SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC MÔN VẬT LÍ 10 TRONG
THỜI ĐẠI CÔNG NGHỆ SỐ VÀ BỐI CẢNH MỚI
LĨNH VỰC: VẬT LÍ
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT YÊN THÀNH 3
---------- ---------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC MÔN VẬT LÍ 10 TRONG
THỜI ĐẠI CÔNG NGHỆ SỐ VÀ BỐI CẢNH MỚI
LĨNH VỰC: VẬT LÍ
Nhóm tác giả : Nguyễn Thị Sâm
Lê Thị Thùy Dung
Đơn vị công tác : Trường THPT Yên Thành 3
Số điện thoại: 0368 620 217
0978 271 284
NĂM HỌC 2024 – 2025
DANH MỤC VIẾT TẮT
Học sinh
HS
Giáo viên
GV
Trung học phổ thông
THPT
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 2
3. Đối tượng và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 2
4. Tính mới và đóng góp của đề tài ........................................................................... 2
PHẦN II: NỘI DUNG ............................................................................................. 4
1. Một số văn bản chỉ đạo về phát triển năng lực tự học .......................................... 4
2. Cơ sở lý luận về năng lực tự học và công nghệ số trong giáo dục và trong dạy
học Vật lí. .................................................................................................................. 4
2.1. Khái niệm và vai trò của tự học trong học tập. .................................................. 4
2.1.1. Khái niệm tự học: ............................................................................................ 4
2.1.2. Vai trò của tự học trong học tập: ..................................................................... 5
2.2. Ứng dụng công nghệ số trong giáo dục và giảng dạy Vật lí. ............................. 5
2.2.1. Cơ sở lý luận về đổi mới phương pháp dạy học ............................................. 5
2.2.2. Cơ sở lý luận về đặc điểm môn Vật lí ............................................................. 6
2.2.3. Cơ sở lý luận về xu hướng phát triển của giáo dục ......................................... 6
3. Cơ sở thực tiễn về năng lực tự học và công nghệ số trong giáo dục và trong dạy
học Vật lí. .................................................................................................................. 7
3.1. Thực trạng tổ chức dạy học nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh ở
một số trường THPT ................................................................................................. 7
3.2. Nguyên nhân ...................................................................................................... 8
3.3. Thuận lợi ............................................................................................................ 8
3.4. Khó khăn ............................................................................................................ 9
3.5. Sự cần thiết của việc phát triển năng lực tự học cho học sinh THPT trong thời
đại hiện nay ............................................................................................................... 9
3.6. Các mô hình thành công trên thế giới và tại Việt Nam trong việc phát triển
năng lực tự học thông qua công nghệ. .................................................................... 10
3.6.1. Các mô hình thành công trên thế giới ........................................................... 10
3.6.2. Các mô hình thành công tại Việt Nam .......................................................... 11
4. Yêu cầu cần đạt của chủ đề “Năng lượng, công, công suất và động lượng” ............ 11
4.1. Yêu cầu cần đạt của chủ đề “Năng lượng, công, công suất” ........................... 11
4.2. Yêu cầu cần đạt của chủ đề “Động lượng” ...................................................... 12
5. Các giải pháp phát triển năng lực tự học trong thời đại công nghệ số thông qua
dạy học môn Vật lí 10 với chủ đề “Năng lượng, công, công suất và động lượng” 12
5.1. Ứng dụng công nghệ số trong dạy học ............................................................ 12
5.1.1. Sử dụng các nền tảng học tập trực tuyến để giao bài tập, chấm điểm và phản
hồi cho HS một cách nhanh chóng .......................................................................... 12
5.1.2. Ứng dụng các phần mềm mô phỏng thí nghiệm, học sinh có thể tự thay đổi
các thông số, quan sát kết quả và rút ra kết luận, từ đó phát triển năng lực tự học và
khám phá. ................................................................................................................ 15
5.1.3. Xây dựng hệ thống bài tập tương tác, trò chơi học tập để tăng cường hứng
thú tự học cho học sinh. .......................................................................................... 18
5.1.4. Khai thác video thí nghiệm thực và kho tài liệu tham khảo môn Vật lý để
hướng dẫn học sinh khai thác, chiếm lĩnh kiến thức nhằm phát triển năng lực tự
học. .......................................................................................................................... 22
5.2. Phát triển năng lực tự học thông qua các hoạt động ........................................ 27
5.2.1. Giao cho HS các dự án nghiên cứu về ứng dụng của năng lượng, công, công
suất và động lượng trong thực tế giúp HS tự tìm kiếm thông tin, thiết kế thí
nghiệm, phân tích kết quả và trình bày báo cáo. ..................................................... 27
5.2.2. Tổ chức hoạt động chế tạo sản phẩm ứng dụng kiến thức vật lí .................. 28
5.2.3. Ứng dụng phương pháp học tập dựa trên vấn đề (Problem-Based Learning)
để phát triển năng lực tự học môn Vật lí. ................................................................ 29
5.2.4. Phát triển năng lực tự học thông qua phương pháp dạy học truy vấn (Inquiry-
Based Learning). ..................................................................................................... 35
5.2.5. Sử dụng kỹ thuật phản hồi hiệu quả để phát triển năng lực tự đánh giá và tự
điều chỉnh quá trình học tập của học sinh. .............................................................. 38
PHẦN III. KẾT LUẬN ......................................................................................... 41
1. Kết quả đạt được ................................................................................................. 41
1.1. Kết quả chung ................................................................................................... 41
1.2. Kết quả cụ thể ................................................................................................... 41
2. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp được đề xuất ................. 42
2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................ 42
2.2. Nội dung và phương pháp khảo sát .................................................................. 42
2.2.1. Nội dung khảo sát .......................................................................................... 42
2.2.2 Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ....................................................... 42
2.2.3. Đối tượng khảo sát ........................................................................................ 42
2.3. Kết quả khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp được đề xuất . 43
3. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................ 43
4. Hướng phát triển của đề tài ................................................................................. 43
5. Kiến nghị, đề xuất ............................................................................................... 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 45
PHỤ LỤC
