27
Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ ( 24 – 36 tháng ) nhận biết tập nói
MỤC LỤC
Mục
Nội dung
Trang
A
Đặt vấn đề
2
I
Lý do chọn đề tài
2
II
Mục đích nghiên cứu
3
III
Đối tượng nghiên cứu
3
IV
Phương pháp nghiên cứu
4
B
Giải quyết vấn đề
4
I
Cơ sở lí luận
4
II
Cơ sở thực tiễn
5
II
Thực trạng nghiên cứu
6
IV
Các giải pháp
7
1
Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
7
2
Biện pháp 2. Xây dựng kế hoạch học tập và môi trường nhận
biết tập nói
8
3
Biện pháp 3: Sáng tạo trong việc làm đồ dùng đồ chơi. Tạo
môi trường để trẻ hứng thú trong các hoạt động
9
4
Biện pháp 4: Thay đổi hình thức vào bài
10
5
Biện pháp 5: Lấy trẻ làm trung tâm dựa vào nhu cầu, khả năng
và kinh nghiệm của trẻ.
11
6
Biện pháp 6. Sử dụng đồ dùng trực quan dạy nhận biết tập
nói
15
7
Biện pháp 7. Dạy trẻ mọi lúc mọi nơi
16
8
Biện pháp 8: Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy
nhận biết tập nói
17
9
Biện pháp 9: Công tác tham mưu với nhà trường
19
10
`
Biện pháp 10 : Công tác phối hợp tuyên truyền với phụ
huynh
19
C
Kết luận và khuyến nghị
20
I
Kết luận
20
II
Kết quả của sáng kiến
21
III
Kiến nghị
21
28
Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ ( 24 – 36 tháng ) nhận biết tập nói
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài:
Dạy trẻ nhận biết là một nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt
động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn
ngữ như nghe, nói, tiền đọc và tiền viết, mà giúp trẻ phát triển tư duy, nhận thức,
tình cảm…Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ nói chung và trẻ nhà trẻ bước vào thế giới
lung linh huyền ảo, rực rỡ sắc màu của loài người.
Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu của chúng ta, lúc sinh thời người đã
nói “Non sông Việt Nam có được vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được
sánh vai với các cường quốc năm Châu hay không, chính là nhờ vào việc học tập
của các cháu”. Trẻ em, những mầm non tương lai của đất nước. Đất nước có giàu
mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Vì vậy bậc học mầm non là bậc học đầu tiên
nó rất quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ mầm
non là việc làm cần thiết có ý nghĩa. Mục tiêu của giáo dục mầm non là hình thành
những cơ sở ban đầu cho trẻ. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức
tốt và giao tiếp tốt, góp phần hình thành và phát triển nhân cách trẻ sau này. Có thể
nói. Bậc học mầm non là ''Móng''. Bậc học tiểu học là ''Tường'', nếu móng được
đắp xây kiên cố thì bức tường cao sẽ vững chắc. Ngôn ngữ đóng vai trò hết sức
quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Để trẻ nhà trẻ nói năng
mạch lạc , chuẩn bị sẵn sàng bước vào lớp mẫu giáo thì việc quan trọng chính là phát
triển ngôn ngữ. Ngôn ngữ là phương tiện mở mang tri thức, nhờ có ngôn ngữ những
biểu tượng được thông qua các giác quan, cảm giác được củng cố, tổng hợp hệ
thống hóa trở thành những biểu tượng vững chắc của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện
29
Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ ( 24 – 36 tháng ) nhận biết tập nói
hình thành và phát triển các thao tác tư duy bậc cao. Phát triển ngôn ngữ là phát
triển tư duy ở trẻ nhà trẻ, nhờ có ngôn ngữ mà con người tiến xa vượt bậc về chất
so với con vật, trở thành chủ thể có ý thức, xây dựng xã hội loài người ngày càng
phát triển.
Ngôn ngữ là phương tiên phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ, là
phương tiện để giáo dục tình cảm , thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngôn ngữ có vai trò
to lớn đối với xã hội và đối với loài người. Vì vậy vấn đề phát triển ngôn ngữ một
cách có hệ thống cho trẻ ngay từ đầu là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Trẻ 24- 36 tháng mới phát âm được một đến 2 từ, lời nói của trẻ còn chưa rõ
ràng mạch lạc, vốn từ của trẻ còn ít, đa số các cháu còn nói ngọng, nói lắp, nói
không rõ chữ, rõ ý, hay lặp lại các câu nói của cô. Mặt khác các cháu còn nhỏ nên
thường có phản ứng chậm chạp hoặc rất khó khăn để hiểu những yêu cầu của cô
giáo. Vì bộ máy phát âm của trẻ còn yếu ớt rất nhạy cảm và còn tiếp tục hoàn chỉnh
cùng với sự phát triển chung của cơ thể.
Thông qua quá trình quan sát ở những giờ hoạt động nhận biết tập nói, tôi thấy
các cháu rất thích được trò chuyện, thích được giao tiếp và thích được nói nhưng vì
ngôn ngữ vốn từ còn hạn chế, các cháu sử dụng ngôn ngữ thụ động nhiều trẻ rất
muốn nói những lại không thể diễn đạt được hết những suy nghĩ yêu cầu của mình
dẫn đến tình trạng cô hiểu sai ý trẻ, hoặc có một số cô không hiểu trẻ nói gì, không
đáp ứng được nhu cầu của trẻ khiến trẻ sợ đến lớp.
Là một cô giáo mầm non trực tiếp dạy trẻ 24 - 36 tháng. Tôi luôn có những
suy nghĩ làm sao để dạy các con phát âm chuẩn, chính xác đúng tiếng Việt. Vì vậy
tôi đã dạy các con thông qua hoạt động nhận biết và dạy ở mọi lúc mọi nơi qua các
hoạt động hàng ngày. Từ đó trẻ khám phá, hiểu biết về sự vật hiện tượng xung
quanh,về thế giới xung quanh trẻ, phát triển tư duy. Tôi thấy mình cần phải đi sâu
tìm hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ giáo dục cho phù hợp với yêu cầu
30
Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ ( 24 – 36 tháng ) nhận biết tập nói
phát triển của lứa tuổi
Chính vì những lí do đó mà tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ
nhà trẻ (24-36 tháng ) nhận biết tập nói làm để tài nghiên cứu trong năm học
II. Mục đích nghiên cứu:
Ngôn ngữ là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với con người, nhất là đối
với trẻ thơ lúc vẫn nằm trong bụng mẹ, trong nôi, ngôn ngữ đã đến với trẻ qua tiếng
ru, tiếng hát, qua câu chuyện của bà, của mẹ, của cô giáo. Ngôn ngữ đem lại cho trẻ
thơ những hiểu biết ban đầu về thế giới xung quanh. Nó là công cụ phát triển tư
duy, lĩnh hội tri thức, kinh nghiệm lịch sử, xã hội loài người và do con người phát
minh ra và truyền đạt cho đời sau.
Nhờ có ngôn ngữ trẻ mới tiếp xúc được với nền văn hóa của nhân loại, mới
tiếp thu được kinh nghiệm lịch sử xã hội.
Vì vậy mục đích nghiên cứu của tôi là giúp trẻ phát triển khả năng nghe, hiểu,
trả lời câu hỏi một cách có lô gíc, có trình tự, chính xác; nhận biết sự vật hiện
tượng và phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất thông qua phát triển nhận thức.
- Giúp trẻ mạnh dạn tự tin tước mọi người .
- Làm phong phú vốn từ cho trẻ
- Giúp giáo viên hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho
trẻ từ đó có những kế hoạch cụ thể về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
III. Đối tượng nghiên cứu.
Trẻ nhà trẻ (24-36 tháng ) lớp 2TA3 trường mầm non Tam Đồng
IV . Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
- Thời gian: Nghiên cứu thu thập tài liệu, tìm hiểu thực tế về đặc điểm tình hình
của lớp, của trẻ từ 8 /2020 đến 12 /2021
- Lập đề cương và hoàn thành sáng kiến đề tài vào ngày 03/04 /2021.
V. Phương pháp nghiên cứu
31
Một số biện pháp giúp trẻ nhà trẻ ( 24 – 36 tháng ) nhận biết tập nói
1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận.
Gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại và hệ thống hóa các tài liệu
và văn bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Gồm các phương pháp điều tra, quan sát, đàm thoại, các phương pháp nghiên cứu
hoạt động...
3. Phương pháp toán học để xử lý số liệu nghiên cứu. (Bảng biểu)
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận:
Ở trẻ 24 - 36 tháng tuổi, cảm giác, tri giác được phát triển đầy đủ hơn nắm
vững các hành động với đồ vật và lĩnh hội được phương thức sử dụng của đồ vật.
Trẻ phản ánh các thuộc tính của sự vật , hiện tượng xung quanh đa dạng hơn, phù
hợp hơn. Tri giác rõ nét về màu sắc, hình dạng kích thước của đồ vật.
Trước kia lĩnh vực nhận biết thường là nhận biết tập nói và nhận biết phân biệt
nhưng với chuyên để mới thì hai lĩnh vực này đã được gộp lại một và gọi là lĩnh
vực nhận biết. Nhận biết không những về các sự vật hiện tượng xung quanh mà
còn nhận biết cả về không gian như : trên – dưới, trước - sau , kích thước to - nhỏ .
Việc tổ chức các hoạt động để phát triển khả năng nghe, nói của trẻ có tác dụng
thúc đẩy sự rèn luyện tai nghe và các bộ máy phát âm của trẻ. Những âm thanh
trong cuộc sống như tiếng chim hót, tiếng còi xe...đều kích thích và thúc đẩy các
phản xạ ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ. Vai trò chủ yếu không gì có thể so sánh được là
giọng nói con người, đăc biệt là giọng của người mẹ, của cô giáo.
Đứng trước những khó khăn như vậy tôi rất băn khoăn phải dạy trẻ như thế nào,
bằng những biện pháp gì, bởi đối với trẻ nhà trẻ cái gì cũng mới mẻ, những bài học
đầu tiên là '' Học ăn, học nói, học gói , học mở''. Vì vậy việc dạy trẻ nhà trẻ phát
triển ngôn ngữ thông qua hoạt động nhận biết đóng vai trò hết sức quan trọng.