Những vấn đề chung về kế toán chi phí

Chia sẻ: Lan Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

318
lượt xem 115
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Muốn tồn tại và phát triển trong nền kinh tế có sự cạnh tranh gay gắt như hiện nay, các nhà quản trị doanh nghiệp phải có đầy đủ và kịp thời các thông tin, nhằm thực hiện tốt công tác hoạch định và kiểm soát chi phí, vì chi phí là một trong những đối tượng ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Kế toán chi phí là một trong những nội dung quan trọng trong tổ chức công tác kế toán ở các doanh nghiệp. Thông tin đầu ra của kế toán chi...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những vấn đề chung về kế toán chi phí

CHƯƠNG 1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ KEÁ TOAÙN CHI PHÍ GV: Nguy n Ng c Khaùnh Dung 1 M c tiêu nghiên c u S khác bi t và tương ng gi a k toán chi phí và k toán qu n tr . K toán qu n tr liên quan n vi c ho ch nh và ki m tra như th nào. K toán chi phí liên quan n vi c chu n b BCKQKD và BC KT. K toán chi phí và k toán qu n tr d a trên d li u chung th c hi n m c tiêu như th nào 2 1.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ VAØ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ Nh ng caâu hoûi ñöôïc traû lôøi thoâng qua vieäc söû duïng keá toaùn chi phí vaø keá toaùn quaûn trò Neáu Cty saùch McGraw- Hill coù 8.000 quyeån saùch toàn kho vaøo cuoái naêm taøi chính, nhöõng chi phí naøo seõ ñöôïc trình baøy treân BCÑKT Bao nhieâu quyeån saùch caàn phaûi baùn ñeå cty McGraw- Hill coù lôøi Nhöõng chi phí naøo ñeå coâng ty khoâng laøm oâ nhieãm khoâng khí Nhöõng chi phí naøo ñeå coâng ty Ford Motor tieát kieäm nhieân lieäu ôû möùc toái thieåu 3 ………. 1
1.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ VAØ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ Thoâng tin Söû duïng ñeå laäp keá toaùn BCKQKD vaø BCÑKT chi phí Heä thoáng keá toaùn chi phí Hoã trôï cho nhaø quaûn Thoâng tin lyù trong vieäc ñöa ra keá toaùn quyeát ñònh quaûn trò 4 1.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ VAØ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ Laäp keá hoaïch Thoâng tin cung caáp cho nhaø quaûn Keá toaùn trò ñöôïc quyeát ñònh quaûn trò döïa treân khaùi nieäm söï thích hôïp Kieåm soaùt 5 1.1. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ VAØ KEÁ TOAÙN QUAÛN TRÒ Keá toaùn chi phí: lieân quan ñeán vieäc thu thaäp, toång hôïp vaø baùo caùo caùc döõ lieäu chi phí ñeå laäp caùc baùo caùo taøi chính. Döõ lieäu keá toaùn chi phí ñöôïc duøng ñeå xaùc ñònh : - Trò giaù haøng toàn kho baùo caùo treân Baûng CÑKT - Giaù voán haøng baùn, CP baùn haøng, CP quaûn lyù doanh nghieäp 6 2
