HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 117
PHẪU THUẬT NỘI SOI TÁI TẠO DÂY CHẰNG CHÉO TRƢỚC
BẰNG GÂN BÁNH CHÈ ĐỒNG LOẠI MỘT BÓ
ThS. Trần Cửu Long Giang
I. ĐẠI CƢƠNG
Tổn thương dây chằng chéo (DCCT) là tổn thương một trong những dây
chằng chính của khớp gối; Thường xảy ra sau tai nạn giao thông hoặc tai nạn thể
thao: dừng hoặc thay đổi tư thế đột ngột, nhảy cao. Khớp gối sau chấn thương sưng
nề, mất vững và đau khi đi lại.
II. CHỈ ĐỊNH
- Đứt DCCT và dây chằng chéo sau (DCCS) đơn thuần gây mất vững
khớp gối (ngăn kéo sau độ 3, 4).
- Đứt DCCT và DCCS kèm tổn thương phối hợp khác của khớp gối (dây
chằng bên, sụn chêm)
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Nhiễm trùng khớp gối
- Hạn chế gấp duỗi gối sau chấn thương
- Gãy xương kèm theo vùng lồi cầu đùi và mâm chày
- Bệnh lý nội khoa hoặc tình trạng toàn thân nặng không cho phép phẫu thuật
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện: Bác sỹ chuyên ngành chấn thương chỉnh hình có chứng chỉ
phẫu thuật nội soi khớp.
2. Phương tiện: Bộ dụng cụ nội soi, máy nội soi….
3. Người bệnh
4. Hồ sơ bệnh án: Đúng theo quy định Bộ Y tế
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ: Đầy đủ theo quy định Bộ Y tế.
2. Kiểm tra người bệnh: Đúng người (tên, tuổi,…), đúng bệnh.
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 118
3. Thực hiện kỹ thuật:
Thì 1: Chuẩn bị mảnh ghép: Mảnh ghép gân bánh chè đồng loại.
- Đặt lên bàn dụng cụ chuẩn bị gân.
- Loại bỏ hết phần mỡ còn bám vào gân.
- Giữ lại phần chốt xương 2 đầu.
- Đo chiều dài của gân.
- Khâu tết mảnh gân thành mảnh ghép có chiều dài và đường kính cần thiết
để tạo hình dây chằng.
Thì 2: Thăm khám khớp gối qua nội soi.
- Vào gối qua 2 lỗ vào: trước ngoài và trước trong.
- Bơm nước áp lực 60 mmHg để làm giãn khớp.
- Thăm khám khớp gối qua nội soi bắt đầu từ túi cùng hoạt dịch tứ đầu, đến
khoang trong, khoang ngoài và cuối cùng là kiểm tra sự toàn vẹn của DCCT và
DCCS.
- Sửa chữa tổn thương sụn chêm nếu có. Dọn sạch tổ chức phần mềm xung
quanh vị trí định khoan đường hầm đùi và đường hầm mâm chày để tạo hình dây
chằng.
- Thì 3: Tạo đường hầm xương đùi của DCCT
- Dùng thước định vị để xác định vị trí đường hầm xương đùi của DCCT.
Trong kỹ thuật tạo hình DCCT một bó, vị trí đường hầm đùi được xác định tương
ứng với vị trí tâm của điểm bán lồi cầu ngoài đùi của DCCT, tương ứng với vị trí
10 giờ đối với khớp gối trái ở tư thế gấp gối 90 độ.
- Đường kính của đường hầm đùi chính là đường kính để đưa lọt mảnh ghép
vào trong xương đùi. Cách khoan đường hầm đùi khác nhau tùy thuộc vào cách
thức cố định mảnh ghép vào xương đùi.
- Sau khi khoan xong đường hầm xương đùi, luồn sẵn chỉ chờ để thực hiện
kéo mảnh ghép vào trong đường hầm ở thì sau.
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 119
Thì 4: Tạo đường hầm mâm chày của DCCT
- Để khoan đường hầm xương chày, chúng tôi ngõ trước trong để đưa thước
định vị đường hầm vào
- Ngõ vào trước ngoài được sử dụng để quan sát dụng cụ định vị đường hầm
xương chày và quan sát trong quá trình khoan đường hầm mâm chày.
- Vị trí đặt đường hầm của DCCT tương xứng với vị trí tâm điểm bám
DCCT tại mâm chày nằm giữa 2 gai chày, trước bờ trước DCCS 5 - 7mm
- Đường kính của đường hầm chày chính là đường kính để đưa lọt mảnh
ghép vào trong xương chày. Cách khoan đường hầm chày khác nhau tùy thuộc vào
cách thức cố định mảnh ghép vào xương chày.
- Luồn chỉ chờ để kéo mảnh ghép vào trong đường hầm ở thì sau.
- Thì 5: Luồn dây chằng và cố định dây chằng trong đường hầm.
- Dùng chỉ chờ để kéo mảnh ghép vào trong đường hầm xương đùi và đường
hầm mâm chày.
- Cố định hai mảnh ghép trong đường hầm xương đùi và đường hầm chày.
- Thì 6: Kiểm tra lại dây chằng.
- Dây chằng sau khi được cố định trong đường hầm xương đùi và đường
hầm mâm chày cần kiểm tra lại độ căng của dây chằng cũng như độ vững của khớp
gối qua nội soi và qua thăm khám lâm sàng.
VI. THEO DÕI
- Tình trạng nhiễm trùng khớp gối sau mổ
- Tập phục hồi chức năng theo giai đoạn
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
Xử trí tai biến nếu có.