NGHĨ VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

Một quốc gia không thể tồn tại và phát triển nếu không bảo tồn, gìn giữ

được nền văn hóa truyền thống của mình. Một gia đình sẽ không thể đầm ấm

sum vầy và đóng góp tích cực cho xã hội nếu không có gia phong, gia giáo.

Cũng như vậy một doanh nghiệp sẽ không thể có một sự nghiệp lâu dài, bền

vững nếu không có một nền văn hóa đặc thù hoặc tệ hơn, môi trường văn

hóa của doanh nghiệp lại là một bầu không khí căng thẳng ức chế hoặc đầy

rẫy bất công.

Khi vừa rời ghế nhà trường, tôi làm việc cho doanh nghiệp C, một công ty tư

nhân tương đối thành đạt trong lĩnh vực tin học. Giám đốc Công ty là người

rất có văn hóa, lời nói và hành động của anh luôn gây được thiện cảm cho

rất nhiều người: Khách hàng, đối tác, bạn hàng, thậm chí cả đối thủ cạnh

tranh. Chính nhân cách, hành vi của anh đã ảnh hưởng lớn tới nhân viên

trong Công ty. Tôi là nhân viên mới, được làm việc trong một môi trường có

văn hóa như thế theo tôi là rất may mắn. Tôi tự cảm thấy mình trưởng thành

nhanh, tự tin hơn và mong muốn gắn bó lâu dài với sự nghiệp của Công ty.

Tuy nhiên rất tiếc, tại Việt Nam, do phần lớn là công ty tư nhân nên dễ dàng

thấy rằng môi trường văn hóa doanh nghiệp quý báu đó lại hình thành một

cách tự phát và mất đi dễ dàng khi quy mô Công ty thay đổi. Trong khi mọi

hoạt động liên quan tới kinh doanh của Công ty được coi trọng thì hoạt động

nhân sự của tập đoàn bao gồm hai trăm con người trẻ tuổi năng động lại

được giao cho một và chỉ một người lớn tuổi nguyên là cán bộ cơ quan nhà

nước đã nghỉ hưu. Điều quan trọng là tác phong nếp nghĩ cách làm của

người phụ trách nhân sự đã không có sức thuyết phục cộng với việc ông này

cũng không hề có thực quyền. Thành ra lời nói việc làm của ông có rất ít

trọng lượng với cả sếp và nhân viên trong Công ty.

Lúc này ánh hào quang của “Người cầm lái vĩ đại” là giám đốc công ty

không đủ sức lan tỏa tới các nhân viên nữa. Anh đã tự giam mình trong văn

phòng uy nghi của giám đốc, chỉ một số ít trưởng bộ phận là có dịp tiếp xúc.

Các hoạt động sinh hoạt tập thể trong Công ty nếu có cũng chỉ dừng lại ở

mức độ copy một vài hoạt động lẻ tẻ của công ty nhà nước. Cùng với sự

chuyên môn hóa cao trong Công ty là sự khép kín phân rã của tinh thần nhân

viên. Bên cạnh đó, một vài người xấu bắt đầu tụ tập thành nhóm, một vài

người liên tục có nhưng hành vi thô tục, đàn áp tinh thần nhân viên trong

Công ty nhưng không ai đụng tới vì là người nhà sếp. Một vài sự cất nhắc

những kẻ nịnh bợ đã làm cho tinh thần nhân viên hết sức chán nản.

Tuổi đời chưa chín chắn, ham muốn tìm hiểu học hỏi của tuổi trẻ thôi thúc

đã khiến tôi quyết định rời bỏ Công ty sau 5 năm phục vụ gắn bó. Cho đến

bây giờ hình như tại Công ty cũ của tôi (mà thực lòng tôi rất yêu quý) vấn đề

văn hóa doanh nghiệp vẫn còn nhiều bất cập. Sau vài ba năm có dịp quay lại

Công ty của mình thật không dễ cho tôi nếu muốn tìm ra bạn cũ, bởi những

người cũ đã không còn ở lại. Tôi có cảm nhận mặc dù Công ty đã rất trưởng

thành nhiều mặt nhưng thực ra nó vẫn là một doanh nghiệp trẻ vì xung

quanh tôi toàn là các gương mặt trẻ: Có người thì tỏ ra quá hăm hở, có người

thì ngơ ngác.

Tôi tin rằng rất nhiều, rất nhiều đồng nghiệp cũ của tôi đã ra đi với cùng lý

do và cảm giác của tôi. Rất tiếc tôi chưa có dịp nào thuận tiện để gặp lại, nói

chuyện thẳng thắn với xếp cũ của mình. Ngay cả lúc tôi xin nghỉ việc anh

cũng quá bận để tôi có thể đến chào. Chỉ có một cuộc nói chuyện ngắn với

người phụ trách trực tiếp sau khi tôi đã đề nghị thôi việc trước một tháng bàn

giao công việc, thu hồi công nợ và tự tổ chức một buổi liên hoan nhỏ với các

đồng nghiệp. Tôi rời Công ty với tâm trạng trĩu nặng của một kẻ thất bại.

Nạn nhân của vấn đề Văn hóa doanh nghiệp.