Caùc ñoái töôïng coù nhu caàu söû duïng thoâng tin keá toaùn Nhöõng ñoái töôïng beân ngoaøi doanh nghieäp _ Caùc chuû sôû höõu Caùc nhaø ñaàu tö Caùc cô quan chöùc naêng lieân quan Caùc nhaø cho vay vaø cung caáp haøng hoaù dòch vuï _ Nhöõng ñoái töôïng beân trong doanh nghieäp Nhaø quaûn trò Nhaân vieân 7 Nhu c u thông tin k toán c a các nhóm i tư ng khác nhau I TƯ NG S NHU C U THÔNG TIN D NG THÔNG TIN C Mua, bán, ho c n m gi c phi u ông Ch n Tăng, gi m ho c gi nguyên m c tín d ng n Nhân viên trình yêu c u tăng lương, thay i vi c làm Khách hàng Mua s n ph m c a doanh nghi p Nhà qu n lý Xác nh tình hình, trình và hi u iu hành, qu n lý, ki m soát ho t ng SXKD Công chúng ánh giá tác ng v kinh t cùa doanh nghi p Chính ph Tính thu , ánh giá tác n g c a DN n môi trư ng kinh doanh 8 Caùc chuyeân ngaønh keá toaùn _ Keá toaùn taøi chính (KTTC) Keá toaùn taøi chính phaûn aùnh söï hình thaønh vaø vaän ñoäng cuûa taøi saûn, nguoàn voán; quaù trình kinh doanh vaø keát quaû cuûa quaù trình kinh doanh trong moät ñôn vò cuï theå, nhaèm cung caáp thoâng tin kinh teá- taøi chính _ Keá toaùn chi phí (KTCP) Là m t lónh vöïc cuûa keá toaùn coù lieân quan chuû yeáu vôùi vieäc ghi cheùp caùc khoaûn muïc chi phí nhaèm xaùc ñònh giaù thaønh saûn phaåm, phaân tích söï bieán ñoäng cuûa chi phí qua ñoù phuïc vuï cho muïc tieâu kieåm soaùt vaø ra caùc quyeát ñònh saûn xuaát cuûa nhaø quaûn trò 9 3
Caùc chuyeân ngaønh keá toaùn _ Keá toaùn quaûn trò (KTQT) Keá toaùn quaûn trò cung caáp thoâng tin veà quaù trình hình thaønh vaø phaùt sinh chi phí thu nhaäp khi thöïc hieän caùc keá hoaïch ngaén haïn vaø daøi haïn theo muïc tieâu, chieán löôïc cuûa ñôn vò. Thoâng tin cuûa Keá toaùn quaûn trò linh hoaït vaø thöôøng gaén lieàn vôùi töøng boä phaän cuï theå trong ñôn vò nhaèm phuïc vuï cho nhu caàu quaûn trò ôû caùc caáp ñoä khaùc nhau 10 Phaân bieät keá toaùn taøi chính, keá toaùn chi phí vaø keá toaùn quaûn trò Nhöõng ñieåm gioáng nhau giöõa caùc chuyeân ngaønh keá toaùn: Caùc chuyeân ngaønh keá toaùn ñeàu ñeà caäp ñeán caùc söï kieän kinh teá, ñeàu quan taâm ñeán thu nhaäp, chi phí, taøi saûn vaø coâng nôï cuûa Doanh nghieäp Caùc chuyeân ngaønh keá toaùn ñeàu döïa treân heä thoáng ghi cheùp ban ñaàu cuûa keá toaùn Cung caáp thoâng tin thöïc hieän caùc baùo caùo taøi chính Trong keá toaùn chi phí giuùp phaân tích caùc bieán ñoäng chi phí trong quaù trình saûn xuaát cuûa Doanh nghieäp Trong keá toaùn quaûn trò thoâng tin naøy laø cô sôû ñeå nhaø quaûn trò vaän duïng, xöû lyù nhaèm taïo ra thoâng tin thích hôïp phuïc Moãi chuyeân ngaønh keá toaùn ñeàu bieåu hieän traùch nhieäm cuûa 11 ngöôøi quaûn lyù Phaân bieät keá toaùn taøi chính, keá toaùn chi phí vaø keá toaùn quaûn trò Nh ng ñieåm khaùc nhau giöõa caùc chuyeân ngaønh keá toaùn Ñoái töôïng söû duïng thoâng tin Ñaëc ñieåm thoâng tin Baùo caùo söû duïng Kỳ báo cáo Ph m vi báo cáo 12 4
