CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc.
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiên ngành Giáo dục thị xã Bình Long.
Tôi ghi tên dưới đây:
Số
TT
Họ và tên Ngày
tháng năm
sinh
Nơi
công tác
Chức
danh
Trình độ
chuyên
môn
Tỉ lệ %
đóng
góp
vào
việc tạo
ra sáng
kiến
1 CAO THỊ
BÍCH THỦY
20/01/1985
Trường
TH_-
THCS
An Phú
Giáo
viên dạy
môn: Mĩ
thuật lớp
6,7,8,9
Cao đẳng
sư phạm
Mĩ thuật -
KTCN
100%
1. Là tác giả đề nghị công nhận sáng kiến “ Phương pháp để có tiết dạy – học
mĩ thuật 7 thành công”.
2. Chủ đầu tư sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư sáng kiến.
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và đào tạo (Mĩ thuật)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Từ tháng 9
năm 2020.
5. Mô tả bản chất sáng kiến:
5.1. Tính mới.
Điểm mới của đề tài này chính là việc thực hiện quy trình dạy - học mĩ thuật
lớp 7 theo các bước và các phương pháp áp dụng cụ thể cho từng phân môn.
Trong đó chú trọng từng bước từ chuẩn bị, giới thiệu bài, hệ thống câu hỏi… cho
đến phần đánh giá nhận xét và củng cố kiến thức. Giáo viên phải làm sao cho có
sức lôi cuốn, có tác dụng giáo dục đối với học sinh. Với đề tài tôi chọn nghiên cứu
hy vọng được đóng góp một phần của mình vào việc dạy và học môn mĩ thuật nói
chung, mĩ thuật khối 7 ở bậc THCS đạt kết quả cao. Mặt khác sẽ là cơ sở cho
các đồng nghiệp tham khảo và vận dụng để nâng cao chất lượng bộ môn mĩ thuật.
2
5.2 . Nội dung sáng kiến.
5.2.1. Khả năng áp dụng của sáng kiến
Cã nhiều c¸ch d¹y, c¸ch häc nhng “D¹y häc nh thÕ nµo ®Ó thành công” lµ
c©u hái lu«n ®Æt ra cho ngêi gi¸o viªn nãi chung vµ gi¸o viªn mÜ thuËt nãi riªng.
Tríc hÕt, ph¶i x¸c ®Þnh râ c«ng viÖc cña gi¸o viªn vµ häc sinh.
5.2.2 Một số biện pháp để có tiết dạy- học thành công.
ViÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n mÜ thuËt trong trêng THCS lµ viÖc
lµm cÇn thiÕt vµ ph¶i ®îc lµm liªn tôc nh»m t¹o ra c¸c giê häc bæ Ých, lÝ thó t¹o sù
høng thó cho häc sinh khi häc nh÷ng giê häc nµy.
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y t¹i trêng THCS t«i ®· tù rót ra mét sè gi¶i ph¸p
mµ gi¸o viªn mÜ thuËt cã thÓ thùc hiÖn ®ù¬c trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®¸p øng ®îc
yªu cÇu ®æi míi cña ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o.
*. Sö dông tèt ®å dïng d¹y häc:
Sö dông ®å dïng d¹y häc lµ mét phÇn quan träng trong mét tiÕt d¹y. V× ng«n
ng÷ cña mÜ thuËt lµ h×nh nh, lµ trùc quan sinh ®éng cô thÓ. Do ®ã ph¸t huy tèi ®a
hiÖu qu¶ ®å dïng d¹y häc lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p tèt nhÊt. §å dïng d¹y
häc mÜ thuËt phong phó vµ ®a d¹ng sÏ tr¸nh ®îc viÖc häc mét chiÒu nghÜa lµ gi¸o
viªn thuyÕt tr×nh häc sinh nghe vµ tëng tîng mét c¸ch m¬ hå vÒ kiÕn thøc ®·
häc, kh«ng t¹o ®îc giê häc s«i næi vµ høng thó cho häc sinh.
*. Sö dông tranh ¶nh minh ho¹
ViÖc sö dông tranh nh minh ho¹ trong giê mÜ thuËt lµ thêng xuyªn vµ
kh«ng thÓ thiÕu. Tuy nhiªn bé ®å dïng d¹y häc trong c¸c trêng THCS míi chØ cã
mét sè Ýt tranh, nh. TÊt cnh÷ng tranh nh trªn chØ lµ h×nh ¶nh phãng to trong
s¸ch gi¸o khoa. H¬n n÷a c¸c gi¸o viªn thêng chØ cho häc sinh xem mét sè tranh
nµy. Nªn tÝnh hiÖn thùc vµ trùc quan cô thÓ lµ kh«ng cao.
