Một số vấn đề về
DẠY CHƯƠNG ÔN TẬP TOÁN 5
Phần : On tập Phân số, số thâp phân và các phép tính
với các số tự nhiên, phân số, số thập phân
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Nội dung chương trình Toán lớp 5, dành riêng một chương để ôn tập cuối năm nhằm
giúp HS hệ thống hóa kiến thức Toán đã học ở bậc tiểu học nói chung và chương trình lớp 5
nói riêng.
Cũng ở chương này học sinh sẽ nắm và vận dụng kiến thức vào việc giải quyết các
yêu cầu bài tập đặ ra sát với thực tế .
Thực tế hiện nay không ít Giáo viên còn lúng túng trong việc hướng dẫn phần ôn tập
kiến thức cuối năm cho HS, vì nhiều nguyên nhân sau đây:
- Đây là phần dạy ở gần cuối năm học nên ít ai dự giờ, dạy sao cũng được.
- Cho là HS đã học kiến thức này rồi, vào lớp cứ cho HS số bài tập theo yêu cầu
sách Giáo khoa (SGK)-sách Giáo viên (SGV) quy định là được, còn các em nhớ – hiểu
vận dụng được hay không thì tuỳ thuộc vào các em.
- Hoặc có Giáo viên dạy như một tiết dạy cung cấp kiến thức mới, nên thường
tiết dạy kéo dài thời gian (có tiết từ 50 – 55 phút) gây tâm lý nhàm chán đối với học sinh
nhưng nội dung kiến thức học sinh nhớ và vận dụng được thì chẳng bao nhiêu.
Theo yêu cầu hiện nay, giảm kỳ thi tốt nghiệp, giảm bớt chi phí nhưng đảm bảo yêu
cầu về kiến thức - kỹ năng của học sinh (HS) sau khi học xong chương trình Tiểu học là một
yêu cầu bức xúc để các em có đủ kiến thức cơ bản tiếp tục học Trung học cơ sở (THCS).
Cho nên việc hướng dẫn học sinh học tập các tiết học ở chương ôn tập trong nội dung
chương trình Toán lớp 5 là vô cùng cần thiết nhằm góp phần thực hiện yêu cầu trên.
Từ nhận định trên, muốn góp một ít ý kiến nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở
chương ôn tập, sáng kiến kinh nghiệm (SKKN) sẽ nêu rõ một số hạn chế của không ít Giáo
viên dạy tiết ôn tập ở chương ôn tập (do thời gian hạn hẹp nên sáng kiến kinh nghiệm chủ
yếu trao đổi và đề ra hướng dạy – học phần I: Ôn tập P/S và STP; phần II: Ôn tập về các
phép tính vcới các số tự nhiên, P/S, STP)
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT
A. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN SKKN:
Qua các năm giảng dạy, dự giờ thăm lớp một số Giáo viên ở một số đơn vị, bản thân
nhận thấy:
I/ Thực trạng giảng dạy và nội dung SGK-SGV:
1/ Thực trạng SGK - SGV:
1.1 SGK: Chương VI (chương ôn tập ) có 32 tiết (không kể tiết kiểm tra), trong đó:
Ôn tập phân số (P/S)-số thập phân (STP) : 4 t
Ôn tập các phép tính với các số tự nhiên (STN), P/S, STP :12 t
Ôn tập về đo lường :5 t
Ôn tập về diện tích các hình :3 t
Ôn tập về giải toán :8 t
1.2. SGV:
Thể hiện rõmục đích yêu cầu từng tiết dạy, định hướng kiến thức kết quả các
bài tính,…
Tuy nhiên chưa thể hiện rõ phương pháp lên lớp từng bài (từng hoạt động cho
GV-HS).
1.3. Thực tế soạn và dạy của GV:
Phần đông GV chỉ ghi lại bài soạn đã gợi ý ở bài soạn của Vụ Tiểu học hoặc SGV,
hoặc có GV soạn quá đơn giản (chỉ ghi tên bài dạy; mục đích yêu cầu; số bài tập cần giải
quyết ở lớp; số bài tập HS phải về nhà làm, …) còn hoạt động cụ thể thì chưa thể hiện rõ.
Có GV dạy mang tính áp đặt, sao cho hết tiết dạy – hết nội dung bài là xong, nhưng
hiệu quả thì ?…
2/ Hướng giải quyết vấn đề:
Từ thực trạng nêu trên, bản thân có một số ý kiến trao đổi để cùng thực hiện tốt nhiệm
vụ dựa trên cơ sở sau:
Dạy chương trình ôn tập dựa trên cơ sở học sinh đã biết qua kiến thức ở các tiết
trước, nhiệm vụ GV hướng dẫn HS khái quát, hệ thống kiến thức vận dụng giải quyết số
bài tập SGK và thực tế đề ra.
GV chỉ gợi ý để HS tái hiện, khái quát hóa, trừu tượng hóa,… và đi vào vận dụng
một cách cụ thể để giải quyết vấn đề.
b
a
Thực tế, một số GV dạy Đề nghị hướng thực hiện
Tiết 132: Ôn tập về
P/S...
Khi ôn tập khái niệm
P/S, hỗn số ,... GV thực
hiện trình tự như SGK
nhưng chưa khái quát hóa
để HS tự giải quyết vấn
đề.
Có GV ghi hết phần ở
SGK lên bảng (bảng
không đủ chỗ để ghi) rồi
yêu cầu HS làm bài tập.
Có thể thực hiện:
a) GV ghi: Tử số (TS) Chỉ ghi TS-MS
Mẫu số (MS) sau khi HS phát biểu đúng
GV hỏi: Các em đã học về P/S, vậy các em hãy ghi lại và cho
biết, trong PS a/b ( trong SKKN , PS có TS a và MS b được
ghi là a/b) ; a gọi là gì ? ; b gọi là gì ? (Tất cả HS ghi vào vở
hoặc giấy nháp a là TS; b là MS ) HS nêu trước lớp; HS
khác nhận xét; GV kết luận, sau đó yêu cầu HS trình bày khái
niệm P/S. (P/S là số có Tử số và Mẫu số, tử số nằm trên gạch
ngang, Mẫu số nằm dưới gạch ngang).
GV hỏi TS - MS chỉ ghi trong P/S ?
(Cả lớp ghi nhanh vào vở hoặc giấy nháp: MS chỉ số phần
bằng nhau được chia ra trong một đơn vị, TS chỉ số phần đã
lấy ra trong đơn vị đó). GV mời HS trình bày trước lớp, HS
khác nhận xét; GV kết luận.
b) P/S thế nào có thể viết dưới dạng hỗn số ? (TS > MS); GV
b
a
b
a
b
a
b
a