Phaân bieät keá toaùn taøi chính, keá toaùn chi phí vaø keá toaùn quaûn trò căn c phân bi t Thông tin k toán KTTC KTCP KTQT Lo i thông tin i tư ng Bên trong, Bên ngoài DN Bên trong DN s d ng ngoài DN Linh ho t, c im C nh, quá kh , áp ng theo thích h p, thông tin nguyên t c yêu c u tương lai -B/c CPSX Báo cáo Báo cáo theo Báo cáo tài chính -P. CP b/ph n y/c qu n tr s d ng nh kỳ, nh kỳ, K ỳ báo cáo nh kỳ quy nh thư ng xuyên thư ng xuyên Ph m vi báo cáo Toàn b DN Tùy theo y/c Ch y u b ph n 13 1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX 1.2.1 Doanh nghi p s n xu t Doanh nghi p laø moät toå chöùc kinh teá thöïc hieän moät,moät soá hoaëc taát caû caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình ñaàu tö, saûn xuaát ñeán tieâu thuï saûn phaåm hoaëc cung öùng dòch vuï treân thò tröôøng nhaèm muïc ñích sinh lôøi. DN saûn xuaát laø doanh nghieäp maø hoaït ñoäng cuûa noù goàm 3 hoaït ñoäng chính: + Saûn xuaát + Baùn haøng + Quaûn lyù haønh chính 14 1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX 1.2.2. Quy trình hoaït ñoäng cuûa DNSX Giai ñoaïn 1: Mua caùc nguoàn löïc Giai ñoaïn 2: Toàn tröõ nguoàn löïc Giai ñoaïn 3: Quaù trình saûn xuaát Giai ñoaïn 4: Toàn tröõ thaønh phaåm Giai ñoaïn 5: Tieâu thuï 15 5
1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX 1.2.3. Muïc tieâu cuûa keá toaùn chi phí Cung caáp caùc thoâng tin chi phí phuïc vuï cho vieäc xaùc ñònh giaù thaønh SP, giaù baùn, lôïi nhuaän Giuùp cho Doanh nghieäp xaây döïng hoaøn thieän hôn heä thoáng ñònh möùc chi phí Cung caáp thoâng tin phuïc vuï cho quaù trình kieåm soaùt chi phí haï thaáp giaù thaønh SP trong ñieàu kieän chaát löôïng SP ñöôïc naâng cao 16 1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX 1.2.4. Ñaëc ñieåm cuûa keá toaùn chi phí Nhöõng thoâng tin veà chi phí saûn xuaát, giaù thaønh saûn phaåm cung caáp cho nhaø quaûn trò ñeå thöïc hieän caùc quyeát ñònh saûn xuaát, kinh doanh, kieåm soaùt, ñaùnh giaù traùch nhieäm trong quaù trình hoaït ñoäng thöôøng coù ñaëc ñieåm linh hoaït, kòp thôøi vaø ñöôïc thieát laäp theo yeâu caàu quaûn lyù cuûa caùc nhaø quaûn trò 17 1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX _ Ñaëc ñieåm cuûa keá toaùn chi phí Nhöõng thoâng tin veà CPSX vaø giaù thaønh SP phuïc vuï cho vieäc toång hôïp, coâng khai tình hình taøi chính phuïc vuï cho caùc ñoái töôïng beân ngoaøi DN, caùc thoâng tin naøy ñoøi hoûi phaûi tuaân thuû caùc nguyeân taéc chuaån möïc chung. Caùc baùo caùo thöôøng ñöôïc thöïc hieän theo töøng boä phaän vaø ñöôïc laäp thöôøng xuyeân hoaëc ñònh kyø theo yeâu caàu cuûa nhaø quaûn trò 18 6
1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX Chöùc naêng cuûa keá toaùn chi phí Kieåm soaùt hoaït Cung caáp thoâng tin veà tính hieäu quaû vaø chaát ñoäng löôïng cuûa coâng vieäc hoaøn thaønh Tính giaù thaønh saûn Ño löôøng giaù voán cuûa caùc nguoàn löïc ñeå tính giaù phaåm, dòch vuï thaønh saûn phaåm hoaëc thöïc hieän vieäc cung caáp dòch vuï Kieåm soaùt quaûn lyù Cung caáp thoâng tin veà keát quaû cuûa caùc nhaø quaûn lyù cuõng nhö caùc ñôn vò KD Kieåm soaùt chieán Thoâng tin veà keát quaû kinh doanh cuûa DN, hoã trôï löôïc cho vieäc kieåm soaùt chieán löôïc hoaëc ñieàu chænh chieán löôïc döïa treân nhöõng yeâu caàu khaùch quan cuûa thò tröôøng 19 1.2. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG DOANH NGHIEÄP SX Ñoái vôùi caùc DN SX caùc nhaø quaûn lyù caàn thoâng tin ñeå: Giuùp caùc kyõ sö thieát keá nhöõng saûn phaåm ñöôïc sx moät - caùch hieäu quaû Baùo hieäu nôi naøo trong hoaït ñoäng sx caàn caûi tieán veà chaát - löôïng, naêng suaát vaø toác ñoä Höôùng daãn caùc quyeát ñònh veà cô caáu saûn phaåm - Löïa choïn giöõa caùc nhaø cung caáp - Thöông löôïng giaù, caùc laäp ñaëc ñieåm saûn phaåm, chaát - löôïng, phöông thöùc giao haøng vaø dòch vuï tôùi khaùch haøng => Nhöõng yeâu caàu môùi ñoái vôùi thoâng tin keá toaùn chi phí 20 1.3. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG MOÂI TRÖÔØNG CAÏNH TRANH TOAØN CAÀU 1.3.1 Nhöõng yeâu caàu môùi ñoái vôùi thoâng tin KTCP - Thoâng tin chính xaùc, thích hôïp veà hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa DN - Thoâng tin ñeå ño löôøng moät caùch chính xaùc CP vaø khaû naêng sinh lôøi cuûa caùc SP, caùc boä phaän thò tröôøng - Heä thoáng kieåm soaùt hoaït ñoäng giuùp hoï caûi tieán CP, caûi tieán chaát löôïng vaø giaûm thôøi gian laøm vieäc cuûa nhaân vieân => Heä thoáng tính giaù thaønh döïa treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC) => Quaûn lyù döïa treân möùc ñoä hoaït ñoäng (ABM) 21 7
1.3. KEÁ TOAÙN CHI PHÍ TRONG MOÂI TRÖÔØNG CAÏNH TRANH TOAØN CAÀU => Heä thoáng tính giaù thaønh döïa treân cô sôû hoaït ñoäng (ABC) Giuùp nhaø Chi phí ñöôïc phaân boå cho caùc ñoái töôïng quaûn trò theo nguyeân nhaân phaùt sinh chi phí thaáy ñöôïc chi phí vaø nguoán goác Khaéc phuïc haïn cheá cuûa tính giaù thaønh phaùt sinh theo phöông phaùp truyeàn thoáng chi phí => kieåm soaùt chi phí Phaân boå moät caùch chính xaùc chi phí giaùn tieáp 22 8
Chöông 2: PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ VAØ GIAÙ THAØNH GV: Nguy n Ng c Khánh Dung 1 PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ VAØ GIAÙ THAØNH Sau khi nghieân cöùu chöông naøy, sinh vieân coù theå: - Nhaän thöùc taàm quan troïng cuûa quaûn lyù chi phí trong hoaït ñoäng SX KD nhaèm ñem laïi hieäu quaû kinh teá cao nhaát - Hieåu ñöôïc caùch thöùc phaân loaïi chi phí phuø hôïp vôùi töøng muïc ñích quaûn lyù - Phaân loaïi chi phí theo nhöõng tieâu thöùc khaùc nhau phuïc vuï cho keá toaùn CP SX vaø tính giaù thaønh SP, phuïc vuï cho vieäc hoaïch ñònh, kieåm soaùt vaø ra quyeát ñònh - Phaân loaïi giaù thaønh theo nhöõng tieâu thöùc khaùc nhau phuïc vuï cho keá toaùn CP SX vaø tính giaù thaønh SP, phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù - Phaân bieät ñöôïc söï gioáng vaø khaùc nhau giöõa CPSX vaø giaù 2 thaønh SP NOÄI DUNG 2.1. KHAÙI NIEÄM 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ - Phaân loaïi chi phí - Xaùc ñònh chi phí hoãn hôïp 2.3. GIAÙ THAØNH SAÛN PHAÅM - Khaùi nieäm - Ñaëc tröng - YÙ nghóa 3 1