Gi¸o viªn cÇn ph¶i su tÇm c¸c tµi liÖu cã liªn quan tíi tiÕt d¹y cã thÓ su
tÇm trong s¸ch b¸o, tuyÓn tËp hay t¹p chÝ, bài vẽ của các học sinh trường bạn và
các bài vẽ của các học sinh khóa trước.... Tõ ®ã tËp hîp thµnh quyÓn, bé theo tr×nh
tù cho tõng tiÕt d¹y vµ tõng thêi kú lÞch sö mÜ thuËt.
ViÖc su tÇm tranh nh, bài vẽ của học sinh được tËp hîp thµnh bé, quyÓn
theo đề tài cho riªng m×nh gióp gi¸o viªn cung cÊp ®îc nhiÒu kiÕn thøc cho häc
sinh, học sinh có cơ sở so sánh, nhớ lại theo chuổi kiến thức, giáo viên kh«ng cÇn
ph¶i thuyÕt tr×nh gi¶ng gi¶i qu¸ nhiÒu, h¬n n÷a cßn gióp gi¸o viªn ®Þnh lîng ®îc
thêi gian cho tiÕt häc mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý. Ngoµi ra tËp hîp thµnh bé,
quyÓn gi¸o viªn cã thÓ bæ sung theo tõng n¨m vµ sö dông ®îc nhiÒu n¨m liªn tiÕp.
3
*. TËn dông tèi ®a c¸c ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i
Trong d¹y- häc bé m«n mÜ thuËt nãi chung cã mét phÇn ®îc nh¾c tíi rÊt
nhiÒu ®ã lµ viÖc hiÖn ®¹i ho¸ trong gi¶ng d¹y.
Nh ®· ph©n tÝch ë trên, viÖc su tÇm tranh ¶nh ®èi víi gi¸o viªn lµ rÊt khã
nhng sö dông nã nh thÕ nµo ®Ó ph¸t huy hÕt t¸c dông cña nh÷ng tµi liÖu ®ã l¹i
khã h¬n. V× tranh ¶nh su tÇm cã nhîc ®iÓm chung lµ rÊt bÐ chØ phï hîp cho gi¸o
viªn tham kh¶o cßn nÕu cho häc sinh xem th× cÇn hç trî rÊt nhiÒu c¸c ph¬ng tiÖn
hiÖn ®¹i ®ã lµ m¸y chiÕu Projector, màn hình Tivi cở lớn… Sö dông nã gi¸o viªn
cã thÓ cho c¸c em thÊy râ h¬n, chÝnh x¸c h¬n vÒ vÎ ®Ñp cña tõng c«ng tr×nh nghÖ
thuËt, t¸c phÈm mÜ thuËt. TËn dông tèi ®a c¸c ph¬ng tiÖn nµy gi¸o viªn sÏ bít ®i
rÊt nhiÒu nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng cÇn thiÕt trong giê d¹y.
*. Sö dông b¨ng h×nh trong m«n mÜ thuËt.
Sö dông b¨ng h×nh trong d¹y häc mÜ thuËt lµ mét ph¬ng tiÖn Ýt ngêi nh¾c
tíi do nhiÒu nguyªn nh©n ®ã lµ ®Ó thùc hiÖn ®îc tríc hÕt ph¶i cã ®ñ ph¬ng tiÖn
vËt chÊt (®Çu m¸y, tivi,...) sau ®ã ph¶i cã b¨ng h×nh ®Ó xem mµ b¨ng h×nh trong bé
®å dïng d¹y häc cña trêng THCS lµ cha cã mµ gi¸o viªn kh«ng thÓ tù ®i quay
hay thu ®îc. Tuy nhiªn nÕu b¨ng h×nh trong giê häc nµy ®îc sö dông, nã chÝnh
lµ mét ph¬ng tiÖn d¹y häc hiÖu qu¶ nhÊt. Sù hiÖn diÖn cña b¨ng h×nh gióp cho häc
sinh vµ gi¸o viªn gÇn nh trùc tiÕp quan s¸t c¸c c«ng tr×nh, t¸c phÈm nghÖ thuËt.
