Nhân giống hoa ly bằng phương pháp
nuôi cấy mô
Lily nhân bằng củ có hệ số nhân giống thấp, mặt khác nếu nhân liên tục
nhiều năm, virut tích luỹ lại và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác,
làm cho cây sinh trưởng yếu. Để khắc phục nhược điểm này, người ta
đã sử dụng phương pháp nuôi cấy mô tế bào. Cho đến nay kỹ thuật nuôi
cấy mô tế bào đã trở nên quen thuộc và được ứng dụng rộng rãi trong
sản xuất lily.
Ưu điểm:
- Hệ số nhân giống nhanh (hệ số nhân giống bằng sinh sản củ thường không
quá 16 lần, nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô, sau 1 năm từ một bộ
phận cây được trên hai vạn củ).
- Có thể tạo ra giống mới: nuôi cấy mô là phương pháp gây nhân giống ở bộ
phận cơ quan của cây, mô và tế bào là những phần có độ biến dị lớn, dễ
khống chế điều kiện nuôi, lợi dụng đặc điểm này có thể tạo ra giống mới.
- Có thể tạo ra cây con sạch bệnh virut: đây là một nhân tố quan trọng khắc
phục sự thoái hoá của lily.
- Không bị hạn chế bởi thời tiết, hoàn toàn có thể khống chế các yếu tố trong
phòng nuôi cấy, do đó có thể chủ động về giống.
- Tiết kiệm đất, lao động và thời gian.
Về kỹ thuật:
Nuôi cấy mô lily hiện nay ở các nước tiên tiến đã khá hoàn thiện có thể đáp
ứng được số lượng lớn cây giống sạch bệnh cho sản xuất. Ở Việt Nam
phương pháp này còn mới, hiện chưa được áp dụng.
- Lấy mẫu: các phần lấy để nuôi cấy mô rất phong phú từ củ, lá, nụ, cuống,
hoa…nhưng lấy phần non của đỉnh sinh trưởng tốt hơn cả. Vì chúng dễ lấy,
dễ khử trùng, thời gian mọc thành cây ngắn.
- Khử trùng mẫu: mẫu được lấy ra ngâm vào nước sạch 15 phút rồi đưa lên
tiêu độc ở tủ nuôi cấy. Ngâm mẫu vào cồn 700 trong 30 giây rồi khử trùng
bằng hoá chất H2C12 trong 20 phút.
- Nuôi cấy trong phòng: điều tiết môi trường nuôi cấy nhiệt độ thích hợp là
20 – 40 0C, ánh sáng từ 1000 – 2000 lux, thời gian chiếu sáng mỗi ngày từ
10 – 12h (các bước nuôi cấy mô giống như với loài thân thảo khác).
- Đưa cây ra vườn ươm: sau khi cây non ra rễ dài 0,7 - 1cm, có thể lấy ra
trồng. Khi mới lấy từ bình nuôi cấy ra không nhất thiết phải tách thành cây
một, đợi sau khi cây sống chắc chắn rồi mới tách riêng ra. Thời gian đầu chú
ý bảo quản nhiệt độ luôn mát mẻ (15 – 250 C ).
- Đối với giống quý hiếm, để đảm bảo tỉ lệ sống cao, thường sau khi lấy từ
bình ra, người ta đặt trên giấy thấm nước rồi chuyển vào nơi tiêu độc để
trồng trong vườn ươm.
- Thông thường tỉ lệ sống của lily nuôi cấy mô hiện nay có thể đạt từ 80 –
100%.