Sáu sai lầm trong quản lý
nguồn vốn (Phần 3)
Khi đánh giá uy tín trả nợ của khách hàng, các ngân hàng thường
nghĩ đến hệ số thanh toán hiện tại và hệ số thanh toán nhanh, hai
chỉ số biểu hiện khả năng huy động tiền mặt hoặc tài sản tương
đương tiền mặt của công ty để trả nợ. Mời theo dõi tiếp bài phân
tích của Kevin Kaiser và S. David Young. ffice ffice" />
Sai lầm thứ 5: Áp dụng hệ số thanh toán (nợ) hiện tại và hệ
số thanh toán (nợ) nhanh
Hệ số thanh toán hiện tại được tính đơn giản là lấy tài sản ngắn
hạn (tiền mặt, hàng tồn kho, tiền cho vay) hiện tại của công ty
chia cho các khoản nợ ngắn hạn (tiền đi vay, thuế và cổ tức trả
sau). Hệ số thanh toán nhanh cũng được tính tương tự như giá trị
hàng tồn kho sẽ không được gộp vào tài sản ngắn hạn.
Dù các chủ ngân hàng và các nhà quản lý đã quá quen thuộc với
hệ số thanh toán nhanh và hệ số thanh toán hiện tại nhưng nhiều
lúc họ vẫn chệch hướng. Tệ hại hơn, việc ngân hàng sử dụng
các hệ số này khiến các công ty quản lý theo một "kịch bản chết
chóc". Ngân hàng muốn đảm bảo rằng công ty có đủ tài sản
thanh khoản để thanh toán các khoản vay trong cảnh túng quẫn.
Nhưng trớ trêu là công ty càng theo sát hướng dẫn của ngân
hàng bao nhiêu thì khả năng nó lâm vào khủng hoảng tính thanh
khoản và phá sản càng cao. Sở dĩ như thế là do hệ số thanh toán
hiện tại càng cao (và "càng tốt" trong mắt các chủ nhà băng) chỉ
có thể đạt được khi giá trị các khoản phải thu và hàng tồn kho
phải ở mức cao trong khi giá trị các khoản phải trả phải ở mức
thấp - điều này vốn hoàn toàn mâu thuẫn với thông lệ sử dụng
vốn lưu động hợp lý.
Ngoài ra, nếu chúng ta xem hệ số thanh toán nhanh là chuẩn so
sánh để quyết định mức vốn lưu động và bạn quản lý hoạt động
của công ty một cách cẩn trọng để tối ưu hóa bài toán. Phương
pháp này rõ ràng có giá trị hơn bởi để nâng cao hệ số này, công
ty không cần phải gia tăng lượng hàng tồn kho. Nhưng không
may là nó vẫn khuyến khích bạn nâng cao quy mô của các khoản
phải thu mà như chúng ta đã thấy, đó thường là một ý kiến tồi.
Miễn là tín dụng còn thoáng thì phương pháp này, dù có thể triệt
tiêu giá trị, sẽ không khiến bạn đau đầu về tính thanh khoản.
Nhưng một khi khủng hoảng tín dụng xảy ra, công ty sẽ nhanh
chóng cạn kiệt tiền mặt. Do đó, các chuyên gia trong lĩnh vực tài
chính cấu trúc và cho vay sử dụng đòn bẩy tài chính ngày nay
thường bỏ qua hệ số thanh toán hiện tại và hệ số thanh toán
nhanh mà thay vào đó, tập trung vào dòng ngân lưu được tạo ra
như một phương pháp lý tưởng để đo lường tính thanh khoản
ngắn hạn.
Nhiều giám đốc điều hành đã gặp rắc rối khi quản lý công ty mình
theo những hệ số mà ngân hàng yêu cầu. Có thể minh họa thích
hợp nhất cho luận điểm này là lời phát ngôn "có cái giá rất đắt"
vào năm 2001 của vị CEO một công ty hàng tiêu dùng Pháp:
"Nguồn vốn lưu động của chúng tôi đã tăng từ 1 triệu Euro lên
hơn 4 triệu Euro kèm theo hệ số thanh toán hiện tại tăng từ 110%
lên 200%, hệ số thanh toán nhanh tăng từ 35% lên 100%." Sáu
tháng sau, công ty tuyên bố phá sản.