H¬n n÷a h×nh ¶nh mµ häc sinh quan s¸t lµ h×nh nh ®éng kh¸c víi ¶nh phiªn b¶n
minh ho¹ cho nªn t¹o ®îc høng thó cho häc sinh.
*. Giáo viên phải tích hợp kiến thức liên môn.
Vận dụng tích hợp kiến thức liên môn giúp cho giờ học sẽ trở nên sinh động
hơn, vì không chỉ có giáo viên là người trình bày mà học sinh cũng tham gia vào
quá trình tiếp nhận kiến thức, từ đó phát huy tính tích cực, phát triển tư duy liên hệ,
liên tưởng ở học sinh. Tạo cho học sinh một thói quen trong tư duy, lập luận tức là
khi xem xét một vấn đề phải đặt chúng trong một hệ quy chiếu, từ đó mời có thể
nhận thức vấn đề một cách thấu đáo. Ví dụ: khi dạy bài cách vẽ theo mẫu, Mẫu có
dạng hình hộp- hình cầu học sinh biết vận dụng kiến thức toán học để xác định
dạng hình hộp các cạnh phải như thế nào, hình cầu phải vẽ như thế nào. Có nhiều
học sinh dựng hình bằng thước và compa, nhân đó giáo viên hướng cho các em
cách vẽ bằng các câu ca dao khi vẽ hình tròn không cần compa như “Đời cha cho
chí đời con, muốn vót cho tròn thì phải đẽo cho vuông”… từ đó các em nhận thức
được việc học mĩ thuật nó liên quan rất nhiều môn học khác.
4
5.2.3 Vai trò của giáo viên mĩ thuật
- Nghiªn cøu, t×m ra nh÷ng néi dung cã liªn quan vÒ hoµn c¶nh lÞch sö, vÒ sù
ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, c¸c c«ng tr×nh, c¸c t¸c phÈm mÜ thuËt. ChuÈn bÞ tríc
nh÷ng tµi liÖu cã liªn quan.....
- T×m nh÷ng t liÖu ®Þa ph¬ng cã liªn quan ®Õn bµi häc
- H×nh dung c¸ch tæ chøc bµi d¹y, chuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc
- ChuÈn bÞ phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm theo tõng néi dung cô thÓ
- Chuẩn bị các trò chơi, bài hát, thơ ca, hò vè liên quan đến bài dạy cho sinh
động.
5.2.4 Sö dông c¸c ph¬ng pháp d¹y vµ häc
Chóng ta ®· biÕt mçi t¸c phÈm nghÖ thuËt lµ tæng hîp c¸c kiÕn thøc cña
nhiÒu lĩnh vực, trong ®ã cã c¶ ©m nh¹c, th¬ ca, v¨n häc, lÞch sö... V× vËy ph¬ng
ph¸p d¹y häc hiÖu qu¶ tèt nhÊt lµ:
- Phương pháp vấn đáp
- Phương pháp gợi mở
- Phương pháp trực quan
- Phương pháp so sánh
- Phương pháp luyện tập
- Phương pháp trò chơi
- Phương pháp đánh giá
- Phương pháp làm việc theo nhóm
Dù áp dụng những phương pháp nào cũng cần đối với học sinh là ý thøc t×m
tßi tù nhiªn ®Ó häc tËp, g¾n kÕt gi÷a häc vµ hµnh từ phía gia đình, nhµ trêng vµ x·
héi, h×nh thµnh ë häc sinh tÝnh tù gi¸c trong häc tËp, ph¸t triÓn kh¶ n¨ng ®éc lËp t
duy, c¸i t«i trong suy nghÜ, trong s¸ng t¹o. Båi dìng n¨ng lùc ghi chÐp theo c¶m
nhËn riªng kh«ng qu¸ lÖ thuéc vµo s¸ch vµ c¸c tµi liÖu cã s½n. §©y míi lµ yªu cÇu
cã tÝnh chÊt cÊp thiÕt ®èi víi ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn nay, lµ xu thÕ
chung cña c¸c nhµ trêng trªn thÕ giíi. Tù häc, tù t×m tµi liÖu, tù t×m ph¬ng ph¸p
häc vµ tæ chøc häc tËp, ®¸nh gi¸ díi sù ®iÒu hµnh cña gi¸o viªn.
