I – MỞ ĐẦU
I.1. Lí do chọn đề tài
Thực trạng giáo dục Việt Nam đã và đang có những cải cách to lớn trong
việc chú trọng đổi mới mục tiêu, nội dung chương trình, sách giáo khoa và đổi mới
phương pháp.
Việc dạy học vật lí ở trường phổ thông theo chương trình mới 2018 hiện nay,
mục tiêu chính là phát triển phẩm chất và năng lực của người học, tạo môi trường
học tập và rèn luyện giúp học sinh phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần; trở
thành người học tích cực, tự tin, có ý thức lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt
đời; có những phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người công dân
có trách nhiệm, người lao động có văn hóa, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát
triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng bảo vệ đất nước trong thời đại
toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp mới.
Ngoài ra, chương trình giáo dục phổ thông tổng thể cũng xác định rõ những
năng lực cốt lõi của học sinh bao gồm: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao
tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực tính toán, năng lực
tìm hiểu tự nhiên và xã hội…, đặc biệt là “chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức
để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống”.
Trong quá trình dạy học vật lí, giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng
của rèn cho học sinh giải bài tập vật lí. Tuy nhiên vẫn rất nhiều học sinh gặp khó
khăn khi giải bài tập. Điều này không chỉ do tính phức tạp, đa dạng của hệ thống
bài tập, do phân bố tiết dạy bài tập còn ít, mà còn do chính nhược điểm mắc phải
khi soạn thảo hệ thống bài tập của giáo viên. Mặt khác hoạt động giải bài tập vật lí
hiện nay ở rất nhiều trường không phát huy được tính tích cực, tự chủ và bồi
dưỡng năng lực sáng tạo cho học sinh. Thông thường, nhiều giáo viên có quan
niệm rằng số lượng bài tập càng nhiều và mức độ bài tập càng khó thì càng tốt.
Chính điều này lại gây ra sự căng thẳng và nặng nề trong tâm lí học sinh.
Vật lí là một môn khoa học thực nghiệm, phần lớn các kiến thức vật lí trong
chương trình trung học phổ thông liên hệ rất chặt chẽ với đời sống. Sự phong phú
về kiến thức, sự đa dạng về các hình thức thí nghiệm, và mối liên hệ chặt chẽ giữa
các kiến thức Vật lí và đời sống là những lợi thế không nhỏ đối với tiến trình đổi
mới phương pháp dạy học. Trong đó, không thể không kể đến những kiến thức
thuộc chương năng lượng - Vật lí 10. Đây là một trong những chương quan trọng
và có nhiều ứng dụng trong đời sống thực tiễn. Nếu gắn bài tập thực tiễn với dạy
học phần này thì học sinh sẽ tiếp thu và vận dụng kiến thức tốt hơn.
4
