I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn sáng kiến
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục của nước ta đã và đang thực hiện
chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đặc biệt là sự quan tâm sâu sắc của Đảng
và nhà nước trong công tác giáo dục, trong đó phải nói đến nghị quyết số 29-
NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”. Ngành giáo dục cũng
đang chú trọng đến việc tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kĩ năng sống cho
học sinh. Muốn vậy cần tổ chức các hoạt động giáo dục gắn liền với thực tế, thực
hành, tức là tăng cường cho học sinh trải nghiệm nhằm phát huy tính sáng tạo của
học sinh.
Việc học thông qua làm, học đi đôi với hành và học từ trải nghiệm đều giúp
người học đạt được tri thức và kinh nghiệm nhưng theo các hướng tiếp cận không
hoàn toàn như nhau, trong đó trải nghiệm có ý nghĩa giáo dục cao nhất và có phần
bao hàm cả học và thực hành.
Hoạt động trải nghiệm là một hoạt động giáo dục được Bộ Giáo dục và Đào
tạo xây dựng dự thảo từ tháng 01/2018. Đây là một chương trình giáo dục bắt
buộc từ lớp 1 đến lớp 12, ở Tiểu học gọi là Hoạt động trải nghiệm, ở Trung học
cơ sở và trung học phổ thông gọi là Hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp.
Thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm định hướng, tạo điều kiện
cho học sinh quan sát, suy nghĩ và tham gia các hoạt động thực tiễn, qua đó tổ
chức khuyến khích, động viên và tạo điều kiện cho các em tích cực nghiên cứu,
tìm ra những giải pháp mới, sáng tạo những cái mới trên cơ sở kiến thức đã học
trong nhà trường và những gì đã trải qua trong thực tiễn cuộc sống, từ đó hình
thành ý thức, phẩm chất, kĩ năng sống và năng lực cho học sinh.
Các em được chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động,
từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù
hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân. Các em được trải nghiệm,
được bày tỏ quan điểm, ý tưởng, được đánh giá và lựa chọn ý tưởng hoạt động,
được thể hiện, tự khẳng định bản thân, được tự đánh giá và đánh giá kết quả hoạt
động của bản thân, của nhóm mình và của bạn bè... Từ đó, hình thành và phát
triển cho các em những giá trị sống và các năng lực cần thiết.
2. Tính cấp thiết của vấn đề
Học sinh phổ thông nói chung và học sinh tiểu học nói riêng, hiện nay kĩ
năng sống của các em còn rất nhiều hạn chế. Trong quá trình giáo dục chúng ta
thường mới chỉ quan tâm đến việc dạy chữ mà chưa quan tâm tới việc cho học
sinh tự mình trải nghiệm thực tế. Vì vậy việc thích ứng với xã hội, với cuộc sống
xung quanh là một vấn đề khó đối với các em. Trong các kĩ năng như tương trợ
nhau, giao tiếp, diễn đạt trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành
nhưng chưa thể hiện được nhiều. Học sinh còn thụ động trong các hoạt động, ảnh
hưởng đến quá trình hình thành, phát triển năng lực phẩm chất của các em. Vậy
làm thế nào để tổ chức cho học sinh trải nghiệm học các kiến thức ở môi trường
bên ngoài đạt hiệu quả? Đó là lí do tôi chọn sáng kiến “Một số biện pháp nâng