5.2.5. Båi dìng gi¸o viªn
Nh chóng ta ®· biÕt, kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh phô thuéc rÊt nhiÒu vµo
sù giµu cã kiÕn thøc, vµo nghÖ thuËt truyÒn ®¹t cña gi¸o viªn. V× thÕ theo t«i d¹y
häc mÜ thuËt kh«ng ®¬n gi¶n lµ d¹y vµ häc kÜ thuËt vÏ mµ cßn ph¶i biÕt kÕt hîp víi
d¹y vµ häc c¶m thô thÕ giíi xung quanh, ph¶i lu«n lu«n trau dåi kiÕn thøc ®Ó cã thÓ
5
n¾m b¾t ®îc quan ®iÓm ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc phï hîp víi yªu cÇu gi¸o
dôc hiÖn nay.
Tríc hÕt gi¸o viªn ph¶i hiÓu s©u vÒ mÜ thuËt ViÖt Nam vµ thÕ giíi, ®¸nh gi¸
c¸c t¸c phÈm mét c¸ch kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c tù t×m ®îc ®èi víi ph©n m«n nµy.
Ph¶i biÕt ®Æt häc sinh vµo vÞ trÝ trung t©m cña giê häc, ph¶i híng cho c¸c
em nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ.
Ngoµi viÖc d¹y vµ häc ë trªn líp, gi¸o viªn cã thÓ kÕt hîp víi nhµ trêng tæ
chøc cho häc sinh sinh ho¹t, trưng bày tranh vẽ, ho¹t ®éng ngoµi giê b»ng c¸c buæi
tham quan c¸c c«ng tr×nh mü thuËt cña ®Þa ph¬ng hoÆc b¶o tµng mÜ thuËt. Nếu
thuận lợi với các địa phương có các công trình lịch sử, th«ng qua nh÷ng tiÕt häc
ngo¹i kho¸ häc sinh cã thÓ tiÕp xóc trùc tiÕp víi c¸c c«ng tr×nh nghÖ thuËt, c¸c
nghệ nhân, t¸c phÈm mÜ thuËt, n©ng cao kh¶ n¨ng c¶m thô thÈm mÜ, gióp c¸c em
cñng cè thªm kiÕn thøc vÒ lÞch sö, thÊy ®îc nh÷ng cèng hiÕn mÜ thuËt víi kho
tµng v¨n ho¸ d©n téc. Tõ ®ã, c¸c em cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vµ cµng yªu quý
c¸c t¸c phÈm mÜ thuËt trong kho tµng mÜ thuËt mµ cha «ng ta ®· ®Ó l¹i.
Tóm lại, một khi kiến thức đã hoá thành máu thịt, thành lẽ sống và giáo viên
dạy hết mình, "cháy hết mình" cho tiết dạy; dạy sinh động, hấp dẫn thì tiết học nhất
định thành công.
Việc nhắc nhở, dặn dò học sinh chuẩn bị bài cũng cần chú trọng. Không thể
nắm chắc kiến thức nếu không có sự chuẩn bị hoặc chuẩn bị bài chưa chu đáo. giáo
viên cần giành thời gian rà lại câu hỏi trong SGK, từ đó xây dựng hệ thống câu hỏi
cho bài dạy của mình. Phân công nhóm chuẩn bị ở nhà và thuyết trình trên lớp ở
những phần trọng tâm. Cả lớp theo dõi và bổ sung. giáo viên bổ sung, định hướng,
gợi mở cách hiểu vấn đề... Có như vậy mới có sự hợp tác, sự tương tác giữa thầy
và trò trong tiết dạy. Dạy học là cả một vấn đề nghệ thuật. Người dạy là giáo viên
đồng thời là người nghệ sĩ. Khi chọn nghề dạy học, mỗi chúng ta đều có ít nhiều
chất nghệ sĩ trong tâm hồn. Dạy say mê, dạy đam mê nhưng vẫn phải tỉnh bởi ranh
giới giữa thành công và thất bại rất mong manh.
Điều cuối cùng mà tôi muốn trao đổi là cần tạo ra mối quan hệ đồng nghiệp
trong nhà trường thoải mái, thương yêu, giúp đỡ, chia sẻ, nhường nhịn, thông cảm
cho nhau. Có môi trường sư phạm tốt cũng phần nào tạo nên cảm hứng dạy học
của giáo viên và cảm hứng học tập của học sinh.
5.2.6. Quy trình áp dụng cho tiết dạy thành công.
* Hoạt động của giáo viên: