Nhà toán h c l p d Perelmanọ ậ ị
http://www.math.sunysb.edu/newsletters/sept-2003/perelman.jpg
5.000 nhà toán h c t h n 100 qu c gia trên th gi i đã hoan h có m t t i Madrid (Tâyọ ừ ơ ố ế ớ ỉ ặ ạ
Ban Nha) t hôm 22-8 nhân H i ngh toán h c qu c t l n 25. Đ i v i h , vi c nh nừ ộ ị ọ ố ế ầ ố ớ ọ ệ ậ
đ c th m i c a Liên minh toán h c qu c t (IMU) là m t ni m vinh d to l n c aượ ư ờ ủ ọ ố ế ộ ề ự ớ ủ
ng i nghiên c u v toán. ườ ứ ề
Nh ng có m t ng i ch ng thèm đ m x a đ n nh ng ho t đ ng đó, th m chí c khiư ộ ườ ẳ ế ỉ ế ữ ạ ộ ậ ả
ông là m t trong b n nhân v t chính, nh ng ng i s đ c tôn vinh v i huy ch ngộ ố ậ ữ ườ ẽ ượ ớ ươ
Fields, gi i th ng đ c ví nh "Nobel toán h c" kèm theo 13.400 USD ti n th ng.ả ưở ượ ư ọ ề ưở
Con ng i kỳ l đó là ti n sĩ Grigory Perelman, ng i Nga, 40 tu i. ườ ạ ế ườ ổ
M i ng i đ u bi t ông đ c vinh danh vì đã gi i đ c m t trong "b y thách đ thiênọ ườ ề ế ượ ả ượ ộ ả ố
niên k " c a toán h c là gi thuy t Poincaré. (Vi n Toán h c Clay M h i năm 2000ỷ ủ ọ ả ế ệ ọ ở ỹ ồ
đã rao trao gi i 1 tri u USD cho b t c ai gi i đ c m t trong b y thách đ trên).ả ệ ấ ứ ả ượ ộ ả ố
Công trình c a ông đ c gi i khoa h c đánh giá là m t b c khai thông có th giúpủ ượ ớ ọ ộ ướ ể
các nhà khoa h c tìm ra hình d ng c a vũ tr . ọ ạ ủ ụ
Ông t ch i sang Tây Ban Nha nh n gi i mà không có l i gi i thích rõ ràng l m. Trongừ ố ậ ả ờ ả ắ
m t l n tr l i ph ng v n hi m hoi v i t p chí The New Yorker c a M , Perelman đãộ ầ ả ờ ỏ ấ ế ớ ạ ủ ỹ
nói gi i th ng Fields là "ch ng giá tr gì".ả ưở ẳ ị
Nh ng d ng nh ng i ta cũng không quá s c vì cách hành x c a Perelman nh ngư ườ ư ườ ố ử ủ ữ
năm qua đã n i ti ng "l p d ". Ông nghiên c u đ c l p và công b công trình c a mìnhổ ế ậ ị ứ ộ ậ ố ủ
cũng theo cách l p d : tung lên m ng ch ch ng thèm thông qua các t p chí chuyênậ ị ạ ứ ẳ ạ
ngành. Trong các công trình c a ông, ph n ch ng minh ch ng có nh ng l i gi i thíchủ ầ ứ ẳ ữ ờ ả
dài dòng, không theo qui t c và bu c các đ ng nghi p mu n hi u thì ph i t mày mòắ ộ ồ ệ ố ể ả ự
tìm ra cách gi i c a ông.ả ủ
Ba nhà toán h c tr tu i khác đ c đích thân nhà vua Tây Ban Nha Juan Carlos trao huyọ ẻ ổ ượ
ch ng Fields là Wendelin Werner (Pháp, 38 tu i, giáo s ĐH Paris Sud Orsay),ươ ổ ư
Terence Tao (Úc, 31 tu i, gi ng viên ĐH California, M ) và Andrei Okounkov (Nga, 37ổ ả ỹ
tu i, gi ng viên ĐH Princeton, M ).ổ ả ỹ
Ti n sĩ Perelman, sinh tr ng t i Saint Petersburg, b c l tài năng t bé. 16 tu i đãế ưở ạ ộ ộ ừ ổ
đo t gi i nh t kỳ thi Olympic toán h c qu c t t i Budapest năm 1982. Còn cô giáoạ ả ấ ọ ố ế ạ
d y toán c a Perelman t i Tr ng 239, m t tr ng toán n i ti ng, là Tamaraạ ủ ạ ườ ộ ườ ổ ế
Yefimova nh l i: "Đó là m t c u h c trò xu t s c trong m i môn h c, ngo i tr thớ ạ ộ ậ ọ ấ ắ ọ ọ ạ ừ ể
thao. Toán h c quan tr ng nh t v i c u y. Nh ng tôi không nói r ng c u y s ngọ ọ ấ ớ ậ ấ ư ằ ậ ấ ố
khép kín ho c có thái đ ch ng xã h i. C u y cũng có b n bè và ch i vĩ c m".ặ ộ ố ộ ậ ấ ạ ơ ầ
L y b ng ti n sĩ t i ĐH Saint Petersburg, sau đó Perelman đi gi ng d y t i m t sấ ằ ế ạ ả ạ ạ ộ ố
tr ng ĐH M trong nh ng năm 1990 r i tr v làm nghiên c u Vi n toán Steklov ườ ỹ ữ ồ ở ề ứ ở ệ ở
Saint Petersburg. Ông g n nh c t đ t m i quan h v i c ng đ ng toán h c k t khiầ ư ắ ứ ọ ệ ớ ộ ồ ọ ể ừ
công b ph n đ u cách gi i gi thuy t Poincaré vào tháng 11-2002, sau tám nămố ầ ầ ả ả ế
nghiên c u. Sau khi công b đ y đ bài gi i c a mình vào năm 2003, Perelman ch ngứ ố ầ ủ ả ủ ẳ
thèm đá đ ng gì đ n gi i th ng 1 tri u USD c a Vi n Clay vì ông gi i quy t tháchộ ế ả ưở ệ ủ ệ ả ế
đ Poincaré đ n thu n vì s thích ch không vì ti n.ố ơ ầ ở ứ ề
Chuy n l p d đ n m c coi th ng c ng đ ng toán h c không còn là m i đ i v iệ ậ ị ế ứ ườ ộ ồ ọ ớ ố ớ
Perelman. H i năm 1996 ông t ng t ch i gi i th ng c a H i Toán h c châu Âu. Lýồ ừ ừ ố ả ưở ủ ộ ọ
do ông đ a ra: ban giám kh o không đ tài năng đ có quy n đánh giá v ông và traoư ả ủ ể ề ề
th ng này n cho ông! H i đ u năm 2006 này, ông r i b luôn c Vi n Steklov.ưở ọ ồ ầ ờ ỏ ả ệ
Theo Tuoi Tre Online