2.1. KHAÙI NIEÄM Khaùi nieäm chi phí Chi phí laø bieåu hieän baèng tieàn toaøn boä hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoaù phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa DN. Chi phí ñöôïc taøi trôï töø voán kinh doanh vaø ñöôïc buø ñaép töø thu nhaäp maø hoaït ñoäng kinh doanh mang laïi Chi phí hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh phaùt sinh moät caùch khaùch quan, noù luoân luoân thay ñoåi trong quaù trình taùi saûn xuaát vaø gaén lieàn vôùi söï ña daïng, söï phöùc taïp cuûa töøng loaïi hình DN 4 2.1. KHAÙI NIEÄM Khaùi nieäm giaù thaønh “ Giaù thaønh SP bao goàm toaøn boä giaù trò tö lieäu SX chuyeån vaøo SP vaø moät phaàn giaù trò môùi saùng taïo ra” – Nhaø kinh teá Xoâ Vieát A. Vaxin “ Giaù thaønh laø nhöõng hao phí baèng tieàn veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa cuõng nhö chi phí baèng tieàn khaùc ñeå chuaån bò saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm, lao vuï cuûa doanh nghieäp” _ Caùc taùc giaû coäng hoøa daân chuû Ñöùc 5 2.1. KHAÙI NIEÄM Khaùi nieäm giaù thaønh “ Giaù thaønh laø toaøn boä hao phí lao ñoäng vaät hoùa (NVL, nhieân lieäu, khaáu hao TSCÑ, CCDC) vaø lao ñoäng soáng trong sx, tieâu thuï SP, quaûn lyù kinh doanh, ñöôïc tính baèng tieàn cho moät SP, moät ñôn vò coâng vieäc, hoaëc moät dòch vuï sau moät thôøi kyø, thöôøng laø ñeán ngaøy cuoái thaøng”_ Töø ñieån thuaät ngöõ taøi chính- tín duïng cuûa BTC 6 2
2.1. KHAÙI NIEÄM Moái quan heä chi phí saûn xuaát vaø giaù thaønh SP Chi phí saûn xuaát Giaù thaønh saûn phaåm Cuøng noäi dung kinh teá: Hao phí cuûa caùc nguoàn löïc Lieân quan vôùi thôøi kyø Lieân quan vôùi khoái saûn xuaát löôïng thaønh phaåm Rieâng bieät cuûa töøng kyø Coù theå laø chi phí SX cuûa saûn xuaát nhieàu kyø Lieân quan vôùi thaønh Lieân quan vôùi thaønh phaåm, SPDD phaåm 7 2.1. KHAÙI NIEÄM Giaù thaønh SP coù nhöõng ñaëc tröng : Baûn chaát cuûa giaù thaønh laø chi phí - Giaù thaønh theå hieän moái töông quan giöõa chi - phí vôùi keát quaû ñaït ñöôïc trong töøng giai ñoaïn, hoaït ñoäng Giaù thaønh theå hieän phaïm vi giôùi haïn chi phí - trong moät ñôn vò, khoái löôïng SP 8 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ 2.2.1 Phaân loaïi chi phí a.Phaân loaïi chi phí theo tính chaát, noäi dung kinh teá cuûa chi phí Chi phí nguyeân vaät lieäu: + Chi phí nguyeân vaät lieäu chính + Chi phí nguyeân vaät lieäu phuï + Chi phí nhieân lieäu + Chi phí phuï tuøng thay theá + Caùc chi phí vaät lieäu khaùc 9 3
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ 2.2.1 Phaân loaïi chi phí a. Phaân loaïi chi phí theo tính chaát, noäi dung kinh teá cuûa chi phí Chi phí nguyeân vaät lieäu Chi phí nhaân coâng Chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh Chi phí dòch vuï mua ngoaøi Chi phí khaùc baèng tieàn 10 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ 2.2.1 Phaân loaïi chi phí Công d ng: - + Cung c p thông tin d toán nhu c u v n lưu ng. + Cung c p thông tin l p báo cáo chi phí theo y u t c a BCTC và BCQT. 11 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ b. Phaân loaïi chi phí theo chöùc naêng hoaït ñoäng Chi phí saûn xuaát: - Ñoái vôùi DN SX - Ñoái vôùi DN xaây laép Chi phí ngoaøi saûn xuaát: • - Chi phí baùn haøng • - Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp 12 4
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ b. Phaân loaïi chi phí theo chöùc naêng hoaït ñoäng - Công d ng: + Cung c p thông tin ki m soát th c hi n chi phí theo nh m c. + Cung c p s li u tính giá thành SP. + Cung c p thông tin nh m c chi phí, xác nh giá thành nh m c. 13 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ c. Phaân loaïi CP theo moái quan heä vôùi thôøi kyø xaùc ñònh lôïi nhuaän Chi phí saûn phaåm: Ñoái vôùi DN SX ? Ñoái vôùi DNTM ? Chi phí SP ñöôïc xem laø gaén lieàn vôùi töøng ñôn vò SP, HH khi chuùng ñöôïc SX ra hoaëc ñöôïc mua vaøo. 14 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ c. Phaân loaïi CP theo moái quan heä vôùi thôøi kyø xaùc ñònh lôïi nhuaän Công d ng: xác nh úng phí t n trong kỳ xác nh hi u qu kinh doanh. 15 5
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ c. Phaân loaïi CP theo moái quan heä vôùi thôøi kyø xaùc ñònh lôïi nhuaän Chi phí thôøi kyø: Laø nhöõng chi phí phaùt sinh trong moät kyø vaø ñöôïc tính heát thaønh phí toån trong kyø ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh, bao goàm chi phí baùn haøng vaø chi phí quaûn lyù Doanh nghieäp 16 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ d. Phaân loaïi chi phí theo moái quan heä vôùi ñoái töôïng chòu chi phí - Chi phí tröïc tieáp - Chi phí giaùn tieáp Công d ng: K toán t p h p và phân b chi phí chính xác cho các i tư ng. 17 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ e. Phaân loaïi chi phí theo caùch öùng xöû chi phí + Bieán phí (chi phí khaû bieán): Phöông trình bieán phí coù daïng: y = ax • Vôùi y : Toång bieán phí a: Bieán phí ñôn vò x: Möùc ñoä hoaït ñoäng 18 6
th bi u di n bi n phí t l y y = 0,4x 1,2 0,8 0,4 0 x 1 2 3 19 th bi u di n bi n phí c p b t y 0 x 20 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ + Ñònh phí (chi phí baát bieán) Laø nhöõng chi phí maø toång soá cuûa noù khoâng thay ñoåi khi möùc ñoä hoaït ñoäng thay ñoåi trong phaïm vi phuø hôïp. Ñònh phí coù theå chia laøm hai loaïi sau: • Ñònh phí baét buoäc: • Ñònh phí tuøy yù: 21 7
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ - Ñònh phí baét buoäc : Laø nhöõng chi phí gaén lieàn vôùi caùc quyeát ñònh daøi haïn cuûa Doanh nghieäp, nhö caùc chi phí ñaàu tö nhaø xöôûng, khaáu hao taøi saûn coá ñònh, tieàn löông nhaân vieân quaûn lyù... Ñònh phí baét buoäc coù hai ñaëc ñieåm : Coù baûn chaát laâu daøi Khoâng theå caét giaûm ñeán 0 cho duø möùc ñoä hoaït ñoäng giaûm xuoáng hoaëc khi hoaït ñoäng saûn xuaát bò giaùn ñoaïn 22 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ - Ñònh phí tuøy yù (ñònh phí khoâng baét buoäc) Laø nhöõng chi phí gaén lieàn vôùi caùc quyeát ñònh haøng naêm cuûa nhaø quaûn trò vaø caùc keá hoaïch ngaén haïn cuûa DN, ñònh phí tuyø yù coù theå thay ñoåi trong töøng keá hoaïch Nhöõng ñònh phí naøy coù hai ñaëc ñieåm: Coù baûn chaát ngaén haïn Trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát ngöôøi ta coù theå caét giaûm chuùng ñi 23 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ - Chi phí hoãn hôïp Khaùi nieäm: Chi phí hoãn hôïp laø chi phí bao goàm caû yeáu toá bieán phí vaø ñònh phí Ñaëc ñieåm cuûa chi phí hoãn hôïp - Phaàn ñònh phí cuûa chi phí hoãn hôïp phaûn aûnh chi phí caên baûn, toái thieåu ñeå duy trì hoaït ñoäng ñôn vò trong traïng thaùi saün saøng phuïc vuï. - Phaàn bieán phí thöôøng phaûn aûnh chi phí thöïc teá hoaëc chi phí söû duïng vöôït ñònh möùc 24 8
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ - Chi phí hoãn hôïp Khaùi nieäm: Chi phí hoãn hôïp laø chi phí bao goàm caû yeáu toá bieán phí vaø ñònh phí Ñaëc ñieåm cuûa chi phí hoãn hôïp - Phaàn ñònh phí cuûa chi phí hoãn hôïp phaûn aûnh chi phí caên baûn, toái thieåu ñeå duy trì hoaït ñoäng ñôn vò trong traïng thaùi saün saøng phuïc vuï. - Phaàn bieán phí thöôøng phaûn aûnh chi phí thöïc teá hoaëc chi phí söû duïng vöôït ñònh möùc 25 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Coâng duïng: - Cung caáp thoâng tin ñeå hoaïch ñònh vaø kieåm soaùt chi phí. - Nghieân cöùu quan heä chi phí –khoái löôïng – lôïi nhuaän, phaân tích ñieåm hoøa voán ñeå ra quyeát ñònh kinh doanh. - Cung caáp thoâng tin ñeå kieåm soaùt hieäu quaû kinh doanh –laäp baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng theo daïng soá dö ñaûm phí. 26 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ 2.2.2 Phaân tích chi phí hoãn hôïp Phöông trình cuûa chi phí hoãn hôïp coù daïng: Y = ax + b Trong ñoù Y : Chi phí hoãn hôïp b: Toång ñònh phí cho möùc hoaït ñoäng trong kyø a: Bieán phí cho moät ñôn vò hoaït ñoäng x: Soá löôïng ñôn vò hoaït ñoäng 27 9
th bi u di n chi phí h n h p y Max Min b o x 28 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Caùc phöông phaùp phaân tích chi phí hoãn hôïp thaønh yeáu toá khaû bieán vaø baát bieán: - Phöông phaùp cöïc ñaïi, cöïc tieåu - Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn - Phöông phaùp bình phöông beù nhaát 29 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Phöông phaùp cöïc ñaïi cöïc tieåu: Löïa choïn trong chuoãi quan saùt möùc cao nhaát vaø möùc thaáp nhaát ñeå laøm cô sôû cho vieäc döï toaùn chi phí. Ñeå xaùc ñònh phaàn bieán phí ñôn vò trong chi phí hoãn hôïp ngöôøi ta seõ laáy cheânh leäch veà chi phí ôû möùc ñoä hoaït ñoäng cao nhaát vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng thaáp nhaát chia cho cheânh leäch möùc ñoä hoaït ñoäng ôû möùc cao nhaát vôùi möùc thaáp nhaát 30 10
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Coâng thöùc xaùc ñònh bieán phí trong chi phí hoãn hôïp: Cheânh leäch chi phí möùc cao nhaát vôùi Bieán phí ñôn möùc thaáp nhaát vò hoaït ñoäng = Cheânh leäch möùc ñoä hoaït ñoäng cao (a) nhaát vôùi möùc thaáp nhaát Coâng thöùc xaùc ñònh ñònh phí trong chi phí hoãn hôïp: Ñònh phí (b) = (Toång chi phí ôû möùc cao nhaát/Thaáp nhaát – Möùc ñoä hoaït ñoäng cao nhaát/thaáp nhaát) x Bieán phí ñôn vò 31 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Phöông phaùp ñoà thò phaân taùn Theo phöông phaùp naøy, ngöôøi ta söû duïng ñoà thò ñeå xaùc ñònh bieán phí vaø ñònh phí trong chi phí hoãn hôïp. Caên cöù vaøo phöông trình y = ax + b (vôùi a laø bieán phí ñôn vò, b laø ñònh phí) chuùng ta seõ xaùc ñònh ñöôïc moät caùch raát deã daøng caùc ñieåm treân ñoà thò öùng vôùi caùc möùc ñoä hoaït ñoäng khaùc nhau 32 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ y y3 y2 y1 A 0 x1 x2 x3 x 33 11
2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Phöông phaùp bình phöông beù nhaát Töø phöông trình tuyeán tính caên baûn y = ax + b taäp hôïp n phaàn töû quan saùt ta coù heä thoáng phöông trình nhö sau: Σxy = aΣ x2 + bΣ x (1) Σy = aΣx + nb (2) Giaûi heä thoáng phöông trình treân ta seõ xaùc ñònh ñöôïc caùc yeáu toá a vaø b, töø ñoù laäp ñöôïc phöông trình hoài qui thích hôïp 34 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Moät soá chi phí khaùc phuïc vuï cho vieäc hoaïch ñònh, kieåm soaùt vaø ra quyeát ñònh Chi phí cheânh leäch: Laø nhöõng chi phí coù trong phöông aùn naøy nhöng laïi khoâng hoaëc chæ coù moät phaàn trong phöông aùn kia, do ñoù taïo ra cheânh leäch chi phí. Chi phí kieåm soaùt ñöôïc vaø khoâng kieåm soaùt ñöôïc: Chi phí kieåm soaùt ñöôïc: Laø nhöõng chi phí thuoäc quyeàn quyeát ñònh cuûa caùc caáp quaûn trò, hoï coù theå xaùc ñònh ñöôïc möùc phaùt sinh cuûa noù. Chi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïc: Laø nhöõng chi phí naèm ngoaøi quyeàn quyeát ñònh cuûa moät caáp quaûn lyù goïi laø chi phí khoâng 35 kieåm soaùt ñöôïc. 2.2. PHAÂN LOAÏI CHI PHÍ Chi phí cô hoäi: Laø nhöõng thu nhaäp tieàm taøng bò maát ñi khi choïn phöông aùn naøy thay vì choïn phöông aùn khaùc. Chi phí aån (chìm, laën): Laø nhöõng chi phí ñaõ boû ra trong quaù khöù vaø khoâng theå traùnh ñöôïc duø löïa choïn baát kyø phöông aùn naøo 36 12