trình cho những người

đi xe đạp (Hình 2). Chúng tôi nhận thấy đường bờ sông dài 35,492 km của thành ph Thủ

Đức là một thế mạnh đ xây dựng mô hình này nhằm tăng thêm không gian cho cc hoạt

Đề xuất một số mô hình phát triển du lịch sinh thái thân thiện với môi trường, con người và phát triển bền vững khu vực ven sông trên địa bàn thành phố Thủ Đức

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi