PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC PHÚ CƯỜNG
--------------------
”
ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
“Giúp trẻ lớp 2 phát triển lời nói mạch lạc thông qua phần luyện nói
trong môn Tiếng Việt”.
Người thực hiện: Trần Thị Như Hoa
Giáo viên Trường Tiểu học Phú Cường
Ba Vì - Hà Nội
Phú Cường 4/2011
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
ĐỘC LẬP- TỰ DO- HẠNH PHÚC
ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I-SƠ YẾU LÝ LỊCH
Họ và tên : Trần Thị Như Hoa
Ngày tháng năm sinh : 20-12-1971
Năm vào ngành : 1991
Ngày vào Đảng : 02-02-2001
Chức vụ và đơn vị công tác : Tổ trưởng tổ chuyên môn
Trình độ chuyên môn : Đại học
Hệ đào tạo : Khoa giáo dục Tiểu học.
Khen thưởng : - là giáo viên giỏi cấp huyện
- chiến sĩ thi đua cấp huyện
II. Nội dung đề tài :
1. Lí do chọn đề tài :
Không biết từ bao giờ, trải qua hàng ngàn năm tiến hoá của loài người, ngôn
ngữ- tiếng nói từ tác dụng sơ khai là trao đổi thông tin đã đóng vai trò biểu hiện tình
cảm, trạng thái tâm lý và là một yếu tố quan trọng biểu lộ văn hoá, tính cách con
người.
Việc giáo dục lời nói trong giao tiếp từ xưa đã được ông cha ta rất coi trọng:
“Học ăn, học nói, học gói, học mở”
“Lời nói không mất tiền mua,
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
Để đánh giá một con người, chúng ta cũng phải có sự thử thách qua giao tiếp
hàng ngày với họ:
“Chim khôn thử tiếng, người ngoan thử lời”
Mặt khác việc giao tiếp, ứng xử khéo léo cũng giúp chúng ta thành công về
nhiều lĩnh vực:
“ Khéo bán, khéo mua cũng thua người khéo nói”
Với trẻ em, lứa tuổi đang hình thành nhân cách, ngay từ khi các em còn rất
nhỏ, chúng ta đã rất chú trọng:
“Trẻ lên ba, cả nhà học nói”
Từ đó ngành giáo dục đào tạo nói chung và ngành giáo dục tiểu học nói riêng
đã được xã hội trao cho trọng trách đáng tự hào là giáo dục trẻ em ngay từ những
ngày đầu bước chân tới trường. Từ bao đời nay, việc giáo dục ở nhà trường đã áp
dụng phương châm: “Tiên học lễ, hậu học văn”.
Dạy Tiếng việt không có nghĩa là chỉ dạy các em kĩ năng đọc, viết, nghe mà
dạy các em biết sử dụng những lời nói biểu cảm trong giao tiếp là một mảng vô cùng
quan trọng. Ta thử tưởng tượng một người đọc thông, viết thạo tất cả các loại văn
bản, song khi giao tiếp lại để ấn tượng xấu, không gây được mối thiện cảm đối với
mọi người thì con người đó có khả năng sống và làm việc có hiệu quả không?
- Như chúng ta đã biết chương trình môn Tiếng Việt bậc Tiểu học nói chung
và lớp 2 nói riêng yêu cầu coi trọng cả bốn kĩ năng nghe, nói , đọc , viết trong dạy
học Tiếng Việt .Trong đó 2 kĩ năng nghe- nói đã được quan tâm một cách thoả đáng .
Thông qua luyện nói sẽ giúp các em mạch dạn hơn, tự tin hơn trong giao tiếp. Biết
nói năng lưu loát rõ ràng, có nội dung, có lô gích, có hình ảnh và đúng ngữ pháp
Tiếng Việt và giúp học sinh có khả năng sử dụng các loại câu phong phú trong lời
nói. Đặc biệt là kĩ năng sử dụng các trợ từ, liên từ ….lời nói có sắc thái biểu cảm.
Đồng thời qua luyện nói học sinh có cơ hội để thể hiện những tâm tư tình cảm và
nuôi dưỡng những ước mơ hoài bão của mình. Luyện nói cho học sinh giúp học sinh
có khả năng sử dụng từ đúng nghĩa trong từng hoàn cảnh phát ngôn. Thông qua đó
giáo viên nắm bắt được mức độ phát triển tư duy của từng học sinh ở từng giai đoạn
cụ thể. Qua luyện nói còn giúp các em có lời nói hay cử chỉ đẹp thể hiện nếp sống
thanh lịch văn minh của người Việt nam nói chung và người con của thủ đô Hà Nội
nói riêng :
“ Chẳng thơm cũng phải hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An”.
Ý thức được vai trò của việc sử dụng ngôn ngữ biểu cảm trong giao tiếp,thể
hiện được nếp sống thanh lịch văn minh tôi đã lựa chọn và nghiên cứu đề tài :
“Giúp trẻ lớp 2 phát triển lời nói mạch lạc thông qua phần luyện nói trong môn
Tiếng Việt”.
2. Mục đích của đề tài :
- GV tìm ra những biện pháp phù hợp nhằm giúp trẻ: trước hết mạnh dạn hơn trong
giao tiếp, tiếp đó là rèn những kĩ năng, thói quen dùng lời nói biểu cảm trong giao
tiếp, trong các giờ luyện nói của các tiết Tiếng Việt trong chương trình SGK lớp 2
- Giúp HS yêu thích môn Tiếng Việt .
- Học sinh mạnh dạn trong giao tiếp với bạn bè nói chung và có ý thức tự phê, tự
chữa, tự chấm …
- HS có kĩ năng trong giao tiếp và nâng cao tính tự giác trong học tập .
- Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt lớp 2 theo hướng lấy
học sinh làm trung tâm.
- Giúp học có lời nói hay, cử chỉ đẹp và thể hiện nếp sống thanh lịch văn minh.
3. Phạm vị nghiên cứu đề tài :
Đề tài này được tham khảo từ những năm trước và tiến hành thực hiện trong
năm học 2010 - 2011 với học sinh lớp 2 tại trường Tiểu học Phú Cường .
III. Quá trình thực hiện đề tài :
1. Khảo sát thực tế :
Trường tiểu học Phú Cường nằm ở địa bàn dân cư có mặt bằng dân trí chưa
cao. Do chưa có sự quan tâm chu đáo, chặt chẽ của cha mẹ nên các em học sinh ở đây
có một thực tế rất đáng quan tâm đó là các em ngại giao tiếp, giao tiếp kém hoặc có
thì nói năng cộc lốc, không biết cách diễn đạt hết ý của mình.
Nghiên cứu thực trạng trẻ lớp 2 hiện nay có kiến thức, ý thức ra sao trong
giao tiếp hàng ngày cũng như sự bày tỏ quan điểm nhận thức của bản thân, trước
những vấn đề mà trẻ phải tự bộc lộ bản thân qua những lời nói, lời phát biểu trả lời
theo nội dung bài học và sự giao tiếp với mọi người xung quanh ở trường, ở lớp.
Sau khi tôi nhận nhiệm vụ dạy lớp 2, tôi tiến hành điều tra khảo sát thực tế 81
học sinh của 3 lớp : 2a,2b, 2c tại trường Tiểu học Phú Cường. Qua thăm lớp dự giờ
trong những năm tôi thấy học rất sợ học môn Tiếng Việt , không thích học môn
Tiếng Việt nhất là phần luyện nói .Khi khảo sát tôi thấy số trẻ nói năng chưa mạch
lạc chiếm một tỉ lệ tương đối lớn.
