PHÂN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tinh câp thiêt phai tiên hanh sang kiên:
Để nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường nói chung bậc Tiểu học
nói riêng, hiện nay vấn đề đổi mới cách giảng dạy là mối quan tâm chung của toàn
hội. Đã có rất nhiều cách giảng dạy mới được đưa vào trường học. Chính sự đổi
mới phương pháp giáo dục bậc Tiểu học sẽ góp phần quan trọng cho việc thực
hiện mục tiêu của giáo dục phổ thông, đó là: “Giáo dục phổ thông nhằm phát triển
toàn diện cho người học về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, kỹ năng bản,
phát triển năng lực nhân, tính năng động sáng tạo; hình thành nhân cách
con người Việt Nam hội chủ nghĩa trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho
người học tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc
tham gia lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.” (Điều 29, Luật Giáo dục 2019)
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã đặt kỹ năng đọc lên hàng đầu trong 4
kỹ năng cần chú trọng trang bị, đó là: Đọc, viết, nói nghe”. đọc tốt sẽ giúp
các em tinh thần tự giác trong học tập, con đường giúp các em tích cực, ham
học khám phá, đọc tạo động hứng thú trong việc học tập của các em học
sinh sau này. Hơn thế, quá trình đi học cả bậc phổ thông nói chung quá trình
học sinh tiếp cận hiểu tri thức, kinh nghiệm mang tính phổ thông của nhân loại.
Để làm được điều này các em cần một công cụ sắc bén đủ đ tiếp cận kho tri
thức kinh nghiệm khổng lồ ấy. Công cụ đó chính đọc. vậy, mỗi học sinh cần
rèn luyện, nh thành cho bản thân kỹ năng đọc tốt nhằm góp phần đạt kết quả cao
hơn trong quá trình thu nhận kiến thức trường học con đường khám phá thế
giới xung quanh.
Xu hướng chung của s đổi mới phương pháp dạy học bậc Tiểu học làm
sao để giáo viên không chỉ là người truyền thụ kiến thức,còn là người tổ chức,
định hướng cho học sinh hoạt động, để học sinh huy động vốn hiểu biết, kinh
nghiệm của bản thân vào việc chiếm lĩnh tri thức mới. Làm sao cho giáo viên giảng
ít nhưng thường xuyên làm việc với từng học sinh, học sinh hoạt động tích cực
nhiều hơn, học sinh được chủ động với nhiệm vụ học tập vừa sức được giao. Ngoài
ra, khi đứng trên bục giảng luôn gặp những vấn đề tình huống thật phong phú,
đa dạng, đòi hỏi phải có cách xử lý, giải quyết sáng tạo. Trong phạm vi môn Tiếng
Việt Tiểu học, nhiều câu hỏi về nội dung kiến thức phương pháp giảng dạy
được đặt ra từ thực tế lên lớp, đòi hỏi mỗi giáo viên phải tìm lời giải đáp nhằm
phục vụ yêu cầu giảng dạy. Chính thế tôi chọn đê_ ta_i Một số biện pháp
nâng cao hiệu quả rèn ky năng đọc thông qua việc dạy Tập đọc cho học sinh lớp
2
2 theo Chương trình GDPT 2018” để nghiên cứu với mong muốn tạo thêm hứng
thú và nâng cao chất lượng học tập cho các em.
2. Mu"c tiêu cua đê tai, sang kiên:
- Đánh giá đúng thực trạng chất lượng dạy học tại đơn vị, tìm phân tích
nguyên nhân nhân dẫn đến thực trạng.
- Giúp học sinh đọc đúng, đọc hay, đọc thành thạo và hiểu nội dung các văn
bản.
- Góp phần nâng cao hiệu quả rèn đọc thông qua việc dạy Tập đọc cho học
sinh lớp 2 theo chương trình Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nói riêng
dạy học Tiếng Việt ở trường Tiểu học nói chung.
- Đổi mới phương pháp dạy học.
3. Thơi gian, đôi tươ"ng va pha"m vi nghiên cưu:
- Đôci tươdng nghiên cưcu: Biêdn phacp re_n kif năng đodc cho hodc sinh lơcp 2 theo
chương tri_nh GDPT 2018.
- Phạm vi nghiên cưcu: Chương trình sách Tiếng Việt lớp 2, bộ sách Kêct nôci
tri thưcc, đặc biệt là nội dung tiết Đodc và một số tài liệu tham khảo.
- Thời gian: Từ tháng 9/2023 đến tháng 4/2024
3
PHÂN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thưdc tradng
Trong các môn học ở trường Tiểu học thì môn Tiếng Việt có nhiệm vụ vô
cùng quan trọng đó hình thành bốn năng: Đọc viết nói - nghe. Đây
phân môn có vị trí đặc biệt trong chương trìnhđảm nhiệm việc hình thành
phát triển năng đọc, một năng quan trọng hàng đầu của học sinh bậc
Tiểu học. năng đọc được tạo nên từ các năng, cũng các yêu cầu v chất
lượng của “đọc” đó là: đọc đúng, đọc nhanh (đọc lưu loát, trôi chảy), đọc ý
thức (thông hiểu được nội dung những điều mình đọc), đọc diễn cảm.
Các năng này được hình thành trong hai hình thức đọc là: đọc thành
tiếng đọc thầm. Chúng được rèn luyện đồng thời hỗ trợ cùng nhau. S
hoàn thiện một trong những năng này sẽ tác động tích cực đến những
năng khác.
Hoạt động đọc giúp con người thu nhận được lượng thông tin nhiều nhất,
nhanh nhất, dễ dàng, thông dụng tiện lợi nhất đ không ngừng bổ sung
nâng cao vốn hiểu biết, vốn sống của mình. Trong nhà trường, thông qua hoạt
động đọc giúp học sinh được m rộng hiểu biết về thiên nhiên, về đất nước, về
cuộc sống con người, về văn hóa, văn minh, phong tục, tập quán của dân tộc trên
đất nước mình trên thế giới. Đọc các tác phẩm văn học, học sinh được bồi
dưỡng về năng lực thẩm mĩ, trau dồi kĩ năng sử dụng ngôn từ, mở rộng tầm hiểu
biết về cuộc sống. Nếu kĩ năng đọc được rèn luyện tốt, hình thành tốt sẽ giúp các
em đọc tốt suốt cả cuộc đời, giúp các em phát triển tư duy, cảm nhận cái hay, cái
đẹp trong mỗi bài học, hiểu được nghĩa của tiếng, từ, câu, đoạn văn, bài văn
mình vừa đọc, hiểu được các lệnh c yêu cầu trong các môn học khác. Mặt
khác, ở lớp 2 các em được tập đọc thành thạo, đọc đúng, đọc trôi chảy thì khi lên
các lớp trên các em sẽ học vững vàng, học tốt hơn, các em sẽ ham học, tích cực
trong các hoạt động học tập.
Trong chương tri_nh Tiêcng Viêdt lơcp 2 Tập một có 33 bài học, được sắp xếp
theo 4 chủ điểm học trong 16 tuần, mỗi tuần 2 bài. Ngoài ra, 1 tuần ôn
giữa học kì và 1 tuần ôn tập, đánh giá cuối học kì.
Tập hai có 30 bài học, được sắp xếp theo 5 chủ điểm và học trong 15 tuần,
mỗi tuần 2 i. Ngoài ra, 1 tuần ôn giữa học 1 tuần ôn tập, đánh giá
cuối học kì.
Các bài đọc được thiêct kêc theo cách tạo hội cho HS tăng cường tham
gia vào các hoạt động giao tiếp tự nhiên.
Các nội dung được chọn lọc theo hướng tinh giản ở mức hợp lí, chú trọng
dạy học tích hợp và dạy học phân hoá.
4
Dạy Đọc có 3 phần: Khởi động trước khi đọc, Đọc VB, và Hoạt động sau
khi đọc (Trả lời câu hỏi Luyện tập theo văn bản đọc). Hệ thống câu hỏi đọc
hiểu được thiết kế đa dạng. Ngoài câu hỏi tự luận theo cách truyền thống, còn có
câu hỏi trắc nghiệm khách quan (áp dụng chủ yếu cho những câu hỏi có thể khó
nếu HS phải trả lời theo hình thức tự luận) câu hỏi được thiết kế kèm tranh
minh hoạ, HS vừa phải hiểu VB vừa phải hiểu nội dung tranh để trả lời. Sau khi
đọc VB, ngoài hoạt động chính trả lời câu hỏi, HS còn thể luyện từ, luyện
câu thực hành một số nghi thức lời nói được quy đnh trong chương trình.
Đối với VB đọc thơ thì sau khi đọc VB còn hoạt động học thuộc lòng một
hai khổ thơ.
Tiết Đodc trong môn Tiếng Việt còn nhiệm vụ đó là: Làm giàu kiến thức
về ngôn ngữ, đời sống và kiến thức vừa học cho học sinh, phát triển ngôn ngữ và
tư duy cho học sinh, giáo dục tư tưởng, đạo đức, tình cảm, thị hiếu thẩm mỹ cho
học sinh. Xuất phát từ mục đích đó trong từng môn học, tiết học, cần phải
biết vận dụng, kết hợp, đưa vào phương pháp dạy học sao cho phợp. Đây
vấn đề thiết thực hưởng ứng cuộc vận động sâu rộng trong toàn ngành về đổi
mới phương pháp dạy học ở các trường Tiểu học.
Trong giai đoạn hiện nay, đọc là một kỹ năng quan trọng đối với tất cả học sinh
tiểu học nói chung học sinh lớp 2 nói riêng. Đặc biệt, học sinh lớp 2 đang
những đối tượng trực tiếp theo học Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018,
một chương trình học những thay đổi tích cực được thiết kế theo hướng mở.
Vì vậy, dạy đọc có ý nghĩa rất quan trọng.
một giáo viên giảng dạy lớp 2, tôi rất băn khoăn trăn trở. Làm thế nào
để giúp các em thực hiện được mục tiêu đã đề ra? Yêu cầu cần đạt Chương
trình giáo dục phổ thông 2018 hướng tới? Bản thân tôi luôn cố gắng để tìm ra
những giải pháp nâng cao chất lượng học tập cho học sinh của lớp mình.
Trong quac tri_nh thưdc hiêdn tôi đaf gădp môdt sôc thuâdn lơdi va_ khoc khăn sau:
a. Thuận lợi:
- Ngay từ đầu năm học, được sự quan tâm chỉ đạo tốt của các cấp lãnh
đạo về chuyên môn. Ban giám hiệu chỉ đạo y dựng chuyên đề đ Giáo viên
nắm vững phương pháp, quy trình dạy Đọc theo hướng đổi mới.
- Giáo viên có đầy đủ SGK, sách giáo viên, tài liệu tham khảo, đặc biệt có
những bài giảng điện tử, các video dành cho môn Tiêcng viêdt gây hứng thú cho
học sinh và giáo viên không mất thời gian, kinh phí chuẩn bị.
- Bản thân luôn chủ động trong việc lựa chọn các phương pháp, hình thức
dạy học phù hợp đối với học sinh, gia{ng dady nhiêdt ti_nh, coc yc thưcc tracch nhiêdm
vơci hodc sinh.
5
- Học sinh đa số là con em thuộc địa bàn dân cư gần trường, dễ liên lạc và
phối hợp cùng phụ huynh giáo dục con em.
- Hodc sinh ngoan ngoafn, vâng lơ_i thâ_y giaco, môdt sôc em tiêcp thu nhanh,
có sự chủ động trong học tập và ý thức giúp đỡ bạn học tập.
- Phần lớn phụ huynh học sinh quan tâm đến việc học của con em.
b. Khó khăn:
- Do a{nh hươ{ng phương ngưf một số em, cách phát âm tùy tiện theo thói quen
nói tiếng địa phương...
- Một số em còn nói ngọng, phát âm chưa chuẩn chưa thực sự chú ý đến
lời nói trong giao tiếp hàng ngày.
- Đê{ hiểu được thực tế việc đọc của các em đang mức độ nào, các em
còn vướng mắc ở đâu, tôi đaf kha{o sact kyf năng đodc cu{a hodc sinh kêct qua{ kha{o sact
châct lươdng đâ_u năm học như sau:
+ Lớp 2D sĩ số: 46 học sinh
Kết quả khảo sát chất lượng đọc đầu năm:
Sĩ số HS Khả năng Số học sinh
46
Đọc hay, lưu loát 16 em
Đọc đúng 20 em
Đọc ê a 07 em
Đọc đánh vần từng chữ 03 em
Thực tế tôi nhận thấy rằng có một số học sinh phát âm sai, phổ biến là sai
các phụ âm đầu vần và dấu thanh. Trong đó phổ biến là các phụ âm đầu như: l/n
các dấu thanh hỏi, ngã. Ngoài ra, các em đọc còn đều đều, chưa biết thể hiện
lên giọng hoặc hạ giọng, nhiều em khi còn kéo i giọng mỗi khi đọc. Cụ thể,
các lỗi học sinh thường mắc là:
- Đọc sai phụ âm đầu:
Ví dụ: l/n: nắng/lắng; nép/lép.
- Đọc nhầm, lẫn lộn các dấu thanh:
Ví dụ: thanh hỏi/ thanh ngã: những/nhửng; bỡ ngỡ/bở ngở
- Đọc bớt tiếng hoặc thêm tiếng.
- Đọc không biết ngắt giọng, nhấn giọng phù hợp.
- Đọc phân vai còn lúng túng.
- Đọc mà không hiểu nội dung.
2. Các biện pháp thư"c hiê"n:
2.1. Biện pháp 1: Khảo sát phân loại học sinh đê= xa?c đi@nh biê@n pha?p reAn
luyê@n phuA hơ@p